(
امتیاز از
)
دورنمای روابط رهبری و دولت احتمالی میرحسین
وحید جعفریان - میرحسین موسوی، آخرین نخست وزیر ایران در فاصله سال های 1981 تا 1989 یک کاندیدای برجسته و از رقبای اصلی محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری 12 ژوئن به شمار می رود. خبرنگار فایننشال تایمز روز یک شنبه گذشته مصاحبه ای اختصاصی با میرحسین در دفتر او در مرکز تهران ترتیب داده است:
شما اخیراً اعلام کردید در صورت پیروزی در انتخابات به دنبال سیاست تنش زدایی با غرب خواهید بود. چگونه می خواهید این رویکرد را با آمریکا دنبال کنید در حالی که سازشی برسر برنامه هسته ای ایران وجود ندارد؟
به نظر من تنش زدایی، اصل و مبنای ایجاد اعتماد بین ایران و سایر کشورهاست. تصور می کنم گفتمان اخیر که بین فناوری هسته ای و سلاح های اتمی تفکیک قائل می شود یک گفتمان خوب است. هرچه این تمایز بین فناوری و سلاح مورد تاکید بیشتر قرار گیرد احتمال تنش زدایی بالاتر خواهد بود.
اگر شما رئیس جمهور شوید ایران با تعلیق غنی سازی اورانیوم موافقت خواهد کرد؟
هیچ کسی در ایران تعلیق را قبول نخواهد کرد.
و شما هم این مساله را قبول نخواهید کرد؟
بله، مشکل این است که ما تجربه بدی درباره تعلیق داریم. اولین تعلیق در بین سال های 2003 تا 2005 صورت گرفت تا درباره مسائل مختلف بحث و سوءظن ها برطرف شود اما این تعلیق بعداً به ابزاری برای محروم کردن ایران از دسترسی به فناوری هسته ای تبدیل شد. خاطرات نامطلوبی در این رابطه وجود دارد.
پس در این صورت شما چگونه می خواهید تنش ها را برطرف کنید؟
پیشرفت در فناوری هسته ای و استفاده صلح آمیز از آن حق همه کشورها و ملت هاست. این یک فناوری است که ما به زحمت و با تلاش های خودمان به آن دست پیدا کرده ایم. هیچ کسی عقب نشینی نخواهد کرد با این وجود ما باید ببینیم که چه راه حل هایی یا به عبارت دیگر چه تضمین هایی را می توان یافت تا عدم انحراف این برنامه به سمت سلاح های اتمی تایید شود.
منظور شما چه نوع راه حل هایی است؟
این راه حل ها در جریان مذاکرات فنی دست یافتنی است.
رئیس جمهور تا چد حد می تواند در تصمیمات هسته ای کشور تاثیرگذار باشد در حالی که ختم کلام در این موضوع با آیت الله خامنه ای رهبر عالی ایران است؟
تصمیمات درباره فناوری هسته ای به طور مشخص باید مبتنی بر یک اجماع همه جانبه در سطح ملی باشد. در این میان مسلم است که نقش رهبری بسیار تعیین کننده است.
با این حال تاکنون هیچ راه حلی پیدا نشده است. ریاست جمهوری شما به یافتن راه حل درباره این موضوع کمکی می کند؟
این مساله تنها به ما بستگی ندارد. نوع گفتمانی که آمریکایی ها استفاده می کنند و مسائلی که آنها پیگری می کنند نیز در این موضوع نقش دارد. هرچه آنها در این خصوص واقع نگرتر شوند و حق ایران را به رسمیت بشناسند طبیعتاً زمینه برای یافتن راه حل ها آماده خواهد شد.
شما در گذشته اختلاف نظرهایی با رهبری ایران داشتید. فکر می کنید در صورت پیروزی در انتخابات این مساله ادامه خواهد داشت؟ و به علاوه می توانید درباره محتوای ملاقات هفته گذشته خود با رهبری توضیح بدهید؟
این اختلافات در زمانی که من نخست وزیر بودم به خاطر مشکلات موجود در ساختار قدرت بود که با بازنگری قانون اساسی در سال 1989 به کلی رفع شد.
در حال حاضر مدیریت رهبری به عنوان ولایت فقیه در کشورمان و روابط ایشان با سایر سازمان ها و موسسات از جمله سازمان های دولتی کاملاً شفاف و روشن است. طبیعتاً دورنمای همکاری میان ما برای پیشرفت کشور بسیار خوب و امیدوارکننده است.
و درباره ملاقات هفته گذشته شما با ایشان؟
این یک ملاقات بسیار مثبت بود.
آیا شخص رهبری مشکلی با کاندیداتوری شما ندارد؟
خیر، ایشان هیچ مشکلی ندارند. ایشان یک موضع بی طرفانه در انتخابات پیش رو اتخاذ کرده اند. رهبری این مساله را در جریان سخنرانی امسال در مشهد یادآور شدند و آن را برای بنده نیز تکرار کردند. همانند تماس های نسبتاً گسترده ای که ما برای بحث درباره مسائل مختلف داریم ملاقات اخیر بسیار خوب و مثبت بود.
