(
امتیاز از
)
«راههاي برون رفت دانشجويان دختر و پسر از روابط نا سالم»
در حالي شاخص نمودارها در بررسي روابط ناسالم دختر و پسر در دوره هاي دانشجويي و حتي دانش آموزي از داغي هشدار، ذوب
مي شوند که انتظار اين بود، روابط دختر و پسر در دانشگاه ها رو به بهبودي برود.از آنجا که ورود به دانشگاه به عنوان يکي از مهمترين مراحل تحول در زندگي بسياري از جوانان در نظر گرفته مي شود که با تغييرات با اهميت و چندگانه متعددي همراه است. يکي از اين تحولات نوع مواجهه دانشجو با جنس مخالف خود مي باشد که گاه به دلايل مختلف اجتماعي و فرهنگي، اين روابط از مرزهاي عرفي و شرعي خود فراتر رفته، وارد مراحل خطرسازي مي شود که بعد از افتادن در باتلاق بي آبرويي، بازگشتي به شرايط اوليه فرد و يا افراد آسيب ديده از صدمات روحي و رواني آن، براي او وجود ندارد.همين دانشگاهي که قرار بود، تمدن ساز شود براي برخي از جوانان قبل از ورود از دروازه هاي آن، به قصر روياها مي نمود و بعد از فارغ التحصيلي- البته با شرايط نامطلوب که خودش جاي بحث مفصلي دارد- برايش خرابه هيولاها شده است.يکي از عواملي که موجب تجربيات تلخ از روابط دانشجويان دختر و پسر در دانشگاه ها مي شود، عبور از خطوط عرفي و شرعي است که صدمات جبران ناپذيري را براي آنان به جا مي گذارد. روابطي که متأسفانه با عادي شدن آن در بين دختران و پسران، ويروس رابطه هاي ناسالم را بر جان جامعه دانشجويي ما- که قرار است وارثان علم و تمدن اين کهن سرزمين باشند- انداخته و بيماري هاي روحي و رواني بسياري را گريبانگير اين قشر کرده است.
شايد يکي از دلايل عمده بروز آسيب ها (به ويژه آسيب پذيري زنان و دختران) در روابط اجتماعي اين باشد که نه خانواده ها و نه نظام آموزشي ما نتواسته اند نحوه تعامل صحيح دو جنس مخالف در سطح اجتماع را در وجود نسل هاي جديد نهادينه کنند و فقط تا توانسته اند دايره ممنوعيات را با کشيدن مرزهايي قرمز براي نسل امروز توضيح داده اند .
دراين بخش از گزارش تلاش شده تا با بررسي صدماتي که از ارتباطات ميان دانشجويان با جنس مخالف که گاه به رابطه دوستي ميان دختر و پسر در دانشگاه ها منجر مي شود، از طريق مشخص شدن مرزها و خطوط قرمز ارتباطي، راهکاري موثر در برون رفت از رفتارهاي نادرست که گاه موجب خسارت روحي و رواني جبران ناپذيري در طرفين مي شود به تعريفي معقولانه از ارتباط سالم ميان دانشجويان با جنس مخالف در دانشگاه ها برسيم. اشتباهاتي که همچون دواير حلزوني فرد را به درون خود محصور مي کند.
مطالعات نشان مي دهد که سن رابطه دوستي ميان دختر و پسر کاهش يافته و به دوران دبيرستان و گاه راهنمايي هم کشيده شده است که اين هشدار در روابط خطرساز اين دوران جدي تر بوده و مشکلات آن هم بسيار پيچيده تر است.
* روابط سالم با مرزهاي تعريف شده
اصل وجودي روابط ميان دختر و پسر که بايد در محيط هاي دانشگاهي وجود داشته باشد،اصلي انکار نشدني است اما نحوه اين ارتباط و تعامل از جهات مختلفي قابل بررسي مي باشد. دکتر «علي اصغر احمدي» روانشناس و استاد دانشگاه تهران درباره روابط ميان دختر و پسر در دانشگاه ها معتقد است: روابط ميان دانشجويان دختر و پسر به سطوح مختلف تقسيم مي شود که در شرايط فعلي ميزان سطوح روابط نامشروع و غير متعارف رو به افزايش است.
وي تأکيد مي کند: روابط دانشجويان تا سطحي که عرف و شرع اسلامي را زير سؤال نبرد بدون اشکال است، اما وقتي به دلايل مختلف از حد ايده آل خود خارج شده و حتي به روابط جنسي بينجامد، مورد اشکال است.
