پنج علمیاتی که دشمن را به زانو درآورد

خورشید روز 31 شهریور 1359 به میانه آسمان ایران رسیده بود که ناگهان یک خبر همراه با صدای انفجارهای عظیم در بیشتر شهرهای مرزی در غرب و جنوب، کشور را در حیرت فرو برد. جنگ شروع شده بود.
آسمان شهرهای ایران به سرعت تیره و خاموشی شبانه بر خانه های این مرز و بوم تحمیل شد. «صدام حسین» دیکتاتور عراق، تانکهایش را با اتکا به قدرت های جهانی که آن روزها علیه انقلاب اسلامی نوپای ایران بسیج شده بودند، به حرکت درآورد و ماشین جنگی عظیم و ارتش تا دندان مسلحش را در صف یک نبرد نابرابر با انقلاب اسلامی قرار داد.
دفاعی مقدس و هشت ساله شکل گرفت که سلسله عملیات های غرورآفرین آن از افتخارات ملی و میهنی ماست و وظیفه داریم از به فراموشی سپرده شدن این بخش از تاریخ خود جلوگیری کنیم و فرهنگ شهادت و مقاومت در برابر بیگانگان را به فرزندانمان انتقال دهیم.
هر سال با فرارسیدن خزانی دیگر، کوچه های شهر از یاد روزگاران هشت سال دفاع مقدس پر می شود. سنگرهای شنی، چادرهای غریب، چفیه های بی صاحب، قمقه های کج شده، پوکه های فشنگ، بوی گلاب و کوله پشتی های سنگین از خاطرات، همه و همه بر سرگذرها کنار هم جمع می شوند تا نشانی دوباره از هشت سال دفاع مقدس برای نسل های دوم، سوم و چهارم انقلاب زنده کنند.
از میان پرچم های سبز و قرمز که می گذری، نوای نوحه های دوران جنک گوش تو را نوازش می دهد و تصاویر ده ها مرد غیور که خنده آنها امروز اسیر قاب عکس هاست در گوشه و کنار این چادرهای خاکی پروانه ذهن تو را همسفر روزهای دود و آتش وطن می کند.
امروز پس از گذشت 38 سال از جنگ تحمیلی، چه آنان که رخ به خاک کشیدند و چه آنان که سر به آسمان دارند، یادگاری از روزگاران خاکستری وطن به شمار می روند.
این، روزگارانی بود که دوستان میهن در برابر دشمنان خاک، سر تسلیم فرود نیاوردند و با دست خالی هجمه هزاران هزار بعثی از خدا بی خبر را تلافی کردند. جنگیدند تا در راه خدا فدا شدند، فدا شدند تا برای همیشه بمانند، ماندند تا دین آنها بر گردن خاک تا ابد باشد، چرا که امنیت و آسایش امروز مدیون دفاع دیروز است.
امروز بهشت گمشده مادران ایرانی در قطعه شهداست. هر بار که به بهشت زهرا (س) می روی، ناله و نگاه مادری از تبار فاطمه (س) بر سایه خاک سنگینی می کند. چشم های نمناک فرزندی که هیچگاه پدر را ندیده و تنها شب های بسیار را با یاد و نام «بابا» به صبح رسانده است، در کنار پیرمردی تکیده که دورتر از سنگ شهیدی بر خاک غبطه می خورد که چگونه یگانه پسرش، فرزند برومندش را در دل سرد خود محصور کرده است.
پیرها آمده اند تا پسرانشان را ببینند و جوانان آمده اند تا پدرشان را سر بزنند اما هر فردی از هر راهی- دور یا نزدیک- آمده باشد با وضوست، زیرا اینجا حریم پرواز ملائک است.
بر سر هر مزاری نامی از عملیات هشت سال دفاع مقدس است و امروز شاید نسل جوان دلاورمردی های این عملیات سنگین نظامی را باور نکند، ولی نسل دیروز از یادآوری رشادت و جوانمردی «اسدها»،«حسین ها»، «ناصرها»، «حبیب ها» و هزاران هزار فرزند وطن برخود می بالد.
امروز با گذشت سال های سال از هشت سال دفاع مقدس، مروری بر نبردهای ماندگار آن دوران، تلنگری به حباب اندیشه ماست که برای همیشه بدانیم که چه جانفشانی هایی در این راه شده است و چه ایثارهایی که در هر عملیات پیروزمندانه تجلی یافتند؛ عملیاتی همچون ثامن الائمه، فتح المبین، طریق القدس، بیت المقدس و والفجر 8.

**عملیات ثامن الائمه - نصر من الله و فتح قریب
«حصر آبادان باید شکسته شود» این فرمانی بود که در چهاردهم آبان 1359 توسط فرماندهی کل قوا حضرت امام خمینی (ره) خطاب به نیروهای مسلح به ویژه ارتش جمهوری اسلامی ایران صادر شد که در این عملیات لشکر77 ثامن الائمه ارتش جمهوری اسلامی در پنجم مهر1360 با رمز«نصر من الله و فتح قریب» از منطقه خرمشهر و آبادان وارد عمل و بعد از 2 روز نبرد موفقیت آمیز به پایان رسید.
آتش پشتیبانی و هماهنگی بین نیروها و سرعت عمل فوق العاده، باعث شد در 24 ساعت اول عملیات، اهداف اصلی به تصرف دلاورمردان ارتش اسلام در آید.
طراحی، فرماندهی و اجرای این عملیات توسط نیروی زمینی ارتش با شرکت و همکاری یگان هایی از سپاه پاسداران صورت گرفت و تیپ یکم لشکر 77 از منطقه ذوالفقاریه، تیپ دوم از منطقه فیاضیه و تیپ سوم از منطقه دارخوین حمله را آغاز و با محاصره نیروهای دشمن، خطوط مورد نظر را تصرف کردند.
تصرف و تامین ساحل شرق رودخانه کارون با آزادسازی 150 کیلومتر مربع از زمین های خودی، خارج شدن آبادان از محاصره دشمن، تلفات انسانی دشمن شامل سه هزار کشته و زخمی و هزار و 656 اسیر از جمله نتایج این عملیات بود.
انهدام 90 دستگاه تانک و نفربر و 100 دستگاه انواع خودرو، سرنگونی سه فروند هواپیما و یک فروند هلی کوپتر نیز از جمله ضایعات لجستکی دشمن ثبت شد.
در این عملیات 100 دستگاه تانک، 60 دستگاه نفربر، سه دستگاه لودر، 5 عراده توپ و 150 دستگاه خودرو به صورت غنایم به دست لشکریان اسلام رسید.

**عملیات فتح المبین - یازهرا(س)
عملیات فتح المبین در ساعت 30 دقیقه بامداد دوم فروردین 1361 با رمز «یازهرا (س )» آغاز و بعد از هفت روز نبرد به پایان رسید.
آزادسازی حدود 2 هزار و 200 کیلومتر مربع از منطقه عین خوش، ارتفاعات بلتا، شاوریه، علی گره زد، ابوصلیبی خات، تینه، برقازه، میشداغ و چاه های نفت ابوغریب و برقازه و نیز کشته و زخمی شدن 25 هزار نفر و 16 هزار نفر اسیر از دشمن، از جمله نتایج این عملیات بود.
در این عملیات، 270 دستگاه تانک، 150 دستگاه نفربر، 6 فروند هواپیما و سه فروند بالگرد از دشمن منهدم شد.
150 دستگاه تانک ، 170 دستگاه نفربر، 125عراده توپ و 500 دستگاه خودرو سالم به همراه هزاران سلاح سبک، تجهیزات و لوازم مخابراتی به غنیمت ایران درآمد.
همچنین در این عملیات قرارگاه های قدس، نصر، فجر و فتح به ترتیب از شمال به جنوب در عین خوش و ابوقریب، علی گره زد و تپه بلتا و ارتفاعات تینه، تپه های ابوصلیبی خات به چنانه و شرق ارتفاعات میش داغ و رقابیه با دشمن درگیر شده و در سه مرحله توانستند بعد از عبور از خطوط پدافندی پیشروی خود را در عمق مواضع عراقی ها آغاز کنند و در ارتفاعات حاشیه مرزی مستقر شوند.
نقش حضرت امام خمینی (ره) در تصمیم گیری نهایی و صدور فرمان برای عملیات بسیار تعیین کننده بود.

**عملیات طریق القدس - یاحسین (ع)
با انتصاب شهید «علی صیاد شیرازی» به فرماندهی نیروی زمینی ارتش، زمینه شرکت گسترده نیروهای مردمی و سپاه پاسداران و ایجاد وحدت بین نیروهای مسلح بیشتر فراهم شد و برای اجرای عملیات های مشترک طراحی ها شروع و تقدم به غرب دزفول و محور غرب سوسنگرد داده شد.
با بررسی کارشناسانه دانشکده فرماندهی وستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران (دافوس آجا) که توسط فرمانده جدید نیروی زمینی ارتش در قرارگاه مقدم این نیرو به کار گرفته شد، عملیات غرب سوسنگرد ترجیح داده شد.
علل عمده این ترجیح، سهل الوصول بودن اهداف با نیروی کمتر، تصرف بستان و رسیدن به مرز و صرفه جویی در قوا پس از تصرف بستان به علت وجود ارتفاعات میش داغ و شنزارهای شمال و باطلاق هور العظیم در جنوب بود.
همچنین انعکاس بین المللی و قطع ارتباط قوای عراقی در شمال و جنوب بستان و رفع تهدید محور سوسنگرد و اهواز از دیگر ملاحظات انجام این عملیات محسوب می شد.
تغییر و جابجایی های لازم مانند تعویض تیپ 2 لشکر16 توسط تیپ 55 هوابرد و مراجعت تیپ 2 دزفول از هفت تپه به سوسنگرد و موارد دیگر صورت گرفت.
این عملیات در نیمه شب هشتم آذر 1360 با رمز «یا حسین (ع)» آغاز و بعد از هشت روز نبرد طولانی و سخت، منجر به آزادسازی شهر بستان و 6 هزار کیلومتر مربع از خاک میهن اسلامی شد.
کشته و مجروح شدن 15 هزار نفر از نیروهای دشمن و اسارت 546 نفراز دشمن از جمله نتایج این عملیات بود.
همچنین 200 دستگاه تانک و نفربر و 200 دستگاه خودرو منهدم شد و تعداد زیادی تانک و نفربر، خودرو، وسایل مهندسی، انواع تجهیزات و سلاح های سبک به غنیمت نیروهای اسلام درآمد.