آیت الله خامنه ای در این ملاقات هیچ توصیه خاصی نداشتند؟
خیر، ما تنها درباره مشکلات کشور تبادل نظر کردیم.
و شما اختلافاتی با ایشان در هیچ زمینه به خصوصی ندارید؟
خیر.
و دلیل کناره گیری 20 ساله شما به اختلاف نظرهای گذشته مربوط نمی شود؟
خیر، من معتقد بودم که جمهوری اسلامی در یک موضع استوار قرار دارد و اینکه سیاستمداران مختلف می آیند و می روند. من هیچ نگرانی از این بابت نداشتم که چه کسی ممکن است اداره مملکت را در دست بگیرد. به علاوه من به فرهنگ علاقه مند بودم و به همین علت به فعالیت های فرهنگی رو آوردم.
البته در طول این مدت بنده مشاور مقامات ارشد بودم. به علاوه عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای تشخیص مصلحت محسوب می شدم. شرایط ایجاب می کرد که من مسائل سیاسی و اجرایی کشور را دنبال کنم.
با این حال این قضیه هیچ ربطی به مشکلات موجود در طول جنگ ایران و عراق نداشت. در آن زمان آقای رفسنجانی یک کاندیدای بسیار قوی و پرنفوذ بود. سپس آقای خاتمی آمد اما من فکر می کردم این دفعه بتوانم بهتر رقابت کنم.
به نظر شما آقای احمدی نژاد برای ایران و سیستم سیاسی جمهوری اسلامی یک ریسک محسوب می شود؟!
آقای احمدی نژاد رئیس جمهور کشور است و به همین دلیل به او احترام می گذارم. انتقاداتی درباره افکار و رفتارهای او وجود دارد. این در کشوری مثل کشور ما که در آن آزادی وجود دارد طبیعی است. من خود آقای احمدی نژاد را هرگز خطر نمی دانم.
پس شما خطر (ریسک) را در کجا می بینید؟
به نظر من کشور را می توان بهتر اداره کرد و می توان سیاست های مالی، اقتصادی، فرهنگی و خارجی موثرتری را بکار گرفت. در جنبه سیاست خارجی ما می توانیم روابط بهتری با جهان داشته باشیم که قطعاً اهمیت فراوانی برای کمک به توسعه کشورمان دارد.
بسیاری از منتقدان آقای احمدی نژاد معتقدند که اگر او دوباره انتخاب شود کشور با یک بحران روبرو خواهد شد. شما با این نظریه موافقید؟
من نمی خواهم دراین باره صحبت کنم و دوست ندارم از واژه های خشن استفاده کنم.
شما فکر می کنید اگر انتخاب شوید از حمایت رهبری بهره مند خواهید شد؟
مسلماً طبیعی است که رهبری از هر دولتی که با پشتیبانی آرای مردم به قدرت می رسد حمایت کنند. اگر سیاست های دولتی به مواضع رهبری نزدیک باشد این حمایت می تواند افزایش پیدا کند.
آیا شما تلاش می کنید تا سیاست های خود را به دیدگاه های رهبری نزدیک کنید؟
هرچه کشور بیشتر به سمت اجماع در سیاست های بنیادی حرکت کند اداره آن بهتر خواهد شد. اما شما باید توجه کنید که یکی از مهم ترین مسوولیت های رهبری تایید و ابلاغ سیاست های کلان است که ابتدا در شورای تشخیص مصلحت مورد بحث قرار می گیرد و سپس رهبری آن را تایید و به سایر سازمان ها ارجاع می دهند. تعهد دولت به این سیاست های کلی می تواند موجب ایجاد بهترین روابط بین دولت و رهبری شود.
با توجه به آنکه شما مدتی از صحنه سیاسی کشور دور بوده اید و خیلی از جوانان ایرانی شما را نمی شناسند؛ آیا گمان می کنید که به شما رای بدهند؟
بدیهی است که جوانان آزادند تا به هرکسی که مایل هستند رای بدهند. من سیاست های خود درباره مسائلی چون فرهنگ و کاهش نگرانی جوانان بابت مسکن، اشتغال و ازدواج را تا تاریخ انتخابات (12 ژوئن) تشریح خواهم کرد. اگر جوانان فکر کنند که این سیاست ها پاسخگوی نیازهای آنهاست طبیعتاً رای می دهند و اگرجز این فکر کنند رای نخواهند داد.
با این حال آیا شما رویکرد بخصوصی برای جوانان دارید تا آنها را متقاعد کنید که کاندیدای مطلوب شان هستید؟
به نظر من باید به جوانان اعتماد کرد. من همچون برخی سیاستمداران به آنها بدبین نیستیم. برخی تغییرات کوچک در ظاهر جوانان نباید ما را به این فکر وادارد که آنها هویت ضدملی اختیار کرده اند. من اعتقادی به این مساله ندارم که جوانان ظاهر خود را تا آن حد تغییر داده باشند که ما نتوانیم دیگر آنها بشناسیم. به نظر من جوانان بسیار خوب و خلاق هستند و واقعاً افرادی هستند که به تاریخ گذشته و فرهنگ غنی کشورشان افتخار می کنند.
