اماکن منسوب به امام زمان(عج)

صدای شیعه: اماکنى فراوان به قدوم مبارک امام زمان(عج) زينت يافته اند که هر کدامشان امروزه به صورت نمادهاى انتظار تبلور نموده اند و به شيعيان منتظر تأکيد شده است که در آن مکان ها حضور يابند و از غيبت طولانى و وضعيت آشفته جهان با حضرت درد دل کنند و از خداوند تعجيل فرج حضرت را بخواهند اينک برخى آنها به صورت اختصار بيان مى شود:

1) مسجد مقدس جمکران: مسجد جمکران در 6 کيلومترى شهر مقدس قم به طرف جادّه ى کاشان واقع شده است اين مکان با عظمت، تحت توجّهات و عنايات خاصّه حضرت قرار دارد و خود آن حضرت از شيعيانش خواسته اند که به اين مکان روى آورند و آن را عزيز بدارند. حضرت به حسن بن مُثله خطاب فرمود:
"به مردم بگو به اين موضع (مسجد مقدس جمکران) رغبت کنند و آن را عزيز دارند... "
آنگاه نماز تحيت مسجد و نماز امام زمان(عج) را تعليم داده سپس فرمودند:
"هرکس اين دو نماز را بخواند همانند اين است که در خانه کعبه نمازگزارده باشد ".[1]
از دير زمانى است که منتظران عاشق و دل باخته، از سراسر ايران اسلامى و جهان اسلام در شب هاى چهارشنبه هر هفته، با چشمان اشک بار و قلب هاى مالامال از محبّت اهل بيت(عليه السلام) در مسجد مقدّس جمکران، مشرف مى شوند و اعمال مسجد و نماز امام زمان(عج) را بجا مى آورند و دست به دعا بر مى دارند و از طولانى شدن دوران غيبت، مظلوميت شيعيان و وضعيت آشفته ى جهان با حضرت درد دل مى کنند و براى حل مشکلات جوامع اسلامى و شفاى مرض ها به حضرت متوسّل مى شوند و تعجيل فرج حضرت را مصرّانه از خداوند مى خواهند.

2) مسجد کوفه: مسجد کوفه، از مکانهاى مقدس و بارزترين نماد انتظار است. اين مسجد مقدس در هنگامه ى ظهور، پايگاه تبليغاتى امام زمان(عج) قرار مى گيرد. روزگارى شيفتگان خاندان عصمت در مسجد اعظم کوفه پيرو آن منبر مولاى متقيان(عليه السلام) گرد مى آمدند و از بيانات گهربارش کسب نور مى کردند. در هنگامه ى ظهور نيز پيرامون منبر آخرين امام نور، گرد مى آيند و از سخنان گهربارش فيض مى برند. امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد:
"گويى به سوى قائم(عج) مى نگرم که بر فراز مسجد کوفه قرار گرفت، تعداد 313 تن يارانش در اطراف او حلقه زده اند که پرچم داران، و فرمان روايان خداوند بر فراز گيتى در ميان بندگان خدايند ".[2]
امام باقر(عليه السلام) نيز در همين رابطه مى فرمايد:
"مهدى(عج) وارد کوفه مى شود سه گروه درگير در يک صف براى او گرد مى آيند او بر فراز منبر مى رود خطبه مى خواند و مردم آن قدر أشک شوق مى ريزند که متوجّه سخنان او نمى شوند ".[3]
فضيلت عبادت در مسجد کوفه: از حضرت ابى جعفر(عليه السلام) در مورد فضايل مسجد کوفه نقل شده که:
"اگر مردم به فضيلتى که در مسجد کوفه است واقف بودند از راه دور توشه برداشته و بر مرکب سوار شده و به آنجا مى رفتند و سپس فرمودند: يک فريضه در آن بجا آوردن مساوى با يک حج بوده و يک نافله در آن خواندن معادل با يک عمره مى باشد ".[4]
نيز آن حضرت فرمودند:
"يک نماز واجب در مسجد کوفه معادل با يک حج مقبول بوده و يک نماز مستحبى در آن برابر با يک عمره قبول شده مى باشد ".[5]
شيوه صالحين از علماء و شيعيان منتظر بر اين استوار است که تشرّف به ديدار حضرت قائم(عج) را از ديرباز درخواست مى کرده اند به طورى که بعضى از آنان چهل شب جمعه از مسجد کوفه به مسجد سهله رفته و يا چهل شب چهارشنبه در مسجد سهله بيتوته کرده و تضرّع و زارى و عبادت مى نمودند تا به اين فيض عظيم نايل شوند[6] و با حضرت قائم(عج) درد دل نمايد و پايان غيبت او را از خدا بخواهند.

