اشعار استاد ندیده، بدنه مداحی را متزلزل می کند

احمد علوی، از شعرای آیینی کشورمان است که سابقه 22 سال حضور در این عرصه را دارد. ولی با خودش که صحبت می کنی می گوید "از 16 سالگی در این وادی قدم گذاشته ام ولی خودم مفیدترین زمان حضورم در این عرصه را از زمانی می دانم که از محضر استاد مجاهدی، پدر شعر آیینی کشور بهره مند شده ام". وی که با دبیرخانه شعر آیینی کشور هم همکاری می کندو در انجمن شعر استان هم حضوری پررنگ دارد. سوالاتی در موضوع مداحی با توجه به قرار داشتن در ماه محرم داشتم که با وی مطرح کردم. شرح این گفتگو را با هم مرور می کنیم.

اشعار استاد ندیده بدنه مداحی را متزلزل می کند// اغراق های کفرآمیز نباید در مدح معصومین (ع) به کار رود
در ابتدای گفتگو بفرمایید که وضعیت سبک و متن مداحی های حال حاضر را در کشور چگونه ارزیابی می کنید؟

باید بگویم که در سال های گذشته متاسفانه در کشور شاهد مسائلی بودیم که آسیب های زیادی در دو زمینه به عرصه مداحی در کشورما وارد کرد. اولین مشکل از انتخاب اشعاری که استاد ندیده بود، نشات می گرفت. یعنی اشعاری که یک سری شاعر از روی صفای قلب سروده بودند ولی اصلا بیانگر شکوه و عظمت اهل بیت (ع) نبوده و در شان ایشان نیست. این اغراق های کفر آمیز، زیاد احساسی شدن ها و وارد شدن به محدوده های قرمز فریاد خیلی از بزرگان و اساتید از جمله رهبر معظم انقلاب را درآورد. در ادامه رواج سبک های مداحی هم مورد دیگر بود که متاسقانه به سراغ آهنگ های آن ور آبی رفتند و تنها دلیل این کارشان هم تلاش برای ایجاد نوآوری و جذب مخاطب بود ولی باید گفت که نوآوری در هر موردی خوب نیست. مخصوصا در موضوع مداحی که در این خصوص ما به روش سنتی معتقدیم.

به نظر شما می توان با همان سبک سنتی مداحی ها در جامعه امروز هم مخاطب داشت؟ بله. بسیاری از مداحان ما هستند که هنوز هم به سبک80 سال قبل نوحه سرایی می کنند و اشعار و سبک مداحی شان همان سوز و گداز را داشته و در دل و جان ها نفوذ می کند.

روضه خوان باید مقاتل معتبر را همیشه مرور کند
علت این سوز و گداز در کنار سادگی مداحی های سنتی چیست؟

مسئله مهم در این خصوص این است که در گذشته روضه خوان برای هر برنامه ای چند مقتل را مطالعه می کردند، آنهم نه هر مقتلی. مقتل هایی که مورد تایید باشند. متاسفانه امروزه دوری مداحان از چنین مطالعاتی آسیب ها را بیشتر کرده است.

تا کنون در جهت بهتر شدن این وضعیت اقدامی هم انجام شده است؟

البته چند سالی است که در جهت بهتر شدن این وضعیت اقداماتی انجام شده و دوره های آموزشی در این خصوص برگزار می شود. دکتر محمد علی مجاهدی از سردمداران این حرکت می باشد. استاد مجاهدی در همین خصوص به آسیب شناسی اشعار موجود پرداختند و 300 تا 400 مورد از این اشعار را بدون نام بردن از شاعر و انتشارات آن معرفی کردند که یا کفر آمیز بوده و یا اهانت هایی به مقام والای معصومین (ع) در آنها دیده می شد. مثلا در برخی از این اشعار حضرت زهرا (س) و یا امیر مومنان علی (ع) را به خدا تشبیه کرده اند. باید بدانیم که اگر این کار ما از روی خلوص نیت هم باشد، چیزی بر ارزش ایشان نیفزوده و تاثیر بالعکس دارد.