چگونه قصد دارید آرای آنها را جذب کنید؟
من سعی می کنم در یک ماه باقی مانده تا انتخابات درباره این مسائل صحبت کنم و فکر می کنم آنها سیگنال های مثبتی را که به سویشان ارسال خواهم کرد دریافت می کنند.
جامعه تجاری کشور به یاد می آورد که زمانی شما تصمیم گرفتید تا ساختمان اتاق بازرگانی را خراب کنید تا به آوارگان جنگی در دهه 1980 مسکن بدهید. آیا اینگونه موارد باعث نگرانی مردم از سیاست های اقتصادی شما نمی شود؟
من به یاد نمی آورم شما از کدام ساختمان سخن می گویید. البته ما روابط خوبی با اتاق بازرگانی نداشتیم که علت آن به روال انتخاباتی در این اتاق و سیاست های مرتبط با جنگ برمی گشت. با این حال ما ساختمان آنها را تخریب نکردیم.
طبیعتاً با پایان جنگ ایران و عراق زمینه چنین رویارویی از بین رفت. من به حضور قوی بخش خصوصی به ویژه بخش تولیدی اعتقاد دارم و بهترین استفاده را از مزایای نسبی ایران در بخش تجارت به عمل خواهم آورد. به نظر من سازمان هایی مثل اتاق بازرگانی که درباره اقتصاد کشور نگرانند از این مساله استقبال خواهند کرد و روابط خوبی با دولت برقرار خواهند نمود.
بنابراین شما انتظار ندارید که با جامعه تجاری و بازرگانی دچار تنش شوید؟
خیر، ما برای کمک به حل بیکاری به بخش خصوصی نیاز داریم. هیچ دورنمای روشنی برای مقابله با چنین مشکلاتی از طریق سرمایه گذاری های دولتی وجود ندارد.
برنامه اقتصادی شما چیست؟
من اعتقاد دارم که فرصت های مختلفی در کشور وجود دارد. نقش دولت می تواند به صورت راهنما و هدایت کننده اقتصاد ملی قدرتمند باشد.
ما در زمینه واردات دچار زیاده روی شده ایم که در این سیاست باید تجدید نظر کرد. ما باید گام های بزرگ تری برای حمایت از اقتصاد ملی مان برداریم.
شما درصدد محدود کردن واردات هستید؟
من فکر نمی کنم بتوان یک دستور واحد در این زمینه تجویز کرد. باید ببینم که چه بخش هایی را باید محدود کرد و در چه بازه زمانی. باید به تدریج آن بخش هایی را که در آنها مزیت نسبی داریم فعال تر کنیم.
می توانید در این زمینه مثالی بیاورید؟
کارخانه های زیادی با قدمت 50 تا 60 ساله وجود دارند که توانایی بالایی دارند و به خوبی عمل کرده اند. اما آنها فاقد توان رقابت با کالاهای خارجی هستند چونکه این کالاها از راه های مختلفی به کشور وارد می شوند. ما باید جلوی این مساله را بگیریم. شما می توانید نظیر این مساله را در بخش های مختلف شاهد باشید.
در مورد یارانه ها چه کار خواهید کرد؟
یارانه ها باید هدفمند شود. اصل دادن یارانه تا حد معینی قابل قبول است. اما آنها باید هدفمند شوند و باید هدف از دادن این یارانه ها مشخص شود.
یارانه ها باید در خدمت یک اقتصاد ملی قدرتمند باشند. هدفمند کردن یارانه ها باید به تدریج صورت گیرد. هرگونه شتاب در این مساله می تواند شوک آور باشد که علت آن ساختار اقتصادی ما و یارانه های هنگفتی است که به کالاهای مختلف می دهیم.
در چه مدت زمانی فکر می کنید یارانه ها هدفمند شوند؟ برای مثال ده سال؟
احتمالاً می توانیم در دو طرح (چهار ساله) این موضوع را به طور کامل پیاده سازی کنیم. مهم ترین مساله یارانه انرژی است و باید کارهای تدریجی بر روی آن انجام شود.
اولویت بندی سیاست های اقتصادی شما چگونه است؟ می توانید سه اولویت اول تان را ذکر کنید؟
باید به طور مداوم بر روی مسائل تورم، بیکاری و بهبود اوضاع تجاری کار کنیم.
چگونه می خواهید جو تجاری و اقتصادی کشور را بهبود ببخشید؟
از طریق تسهیل صدور جواز برای واحدهای جدید تجاری. چنین فرآیندی اکنون در کشور ما، کند و آهسته انجام می پذیرد. در مقایسه با کشورهای دیگر ما مشکلات زیادی در این زمینه داریم.
و برنامه شما برای مهار تورم چیست؟
از طریق سیاست های پولی، واردات، فعال کردن بخش خصوصی و افزایش تولید. و مهم تر از هرچیز دیگری داشتن ثبات در تصمیمات اقتصادی است.
انتهای پیام