دکتر احمدي با بيان اينکه تحقيقات بسياري در خصوص روابط بين دانشجويان صورت گرفته، مي گويد: در اين تحقيقات پاسخ هاي مختلفي درباره روابط ميان دانشجويان ارائه شده که عمدتاً دوستي هاي سالم و روابط در حد محيط دانشگاهي را ترجيح داده اند .
وي با بيان اينکه بسياري از دانشجويان روابط سالم و اسلامي را مي پسندند، عنوان مي کند: گروه هايي نيز وجود دارند که در روابط خود مسايل جنسي را هم معقول دانسته و حتي به زندگي در کنار هم عقيده دارند.
* دلايل روابط غير معمول در ميان دانشجويان
اين استاد دانشگاه در خصوص اينکه چه عواملي منجر به بروز روابط غير معمول در ميان دانشجويان مي شود، تصريح مي کند: علت هاي گوناگوني براي اين امر وجود دارد.
ضعيف بودن ابزارهاي ارتباطي و کنترلي در دانشگاه ها، اوقات فراغت زياد در دانشگاه ها، بيکاري اغلب دانشجويان در محيط هاي دانشگاهي، تنهايي و دوري از خانواده و... از عواملي هستند که در گرايش دانشجويان به روابط با جنس مخالف تأثير زيادي دارد.
به گفته وي ميزان گرايش به روابط در ميان دانشجويان شهرستاني با توجه به دوري از خانواده، احساس نياز به توجه و محبت اطرافيان و داشتن اوقات فراغت زياد، بيش از ديگر دانشجويان است.
دکتر احمدي در خصوص چگونگي کنترل روابط ميان دانشجويان از سوي مسؤولان مي گويد: اگر شرايطي فراهم شود تا دانشجويان مدت زمان کمتري را در محيط هاي دانشگاهي بيکار بوده و يا دانشجويان اغلب در شهرهاي محل زندگي خود مشغول به تحصيل باشند، ميزان روابط ميان دانشجويان و اشکال نامعقول آن کاهش مي يابد.
* سايه عادت و دلبستگي بر روي عقلانيت
وي به برخي تبعات ناشي از روابط موجود ميان دانشجويان اشاره کرده و يادآور مي شود: در اين نوع روابط با توجه به تکرار ديدارهاي ميان دانشجويان، دلبستگي خاصي ميان آنها ايجاد شده به نوعي که در تصميم گيري ها بر قوه تعقل دانشجويان نيز تأثير گذار است.
به همين دليل در برخي روابط، دانشجويان ميل به روابط جنسي نيز پيدا مي کنند که البته در اين گونه موارد اين دانشجويان دختر هستند که لطمات بيشتري ديده و آينده آنها به خطر مي افتد.
احمدي در بخش ديگري از سخنانش تأکيد مي کند: بعضي از دانشجويان بدليل ايجاد روابط غلط و بروز برخي مسايل، مجبور به پنهان کاري شده و تا آخر عمر امکان تشکيل زندگي را پيدا نمي کنند.
عضو هيأت علمي گروه روانشناسي دانشگاه تهران، در خصوص تاثير ميزان اعتقادات ديني و مذهبي در ميان دانشجويان و نحوه روابط آنها با جنس مخالف خاطرنشان مي کند: در برخي موارد ديده شده است که دانشجويان به روابط نامشروع و غير جنسي کاملاً اعتقاد داشته و آن را خلاف عرف نمي دانند، اما آنچه مشخص است ميزان گرايش به روابط غير عرفي در ميان دانشجوياني که سطح اعتقادي بالاتري دارند کمتر است.
دکتر علي اصغر احمدي در کتاب «تحليلي بر روابط دختر و پسر در ايران» انواع برخوردهاي اجتماعي بين دختر و پسر در جامعه را شامل برخورد مبتني بر شناخت و احترام متقابل، برخورد مبتني بر شرم افراطي، برخورد دستپاچه و هيجان زده، برخورد خشک و محدود، برخورد مبتني بر پرخاشگري، روابط پنهاني، برخوردهاي غيرعادي و ناپخته و افراط درمعاشرت توصيف مي کند.
* ضرورت آگاهي دانشجويان از حدود شرعي روابط
بررسي نگرش دانشجويان نسبت به انگيزه ها و شرايط شکل گيري رابطه بين دو جنس در محيط دانشگاه با توجه به سطوح مختلف روابط بين دو جنس و آگاهي دانشجويان از حدود شرعي آن در مشخص شدن مرزهاي ارتباط سالم ميان دانشجويان بسيار ضروري است.
