(
امتیاز از
)
دو هديه اختصاصي پيامبر خدا (ص) به حضرت زهرا (س)
صدای شیعه: پيامبر گرامي اسلام(ص) دو هديه گران‌بها به دختر خود، حضرت فاطمه زهرا(س) دادند، يکي هديه مُلکي "فدک " بود که آن را باب الکريم وضع کردند و ديگري هديه ملکوتي "تسبيحات حضرت فاطمه زهرا(س) " است. در اهميّت اين ذکر همين بس که حضرت امام صادق(ع) درباره آن فرموده‌اند: "اگر هديه و نحله‌اي بالاتر از آن تسبيح بود، پيامبر اسلام آن را به حضرت فاطمه(س) تعليم مي‌دادند. "
پيامبر گرامي اسلام(ص) دو هديه گران‌بها به دختر خود، حضرت فاطمه زهرا(س) دادند، يکي هديه مُلکي "فدک " بود که آن را باب الکريم وضع کردند و ديگري هديه ملکوتي "تسبيحات حضرت فاطمه زهرا(س) " است. در اهميّت اين ذکر همين بس که حضرت امام صادق(ع) درباره آن فرموده‌اند: "اگر هديه و نحله‌اي بالاتر از آن تسبيح بود، پيامبر اسلام آن را به حضرت فاطمه(س) تعليم مي‌دادند. " اين تسبيح و تعليم جزو بهترين و برترين تعليم‌هاي ملکوتي است که به صورت خاصّي به آن حضرت تعليم داده شده تا ديگران هم از آن استفاده کنند. اين يک تعليم عمومي نبود، بلکه يک نحله و عطايي است که پيامبر اکرم(ص) به حضرت فاطمه(س) دادند، آنگاه به برکت آن معلّم، پيامبر(ص) و اين متعلّمه، حضرت زهرا(س)، ديگران هم از منابع معنوي آن بهره مي‌برند. از سوي ديگر حضرت زهرا(س)، هم منافع هديه ملکي (فدک) را در اختيار محرومان و مستضعفان قرار دادند.
امام صادق(ع) فرمودند: "هر کس تسبيح حضرت فاطمه(س) را بگويد، سپس استغفار نمايد، آمرزيده مي‌شود و اين تسبيح از نظر زمان صد تاست، امّا از نظر ميزان و ترازوي عمل هزار تاست؛ شيطان را طرد مي‌کند و [خداي] رحمان را راضي. "1 و ثواب اين ذکر براساس آيه شريف: "هر کس کار نيکي به جا آورد، برايش ده برابر نظير آن است. "2 محاسبه شده است؛ البتّه اين حدّاقل ثوابي است که براي اين ذکر در نظر گرفته شده و ممکن است فضايل و برکات ديگري براي اين ذکر در نظر گرفته شده باشد. اين تسبيح شيطنت و وسوسه‌هاي شيطاني را دور مي‌کند و رضاي پروردگار را تأمين مي‌نمايد.
چنين تسبيح مهمّي آداب خاصّي را نيز مي‌طلبد: 1. اين ذکر را در کمال آرامش و تأمين روحي انجام دهيد؛ 2. بدون تسبيح از کنار سجّاده برنخيزيد؛ 3. اين ذکر را با سرعت انجام ندهيد؛ 4. قبل از اينکه پاهايتان را حرکت بدهيد و از حالت نمازگزار خارج شويد، اين ذکر را انجام بدهيد.
امام صادق(ع) به يکي از شاگردانشان فرمودند: "ما (اهل البيت) بچّه‌هاي خود را همان‌طور که به نماز امر مي‌کنيم، به تسبيح فاطمه(س) نيز امر مي‌کنيم و هر کسي که ملازم اين تسبيح نباشد، گرفتار شقاوت مي‌شود. تو ملازم اين تسبيح باش و آن را از ياد نبر. "3 در روايت آمده که اگر نمازگزار اين تسبيح را با "لا اله الّا الله " تمام کند، آمرزيده مي‌شود؛ زيرا در حقيقت، اين تسبيحي که به حضرت فاطمه(س) عطا شده است، همان تسبيحات اربعه نماز، يعني عناصر چهارگانه "تسبيح، تحميد، تهليل و تکبير " نماز را در بر مي‌گيرد. البتّه همين تسبيحات اربعه در نماز هم گفته مي‌شود؛ منتها تقديم برخي از اينها و تأخير برخي ديگر از اين چهار تا، مربوط به دستورات خاصّ الهي است. پس اگر کسي اين صد ذکر، 34 بار الله اکبر، 33 بار الحمدلله و 33 بار سبحان‌الله را بگويد و در پايان آن، يک بار ذکر "لا اله الّا الله " را بگويد، بخشيده مي‌شود.