3) مسجد سهله: مسجد سهله، مهمترين مسجد پس از مسجد کوفه است که در حدود سه کيلومترى شمال غربى مسجد کوفه(در کشور عراق) قرار دارد. و از نمادهاى انتظار به شمار مى آيد. منتظران ظهور حضرت، در مسجد سهله که خانه امام قائم(عج) است حضور مى يابند و از خداوند تعجيل ظهور حضرت را مى طلبند.
در مسجد سهله بُقعه اى معروف به مقام مهدى(عج) وجود دارد و زيارت آن حضرت در آن محل شريف براى منتظران مناسب است و از بعضى کتب مزاريه نقل شده که شايسته است حضرت ولى عصر(عج) را در اين محل در حاليکه ايستاده باشند با اين استغاثه زيارت کنند: "سلام الله الکامل التام الشّامل العام و... ".[7]
امام صادق(عليه السلام) فرمود:
"گويا حضرت قائم را در مسجد سهله همراه خانواده خود مى بينيم ".
سپس فرمود:
"هيچ پيامبرى مبعوث نشد مگر اينکه در اين مسجد نماز خواند ".
يکى از ياران حضرت به نام ابوبصير عرض کرد:
"آيا امام قائم(عج) همواره در اين مسجد خواهد بود؟ فرمود: "آرى مسجد سهله خانه امام قائم(عج) است ".[8]

4 - مسجد صعصعه: مسجد صعصعه، از مساجد شريف کوفه است; جماعتى از منتظران حضرت قائم(عج) را در ماه رجب در آن مسجد مبارک مشاهده کرده اند که دو رکعت نماز بجا آورده و اين دعا را خوانده است:
"اللهم يا ذالمن السابغه والالاء الوازعه... " ظاهر عمل آن است که اين دعاء مخصوص اين مسجد شريف و از اعمال آن است، نظير دعاهاى مسجد سهله و... و ليکن چون در ماه رجب بوده که آن حضرت اين دعا را خوانده اند، احتمال داده شده که شايد اين دعا از دعاهاى ايام رجب باشد و لذا در کتب علما در اعمال ماه رجب نيز ذکر شده است.[9]
در مسجد صعصعه نيز منتظران دل باخته حضور مى يابند دست به دعا و نيايش بر مى دارند و در فراق امام غايب شان اشک مى ريزند و از خداوند تعجيل ظهور حضرت را مى خواهند.

5- وادي السلام: يکي از بزرگترين قبرستان ها در جهان اسلام، قبرستان وادي السلام در نجف اشرف مي باشد. اين گورستان علاوه بر وسعت از لحاظ قدمت نيز کهن ترين گورستان جهان مي باشد. وجود مقام هود و صالح و تصريح معصومان بر دفن آن دو بزرگوار در اين مکان، از قدمت بسيار زياد اين مکان حکايت مي کند.[10]
دفن آدم ابوالبشر و نوح پيامبر در نجف اشرف و در داخل ضريح اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ دليل روشني است بر اين که قديمي ترين مقبره بر فراز کره خاکي در همين منطقه است.[11]
وادي السلام در دوران عهد حضرت امير ـ عليه السلام ـ بارها و ساعتها راز و نياز حضرت علي ـ عليه السلام ـ را به خود ديده است و اين مطلب در احاديث فراواني بيان شده است[12].
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: هيچ مؤمني در شرق يا غرب دنيا نمي ميرد، جز اين که روحش را خداوند متعال به سوي وادي السلام گسيل مي دارد.[13]
راوي پرسيد وادي السلام کجاست؟ فرمود: در ميان صحراي کوفه و نجف مي باشد، گويي با چشم خود مي بينم که مخلوقات بسياري بر فراز منبرهايي از نور نشسته با يکديگر سخن مي گويند.
از ويژگيهاي وادي السلام اين است که هر کس در آن جا دفن شود عذاب قبر و سؤال نکير و منکر از او برداشته مي شود زيرا تربت اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ چنين خاصيتي را دارد[14] و به همين علت بسياري از بزرگان وصيت مي کردند که جنازه شان را به نجف اشرف منتقل کنند و در جوار حرم ملکوتي حضرت علي ـ عليه السلام ـ در بهشت روي زمين (وادي السلام) به خاک بسپارند.

