سرپرستی اسرای کربلا در مقام رضا;حضرت زينب(س)؛ حافظ حريم کبريايی حق

صدای شیعه:  حجت‌الاسلام والمسلمين محمدرضا مصطفی‌پور، عضو هيئت علمی دانشگاه خوارزمی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بين‌المللی قرآن (ايکنا)، به مناسبت سالروز وفات حضرت زينب کبری(س)، با بيان اين‌که اين حضرت از جهات مختلف از شرافت و عظمت برخوردار است، اظهار کرد: حضرت زينب(س) هم دارای شرافت‌های نسبی و سببی و هم دارای شرافت‌های اکتسابی است.

مصطفی‌پور افزود: بعضی از انسان‌ها به اعتبار ارتباط با ديگران، مانند پدر، مادر، برادر، جد و ... دارای شرافتند و گاهی هم خود انسان فضايل و کمالاتی دارد که به اعتبار آن فضايل و کمالات دارای ارزش و شرافت است. شرافت نسبی حضرت زينب(س) که از جهت پدر، مادر، جد و برادران ايشان مشخص و به لحاظ شرافت اکتسابی هم حضرت زينب(س)، فضايل و کمالاتی دارد که اين کمالات او را برجسته می‌کند.
شما اگر زندگی حضرت زينب(س) را ملاحظه کنيد واقعاً می‌بينيد که ايشان در عمل عاقلانه و به تعبير امروزی عقلانی رفتار می‌کرد؛ بدين معنا که يک هدف مقدس را برای خود انتخاب کرده بود و برای تحقق آن هدف برنامه‌ريزی مناسب و مديريت بالائی داشت

وی در ادامه در اشاره به برخی از کمالات علمی حضرت زينب(س)، عنوان کرد: معروف است که حضرت زينب(س) مفسر قرآن بود و در کوفه مجالسی برای تفسير قرآن دائر می‌کرد که بانوان در آن جلسات شرکت می‌کردند و حضرت آيات قرآن را برای آنان تفسير می‌فرمود. لذا وقتی شما در گفتار و کلمات حضرت زينب(س) مطالعه کنيد، ملاحظه می‌کنيد که چقدر در ضمن کلمات و گفتار از آيات قرآن استفاده می‌کند. همچنين خطبه‌هايی که حضرت در کوفه و شام ايراد می‌کند، متخذ از آيات قرآن کريم است. ايشان وقتی که در شام سخنرانی می‌کند، به يک شکل از آيات قرآن استفاده می‌کند و در کوفه هم به گونه ديگری از اين آيات بهره می‌برد و اين نشان تسلط حضرت زينب(س) در تفسير قرآن است.

واجد بودن سطح بالائی از عقل نظری و عقل عملی؛ عامل خوانده شدن حضرت زینب(س) به «عقیله بنی‌هاشم»

مصطفی‌پور در مورد والائی‌های رفتار حضرت زينب(س)، مهم‌ترين القاب آن حضرت را مشير به اين ويژگی‌های رفتاری دانست و بيان کرد: در اوصاف آن حضرت می‌بينيم که ايشان را عقيله بنی‌هاشم خوانده‌اند. عقيله يعنی خردمند و خرورز. حضرت زينب(س) انسانی است که هم به لحاظ عقل نظری و درک و شناخت در سطح بسيار بالائی بود و اين درک بالا را می‌توان در خطبه‌های کوفه و شام ديد که چگونه در ستايش خدا و عظمت پروردگار سخن می‌گويد و چگونه از آيات در ارتباط با بحث قيامت و مواردی از اين دست استفاده می‌کند و به لحاظ عقل عملی نيز می‌توان به وضوح ديد که حضرت زينب(س) در اوج بود.

عضو هيئت علمی دانشگاه خوارزمی افزود: شما اگر زندگی حضرت زينب(س) را ملاحظه کنيد واقعاً می‌بينيد که ايشان در عمل عاقلانه و به تعبير امروزی عقلانی رفتار می‌کرد؛ بدين معنا که يک هدف مقدس را برای خود انتخاب کرده بود و برای تحقق آن هدف برنامه‌ريزی مناسب و مديريت بالائی داشت.

وی با اشاره به اوج حضور حضرت زينب(س) که در ماجرای کربلاست، ادامه داد: واقعاً اگر سطح بالای عقل عملی در آن حضرت نبود، طبيعتاً نمی‌توانست کاروان اسيران را درست سرپرستی و مديريت کند؛ در جائی که بايد سخن بگويد، در جائی که بايد سکوت کند، در جائی که بايد عده‌ای را تشجيع کند و يا در جائی که بايد اعتراض کند. اين‌ها همه رفتارهائی بود که نشان از سطح بالای عقلانيت در حضرت داشت و همين جهت است که ايشان را عقيله، يعنی عاقل و خردمند خوانده‌اند.

زينب(س)؛ صاحب مقام ولايت

مصطفی‌پور با اشاره به اين مطلب که برخی حضرت زينب(س) را به عنوان ولی‌الله نيز می‌شناسند، بيان کرد: مقام ولايت مقامی است که انسان اوج محبت خود را در برابر خدا نشان می‌دهد و خدا هم به او عنايت ويژه دارد که او بتواند دلسوزانه کارهائی را که به عهده اوست انجام دهد و معنويت متعالی را کسب کند.

سرپرستی کاروان اسرای کربلا با صبر، پايداری و شجاعت برآمده از استقرار در مقام رضا

وی از قرار داشتن حضرت زينب(س) در مقام رضا در حادثه کربلا ياد کرد و گفت: حضرت زينب(س) از کسانی بود که در مقام عمل واقعاً راضی به قضای الهی بوده است که يکی از مقامات اهل سلوک است. حضرت زينب(س) اگر اين مقام رضا را نداشت طبيعتاً نمی‌توانست سرپرستی کاروان اسرا را به آن نحو برعهده داشته باشد و با شجاعت و شهامت سخن بگويد.
حضرت زينب(س) انسانی است که هم به لحاظ عقل نظری و درک و شناخت در سطح بسيار بالائی بود و اين درک بالا را می‌توان در خطبه‌های کوفه و شام ديد؛ که چگونه در ستايش خدا و عظمت پروردگار سخن می‌گويد و چگونه از آيات در ارتباط با بحث قيامت و مواردی از اين دست استفاده می‌کند

اين محقق و پژوهشگر ادامه داد: زمانی که حضرت زينب کبری به مجلس عبيدالله وارد می‌شود و عبيدالله سعی می‌کند که با سخنی ايشان را به سکوت بکشاند و می‌گويد «ديديد که خدا با برادران شما چه کرده است؟ مردان شما را کشته و شما را به اسيری آورده است». در اين جا می‌توان اوج آن مقام رضا و مقام عشق و محبت الهی را در اين جمله حضرت زينب(س) ديد که می‌گويد «ما رأيت الا جميلاً؛ من جز زيبائی چيزی نديدم». واقعاً کاری که به خدا مربوط می‌شود زيباست به دليل اين که خدا جميل است و کاری هم که انجام می‌دهد کار زيبا می‌شود. عبيدالله می‌گويد که ديديد خدا چه کرده است و ايشان هم می‌گويد که خدا کار بدی نکرده است، اما شما آدم‌ها دستورات خدا و برنامه‌های الهی را ناديده گرفته‌ايد و پاکترين انسان‌ها را با همراهانش به بدترين وضعی به شهادت رسانديد.

مصطفی‌پور بيان کرد: اين نشان می‌دهد که حضرت زينب(س) تا چه اندازه بر خود مسلط است و واقعاً انسانی که محبوب خدا باشد، نتيجتاً اهل صبر و پايداری خواهد بود و در نتيجه هم می‌تواند خيلی راحت در حوادث، بدون اين که خود را ببازد، حرف بزند. مقام حضرت زينب(س) در شجاعت و صبر و پايداری، جايگاهی به او داده است که حتی اهل سنت هم وقتی که راجع به او کتاب می‌نويسند به او عنوان قهرمان می‌دهند و می‌گويند «زينب بطلة کربلا» و ما می‌بينيم که در مقام صبر و پايداری، ايشان واقعاً يک قهرمان روحانی است.

حضرت زينب(س)؛ عالمه غيرمعلمه و صاحب مقام دارنده علم لدنی

عضو هيئت علمی دانشگاه خوارزمی همچنين به صفت «عالمه غيرمعلمه» به عنوان يکی از اوصاف حضرت زينب(س) اشاره کرد و گفت: عالمه غيرمعلمه يعنی کسی که آگاه بود اما از کسی تعليم نگرفته بود. در واقع ايشان مقام علم لدنی داشته است و اين هم خيلی مهم است که انسانی به جائی برسد که بتواند از خدا علم دريافت کند؛ که البته آن هم به ويژگی‌های شخصيتی آن حضرت باز برمی‌گردد.

غيرتمندی؛ از ويژگی‌های حضرت زينب(س)/ حفظ حريم کبريائی حق با غيرتمندی زينب(س)

وی از غيرت به عنوان يکی ديگر از ويژگی‌های حضرت زينب کبری(س) اشاره کرد و افزود: انسان دارای غيرت کسی است که به ديگری اجازه ندهد به حريم ناموسش وارد شود. خدا غيور است و انسان‌های غيرتمند را دوست دارد. يکی از ويژگی‌های حضرت زينب(س) غيرت او بوده است و می‌بينيد که حريم کبريائی حق را چگونه حفظ کرده و چگونه توانسته است اهداف و رسالت‌ها و پيام‌های حسينی را در زمان خود به مردم شام و کوفه و ساير مناطق منتقل کند؛ به نحوی که آثار آن امروز هم در ميان ما باقی بماند.

مصطفی‌پور افزود: حضرت زينب(س) غيرت داشت يعنی اجازه نمی‌داد کسی به حريم عفت او و زنان و فرزندانی که با او بودند نزديک شود و به مناسبت‌های مختلف اين غيرت را نشان می‌داد و واقعاً اين نشان‌دهنده بلوغ شعور در يک انسان کامل است که بتواند اين غيرت را در خود حفظ کند.

وی در پايان اضافه کرد: فصاحت و بلاغت و سخن‌وری، عابده بودن، جهادگری با نفس و قرار داشتن در اوج کمالات معنوی و عرفانی ديگر ويژگی‌های حضرت زينب(س) است. ايشان مربی خوبی برای فرزندان خود بود و رسيدن دو فرزندش به مقام شهادت در کربلا گواه اين مسئله است. ايشان شعور الهی و دين الهی را محافظت کرده و موجب رسيدن پيام کربلا به همگان شده است و اميدواريم که خداوند به شيعيان توفيق دهد که از خصوصيات شخصيتی حضرت زينب(س) در جهت تکامل ساختار شخصيتی و انسانی خود استفاده کنند.