(
امتیاز از
)
عشق علی(ع) و حسین(ع) در دنیای تشیع (3)
گروه‌هايي تحت عنوان دسته سينه‌زنان در حالي که هماهنگ با اشعاري حزن‌انگيز درباره حادثه کربلا به سينه خود می‌زنند، فرياد واي حسين سر می‌دهند؛ بعضي از زنان و کودکان به ياد مصيبت‌هاي حضرت زينب(س) به دستان خود زنجير می‌زنند.
سخنرانان و مداحان خاطره مبارزات، رنج‌ها و فضائل اهل‌بيت(ع) را گوشزد می‌کنند؛ براي هم‌دردي با شهداي کربلا و به ياد لب تشنة آنان از صبح عاشورا تا غروب آن روز از نوشيدن آب خودداري می‌کنند. برخي از مردم روزة مستحبي می‌گيرند.
نوع مراسم عزاداري از شهر به شهر و کشور به کشور متفاوت است؛ در قديم جعفري‌هاي ساکن قارص و اغدير با زنجيرهای مخصوصی بر پشت خود می‌زدند تا وقتي که خون از بدن‌شان جاري می‌شد.
اين سنت به دليل نبود دلايل فقهي برچيده شد؛ در سال 2004 جعفري‌هاي ترکيه به جای جاری‌کردن خون از بدن‌شان به مراکز انتقال خون مراجعه و مقداری از خون خود را اهدا کردند. در کشورهاي ايران، عراق، لبنان و پاکستان در روز عاشورا، عزاداران با زنجير و قمه بر سر و پشت خود می‌زنند تا از آن خون جاري شود.
حادثه جاري کردن خون به حضرت زينب(س) نسبت داده می‌شود؛ ادعا می‌کنند که زينب(س) وقتی سر خون‌آلود برادرش حسين را ديد، از حال رفت و بر زمين افتاد و از پيشاني‌اش خون جاري شد.
اما به نظر می‌رسد اين حادثه شباهت زيادي به اقدامات مشابه نزد هندوان قديم دارد؛ شيعيان روايات بسياري در خصوص گريه براي حضرت حسين (ع) ذکر می‌کنند. آنان می‌گويند: اگر کسي بر مصيبت امام حسين (ع) گريه کند، در آخرت با چشماني خندان محشور خواهد شد.
اربعين شهادت امام حسين(ع) و يارانش در کربلا همه ساله با شرکت صدها هزار نفر برگزار می‌گردد؛ انسان‌هايي که از شهرها و کشورهاي مختلف تحت پوشش کاروان‌ها به سوي اين شهر روانه می‌شوند، گاهي در طول مسير به صورت سينه‌خيز خود را بر روي زمين می‌کشند، دعا می‌خوانند و طلب شفاعت می‌کنند.
در زمان صفويه شيعيان در ايران عاشورا و نوروز را در کنار هم گرامي می‌داشتند، به گونه‌اي که ابتدا عزاداري می‌کردند و روز بعد جشن برپا می‌کردند؛ اگرچه اين عادت ديگر منسوخ شده اما شيعيان براي نوروز اهميت خاصي قائل هستند و آن را به عنوان بخشي از فرهنگ ملي جشن می‌گيرند.
عيد نوروز که عيد مشترک اقوام آسياي ميانه از ديرباز تاکنون به عنوان روز اول سال جشن گرفته می‌شود، چنان مورد علاقة شيعيان واقع شده که بدان وجهه مذهبي داده و روز ولادت حضرت علي(ع) و يا ازدواج حضرت علي(ع) با حضرت فاطمه(س) را مصادف با اين روز می‌دانند.
در احاديث و رواياتي که از پيامبر(ص)، حضرت علي(ع) و امام جعفر صادق(ع) نقل می‌شود، بر ثواب بودن گرامي‌داشت عيد نوروز تأکيد شده است.
عيد غدير نيز به عنوان روزي که پيامبر(ص) حضرت علي را به جانشيني خود انتخاب کرد، جشن گرفته می‌شود و جعفري‌ها اعتقاد دارند روزه گرفتن در اين روز ثواب بسياري دارد؛ هم‌چنين در روز تولد و وفات ائمة معصوم، از سوي شيعيان مراسم يادبود برگزار می‌شود.
يکي ديگر از مشخصه‌هاي بارز دنياي معنوي شيعه، اماکن، مقابر و آرامگاه‌های مربوط به بزرگان مذهب است که از تقدس خاصي برخوردار می‌باشد.
سه جلد از کتاب يکصد و ده جلدي بحارالانوار که توسط يکي از علماي شيعه به نام علامة مجلسي نوشته شده است، به رواياتي درباره زيارت قبور اختصاص دارد.
روايات مختلفي مربوط به ثواب بودن زيارت قبور و آرامگاه‌هاي بزرگان شيعه به صورت سينه به سينه و نسل به نسل منتقل گشته است. هم‌چنين ويژگي‌هاي اماکن مقدسه به صورت مفصل ذکر شده است.
در کتب شيعه حديثي از امام هشتم علي بن موسي الرضا(ع) نقل می‌شود که: خوشا به سعادت آن که در طوس به زيارت قبر من بيايد، اگر شيعة من با وضو و غسل به زيارت قبرم بيايد، مانند کسي است که تازه از مادر متولد می‌شود و از گناهان و آلودگي‌ها پاک می‌گردد.
شيعيان آن‌چنان به ائمة اهل‌بيت علاقه دارند که از معجزات و کرامات آنان داستان‌ها تعريف می‌کنند و نسبت به هر فرد محترمي که از نسل پيامبر(ص) باشد، آن‌چنان احترامي قائلند که محل تولد، گردش، مسافرت و مهماني، محل غذا خوردن و خوابيدن، محل وضو و عبادت و مدفن او را زيارتگاه خود قرار می‌دهند.
نجف اشرف با جمعيتي در حدود 600هزار نفر به دليل واقع شدن قبر حضرت علي (ع) در آن‌جا مهم‌ترين شهر زيارتي شيعيان محسوب می‌شود. روايت می‌شود که قبر مسلم بن عقيل که به عنوان نمايندة حضرت حسين (ع) مدتي قبل از حادثة کربلا به شهر کوفه فرستاده شده بود، در ميان دو قبر حضرت آدم و نوح (ع) در کربلا واقع شده است.
اين شهر با جمعيت 550هزار نفري محل دفن حضرت حسين(ع) و 72تن از يارانش به عنوان يک شهر مهم زيارتي ديگر محسوب می‌شود؛ در کربلاي معلي که به آن مشهد الحسين نيز گفته می‌شود، قبر امام حسين(ع) را شش گوشه می‌گويند؛ اين نامگذاري به جهت دفن فرزندان آن حضرت يعني علي اصغر(ع) و علی‌اکبر(ع) در کنار قبر حضرت حسين(ع) می‌باشد.
قبر شش گوشه سوژة بسياري از اشعار و مديحه‌ها و مراثي گشته است؛ قلب هر شيعه براي رفتن بدانجا می‌تپد؛ و وقتي به آن‌جا وارد می‌شود، گويي طوفاني از حزن و اندوه وجودش را فرامی‌گيرد.
در بخش رواق آرامگاه ضريح حبيب بن مظاهر پيرترين سرباز امام حسين(ع) قرار دارد. و در ورودي آرامگاه، قبر 72 يار باوفاي امام قرار گرفته است؛ قبر حضرت عباس(س) برادر و پرچمدار امام حسين(ع) قدري دورتر از اين قسمت است. قبل از ورود به داخل حرم و در محوطة آن، قبر فضولي قرار دارد.
در شهر کاظمين يکي ديگر از شهرهاي عراق قبر امام هفتم يعني امام موسي الکاظم(ع) و امام نهم امام محمدتقي (ع) واقع شده است؛ مقبرة اين دو امام داراي دو گنبد و چهار مناره می‌باشد که نشان دهندة وجود دو آرامگاه است؛ به اين آرامگاه «جوادين» نيز گفته می‌شود.
شهر سامرا ميزبان دو امام دهم علي النقي(ع) و يازدهم حسن عسکري(ع) می‌باشد؛ آرامگاه اين امامان نيز داراي دو گنبد هستند، ضمن اين که امام منتظر (مهدي(ع)) از اين مکان غيبت کبري را آغاز کرده است.
در قبرستان بقيع قبر چند تن از ائمة اهل‌بيت در کنار قبر پيامبر(ص) و دخترش فاطمه(س) قرار دارند که عبارتند از: امام حسن(ع)، امام زين‌العابدين(ع)، امام محمد باقر(ع) و امام جعفر صادق(ع)؛ بايد يادآور شد که همة قبرهاي موجود در بقيع از سوي وهابيون تخريب شده است.
