نگاهتان را کوتاه کنید و خیره نشوید ; چشمچرانی ممنوع!;آیات حجاب

صدای شیعه: حجاب، در لغت به معناى پوشش است. حجاب، یعنى لباسى که بدن زن را بپوشاند. اسلام به بانوان دستور داده بدن خود را به طور کامل بپوشانند و از نظر مردان بیگانه محفوظ بدارند.

براى وجوب حجاب از آیات قرآن و احادیث استفاده شده است. در این‏جا به سه آیه اشاره می‌شود که حضرت آیت الله ابراهیم امینی آن را در کتاب "آشنایی با وظایف و حقوق زن" شرح داده‌اند که آیه اول آن را در ادامه می‌خوانید.

آیه اول
خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «اى پیامبر! به مردان مؤمن بگو: چشمان خویش فرو بندند و عورت خود را نگه دارند، این براى پاک‏دامنى آنان بهتر است. خدا به کارهاى آنان آگاه است. و به زنان مؤمن بگو: دیدگان خود را فرو بندند و عورت خود را نگه دارند و زینت‏هاى خود را جز آن مقدار که پیداست، آشکار نسازند و مقنعه‌‏هاى خود را تا گریبان خود گذارند و زینت‏هاى خویش را جز براى شوهران و پدران و پدر شوهران و برادران و پسر برادران و پسر خواهران و زنان و بردگان خودشان و مردان خدمت‏گزارشان که به زن رغبت ندارند و کودکان غیر ممیزى که از عورت زنان خبر ندارند، آشکار نسازند».

آیه فوق، درباره حجاب بانوان نازل شده و به مسائلى اشاره کرده که نیاز به شرح و تفسیر دارد: در آغاز از مردان و زنان مؤمن خواسته شده که دیدگان خود را فرو بندند و مردان به زنان و زنان به مردان خیره نشوند و چشم‏چرانى نکنند.

غض، در لغت به معناى کاستن و فروبستن است. غض بصر؛ یعنى نگاه را کوتاه کردن و خیره نشدن. گاهى انسان به دیگرى می‌نگرد، ولى نگاه کردن هدف نیست، زمانى هم براى لذت می‌نگرد که آن را چشم‏چرانى می‌گویند. نگاه‏هاى ثانوى و لذت‏جویى، انسان را به فساد می‌کشد و از آنها نهى شده است، اما نظرهایى که براى لذت‏جویى نباشد حرام نیست، زیرا از لوازم معاشرت و زندگى اجتماعى است.

بعد از آن، به زنان و مردان توصیه می‌کند که فروج خود را حفظ کنند. فروج، جمع «فرج» به معناى «عورت» است. مقصود از حفظ فرج یا پوشیدن آن، سعى در حفظ عفت و پاک‏دامنى است با غض بصر؛ یعنى چشم پوشیدن و رعایت حجاب.

سپس خطاب به زنان می‌گوید: «َلا یُبْدِینَ زِینَـتَهُنَّ إِلاّ ما ظَـهَرَ مِنْها».

زینت، به معناى زیور و وسیله زیبایى است که انواعى دارد: یکى، زیورهایى که از بدن جدا هستند، مانند گوشواره، گلوبند، انگشتر، گل‏سر، دست‏بند، لباس‏هاى زینتى. نوع دوم زینت‏هایی‌اند که به بدن می‌چسبند، مانند سرمه، رنگ ناخن، رنگ دست و پا و رنگ مو. زینت مذکور در آیه هر دو مورد را شامل می‌شود. به زنان توصیه شده که انواع زینت‏هاى خود را براى مردان بیگانه آشکار نکنند و بدین وسیله از جلب توجه مردان و تحریک غریزه جنسى آنان جلوگیرى کنند.

بعد از آن، با جمله: «إِلاّ ما ظَـهَرَ مِنْها» به زنان اجازه داده، زینت‏هاى ظاهر خود را ـ که به طور طبیعى آشکار است ـ نپوشانند، مانند سرمه، رنگ ابرو، خضاب دست، انگشتر، رنگ چادر، مانتو و کفش. بانوان به دلیل این‏که در اجتماع زندگى می‌کنند و مسئولیت‏هایى را بر عهده دارند طبعاً چشم مردان بیگانه به صورت، دست و زینت‏هاى آشکار آنان می‌افتد و پوشش آنها امرى دشوار و حرجى است، لذا به آنان رخصت داده شده که بدون پوشیدن آنها به اداى مسئولیت‏هاى خود مشغول باشند.

در بعضى احادیث نیز زینت‏هاى ظاهر مذکور در آیه، به همین معنا تفسیر شده است. زراره از حضرت صادق(ع) نقل کرده که در تفسیر قول خداى عزوجل: «إِلاّ ما ظَـهَرَ مِنْها» فرمود:
زینت ظاهر، عبارت است از سرمه و انگشتر.

ابوبصیر می‌گوید: از امام صادق علیه‏‌السلام از تفسیر آیه «َلا یُبْدِینَ زِینَـتَهُنَّ إِلاّ ما ظَـهَرَ مِنْها» سؤال کردم، فرمود: زینت ظاهر عبارت است از انگشتر و دست‏بند.

سپس در تعقیب بیان حجاب می‌فرماید: خمر جمع خمار و به معناى مقنعه و روسرى بزرگ است. جیوب نیز جمع جیب و به‏ معناى گریبان و یقه ‏پیراهن است.

گفته‌‏اند: زنان در عصر رسول خدا(ص) پیراهنى را می‌پوشیدند که گریبان آن باز بود و مقدارى از سینه‌‏شان آشکار می‌شد. هم‏چنین آنان دو طرف روسرى را از بالاى گوش به پشت سر می‌انداختند، در نتیجه گوش، گوشواره، گردن و مقدارى از سینه آنان نمایان بود. از همین رو، آیه به بانوان دستور می‌دهد که روسری‌هاى خود را بر چاک پیراهن بیندازید، تا گوش، گوشواره، گردن و سینه آنان را بپوشاند.