(
امتیاز از
)
پاسخ استاد حوزه علميه به برخي شبهات در مورد غدير
حجت‌الاسلام محمدابراهيم اعرابي، استاد حوزه علميه با اشاره به ماجراي غدير و شبهه‌هاي مطرح شده در مورد ولايت و وصايت اميرالمؤمنين، در گفت‌وگوي مفصّل با خبرنگار آئين و انديشه فارس، به برخي از اين شبهات پاسخ گفت.
* تشيّع، تجلي اسلام ناب پيامبر (ص) است
اعرابي با اشاره به معناي واژه تشيّع و کاربرد آن گفت: «تشيّع» مفهوم و محتواي يک مکتب فکري مشخص يا همان مکتب اهل‌بيت (ع) است که در زمان پيامبر شکل گرفته است، اما مفهوم امروزي اين واژه در دوران پس از پيامبر (ص) رواج يافته است. بايد ميان مفهوم تشيّع که همان اسلام ناب محمدي (ص) است و بروز اجتماعي آن که متعلق به دوران پس از پيامبر است، تفاوت قائل شد.
وي افزود: در زمان خود پيامبر (ص) نيز واژه «شيعه» از سوي ايشان به کار رفته است. پيامبر ذيل آيه هفتم سوره بيّنه، به اميرالمؤمنين علي (ع) اشاره کرد و گفت: «إن هذا وشيعته لهم‌الفائزون» و يا در روايت ديگري نقل شده است که پيامبر (ص) خطاب به اميرالمؤمنين علي (ع) گفت: «ستقدم علي الله أنت و شيعتک راضين مرضيين»، يعني تو و پيروان تو بر خدا وارد مي‌شويد، در حالي که هم شما از خدا خشنود هستيد و هم خداوند از شما خشنود است.
اين استاد حوزه علميه، صرف به کار رفتن واژه شيعه از سوي پيامبر (ص) را دليلي بر پايه‌گذاري تشيّع در زمان ايشان ندانست و گفت: پيامبر واژه شيعه را در زمان‌هاي ديگري نيز به کار برده است، از جمله «شيعه آل‌ابوسفيان» که از سوي خود رسول اکرم (ص) به کار رفته است.
وي افزود: اين واژه در کلام پيامبر، بيشتر به معناي اتباع و پيروان بوده است و در دوران بعد از ايشان بود که تشيّع به عنوان يک اصطلاح، کاربرد پيدا کرد. البته اين بدان معنا نيست که بخواهيم شيعه را يک جريان فکري متأخر از زمان پيامبر (ص) بدانيم.
اعرابي، معتقدان به پيدايش تشيّع پس از رحلت پيامبر را مرتبط به ماجراي پس از سقيفه دانست و ادامه داد: عده‌اي پيدايش شيعه را در مقابل حکومت خليفه سوم مرتبط مي‌دانند. گروه ديگري نيز قدرت يافتن حکومت علي (ع) زمينه‌ساز پيدايش شيعه مي‌دانند. عده‌اي نيز پيدايش تشيّع را به ايام پس از شهادت امام حسين (ع) مرتبط مي‌دانند. حتي عده‌اي معتقدند که تشيّع، اسلامي ايراني است.
وي با بيان اينکه تشيّع، همان اسلام ناب محمدي (ص) است، ادامه داد: ما فهم عميق و بي‌شائبه از اسلام را تشيّع مي‌خوانيم. تشيّع، قرائتي از اسلام نبوي است که پس از رحلت نبي اکرم (ص) غروب کرد. تشيّع پس از رحلت پيامبر تجلي يافت و اين تجلّي به صورت تدريجي بود و به دست ائمه معصومين (ع) در طول تاريخ ظهور کرد و حتي ممکن است که بخش‌هايي از آن هنوز بروز نکرده باشد و با ظهور امام زمان (عج) به صورت نهايي بروز و ظهور کند.