**عملیات بیت المقدس - یا علی بن ابیطالب (ع)
عملیات بیت المقدس در نهم فروردین 1361 آغاز و بعد از 25 روز نبرد، پنج هزار و 400 کیلومتر مربع از خاک کشور و نیز شهر خرمشهر پس از 19 ماه اشغال، آزاد شد.
در این عملیات، خطوط مرزی شلمچه تا شمال طلائیه تامین شد و پادگان حمید و محور اهواز و خرمشهر نیز به تصرف نیروهای خودی در آمد و شهر هویزه به میهن بازگشت.
2 لشکر دشمن به صورت کامل منهدم و 6 لشکر از 20 درصد تا 60 درصد متحمل آسیب جدی شدند و بیش از 16 هزار نفر کشته و زخمی و 17 هزار و 499 نفر به اسارت نیروهای خودی درآمدند.
550 دستگاه تانک و نفربر، 50 دستگاه خودرو، دهها عراده توپ و مقادیر زیادی از انواع جنک افزار و مهمات و نیز سرنگونی 53 هواپیما و سه بالگرد از جمله ضایعات دشمن در این عملیات است.
عملیات بیت المقدس بزرگ ترین، گسترده ترین و موثرترین اقدام نظامی ایران در طول جنگ محسوب می شود که بعد از آزادسازی خرمشهر، موجب شد فضای گفت و گو درباره پایان جنگ ایجاد شود اما عراق به سرکردگی استکبار جهانی حاضر به پذیرش شرایط ایران نبود.

**عملیات والفجر 8 - یا فاطمه زهرا(س )
عملیات والفجر 8 در بیستم بهمن 1364 با رمز «یا فاطمه زهرا(س)» در منطقه عملیاتی جنوب در مسیر جاده آبادان به اروند کنار در ساحل شرقی و غربی رودخانه اروند رود آغاز شد.
این عملیات در سه محور طراحی و اجرا شد: محور نخست درمنطقه اروند کنار برای تصرف فاو و حرکت از جاده ابوالخصیب به طرف بصره به عنوان تک اصلی، در این محور نیروهای غواص و قایق سوار به عنوان خط شکن به دشمن یورش برده و نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل یگان های نصب پل، قرارگاه رعد نیروی هوایی و قرارگاه هوانیروز به همراه بیش از 50 گردان توپخانه شامل نزدیک به هزار قبضه توپ، آتشی را روی دشمن اجرا کردند که در هشت سال دفاع مقدس بی سابقه بود.
در محور دوم در منطقه شلمچه تک پشتیبانی محدودی توسط سپاه پاسداران و در محور سوم از شلمچه تا کوشک در امتداد 50 کیلومتری خط جبهه بیش از پنج لشکر نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در واقع یک تک پشتیبانی مهم و عملیات انتحاری بسیار بزرگ را به نمایش گذاشتند.
17 هزار کشته و 25 هزار مجروح و 2 هزار و 500 اسیر از دشمن از نتایج این عملیات بود.
انهدام 600 دستگاه تانک و نفربر، 500 دستگاه خودرو، 150عراده توپ ،300 خمپاره انداز، 50 توپ ضد هوایی ، 30 ناوچه جنگی و 10 فروند لنج شناور، 70 هواپیما و 10 فروند بالگرد به دستاوردهای این عملیات افزوده شد.
120 دستگاه تانک و نفربر، 170 دستگاه توپ ضد هوایی، 200 خمپاره انداز و 20 عراده توپ صحرایی به همراه مقادیر زیادی وسایل مخابرات و تجهیزات نظامی و رادارهای مختلف نیز به دست رزمندگان ایرانی افتاد.

منبع: ایرنا