در روايات اهل‌بيت(ع) تسبيح حضرت فاطمه(س) از مصاديق ذکر کثير4 دانسته شده است. مرحوم صاحب "وسايل الشّيعه " در تعقيبات نماز مي‌گويد: اين همان است که خداوند فرمود: "اُذکروني أذکرکم "5، يعني برخي‌ها به ياد نعمت خداوند، مانند لباس، غذا، مسکن و مال هستند و شکر اين نعمت‌ها را نيز به جا مي‌آورند. طبق آيه "اذکروا نعمتي الّتي أنعمت عليکم... "6 اشخاصي امتثال امر مي‌کنند و فقط به ذکر نعمت‌هاي الهي بسنده مي‌کنند، امّا در اين ميان کساني هم هستند که فقط به ذکر نعمت الهي بسنده نمي‌کنند، بلکه به ذکر وليّ نعمت هم مشغولند. يعني نه تنها به ياد نعمت‌هاي خداوند هستند، بلکه پيوسته خداوند را هم ياد مي‌کنند. کساني که نعمت را شاکرند و به ياد نعمت الهي هستند، مصداق بيت:
شکر نعمت، نعمتت افزون کند
کفر نعمت از کفت بيرون کند
هستند. پس، بالاتر از ياد نعمت‌هاي الهي، ياد وليّ نعمت هم بسيار مهم است. چون ما در اينجا دو نوع تعبير "اذکروا نعمتي الّتي انعمت عليکم... " و "اذکروني اذکرکم " داريم، بنابراين اگر کسي به ياد خدا بود، خدا هم به ياد اوست. تسبيح فاطمه(س) که ذکر کثير مي‌باشد، مشمول "فاذکروني أذکرکم " است، يعني اگر کسي زياد به ياد خدا بود، خدا هم زياد به ياد او خواهد بود و اگر خدا دائماً و کثيراً به ياد کسي باشد، آن شخص هرگز از وسوسه‌هاي شيطان آسيب نمي‌بيند. اينها برکات تسبيح فاطمه زهرا(س) است که متمّم نماز است.
از امام صادق(ع) سؤال شد: چرا کعبه چهار ديوار دارد؟ حضرت فرمودند: "کعبه چهار ديوار دارد، چون بيت المعمور چهار ديوار دارد، بيت‌المعمور هم چهار ضلع دارد، چون عرش خدا چهار ضلع دارد و حضرت در ادامه تعليل آوردند که: "لأنّ الکلمات الّتي بني عليها الاسلام اربع "؛7 يعني آن کلماتي که مبنا و عناصر اصلي دين است، چهارتاست که عبارتند از: "سبحان‌الله و الحمدلله و لا إله الّا الله و الله اکبر ". بنابراين چون عناصر محوري دين چهارتاست، از نظر ملکوتي هم اگر بخواهد تمثّل پيدا کند، "عرش، بيت‌المعمور و کعبه " هم چهار ضلعي و چهارديواري مي‌شود و نتيجه سخن اين مي‌شود که اين طبيعت، نظام، ملکوت و مافوق ملکوت با هم هماهنگ هستند. بنابراين اگر آن عناصر اصلي بخواهند تجلّي کنند، مي‌شوند عرش؛ عرش هم بخواهد تمثّل يابد، مي‌شود بيت‌المعمور؛ بيت‌المعمور نيز بخواهد تنزّل پيدا کند، مي‌شود کعبه. حضرت امام صادق(ع) درباره فضايل تسبيح حضرت زهرا(س) مي‌فرمايند: "پايان هر تسبيح يک "لا اله الّا الله " بگوييد تا در مجموع صد و يک ذکر کامل شود و مجموعه "تسبيح، تحميد، تکبير و تهليل " تکميل گردد. " امّا از عرش به کسي چنين مطالبي اهدا مي‌شود که بتواند امّ الائمّه و النّقباء و النّجبا بشود.
وقتي معلوم شد که اين هديه و نحله، يعني هديه ملکوتي، تسبيح حضرت زهرا(س) يعني چه؟ آنگاه آن سوگنامه حضرت علي(ع) در هنگام شهادت همسرش فاطمه زهرا(س) مشخّص مي‌شود. وقتي حضرت علي(ع) در مراسم تدفين و تجهيز بدن مطهّر حضرت صديقه طاهره(س)، با پيامبر(ص) گفت‌وگو مي‌کند، به پيامبر(ص)، عرضه مي‌دارد:
"سلام من و سلام دخترتان به حضور شما، يا رسول الله(ص)، از دخترتان بپرسيد که اين امّت با من چه کردند و با او چه کردند؟ اينها توطئه کردند که هم مرا بکوبند و هم زهرا(س) را حذف کنند! ستنبئک ابنتک بتضافر امّتک علي هضمها،8 همه جمع شدند که فاطمه را بکوبند ".
پي‌نوشت‌ها:
* با استفاده از: افق حوزه، سال هفتم، ش231.
1. وسايل الشّيعه، ج 6، ص 442.
2. سوره انعام(6)، آيه 160.
3. کافي، ج 3، ص 343.
4. سوره احزاب (33)، آيه 43.
5. سوره بقره(2)، آيه 152.
6. سوره بقره(2)، آيات 40 و 47.
7. بحارالانوار، ج 55، ص 5.
8. نهج‌البلاغه، خ 202.
منبع:ماهنامه موعود شماره 112
انتهای پیام