* اعتراض نکردن به رأي سقيفه از سوي علي (ع) در راستاي حفظ اسلام بود
اعرابي، با اشاره به رويدادهاي زندگاني پيامبر پس از حجة‌الوداع تا زمان رحلت گفت: در اين بازه زماني، در مورد رخ دادن برخي حوادث در بين اهل تشيّع و تسنّن، اختلاف نظري وجود ندارد، اما در مورد دلالت آن‌ها اختلاف است. به عنوان مثال، تشيّع معتقد است که خطبه پيامبر در غدير خم و جمله «من کنت مولاه فهذه علي مولاه» دلالت بر «ولايت و امامت» اميرالمؤمنين علي (ع) است، اما اهل تسنن، تنها «محبت» را از واژه «مولا» برداشت ميکنند. بنابراين، بر اصل صدور اين خطبه و رخ دادن واقعه غدير، در بين هيچ يک از اهالي تشيع و تسنن، اختلافي وجود ندارد.
اين استاد حوزه با تأکيد بر اينکه اهل تسنن معتقدند که سقيفه، جرياني کاملاً عادي است و برنامه‌اي از پيش تعيين شده نبوده است، ادامه داد: اهل سنت عنوان ميکنند که اگر سقيفه، ماجرايي غيرطبيعي بود، پس چرا از سوي همگان پذيرفته شد و اقدامي براي برملا کردن فتنه‌انگيز بودن آن صورت نگرفت.
وي ادامه داد: تشيّع معتقد است که ماجراي سقيفه، ماجرايي از پيش تعيين شده و مديريت شده بوده است و يکي از دلايل آن را، سر باز زدن افراد صاحب نظر و بانفوذ از حضور در سپاه «أسامه» و در واقع، سرپيچي از فرمان پيامبر (ص) عنوان ميکنند. همچنين ممانعت از دادن قلم و دوات در آخرين ساعات عمر پيامبر به ايشان نيز يکي ديگر از اين دلايل است، چرا که بيم داشتند پيامبر، جانشين خود و رهبر مسلمين را به صورت کتبي نيز معرفي کند.
اين کارشناس علوم ديني، يکي ديگر از مهم‌ترين دلايل غيرعادي بودن ماجراي سقيفه را بي‌توجهي به ماجراي غدير و معرفي جانشيني اميرالمؤنين علي (ع) دانست و گفت: در صلاحيت علي (ع) براي جانشيني پيامبر (ص) نبايد شکي به دل راه داد، چرا که ويژگي‌هاي علي (ع) بسيار بارز و براي همه پذيرفته بود.
وي افزود: از جمله ويژگي‌هاي بارز حضرت علي (ع)، ولادت ايشان در خانه کعبه و بزرگ‌شدن در دامن پيامبر (ص) از سن 4 سالگي، نخستين اسلام آورنده به دين پيامبر، خوابيدن در بستر پيامبر در ماجراي «ليلة‌المبيت»، اعلام آمادگي و حمايت از پيامبر در دعوت عمومي پيامبر و ازدواج با دختر پيامبر است.
اعرابي تأکيد کرد: علي (ع) از ماجراي سقيفه به وضوح در خطبه «شقشقيه» ابراز ناخرسندي کرده است، همچنين در فرداي سقيفه، به صراحت به خليفه دوم گفت که «أفسدّ علينا امورنا» يعني امور ما را بر هم زدي و حق ما را رعايت نکردي! خليفه دوم نيز منکر اين موضوع نشد، اما دليل دخالت خود در سقيفه را جلوگيري از فتنه بيان کرد.
اين استاد حوزه علميه با تأکيد بر عدم پذيرش رأي شوراي سقيفه از سوي اميرالمؤمنين (ع) گفت: امام علي (ع) براي جلوگيري از تفرقه و خونريزي بين مسلمانان، نتيجه سقيفه را پذيرفت. همچنين وي نمي‌خواست دين فاسد شود و کفر بازگردد.
اعرابي در پايان تصريح کرد: علي (ع) در خطبه سوم نهج‌البلاغه، به صراحت از تنهايي و بي‌ياور بودن براي عدم اقدام در ماجراي سقيفه نام مي‌برد. همچنين علي (ع) با توجه به سفارش پيامبر به «صبر»، تلاشي براي بر هم زدن رأي شوراي سقيفه نکرد.
انتهای پیام