امام حسین(ع) وارث همه انبیاست; پاداش زیارت سیدالشهدا با پای پیاده

صدای شیعه: به مناسبت فرارسیدن ایام اربعین سوگواری سرور و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله(ع) و بررسی و تبیین جایگاه این روز در باورعالم تشیع و همچنین تشریح این مناسبت در بیانات ائمه معصوم(ع)، برآن شدیم تا گفتگویی با حجت الاسلام و المسلمین محمد جعفرمروّجی طبسی، استاد حوزه علمیه، ترتیب دهیم که مشروح این گفتگو، در ادامه از نظرتان می گذرد؛

*در باب زیارت اربعین و جایگاه این مرام آیینی در لسان و بیان ائمه(ع)چه سفارشاتی بیان شده است؟ اصولاً این جایگاه، بنا به چه ملاحظاتی تبیین شده است؟

در باب زیارت سیدالشهدا(ع) و بزرگداشت مقام عظیم سالار شهیدان از مرحوم ابن قولویه قمی، متوفی سال (368)ه.ق، در کتاب شریف کامل الزیارات و از حضرت صادق (ع) منقول است که پیاده مشرف شدن به زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) و حضور در مضجع شریف ایشان، بسیار بسیار نزد خداوند متعال پاداش و جایگاه دارد. مرحوم ابن قولویه روایت می نماید که امام صادق(ع) فرمودند:«مَنْ أَتَی قَبْرَ الْحُسَیْنِ(ع) مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَةٍ» معنای این فرمایش یعنی اینکه، هر کسی به زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) با پای پیاده مشرف شود، خداوند برای هر قدمی که او در این مسیر بر می دارد، هزار نیکی و ثواب در نامه اعمالش ثبت می نماید و از او هزار بدی و معصیت را بر می دارد و برای وی در آخرت، هزار درجه پاداش و مرتبه لحاظ خواهد کرد. در بررسی این حدیث شریف، لفظ «ماشیاً»، بسیار جای تأمل و توجه دارد و بنده نیز نسبت به این لغت بسیار متحیر و مجذوب هستم. این کلمه «ماشیاً» یا پیاده رفتن به زیارت حرم حضرت سیدالشهدا(ع)، مد نظر ائمه معصوم(ع) و حضرت صادق(ع) است.

به مناسبت فرارسیدن ایام سوگواری اربعین سیدالشهدا(ع) جای دارد، نیم نگاهی به بررسی و دقت در متن زیارت نامه اربعین ایشان نیز داشته باشیم و نقاطی از این ادعیه شریف را واکاوی نماییم. این زیارت نامه را مرحوم شیخ عباس قمی(ره) از مرحوم شیخ طوسی در کتاب شریف «تهذیب الاحکام» و «مصباح المتجهد» از جناب صفان بن مهران جمال، نقل می نماید.

ایشان نقل می نمایند که حضرت صادق(ع) دراین زیارت نامه شریفه فرموده اند که«وَ أَعْطَیْتَهُ مَوَارِیثَ الْأَنْبِیَاءِ وَ جَعَلْتَهُ حُجَّةً عَلَی خَلْقِکَ مِنَ الْأَوْصِیَاءِ»،یعنی اینکه خداوند به حضرت سیدالشهدا(ع) مقامی را عنایت فرموده است که به یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر گذشته، اعطا نموده است.

مطلب دیگر اینکه خداوند سیدالشهدا(ع) را حجت قرار دادند بر تمام خلایق، به راستی که در بررسی و تدبّر در این فرمایشات و زیارت به تحقیق این نکته اثبات می شود که وجود مقدس ائمه (ع) را می بایست، فقط خود ائمه(ع)، تبیین و تفسیر نمایند و به غیر از وجود ائمه معصوم(ع)، به نظر بنده، کسی حق ندارد در این مقؤله ورود نماید. استفاده از این زیارت نامه ها و تحقیق در این متون نشان دهنده این مسئله بسیار مهم است که، وجود مقدس حضرت سیدالشهدا(ع)، فقط مختص به عالم تشیع و جهان اسلام نبوده و نیست، بلکه، این وجود گرانقدر، متعلق به تمام خلایق و جهان هستی هستند.

*نمونه ها و الگوهای رفتاری و اجتماعی و بینشی حضرت سیدالشهدا(ع) در باب قیام و حرکت عظیم ایشان در بیانات ائمه معصوم(ع) چگونه تبیین شده است؟

در باب پردازش به مقام حضرت سیدالشهدا(ع) یک مسئله بسیارمهم است و آن مسئله این است که ما نمی بایست این وجود ذی جود را فقط مختص به خود بدانیم. امام حسین(ع) نه متعلق به جهان اسلام است، نه متعلق به جهان مسیحیت و نه سایر ادیان، اساساً وجود امام(ع) و این معدن کرم و سخاوت الهی، متعلق به تمام جهانیان و عالم هستی است. در این بیان شگرف، حضرت صادق(ع) به زیبایی هر چه تمام تر می خواهند وجود مبارک جَد بزرگوارشان را تبیین و تشریح نمایند.