در شهر قم يعني در قلب معنوي ايران، آرامگاه حضرت فاطمه معصومه(س) دختر امام موسي کاظم(ع) وجود دارد، ضمن اين که امام رضا(ع) در راه سفر به طوس (مشهد) به اين شهر وارد شده و با دوستان و ياران خود گفت‌وگو کرده و اين امر جوي معنوي و مقدس در اين شهر ايجاد کرده است.
اين شهر در طول زمان بعد از کربلا و نجف يکي از مهم‌ترين شهرهاي علمي شيعه محسوب شده که به آن شهر نيز لقب باب‌الجنه (درِ بهشت) اطلاق گرديده است؛ روايت می‌شود که اهالي شهر از بلاها به دور خواهند بود و زائران اين شهر در روز قيامت مورد شفاعت قرار خواهند گرفت. هم‌چنين گفته می‌شود بسياري از بيماران از کرامات ايشان شفا يافته‌اند.
بسياري از علما و بزرگان شيعه و دولتمردان ايراني در کنار قبر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده‌اند. در نزديکي اين شهر مسجدي وجود دارد به نام جمکران که گفته می‌شود امام منتظر المهدي توسط يکي از علماي شيعه در اين مکان ديده شده و بر مبناي توصيه او ساخته شده است.
اين مکان زيارتگاه مشتاقان ملاقات امام مهدي (عج) است. يکي ديگر از مراکز مقدس و مهم شيعيان، شهر مشهد می‌باشد، زيرا قبر امام هشتم شيعيان علي ابن موسی الرضا در اين شهر واقع شده است.
در شهر دمشق پايتخت سوريه نيز قبر خواهر امام حسين(ع)، حضرت زينب (س) قرار دارد که به آن زينبيه نيز گفته می‌شود.
روايات ديگري نيز وجود دارد که اعتقاد به مدفون بودن حضرت علي(ع) در شهر مزارشريف افغانستان دارد و يا گفته می‌شود که سر بريدة امام حسين(ع) به سوي قدس (فلسطين) پرواز کرده و توسط زني در جايي مخفي نگه داشته شده و پس از مدتي به مصر (شهر قاهره) منتقل شده است. اين مکان امروز به نام حسينيه معروف است.
ويژگي مشترک مقابر و آرامگاه‌هاي مورد بحث، وجود قبر در درون يک ضريح، گنبد روي قبر، مناره‌ها، ايوان‌ها، صحن‌ها، حوض و فوارة آب، بازارها، مدرسه‌ها، کتابخانه‌ها در درون يک مجموعة بسيار باشکوه که حقيقتاً يک دانشکده را در ذهن انسان تداعي می‌کند.
به اين‌ها نيز آستانه گفته می‌شود و تقريباً نماي بيروني تمامي گنبدها به آب طلا يا نقره و مٌذهّب شده است؛ حاشيه تمام درها، ستون‌ها و مناره‌ها با کاشي‌هاي زيبا و يا سنگ‌هاي قيمتي تزيين شده است. هم‌چنين کتيبه‌هايي با نوشته‌هاي طلايي زينت‌بخش قسمت داخلي مقابر است. دعاها و احاديث آيات قرآن در همه طرف به طرز زيبايي نوشته شده و اسامي پيامبر(ص) و ائمة اهل‌بيت(ع) بر روي طاق‌ها نقش بسته است؛ زائران صورت خود را بر روي اين اشيا می‌مالند و خود را تبرک کرده و حاجات خود را طلب می‌کنند.
شيعيان معتقدند که زيارت کربلا و نجف برابر با ثواب هزار بار زيارت حج و هزار عمره است و هم‌چنين زيارت مشهد نيز به همين اندازه ثواب دارد. به همين دليل اماکن دائماً محل زيارت مشتاقان است.
کساني که به زيارت مشهد رفته باشند، «مشهدي»، زائران کربلا را «کربلايي» و به کساني که به زيارت حج رفته باشند، «حاجي» گفته می‌شود؛ اگر يک زائر به زيارت مشهد و کربلا رفته باشد، به او کربلايي می‌گويند و اگر در کنار اين دو به زيارت حج هم رفته باشد، لقب «حاجي» اولويت دارد.
حميد توران امام جماعت زينبية استانبول در اين باره می‌گويد: «همة اماکن زيارتي مقدس هستند اما عقل و قلب هر شيعه در کربلا و نجف است. هرکس می‌خواهد به آن‌جا برود و در آن‌جا به خاک سپرده شود.»
منبع : خیمه
انتهای پیام