عبدالرضا حاجيلري در پژوهش " شناخت نگرش دانشجويان پيرامون وضعيت روابط دختر و پسر در دانشگاهها و آگاهي آنها از حدود شرعي روابط بين دو جنس " معتقد است که محيط دانشگاهي يکي از اين محيط هايي است که مسأله روابط دو جنس در آن تبديل به يک مسأله اساسي شده است. زيرا که دانشجويان عمدتاً جوان و مجرد هستند و تا زمان ورود به دانشگاه نيز تجربه اي از اختلاط دختر و پسر در يک محيط ندارند. از آنجايي که رفتارها و روابط انساني تحت تأثير نگرش هاي افراد پديد مي آيند، سنجش نگرش آنها در اين زمينه جايگاه اساسي دارد.
وي با طرح نگرش در نوع ارتباط بر اساس سه مولفه احساس، شناخت و رفتار خاطرنشان مي کند: اين عناصر در رابطه متقابل با يکديگر بوده و هر يک از آنها بر ساير اجزاء تأثير مي گذارند. نگرش ها نه تنها ميزان آگاهي و نوع احساس و رفتار آنها را مشخص مي سازند بلکه امکان شناخت ميزان پايبندي و اعتقاد به ارزش هاي اساسي جامعه را نشان مي دهند. به اين ترتيب مسأله اساسي نوع نگرش دانشجويان نسبت به رابطه بين دو جنس در محيط دانشگاهي است.
علاوه بر اين به دليل اهميت و جايگاه شرع در جامعه ايران بايد ميزان آگاهي دانشجويان از حدود شرعي روابط بين دو جنس نيز سنجيده شود.
* حاکميت ارزش ها و هنجارهاي رسمي و عرفي
حاجليري اذعان دارد که اگر روابط متقابل بين دو جنس با معيارهاي عرفي و شرعي حاکم بر جامعه منطبق نباشد موجب مي شود نه تنها ارزشها و هنجارهاي رسمي و عرفي مرتبط با روابط متقابل دو جنس به چالش کشيده شود بلکه به تبع آن احکام و دستورات شرعي نيز به نوعي تضعيف شوند.
براساس يافته هاي اين پژوهش برآوردن نيازهاي طبيعي انساني که آرامش روحي و رواني در کنار جنس مخالف يکي از آنهاست در يک بستر طبيعي و تعريف شده در چارچوب ضوابط و قوانين، مي تواند بخشي از مشکلات را رفع کند همچنين شناخت ابعاد وجودي جنس مخالف و کسب تجربه حداقلي از سوي افراد، مي تواند آنها را به سوي برقراري ارتباط با جنس مخالف سوق دهد و به عنوان يک انگيزه نسبتاً مؤثر عمل کند.
همچنين داده هاي اين تحقيق با توجه به شرعي و غيرشرعي بودن احکام مطرح شده در پرسشنامه نشان مي دهد که فضاي دانشگاه و خاصه جامعه مبني به سهل گيري ارتباط بين دوجنس در بين دانشجويان است و بخش قابل توجهي از دانشجويان يا از احکام ديني بي اطلاع بوده اند و يا امور غيرشرعي را شرعي تلقي مي کرده اند.
* هيجان خواهي در روابط ناسالم
نکته قابل اشاره در اين گزارش بررسي هيجان خواهي در روابط ميان دانشجويان با جنس مخالف در دانشگاه هاست زيرا اين نوع از هيجان خواهي با مخاطرات روحي و رواني و مخاطرات اجتماعي که مدت ها گريبان گير فرد مي باشد، همراه است.
يادآوري اين مورد ضروري است که افراد هيجان خواه براي به دست آوردن سطح بر انگيختگي بهينه دست به کارهاي مختلفي مي زنند .آنها با افراد مختلفي معاشرت دارند، نه به علت اينکه بر ديگران تاثير بگذارند، بلکه به دنبال تحريک هستند و در فعاليت هاي پر خطر مختلف درگير مي شوند.
اکرم ارجي در پژوهشي با عنوان «مقايسه هيجان خواهي دانشجويان دختر داراي روابط متعدد با دوستپسر با دانشجويان فاقد دوست پسر در دانشگاه تربيت معلم تهران» به اين نکته اشاره دارد که ميانگين هيجان خواهي دانشجويان با روابط متعدد از ميانگين هيجان خواهي دانشجويان بدون رابطه بزرگتر است. در نتيجه دانشجويان دختر با روابط متعدد هيجان خواهي بيشتري دارند.
