چرا هزينه‌هاي حج صرف مشکلات کشور نميشود؟
صدای شیعه: حج را مي‌توان يکي از مهمترين و با شکوه‌ترين رويداد‌هاي مهم در جهان اسلام نام گذاري کرد چرا که مسلمانان با عقايد مختلف از سراسر جهان به سرزمين حجاز مي‌آيند تا با اتحادي غير قابل وصف زيباترين عبادات را شانه به شانه و در صفوف به هم پيوسته انجام دهند.
حج تمريني براي دوري از گناه و معصيت در زندگي است
حج تمريني است براي دوري از گناه و معصيت در زندگي، تمرين و يادآوري بزرگي است که بهترين توشه انسان تقوي و پرهيزگاري است و تمريني است براي برادري و اتحاد در برابر دشمنان قسم خورده اسلام و قرآن مجيد، چنانچه خداوند متعال مي‌فرمايد:
«الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ: حج در ماههاى معينى است پس هر کس در اين [ماه] ها حج را [برخود] واجب گرداند [بداند که] در اثناى حج همبسترى و گناه و جدال [روا] نيست و هر کار نيکى انجام مىدهيد خدا آن را مىداند و براى خود توشه برگيريد که در حقيقت بهترين توشه پرهيزگارى است و اى خردمندان از من پروا کنيد». «بقره: 197»
در اين نوشتار قصد داريم به يک سوال مهم و اساسي پيرامون مسئله حج پاسخ دهيم، سوالي که با فرارسيدن موسم حج ممکن است در اذهان برخي از افراد خطور کند و پاسخ به اين سوال مي‌تواند اهميت موضوع حج را به خوبي تبيين کند.
چرا هزينه‌هاي کلاني که براي حج خرج مي‌شود را صرف رفع مشکلات در داخل از کشور نکنيم؟
اگر در سايت‌ها و وبلاگ‌ها و شبکه‌هاي مجازي جستجويي اجمالي داشته باشيد، متوجه خواهيد شد که مطالب متعددي پيرامون مخالفت با حج نوشته شده است که همگي حکايت از ترک اين فريضه الهي دارد و از مسلمانان به دلائل مختلف خواسته شده است که اين تکليف الهي را ترک کنند.
از جمله ادله اي که در ميان اين استدلالات زياد به چشم مي‌خورد، اين است که چرا هزينه‌هاي کلاني که براي حج خرج مي‌شود را صرف رفع مشکلات در داخل از کشور نکنيم؟ چرا حاجي، هزينه سفر خود به سرزمين وحي را صرف رفع گرفتاري از يک خانواده بي بضاعت ويا تهيه جهيزيه براي يک دختر جوان نمي‌کند و اين شعر را نيز در استدلالات خود استفاده مي‌کنند که:
دلخوش از آنيم که حج ميرويم
غافل از آنيم که کج ميرويم
کعبه به ديدار خدا ميرويم
او که همينجاست کجا ميرويم
حج به خدا جز به دل پاک نيست
شستن غم از دل غمناک نيست
امام صادق عليه السلام در پاسخ به عمار که عرض کرد من خودم را آماده کرده ام که هرساله به حج بروم. يا مردي از افراد خانواده ام را با هزينه خود به حج بفرستم. امام فرمود: آيا بر اين کار مصمم هستي؟ اسحاق گويد: عرض کردم آري، فرمود اگر چنين است يقين داشته باش که ثروتت زياد خواهد شد و تو را نويد توانگري مي‌دهم
خدا در همه جا وجود دارد ما بايد حج را ترک کنيم و به سرزمين وحي نرويم؟
حال سوال اين است که
1- چون خدا در همه جا وجود دارد ما بايد حج را ترک کنيم و به سرزمين وحي نرويم؟
2- آيا داشتن دل پاک و بي توجهي به فرامين الهي براي رسيدن به سعادت و خوشبختي کفايت مي‌کند؟
3- آيا بهتر نيست که هزينه حج را براي رفع فقر در جامعه استفاده کنيم؟
در پاسخ به اين سوالات بايد گفت که در منطق راستين اسلام حج تمتع به عنوان يکي از واجبات الهي معرفي شده است که با فراهم بودن شرائط نافرماني از آن گناه محسوب مي‌شود و مسلم است که گناه نه تنها دل آدمي را پاک نمي‌کند، بلکه سبب تيرگي و تاريکي و ناپاکي قلب مي‌شود. چنانچه از اين مسئله مي‌توان در پاسخ به تمام افرادي که با شانه خالي کردن از انجام تکاليف الهي، آن هم فقط به بهانه پاکي دل، استفاده کرد.
امام خميني رحمه الله عليه در پاسخ به سوال سوم و در تبيين فلسفه حج اينگونه مي‌فرمايند:
«يکي از وظايف بزرگ مسلمانان پي بردن به اين واقعيت است که حج چيست و چرا براي هميشه بايد بخشي از امکانات مادي و معنوي خود را براي برپايي آن صرف کنند.
به حج چه که چگونه بايد زيست و چطور بايد مبارزه کرد!
