صحت خبر ولادت امیرالمومنین (علیه السلام) در کعبه از منظر علمای اهل سنت
صدای شیعه:
سوال: آیا علمای اهل سنت نیز به صحت خبر ولادت امیرالمومنین (علیه السلام) در کعبه معترفند؟
پاسخ: آری، نه تنها علمای بزرگ شيعه بلکه علما و دانشمندان بزرگ اهل سنت نیز در اين که ولادت امیرالمومنین (عليه السلام) در خانه کعبه واقع شده است، اتفاق نظر داشته و معترفند که این کرامت شامل حال هیچ انسانی نشده است و تنها مختص به آن حضرت می باشد.
اینک نظر برخى از علماى اهل سنت که اقرار به ولادت امیرالمومنین (علیه السلام) در خانه کعبه کرده اند، در پی می‌آید:
حافظ، ابوعبداللّه محمدبن عبداللّه مشهور به "حاکم نیشابوری" در کتاب «مستدرک صحیحین» می‌نویسد:
... قَالَ الْحَاکِمُ: «وَهَمُّ مُصْعَبٍ فِي الْحَرْفِ الْأَخِيرِ، فَقَدْ تَوَاتَرَتِ الْأَخْبَارِ أَنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ أَسَدٍ وَلَدَتْ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ کَرَّمَ اللَّهُ وَجْهَهُ فِي جَوْفِ الْکَعْبَةِ» [1]
به تواتر رسیده است که فاطمه بنت اسد، امیر مؤمنان (کرّم اللّه وجهه) را در خانه کعبه به دنیا آورد.
حافظ گنجى شافعى نیز در کفاية الطالب در داستان ولادت امير مؤمنان (عليه السلام) مى‌نويسد:
فلمّا کان الليلة التي ولد فيها علي قد أشرقت الأرض، فخرج أبوطالب وهو يقول: أيّها الناس ولد في الکعبة وليّ اللّه فلمّا أصبح دخل الکعبة وهو يقول:
يا ربّ هذا الغَسَق الدُّجِيّ *** والقمر المنبلَج المُضِيّ
بَيِّن لنا من أمرک الخفي *** ماذا ترى في إسم ذا الصبي
قال: فسمع صوت هاتف وهو يقول:
يا أهل بيت المصطفى النبي *** خصصتم بالولد الزکي
إنّ اسمَهُ من شامِخ العليّ *** عليّ اشتُقَّ من العلي
شبى که حضرت على (علیه السلام) به دنيا آمد زمين نورانى شد پس ابوطالب از خانه بيرون آمد در حاليکه مى‌گفت: اى مردم ولى خدا در کعبه به دنيا آمد و زمانى که صبح شد داخل کعبه شد و مى‌گفت: اى پروردگار اين تاريکى ظلمانى، و اى آفريننده ماه نورانى و تابان !
از راز نهانى خود براى ما آشکار ساز که براى اين طفل چه نامى برمي‌گزينى.
پس از اين سخن، ابو طالب صداى هاتفى را شنيد که مي‌گويد:
اى اهل بيت پيامبر مصطفى! شما به فرزندى پاک ( از ديگران ) ممتاز شده‌ايد. - نام او از جانب خداى بزرگ، على تعيين شده، و اين نام از لفظ على (که يکى از صفات الهى است) مشتق گرديده است . [2]
شیخ سلیمان قندوزى حنفى نیز با اختلاف کمى همين روايت ذکر کرده و سپس مى‌گويد:
فسرّ أبو طالب سروراً عظيماً، وخرّ ساجداً للّه - تبارک وتعالى - وعقّ بعشرة من الإبل، وکان اللوح معلقّاً في بيت الحرام يفتخر به بنو هاشم على قريش حتى غاب زمان قتال الحجّاج، ابن الزبير. [3]
پس ابوطالب بسيار خوشحال شد و به سجده به درگاه الهى افتاد و ده شتر قربانى کرد و لوحى در بيت الحرام آويزان کردند که بنى هاشم به آن افتخار مى‌کردند تا اينکه زمان درگيرى حجاج و ابن زبير گم شد.
شاه ولی الله دهلوی در کتابش " ازاله الخفاء " چنین می‌گوید: و از مناقب وي رضي الله عنه که در حين ولادت او ظاهر شد يکي آن است که در جوف کعبه معظمه تولد يافت.