نتايج به دست آمده از اين پژوهش به طورکلي با يافته هاي پژوهش رضا ترابي با عنوان «بررسي و مقايسه هيجان خواهي در دانشجويان پسر با دوست دخترهاي زياد و دانشجويان بدون دوست دختر در دانشگاه تربيت معلم تهران(پرديس کرج )» همخواني دارد.
* روابطي خارج از دايره عرف و شرع
در حالي ضرورت بيان مساله بررسي ارتباط دانشجويان با جنس مخالف در دانشگاه ها با اهميت است که گاه نوع روابط دختر و پسر در جامعه امروز ما نگران کننده و حتي ريشه يابي بسياري از معضلات خانوادگي و اجتماعي جامعه به اين مورد منتهي مي شود.
حجةالاسلام والمسلمين دکتر محمدرضا احمدي، عضو انجمن روانشناسان حوزه، برخي از دلايل روابط ناسالم در ميان دانشجويان با جنس مخالف را چنين بر مي شمرد: عدم ارضاي صحيح غريزه جنسي، احساس نياز به محبت، الگو گرفتن از منابع غير خودي و تاثيرپذيري از هجمه هاي فرهنگي غرب از مواردي است که موجب مي شود برخي از آشنايي ها با جنس مخالف از دايره شرعي و عرفي خود خارج شود.
وي ازدواج را بهترين راهکار براي ارضاي صحيح و مشروع و معقول ترين راه براي نجات يافتن از هر گونه رفتارهاي نابهنجار يا کج روانه در روابط با جنس مخالف دانسته و عنوان مي کند: با ازدواج مي توان از بسياري انحرافات اخلاقي و جنسي و روابط ناسالم و غير مشروع دو جنس پيشگيري مي شود.
البته اين موضوع به تلاش همگاني خانواده ها و مسؤولان و اصلاح نگرش ها و آداب و رسوم نادرست و فراهم کردن تسهيلات و امکانات ازدواج بستگي دارد و همه افراد، خانواده ها و حکومت وظيفه دارند در مسير تحقق مقدمات ازدواج جوانان بکوشند.
احمدي تحکيم روابط خانوادگي و ايجاد فضاي عاطفي مثبت بين والدين و فرزندان و افزايش رابطه صميمانه و نزديک بين اعضاي خانواده را يکي ديگر از عوامل پيشگيري از روابط ناسالم عنوان کرده و با تاکيد بر تقويت خود کنترلي در جوانان مي افزايد: خود کنترلي مي تواند جوانان جوياي رشد، کمال، عفت و پاکي را در اين فضاي آلوده حفظ کند.
با کنترل چشم، گوش و ديگر حواس و نيز کنترل افکاري که در اين زمينه شکل مي گيرد، مي توان از تأثير گذاري روابط ناسالم ديگران تا حدود زيادي جلوگيري کرد. مطمئناً دانشجو هر چه بيش تر ذهن و حواس خود را در اين زمينه مشغول سازد، بيش تر تأثيرپذير خواهد بود. دانشجويان بايد به وظيفه اصلي و مهم دوران دانشجويي که همان تحصيل علم است، بپردازند.
***
در شرايطي که تحقيقات و پژوهش هاي بررسي روابط دختر و پسر در دانشگاه ها و در گستره وسيع تر جامعه، شاخص هاي منفي را نشان مي دهد بايد با واکاوي برنامه هاي فرهنگي و اجتماعي، دلايل ناکامي برنامه هاي تبليغي و ترويجي براي آگاهي بخشي به جوانان از خطرات اين نوع رفتارها را ريشه يابي کرد.
قطعا نقش خانواده در شکل گيري روابط سالم و ناسالم ميان دانشجويان با جنس مخالف در دانشگاه ها و نيز آسيب هاي سيستمتربيتي والدين به ويژه در دوران راهنمايي و دبيرستان بسيار پررنگ تر از ساير نهادها و وزارت خانه هاي متولي امور جوانان در دوران تحصيل است اما آيا تنها خانواده هاي ما متولي حفظ فرزندان خود از آسيب هاي اجتماعي هستند؟!
آيا ريشه عمده روابط ناسالم در ميان دانشجويان در فضاي مختلط دانشگاه، به اشتباهات تربيتي دوران نوجواني و دانش آموزي برنمي گردد؟! به واقع، مسوولان ومتوليان در اين خصوص چه کرده اند تا شاخص ها از داغي شرايط هشدار در نمودارهاي مطالعاتي ذوب نشوند؟
منبع : روزنامه قدس
انتهای پیام