وقتی در مواجهه با این معادن سخاوت و کرامت الهی، این بزرگواران، حجت الهی تشخیص داده شده اند، این مقام، در باب وجود حضرت سیدالشهدا(ع)، که با تمام توان و ظرفیت، در راه احقاق تعالیم الهی گام برداشتند و در این مسیر، تمام دارایی و فرزندان خود را نثار کردند، بسیار رفیع تر و قابل توجه تر خواهد بود. نکته دیگر در باب توجهات حضرت صادق(ع) نسبت به جَد گرامی شان در این زیارت نامه این است که ایشان می فرمایند:«وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلالَةِ»، در این فراز چند نکته بسیار مهم و دقیق نسبت به حضرت سیدالشهدا(ع) تصریح شده است که در این مقام بنده، می خواهم آنها را مورد بررسی و توجه قرار دهم. نکته ابتدایی، بحث لفظ «بَذَلَ» است.

معنای این کلمه این است که امام حسین(ع) با رضایت خاطر، جان گرامی خود را در راه اسلام و قرآن کریم اهدا نمودند، نکته دیگر لفظ «مُهْجَتَه» است که در کتاب «لسان العرب» نوشته ابن منظور، که یکی از منابع بزرگ لغت اهل سنت است، به معنای خون قلب وارد شده است. این معنا این مفهوم را می رساند که حضرت سیدالشهدا(ع) در راه خدا و قرآن کریم، با رضایت تام، خون قلب پاک خود را نثار نمود.

به واقع همین یک مسئله برای پی بردن به عمق جهان بینی و فلسفه وجودی حضرت سیدالشهدا(ع) کافی است. سپس حضرت صادق(ع) در ادامه می فرمایند که امام حسین(ع) این بذل خون قلب را برای نجات بندگان خداوند از بندگی طواغیت و بردگی بنی امیّه انجام دادند. به واقع بسیار مشهود است که افرادی که در زمان حضرت سیدالشهدا(ع) زندگی می کردند به استثنای افراد بسیار معدودی، همگی تحت یوق و سیطره عمّال فاسد بنی امیّه قرار داشتند و در این موقعیت است که وجود مقدس سیدالشهدا(ع)، حاضر می شوند تا خون پاک و مطهرشان، در سرزمین پُر آشوب و فتنه کرب و بلا ریخته شود، تا مگر اُمت گمراه ، به هدایت و مسیر صلاح بازگردند.

*به نظر شما نقاط مهم و نتایج اثربخش حرکت عظیم سیدالشهدا(ع) در حرکت و جوشش جوامع اسلامی دوران حاضر، چگونه می بایست پی جویی و مداومت شوند؟

می بایست بیان کرد که به واقع قیام و نهضت حضرت اباعبدالله(ع)، توانست روح مرده و از بین رفته مردم جامعه آن دوران را احیاء نماید و تحرکات وسیعی بر ضد حاکمیت فاسد و مرتدِ بنی امیّه را سامان بخشد.

در حال حاضر و با دقت در محیط پیرامونی و دنیای اسلام به خوبی این نکته قابل رؤیت است که هیچ نشانه ای از حاکمیت های فاسد و ظالمِ بنی امیّه و بنی عباس در عالم هستی  وجود ندارد و این مضاجع شریف اهل بیت(ع) و ائمه معصوم (ع) هستند که به محل زیارت و عبادت مردم و جهانیان مبدل شده اند. در زیارت اربعین حضرت سیدالشهدا(ع) و از لسان مبارک حضرت صادق(ع) بیان شده است که اباعبدالله(ع) در قیام و نهضت خود، سعی داشتند تا اُمت به خواب رفته و مدهوش را از سرگردانی و ضلالت، رهایی بخشند.

به تعبیری دقیق تر، حضرت صادق(ع) در این بیان، جامعه شناسی حقیقی ای را برای ما ترسیم می نمایند که جامعه موجود آن دوران، دچار چه آفات و فتنه های می بود و این جامعه بیمار، علاجی، جز ریخته شدن خون پاک سیدالشهدا(ع) برای نجات و رستگاری نداشته است. در هر حال نکته مهم و اساسی دوران کنونی ما این است که جامعه اسلامی و اُمت واحده، می بایست یک برنامه ریزی دقیق و مدونی برای حسین(ع) شناسی داشته باشند. سوگمندانه می بایست بیان کرد که بعد از گذشت قریب به هزارو سیصد و اندی سال از وقوع حادثه شگرف و عجیب کربلا، هنوز نتوانسته ایم ابعاد مختلف و زوایای واقعی و اثرگذار این حادثه را، برای جوامع انسانی و مردمی روشن و تبیین نماییم و این مسئله اهتمام و توجه هر چه بیشترِ همه محبیّن و دوستاران اهل بیت(ع) را در تمامی عرصه ها می طلبد. ان شاالله خداوند همگی ما را در صراط راستین اهل بیت(ع)، استوار و ثابت قدم بگرداند و السلام علیکم و رحمه الله.

منبع: مهر