چيزي که تا به حال از ناحيه ناآگاهان و يا تحليلگران مغرض و يا جيره خواران به عنوان فلسفه حج ترسيم شده است اين است که حج يک عبادت دسته جمعي و يک سفر زيارتي - سياحتي است. به حج چه که چگونه بايد زيست و چطور بايد مبارزه کرد و با چه کيفيت در مقابل جهان سرمايه داري و کمونيسم ايستاد! به حج چه که حقوق مسلمانان و محرومان را از ظالمين بايد ستاند! به حج چه که بايد براي فشارهاي روحي و جسمي مسلمانان چاره انديشي نمود! به حج چه که مسلمانان بايد به عنوان يک نيروي بزرگ و قدرت سوم جهان خودنمايي کنند! به حج چه که مسلمانان را عليه حکومتهاي وابسته بشوراند. بلکه حج همان سفر تفريحي براي ديدار از قبله و مدينه است و بس!» «صحيفه امام خميني، ج 21، ص 77»
خلاصه کلام آنکه به تنهايي و در پستوهاي خانه نيز مي‌توان نماز را اقامه کرد و به تنهايي و در سرزمين خود مي‌توان هزاران قرباني کرد و هزاران فقير را سير کرد، اما ابرقدرت‌هاي بزرگ دنيا را جز با وحدت و برادري و اتحاد و مقاومتي که در حج به نمايش جهاني گذاشته مي‌شود، نمي‌توان شکست داد و اين همان فلسفه مهم حج است که نه کمک به فقرا و نه قرباني و نه نماز و روزه هيچ کدام نمي‌تواند جايگزين آن شود.
همچنين توجه به اين نکته لازم است که در کشور ما ساليانه هزاران سفر توريستي و تفريحي به کشورهاي مختلف آسيايي و اروپايي صورت مي‌گيرد که اين مسئله در سال‌هاي اخير نيز رواج بيشتري داشته است:
«بر اساس آمار رسمي ترکيه، يک ميليون و 500 هزار ايراني در سال به ترکيه سفر کرده‌اند که گردشگران ايراني بعد از آلمان، روسيه و انگليس بيشترين گردشگران ورودي به ترکيه محسوب مي‌شوند.
ايران رتبه چهارم ورود گردشگر به ترکيه را داراست که درآمد حاصل از اين گردشگران ايراني براي ترکيه رقمي معادل يک ميليارد دلار در سال اعلام شده است.»
حال سوال اصلي اين است که چرا هيچ فرد و يا گروهي خواستار تعطيلي اين سفرها و صرف هزينه‌هاي کلان آن که گاها با هزينه‌هاي حج قابل مقايسه نيست، نميشود؟
اگر در سايت‌ها و وبلاگ‌ها و شبکه‌هاي مجازي جستجويي اجمالي داشته باشيد، متوجه خواهيد شد که مطالب متعددي پيرامون مخالفت با حج نوشته شده است که همگي حکايت از ترک اين فريضه الهي دارد و از مسلمانان به دلائل مختلف خواسته شده است که اين تکليف الهي را ترک کنند.
بسيار جالب است که در روايات اسلامي يکي از فوائد مهم فريضه حج، رفع گرفتاري و فقر از جامعه و همچنين توانگري افراد معرفي شده است که از جمله اين روايات، دو روايت زيبا و شنيدني از امام صادق عليه السلام است که مي‌فرمايد:
1- «نديده ام که چيزي همانند مداومت بر زيارت اين خانه چنان سريع توانگري بياورد فقر بزدايد» [امالي طوسي/694/1478]
2- «همچنين امام صادق عليه السلام در پاسخ به عمار که عرض کرد من خودم را آماده کرده ام که هرساله به حج بروم. يا مردي از افراد خانواده ام را با هزينه خود به حج بفرستم.
امام فرمود: آيا بر اين کار مصمم هستي؟ اسحاق گويد: عرض کردم آري، فرمود اگر چنين است يقين داشته باش که ثروتت زياد خواهد شد و تو را نويد توانگري مي‌دهم» [ثواب الاعمال/70/40]
نکات مهمي را مي‌توان از اين دو روايت بدست آورد:
نکته اول: حج نه تنها سبب فقر نميشود بلکه علتي مهم براي توانگري افراد مي‌باشد.
نکته دوم: آنچه در روايات مخصوصا در روايت دوم به آن تاکيد شده است، توجه به اين نکته است که نيت شخص سوال کننده آن است که يا خود به حج برود و يا فردي از خانواده خود که توانايي مالي ندارد را به همراه خود به حج ببرد.
نکته سوم: مسلم است وقتي حج حاجي مقبول مي‌شود که او به فکر فقيران و نيازمندان جامعه باشد و از ثروتي که طبق روايات نصيب او مي‌شود در راه رفع مشکلات و گرفتاري‌هاي جامعه استفاده کند. چنانچه اين مسئله در حج چند سال گذشته در کمک به سيل زدگان پاکستاني و يا کمک 450 ميليون ريال حجاج شهر‌هاي خوي و سلماس و همين طور دهها حجاج دهها شهر ايران اتفاق افتاد و مبلغ از طرف مسافران سرزمين وحي به مستمندان و فقيران کمک شد.
در پايان آرزو داريم که مسافران سرزمين وحي بعد از مراجعت از اين سفر آسماني، بيش از گذشته به فکر نيازمندان و مستمندان جامعه باشند و از برکاتي که در اين سفر مقدس بهره برده اند در مسير کسب رضايت الهي استفاده کنند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی حج
انتهای پیام