6- مقام صاحب الزمان در وادي السلام: محدث نوري در مورد تاريخچه مقام حضرت مهدي (عج) مي نويسد: در بيرون شهر نجف در سمت غربي قبرستان معروف وادي السلام مقام مقدس حضرت مهدي (عج) واقع است که از براي آن، صحن، گنبد، مقام و بارگاهي است و در آنجا محرابي است منتسب به حضرت مهدي (عج) که علت اين انتساب معلوم نيست، نمي دانيم که آيا در آن جا کسي آن سرور (امام) را ديده است، يا کرامتي از آن حضرت در آن مکان مقدس ظاهر گشته؟ جز آن که اين مقام شريف از قديم الايام وجود داشته است.[15]
مرحوم محمدتقي مجلسي (ره) در کتاب (لوامع صاحب قراني) که در سال 1066 هجري قمري نوشته است سفر به عتبات عاليات را به طور مشروح آورده و در ضمن آن فرموده: 28 سال پيش از اين به زيارت امام علي ـ عليه السلام ـ مشرف شدم ... اکثر ايام در مقام حضرت صاحب الامر ـ عليه السلام ـ مي بودم که در خارج نجف اشرف واقع است ... شب ها پروانه وار بر دور روضه مقدسه مي گشتم ... روزها در مقام حضرت صاحب الامر ...[16]
در کتاب لؤلؤ الصدف في تاريخ النجف تأليف سيد عبدالله مشهور به ثقه الاسلام، که در تاريخ 1322 هجري قمري تأليف شده[17] آمده است که در مقام حضرت مهدي (عج) سنگ مرمري هست که زيارتنامه آن حضرت بر آن حک شده است و تاريخ کنده کاري آن 912 هجري مي باشد.
از اين نوشته ها نتيجه مي گيريم که اين مقام در طول قرون و اعصار به عنوان مقام حضرت مهدي (عج) اشتهار داشته و همه روزه پذيراي خيل عاشقان حضرت بوده است. و کرامات و معجزات بي شماري از آن بزرگوار در اين مقام مشاهده شده، بيماران صعب العلاجي با نفس مسيحايي اش شفا يافته است.


________________________________________
[1] . ميرزا حسين طبرسى نورى، نجم الثاقب، چاپ اسلاميه، ص 212.
[2] . محمد باقر مجلسى، بحار الانوار، (بيروت، مؤسسه الوفاء) ج 52، ص 326.
[3] . ابى الحسن على بن عيسى بن ابى الفتح الاربيلى، کشف الغمه، قم، مکتبه بنى هاشم، المطبعه العلميه، ج 2، ص 463.
[4] . جعفر بن محمد بن قولويه، کامل الزيارات، مترجم جواد ذهنى تهرانى، ناشر، گنجينه ذهن، چاپ اول 1381، ص 703.
[5] . همان، ص 74، ح 5.
[6] . شيخ عباس قمى، مفاتيح الجنان.
[7] . همان.
[8] . علامه مجلسى، بحار الانوار، پيشين، ج 4، ص 436.
[9] . شيخ عباس قمى، مفاتيح الجنان- حسين کريمى بيدگلى، فرهنگ موعود. قم، انتشارات حر، ص 222.
[10] . تهذيب الاحکام، ج 6، ص 34.
[11] . همان.
[12] . کليني، کافي، ج 3، ص 243.
[13] . ارشاد القلوب، ج 2، ص 441. بحارالانوار، ج 100، ص 234.
[14] . ارشاد القلوب، ج 2، ص 439، بحارالانوار، ج 100، ص 233.
[15] . محدث نوري، کشف الاستار، ص 206؛ رخسار پنهان، ص 368.
[16] . محمدتقي مجلسي، لوامع صاحب قرآني، ج 8، ص 817.
[17] . الذريعه، ج 18، ص 383.

منبع: سايت مرکز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه