بازخوانی ترفندهای مدعیان دروغین مهدویت در جذب مخاطب

ضرورت مطالعه و بررسی شگردهای مدعیان دروغین مهدویت

1. هشدار امامان معصوم (ع) به ویژه امام زمان (عج)به انحراف مدعیان دروغین

دروغ‌پردازی افراد نابکار و شیاد ـ که با معرفی خود به جای رهبر و امام حقیقی، به دنبال تأمین منافع خویش هستند و با قصد تخریب عقاید حقّه عوام، خود را در قالب مقدس مهدویت جا می‌زنند ـ بسیار خطرناک و گمراه‌کننده است؛ لذا اهل بیت علیهم السلام، نسبت به این مسئله، فراوان هشدار داده‌اند.

در طول تاریخ غیبت کبری، متأسفانه نمونه‌هایی از این افراد وجود داشته‌اند که به طمع مال و جاه، یا برای مزدوری بیگانگان و استعمارگران، ادعای دروغین بابیت، مهدویت و حتی نبوت و خدایی کرده‌ و گروهی را دور خود جمع نموده‌اند.

2. گرم شدن بازار مدعیان دروغین در عصر ارتباطات

ادعاهای دروغین مهدویت، مسأله‌ای نیست که به صدها سال قبل بسنده گردد؛ بلکه امروزه نیز با این مدعیان مواجهیم. مقام معظم رهبری در این باره فرموده‌اند: «... مواظب باشید توی دام عنکبوت‌های دنیادار و دکان‌دار وارد نشوید. امروزه این چیزها زیاد است و دکان‌دارهایی که به اسم معنویت ادعا می‌کنند ما امام را دیده‌ایم و این ادعایشان هیچ واقعیتی هم ندارد [بسیارند]. حواستان باشد که اسیر آنها نشوید.»[2]

این هشدار رهبری نشان از آن دارد که شیادان، امروزه هم فعال هستند و از خلاء معنویت در میان جامعه، سوء استفاده کرده، افراد غافل و ناآگاه را به انحراف می‌کشانند و برای رسیدن به اهداف نامشروع خود، هر کاری را انجام می‌دهند.

3. مشتبه شدن حق و باطل و فریب خوردن برخی ناآگاهان

در همیشه تاریخ، باطل، برای آن‌که بتواند عده‌ای را به خود جذب کند، لباس حق بر تن کرده است. مدعیان دروغین نیز از همین شیوه استفاده می‌کنند تا دل‌های ناآگاه و عمدتاً احساساتی را فریب ‌دهند. افراد مدعی با تلاش زیاد سعی می‌کنند با وارد کردن بدعت و خرافه‌ها، باطل را طوری جلوه دهند که در نگاه انسان‌های مشتاق، اما کم‌ایمان، حق به نظر آید.

در نتیجه، برای تمایز حق و باطل، لازم است شیوه و شگردهای مدعیان دروغین، روشن، و با ارائه مباحثی درباره شناخت امام، معرفت مریدان واقعی حضرت مهدی بیشتر ‌شود. از این طریق، مخاطب بعد از کسب معرفت لازم، موارد تقلبی و شیطانی را می‌شناسد و به دیگر مؤمنین نیز اطلاع رسانی می‌کند.

شگردها و ترفندهای مدعیان دورغین

1. سوء استفاده از احساسات و عواطف مریدان

مدعیان دروغین با گشاده رویی و لبخند و حتی اهدای هدایای کوچکی، سعی در جلب عاطفه و فتح قلوب مریدان خود دارند. آنان با مهربانی و طرح سؤال هایی مانند «اهل کجا هستی؟»، «پدرت چکاره است؟» و... مخاطب را به سوی خود جلب می‌کنند و کم کم او را مرید خویش می‌سازند. پس باید در مقابل کسانی که با ما رابطه دوستی برقرار می‌کنند، هوشیار باشیم و اگر در این دوستی‌ها به انحراف یا مسائل غیر شرعی برخورد کردیم، به سادگی از کنار آن نگذریم.

2. سوء استفاده از گرایشات معنوی مردم

امروزه بشر به شدت تشنه مسائل معنوی است و از جامعه مدرن خسته شده و در پی آن است که خود را به معنویت نزدیک کند. یکی از مواردی که باعث ارتقای آدمی در معنویات می‌شود، توجه به قرآن و عترت است؛ لذا افراد مدعی با مقدس نمایی و ظاهرسازی‌، طوری برنامه‌ریزی می‌کنند که مخاطب را جذب نمایند. آنها حتی با دادن نسخه‌ها و دستورالعمل‌های سیر و سلوک و برپایی جلسات تزکیه نفس، اقدام به برنامه‌هایی می‌کنند که بعضاً خلاف شرع است.