قال الحاکم في ترجمة حکيم بن حزام وقول مصعب فيه لم يولد قبله ولابعده في الکعبة احدٌ مانصه وَهِم مصعبٌ في الحرف الاخير فقد تواترت الاخبار ان فاطمة بنت اسد ولدت اميرالمؤمنين علياً في جوف الکعبة [4]
شهاب الدين آلوسي، صاحب تفسير روح المعانی در شرح قول عبدالبافي الأفندي العمري بعد از شعر مؤلّف کتاب :
أنت العلي الذي فوق العلى رفعا ببطن مکة عند البيت إذ وضعا
مي‌گويد: وکون الأميرکرم الله وجهه ولد في البيت أمر مشهور في الدنيا و ذکر في کتب الفريقين السنة والشيعة .... ولم يشتهر وضع غيره کرم الله وجهه کما اشتهر وضعه بل لم تتفق الکلمة عليه ، وما أحرى بإمام الأئمة أن يکون وضعه فيما هو قبلة للمؤمنين ؟ وسبحان من يضع الأشياء في مواضعها وهو أحکم لحاکمين [5]
و اين که حضرت امير (کرم الله وجهه) در خانه خدا به دنيا آمده ؛ امري است مشهور و در کتب فريقين سني وشيعي ذکر شده .... ودرباره کسي نشنيديم که او هم در کعبه به دنيا آمده باشد آنچنانکه درباره حضرت (کرم الله وجهه) ذکر شده , و چه افتخاري براي امام أئمّه است که در جائي که قبله مؤمنين است به دنيا آمده باشد ؟
ابوعثمان، عمرو بن بحر، مشهور به «جاحظ» صاحب کتاب «البیان و التّبیین»،( متوفّای 255 ه ق ) در رساله ای که در باره فضایل بنی هاشم نوشته، از ولادت امیرالمومنین علی (علیه السلام) در آن مکان مقدّس سخن گفته است. متن این رساله را قندوزی در «ینابیع المودّه» درج کرده است [6]
پیشتاز مورّخان، علی بن حسین مسعودی،( متوفّای 333 ه ق) در کتاب «مروج الذّهب» که در طول بیش از یک هزار سال، یکی از استوارترین منابع مورد اعتماد مورّخان است، با صراحت و قاطعیّت اعلام می دارد که: «ولادت آن حضرت در درون کعبه واقع گردید.» [7] و در کتاب دیگرش «اثبات الوصیّه» تأکید می‌کند که: «هرگز پیش از ایشان و یا بعد از ایشان احدی در درون کعبه به دنیا نیامده است.» [8]
مورّخ ابوزکریّا، یزیدبن محمدبن أیاس بن قاسم ازدی،( متوفّای334 ه ق) در کتاب خود «تاریخ موصل» از ولادت آن حضرت در درون کعبه سخن گفته، می‌افزاید: «به جز امیر مؤمنان علی بن ابی طالب (علیه السلام) ، هیچ خلیفه دیگری در کعبه متولّد نشده است.» [9]
محدّث خبیر، محمد بن علی بن اسماعیل شافعی، مشهور به «ابن قفّال» (متوفّای 365 ه ق ) می‌نویسد: «فاطمه بنت اسد به هنگام زایمان وارد کعبه شد و علی( علیه السلام) را در آنجا به دنیا آورد گفته می‌شود به جز علی (علیه السلام) احدی در آنجا متولّد نشده است.» [10]
ابوالحسن، علی بن محمد واسطی شافعی، مشهور به «ابن مغازلی»،( متوفّای 483 ه ق ) در کتاب ارزشمند «مناقب علی بن أبی طالب» به تفصیل، داستان ولادت امیر مؤمنان (علیه السلام) در درون کعبه را با سلسله اسناد خود، نقل کرده است. [11]
کمال الدّین، ابوسالم، قاضی محمد بن طلحه شافعی،(متوفّای 625 ه ق ) در کتاب «مطالب السّؤول» می‌نویسد: «علی بن ابی طالب (علیه السلام) در درون کعبه معظّمه در بیت الحرام دیده به جهان گشود.» [12]
شمس الدّین، ابوالمظفّر، یوسف بن قز اوغلی، مشهور به «سبط ابن جوزی» در کتاب «تذکرة الخواص» می‌نویسد: «در روایت آمده است که فاطمه بنت اسد حامله بود، برگرد خانه طواف می کرد، ناگهان درد زایمان گرفت، درِ کعبه به رویش باز شد، فاطمه به اندرون کعبه در آمد و علی ( علیه السلام ) را در آنجا به دنیا آورد.» [13]
