(
امتیاز از
)
بارگاه حضرت معصومه (س) تجليگاه مرقد زهراي اطهر (س)
صدای شیعه: حضرت فاطمه معصومه (س) از بزرگ‌ترين و والاترين بانوان در طول تاريخ اسلام بوده که در طول عمر کوتاه خود خدمات ارزنده‌اي را به اسلام و مسلمانان عرضه کرد و شهر قم نيز بي‌نصيب از اين خدمات نبود و بارگاه مطهر اين بانو در اين شهر واقع شد که فخر و افتخاري براي ساکنان اين شهر محسوب مي‌شود.
السلام اي افتخارِ شهرِ قم
السلام اي نور و رحمت بهرِ قم
* نقلي از آيت‌الله العظمي سيد محمود مرعشي
از مرحوم آيت‌الله العظمي سيد محمود مرعشي نقل شده است «بسيار علاقمند بودم که به طريقي محل قبر شريف جده‌ام حضرت زهرا (س) را پيدا کنم و براي اين مقصود، ختم مجربي انتخاب کرده و 40 شب به آن مداومت کردم، تا شايد با اين طريق، از محل مرقد شريف حضرت زهرا (س) آگاه شوم.
شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان به بستر خواب رفتم، در عالم خواب به محضر امام باقر (ع) يا امام صادق (ع) رسيدم، امام به من فرمود: «عليک بکريمة اهل البيت، به دامن کريمه اهل بيت چنگ بزن».
تصور کردم که منظور امام (ع) از اين جمله حضرت زهرا (س) است. عرض کردم «آري قربانت شوم، من نيز ختمي را براي اين منظور گرفتم که محل شريف قبر حضرت را دقيق‌تر بدانم و زيارتش کنم»، سپس حضرت فرمود «منظور من، قبر شريف حضرت معصومه در قم است».
سپس افزود: به خاطر مصالحي، خداوند اراده کرده است که قبر حضرت زهرا (س) براي هميشه براي همگان مخفي باشد و از اين رو قبر حضرت معصومه (س) تجليگاه قبر شريف حضرت زهرا (س) قرار داده و شکوه و عظمت بارگاه حضرت زهرا (س) را در مرقد حضرت معصومه متجلي کرده است.
* دوران زندگي حضرت فاطمه معصومه (س)
حضرت فاطمه معصومه (س) در اول ذيقعده سال ١٧٣ هجري قمري ديده به جهان گشود ولي در سال‌هاي اول زندگي خود با مصيبت شهادت پدرش مواجه شد، اين بانوي بزرگوار همانند جدش فاطمه زهرا (س) فاطمه‌وار در برابر مصيبت‌ها ايستادگي کرد و نگذاشت بدخواهان از فشارها و سختي‌ها سوء‌استفاده کرده و اهل بيت (ع) را زير سؤال ببرند.
حضرت معصومه (س) مانند جده‌اش حضرت زهرا (س) در معيارهاي ارزشي اسلام يکه‌تاز عرصه‌ها و در علم، کمالات و قداست گوي سبقت را از ديگران ربوده بود چراکه وي تافته‌اي ملکوتي و جدا بافته و ساختار وجودي او از ديگران ممتاز بود.
همانگونه که پيامبر اکرم (ص) در شأن حضرت زهرا (س) فرمود «فداها ابوها» (پدرش به فدايش باد)، حضرت موسي‌بن جعفر (ع) نيز در شأن حضرت معصومه (س) فرمود «فداها ابوها».
حضرت معصومه (س) همنام حضرت فاطمه زهراست و در اين نام رازها نهفته است که يکي از رازها اين بود که اين بانو در علم و عمل از ديگران پيشي گرفته و ديگر اينکه از ورود شيعيان به آتش دوزخ جلوگيري مي‌کنند.
* ولايت‌مداري حضرت فاطمه معصومه (س)
حضرت فاطمه معصومه (س) حق ولايت‌مداري را در دوران خود ادا کرد و همانگونه که حضرت زهرا (س) با استدلال‌هاي متين و استوار، حقانيت ولايت حضرت علي (ع) را تبيين مي‌کرد، حضرت معصومه (س) نيز همانند ايشان بود و رواياتي که از آن حضرت نقل شده اغلب درباره امامت و ولايت علي (ع) است که با اثبات اين ولايت، ولايت امامان معصوم نيز ثابت مي‌شود.
معصومه (س) حتي با توجه به اينکه بانويي تنها بود، يک سال بعد از هجرت برادر به شوق ديدار ايشان و اداي رسالت و تبيين ولايت به همراه تعدادي از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد.
آرزويم آمدن بود سوي کويت اي برادر
من نديدم عاقبت آن شمعِ رويت اي برادر
اين بانوي بزرگوار از فرصت سفر نهايت بهره‌برداري را کرد و به پيام‌رساني و روشنگري پرداخته و موضع و نظر خود را درباره حکومت مأمون براي مردم به روشني تبيين کرد.
کاروان حضرت معصومه (س) پس از رسيدن به شهر ساوه بر اثر بدخواهي و کينه‌ورزي بدخواهان مورد حمله قرار گرفت و مردان کاروان حضرت به شهادت رسيدند و بنا بر نقلي فاطمه معصومه نيز مسموم شدند.