3. انجام کارهایی با جاذبه‌های کاذب عرفانی

مدعیان با استفاده از فضاسازی‌های معنوی و بیان کلمات سحرآمیز، طوری وانمود می‌کنند که گویی به مراحل خاصی از سیر و سلوک رسیده‌اند. اغلب آنها با چهره‌ای فریبنده و ظاهری غلط انداز و حتی با دستاویز قرار دادن لباس مقدس علما و روحانیون و ایجاد چهره‌ای مذهبی و عرفانی برای خود، و نیز ایراد سخنرانی‌های عرفانی و معنوی سعی می‌کنند افکار عمومی را فریب دهند.

4. ارائه دستورالعمل‌های کذایی برای سیر و سلوک

افراد شیاد، با بیان این‌که دارای تقوای فوق العاده‌ای هستند، به مریدان خود توصیه می‌کنند که برای تزکیه نفس، از دنیا گوشه‌گیری کنند و برای این کار، دستوراتی نیز به آنها می‌دهند؛ و بعد، زمانی که مخاطبان هیچ نتیجه‌ای از دستورالعمل‌های آنان نگرفتند، با مقدس‌نمایی بازگو می‌کنند که «در وجود تو مشکلاتی وجود دارد» یا «مورد آزمایش هستی»؛ اما هیچ وقت حاضر نمی‌شوند اعتراف کنند که دستورات آنها مبنای شرعی و علمی نداشته است.

5. سپردن مأموریت‌های ویژه یا اعطای شخصیت کاذب به مریدان

هر انسانی نسبت به کسی که به او محبت و توجه کرده است، احساس تمایل و مدیون بودن می کند. افراد مدعی برای اینکه اهداف خودشان را به سرعت جلو ببرند، با نشان کردن افراد ساده لوح و زودباور، ضمن شناسایی توانمندی آنان، وظایفی را به آنها محول می‌کنند و چنان به او القا می‌کنند که این، یک مسئولیت الهی است و اگر کار بدی باشد، تأکید به پنهان کاری هم دارند. آنها با دادن القاب مختلف و گاه عجیب و غریب ـ مانند «باب الباب» یا «کاتب وحی» یا «سرگروه» ـ به مریدان خود، به آنها شخصیت کاذب می‌دهند و آنان را تشویق به ادامه کار می‌کنند.

6. ترویج اباحه گری و تکلیف گریزی

برخی از مدعیان دروغین برای اینکه افراد سست ایمان را به سمت خود جذب کنند، تکالیف واجب را برای آنان حرام اعلام می‌کنند و در مقابل، آنان را به اعمالی که جنبه شرعی ندارد، سفارش می‌کنند. این شیوه، به خصوص درباره جوانان غیر مقید زیاد استفاده می شود. در برخی موارد، حتی اختلاط زن و مرد و مسائل غیر اخلاقی، راهی برای پیشرفت عرفانی معرفی شده است و برخی افراد هم در این مسابقه، به انحرافات اخلاقی کشیده شده‌اند.

7. عدم رویکرد صحیح به علما و بزرگان دینی

الف) عالِم‌گریزی و مبارزه با اشخاص موجّه
ب) سوء استفاده از نام و اعتبار مراجع و بزرگان دینی

8. توجه بیش از حد، به خواب و مکاشفه

افراد شیاد معمولاً گرایش به تعبیر خواب‌ نیز دارند؛ اما غیر اصولی و بر اساس خوش آمد افراد، مطالبی را ارائه می‌کنند که واقعیت ندارد. آنها با توجه دادن مریدان خود به خواب و رؤیا، آنان را از منابع وحیانی و استدلالی دور می‌کنند و به اموری ارجاع می‌دهند که قابل اثبات یا رد نمی‌باشد و کاملاً سلیقه‌ای است.

فرجام سخن

اگر انسان‌های مخلص، رابطه خود را با عقل، شریعت و منطق بیشتر کنند، به کسانی که با عقل و شریعت سر جنگ دارند، گرایش پیدا نمی‌کنند. اگر سطح معرفتی خود را نسبت به مسائل دینی ارتقا ندهیم، افراد دروغگو با شیوه‌های گوناگون خود، ما را جذب خود کرده و از خدا دور می کنند. پس باید با شیوه‌ها و ترفندهای افراد مدعی آشنا شده تا بتوانیم سره را از ناسره تشخیص دهیم.

 پی نوشت:

[1] . کمال الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ج2، ص516؛ الغیبة، شیخ طوسی، ص242؛ بحارالانوار، ج51، ص361.

[2] . فرمایشات مقام معظم رهبری در جمع دانشجویان بسیجی، اردیبهشت86.

[3] . شرح غرر الحکم، ج1، ص191.