ابوعبداللّه ، محمد بن یوسف بن محمد قرشی، مشهور به «گنجی شافعی»،( متوفّای 658 ه ق) در کتاب گرانسنگ «کفایة الطّالب» می نویسد: «امیر مؤمنان علی بن ابی طالب (علیه السلام) ، در شب جمعه، 13 رجب، سی سال گذشته از عام الفیل، در مکّه معظّمه، در درون کعبه، دیده به جهان گشود. و هرگز مولود دیگری جز او ـ پیش از او و یا بعد از او ـ در خانه کعبه زاده نشد. این میلاد فرخنده، فضیلت و کرامتی برای او و فضیلت و شکوهی برای خانه خداست.»[14]
مورّخ هندو شاه بن عبداللّه نخجوانی، در کتاب ارزشمند «تجارب السّلف» که آن را در باره خلفا و وزرا در سال 724 ه ق به رشته تحریر در آورده، می نویسد: «علی (علیه السلام) در درون کعبه دیده به جهان گشود... به هنگام تولّد مادرش او را «حیدر» نام نهاد و حیدر به معنای شیر است.» [15]
مورّخ حمداللّه بن ابی بکر بن احمدبن نصر مستوفی، (متوفّای 750 ه ق ) در کتاب «تاریخ گزیده» می‌نویسد: «امیر المؤمنین علی (علیه السلام)، عمّ زاده رسول اللّه (صلی الله علیه و آله) مادرش فاطمه بنت اسدبن هاشم، ولادتش در درون کعبه... سنه 30 عام الفیل، موافق با 911 اسکندری، 8 سال گذشته از پادشاهی پرویز.» [16]
جمال الدّین محمدبن یوسف بن حسن بن محمد زرندی حنفی مدنی، (متوفّای 750 ه ق) در کتاب «نظم دُرَرِ السمطین» از احمد حنبل روایت کرده: «ولادت امیر مؤمنان (علیه السلام) در درون کعبه اتّفاق افتاد.»[17]
حافظ شمس الدّین، ابوعبداللّه محمدبن احمد ذهبی، (متوفّای 848 ه ق ) در «تلخیص مستدرک صحیحین» که در ذیل مستدرک حاکم به طبع رسیده، متن عبارت حاکم نیشابوری را نقل کرده، می نویسد: «اخبار به حدّ تواتر رسیده که علی بن ابی طالب در درون کعبه دیده به جهان گشود.» [18]
قاضی شهاب الدّین دولت آبادی، (متوفّای 849 ه ق ) داستان ولادت آن حضرت را نقل کرده و تصریح نموده که در داخل کعبه واقع شده است. [19]
نور الدین علی بن محمد بن صبّاغ مالکی، (متوفّای 855 ه ق ) در کتاب «الفصول المهمّه» می‌نویسد: «علی (علیه السلام) به روز جمعه، 13 رجب، سی سال گذشته از عام الفیل، 23 سال پیش از هجرت، در مکّه معظّمه، در میان بیت اللّه الحرام چشم به جهان گشود... پیش از آن حضرت، هرگز احدی در بیت الحرام متولد نشد. این برتری، ویژه آن حضرت است. که خداوند برای ظاهر ساختن مرتبت و مقام و شکوه حضرتش به ایشان عطا فرموده است.» [20]
مورّخ شهید، فخرالدین محمدبن ابی داود، سلیمان بناکتی،( متوفای 891 ه ق ) در کتاب«روضة اولی الألباب» مشهور به «تاریخ بناکتی» می‌نویسد: «روز آدینه، سیزدهم ماه رجب، سنه ثلاثین از سال فیل، در حرم کعبه به وجود آمد. پیش از او و بعد از او هیچ فرزندی در خانه کعبه به وجود نیامده است.» [21]
عبد الرّحمن جامی، متوفّای 898 ه ق در کتاب «شواهد النّبوة» ولادت آن حضرت را در درون کعبه روایت کرده است. [22]
مورّخ محمد میرخواند، ( متوفّای 903 ه ق ) در کتاب «روضة الصّفا» می نویسد: «ولادت آن حضرت به روایتی در 13 رجب، سی سال گذشته از واقعه فیل، و به روایتی 28 سال بعد از سال فیل، اتفاق افتاد؛ زیرا مادرش کعبه را طواف می‌کرد، پس مشیّت الهی او را به درون کعبه آورد. زمان زایمانش فرا رسید و در درون کعبه به دنیا آورد. چنین سعادتی از آغاز خلقت تا پایان جهان، برای احدی میسّر نشده است. درستی این روایت در میان تاریخ نویسان و سیره نویسان بدون تردید است. این قضیّه فراتر از آن است که شک و تردیدی در آن راه یابد.»