* ورود حضرت فاطمه معصومه (س) به شهر قم
اين بانو با توجه به گفتار پدر بزرگوارش مبني بر اينکه شهر قم مرکز شيعيان است قم را براي عزيمت انتخاب کردند و در ٢٣ ربيع‌الاول سال ٢٠١ هجري قمري حضرت وارد شهر مقدس قم شدند و مورد استقبال مردم ولايت‌مدار و شيعيان قرار گرفتند.
موسي‌بن خزرج افتخار ميزباني حضرت را به دست آورد و ايشان در ميدان مير کنوني که منزل موسي‌بن خزرج در آن واقع شده بود، اقامت کردند.
آن بانوي بزرگوار 17 روز در قم اقامت داشتند که در اين مدت به راز و نياز و عبادت با خدا پرداختند و محل عبادت حضرت اکنون بيت‌النور نامگذاري شده و محل زيارت ارادتمندان به اين بانوي بزرگ است.
* گذري کوتاه بر سير تاريخي بارگاه حضرت معصومه (س)
اين بانوي بزرگوار دهم ربيع الثاني و بنابر نقلي دوازدهم ربيع‌الثاني در غربت و پيش از ديدار برادرش از دنيا رفت و پيکر ايشان در مکاني در خارج از شهر با عنوان باغ بابلان از سوي دو تن سواره ناشناس که از سوي قبله به محل دفن حضرت آمدند به خاک سپرده شد و پسران اشعري، سايباني از بوريا بر روي مرقد او ترتيب دادند، پس از مدتي در اواسط قرن سوم هجري قمري، حضرت زينب دختر امام جواد (ع) از مصالح آجر، سنگ و گچ گنبد و بارگاهي بر روي مرقد مطهر حضرت معصومه (س) احداث کرد.
سپس به مرور زمان دو گنبد ديگر در کنار گنبد اول ساخته شد که سومين آنها مدفن حضرت زينب دختر امام جواد (ع) شد.
اين سه گنبد تا سال 457 هجري قمري برقرار بود تا اينکه در همان سال ميرابوالفضل عراقي (وزير طغرل کبير) به تشويق عالم بزرگ، شيخ طوسي سه گنبد را با يک گنبد جايگزين کرد.
* عصر صفويه
تا ظهور خاندان صفوي بارگاه حضرت معصومه (س) از ضريح و ايوان باشکوه محروم بود و تعميرات مهم آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) از دوران سلطنت خاندان صفوي آغاز شد.
در سال 925 قمري شاه اسماعيل اول، ايوان قسمت شمالي (ايوان طلا) را احداث و اساس صحن کهنه را بنا کرد و پس از وي شاه طهماسب اول براي مرقد ضريحي از کاشي ساخت و نيز بناي تاريخي ايوان جنوب مدرسه فيضيه را که به صحن کهنه چسبيده است، احداث کرد.
در سال 1077 قمري شاه صفي صحن زنانه را که اکنون به صورت محوطه سرپوشيده به نام مسجد طباطبايي است، احداث کرد که در بخش جنوبي آستانه است. اين صحن براي مقبره شاه عباس، شاه سليمان و شاه سلطان حسين راه مخصوصي شد.
* عصر قاجاريه
پس از پايان حکومت صفويان، تعميرهاي قابل توجهي در بارگاه و پيرامون آن تا دوران حکومت قاجاريه صورت نگرفت.
در سال 1218 قمري فتحعلي شاه با 12 هزار خشت با پوشش طلا، گنبد را طلا کرد و در سال 1236 قمري مسجد بالاسر بنا شد.
ايوان شاه اسماعيل صفوي در سال 1276 قمري طلاکاري شد و در سال 1275 قمري ضريح فولادين شاه عباس را نقره کردند.
در آخر قرن 13 هجري قمري، اساس صحن جديد از سوي آقا ابراهيم امين‌السلطان ريخته شد و ساختمان آن را پسرش ميرزا علي اصغرخان اتابک صدراعظم ايران در اواخر سلطنت ناصرالدين شاه در سال 1303 قمري به پايان رساند.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي به رهبري مرجع عظيم الشان امام خميني (ره) تحولات معنوي و ساختماني بسيار چشمگيري در بارگاه ملکوتي حضرت معصومه (س) در ابعاد مختلف به وجود آمد که مي‌توان به الحاق مسجد اعظم قم به آستانه و قرار گرفتن مرقد شريف آيت‌الله العظمي بروجردي (ره) در کنار مسجد بالاسر و نظم خاص روحاني در تمام امور اشاره کرد.
اکنون بارگاه ملکوتي حضرت معصومه (س) با کمال جلال و جبروت در مرکز شهر قم قرار گرفته و به عنوان فاطمه ثاني بارگاه اين بانوي بزرگوار تجليگاه مرقد حضرت فاطمه زهرا (س) بوده و مانند روحي در کالبد اين سرزمين و خورشيدي تابان دراين خطه مقدسه است و سالانه ميزبان صدها هزار عاشق از اکثر کشورهاي اسلامي است.
--------------------------
برگرفته از پايگاه اطلاع‌رساني گفتمان ديني و کتاب حضرت معصومه (س) فاطمه دوم، تاليف آيت‌الله محمد مهدي اشتهاردي
انتهای پیام