شد او دُرّ و بیت الحرامش صدف کسی را میسّر نشد این شرف [23]
سید نور الدّین، علی بن عبداللّه سمهودی شافعی، صاحب کتاب «وفاء الوفا بأخبار دار المصطفی»، (متوفّای 911 ه ق) در کتاب «جواهر العقدین» ولادت آن حضرت را در درون کعبه، به نقل از ابن صبّاغ مالکی آورده است [24]
نسب شناس مشهور، تاج الدّین محمدبن حمزة بن زهره رفاعی، نقیب حلب( متوفّای 921 ه ق) در کتاب «غایة الاختصار فی اخبار البیوتات العلویّه المحفوظة من الغبار» می نویسد: «ولادت آن حضرت در درون کعبه واقع شد.» [25]
اینها تنها نمونه‌هایی از منابع مورد اعتماد و استناد علمای اهل سنّت، از محدّثان، مورّخان، سیره نویسان، تراجم نویسان، نسب شناسان و دیگر پژوهشگران، بود که تا پایان قرن نهم، در آثار گرانقدر خود به ولادت امام علی (علیه السلام) در درون کعبه تصریح و تأکید نموده‌اند و ما در این مجال ذکمر نمودیم و اگر بخواهیم به دیگر آثار موجود در این رابطه، به ویژه در قرن اخیر اشاره کنیم، به درازا خواهد کشید.
پی نوشت‌ها:
[1]. المستدرک على الصحيحين ج3 ص550، المؤلف: أبو عبد الله الحاکم محمد بن عبد الله بن محمد بن حمدويه بن نُعيم بن الحکم الضبي الطهماني النيسابوري المعروف بابن البيع (المتوفى: 405هـ)، تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا، الناشر: دار الکتب العلمية - بيروت، الطبعة: الأولى، 1411 - 1990، عدد الأجزاء: 4
[2]. الگنجي الشافعي، الإمام الحافظ أبي عبد الله محمد بن يوسف بن محمد القرشي، کفاية الطالب في مناقب علي بن أبي طالب، ص406، تحقيق و تصحيح و تعليق: محمد هادي اميني، ناشر: دار احياء تراث اهل البيت (عليه السلام)، طهران، الطبعة الثالثة، 1404هـ
[3]. القندوزي الحنفي، سليمان بن إبراهيم (متوفاي1294هـ) ينابيع المودة لذوي القربى، ج 2 ص 306، تحقيق سيد علي جمال أشرف الحسيني، ناشر: دار الأسوة للطباعة والنشر،الطبعة: الأولى، 1416هـ.
[4]. ازاله الخفاء، ج 2 ص 251
[5]. سرح الخريده الغيبية في شرح القصيدة العينية ص 15
[6]. قندوزی، ینابیع المودّة، ج1، ص461
[7]. مسعودی، مروج الذّهب، چاپ قاهره، ج2، ص2
[8]. همان، اثبات الوصیّة، ص111
[9]. ازدی، تاریخ موصل، ص58
[10]. ابن قفال، فضائل امیر المؤمنین، به نقل احقاق الحق، ج7، ص498
[11]. ابن مغازلی، مناقب علی بن ابی طالب، ص7
[12]. ابن طلحه، مطالب السّؤول، ص11
[13]. ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص2
[14]. گنجی شافعی، کفایة الطالب، ص407
[15]. نخجوانی، تجارب السلف، ص37
[16]. مستوفی، تاریخ گزیده، ص192
[17]. زرندی، نظم درر السّمطین، ص8
[18]. ذهبی، تلخیص مستدرک الصّحیحین، ج3، ص483
[19]. دولت آبادی، هدایة السّعداء ـ مخطوط ـ ص117
[20]. ابن صبّاغ، الفصول المهمّة، ص14
[21]. بناکتی، تاریخ بناکتی، ص98
[22]. جامی، شواهد النبوة، ص198
[23]. میر خواند، روضة الصّفا، جلد دوم.
[24]. سمهودی، جواهر العقدین، به نقل ولید الکعبه، ص11
[25]. رفاعی، غایة الاختصار، ص97
منبع : سنت نت
انتهای پیام