ارتباط شعرا و مادحین اهل بیت (ع) مستمر باشد؛ این ارتباط در طول سال20 روز است// باید افرادی متخصص بر کتب مداحی نظارت داشته باشند
به نظر شما چرا این اتفاق افتاده است؟

به نظر بنده از جمله اشکالات عمده این است که شاعر و مداح از هم دور افتاده اند و ارتباط آنها در سال 20 روز است. 10 روز قبل از محرم و دهه اول این ماه. فقط در این مدت می بینیم که مداحان سراغی از شعرا گرفته و از آنها شعر می خواهند. ولی این روش درستی نیست باید این ارتباط در طول سال هم در قالب جلساتی ادامه داشته باشد ولی متاسفانه تا کنون اقدامی در این جهت صورت نگرفته و به همین علت است که گاها می بینیم که شاعر هر چه دلش می خواهد، می نویسد و مداح هم هر چه دلش می خواهد، بخواند. مورد دیگر عدم نظارت بر کتب مداحی است. این مسئله را نباید بر دوش کسی بگذارند که مثلا فقط شاعر است و از حوزه تخصصی مداحی اطلاع کاملی ندارد. این وظیفه باید بر عهده متخصصین این امر باشد، کسی که سبک خواندن این اشعار را متوجه می شود و می فهمد که مثلا سبک فلان شعر در فلان کتاب با فلان آهنگ به اصطلاح آن ور آبی مطابقت دارد یا ندارد.

خب اگر فردی به عنوان متخصص این فن به عنوان ناظر انتخاب شد که هیچ آشنایی با این آهنگ ها نداشت، چگونه این تشخیص صورت گیرد؟

بله. ما هم در دبیرخانه شعر آیینی کشور به این موضوع توجه کرده ایم و در این خصوص در نظر داریم تا در صورت اجرایی شدن این تصمیم به جای یک ناظر از هیئت نظارت استفاده کنیم تا اگرچنین مسائلی از چشم یک نفر از این هیئت چند نفره دور ماند، برای نفر دیگر عضو این هیئت آشنا باشد.

مداحان رسانه ای بیشتر از سایرین مراقب متن مدح هایشان باشند// تشکیل دانشگاهی مداحی از ضروریات است

نظرتان در مورد ایجاد دانشکده مستقل مداحی نیست؟

ما استعدادهای فوق العاده ای چه در زمینه مداحی و چه در نوحه سرایی داریم و برای ساماندهی این استعدادها حتما به یک تشکل مثل جامعه مداحان داشته باشیم تا این استعدادهای نخبه که قابلیت رسانه ای شدن دارند در این تشکل ها آموزش ببینند. این تشکل نیازمند برگزاری کلاس های آموزشی و یا انتشار نشریات مختلف دارد. دلیل تاکید من بر مداحان رسانه ای قابلیت برد رسانه ای آنهاست. مثلا اگر یکی از این مداحان حرفی یا واقعه ای را در مدح خود یادآوری کند به علت رسانه ای بودن و آشنایی مردم با این صدا به سرعت شاهد انتشار آن در جامعه و یا لوح های فشرده هستیم. پس این افراد باید قبل از خواندن نوحه و ارائه سبک مورد نظر خودیعنی 10 یا 20 روز قبل از آغاز محرم شعر خود را نزد متخصصین و صاحب نظان این موضوع برده و از نظر آنها هم بهره مند شود. خود بنده با یکی از این آقایان مداح آشنا هستم که همیشه از دو ماه قبل از آغاز محرم با اساتید شعر در خصوص متن مدح هایش صحبت کرده و آن را بررسی می کند. و در ادامه باید بگویم که به نظرم تشکیل چنین دانشگاهی از ضروریات است. در کشور ما برای مسائل بسیار جزئی تر هم برنامه ریزی شده و در رشته های مختلف نسبت به تدریس دانشگاهی اقدام می شود ولی متاسفانه تا کنون به این نیاز جامه عمل پوشانده نشده است.

پذیرای آثار مستند برای تلاش در جهت ثبت جهانی مدح و مداحی هستیم
برای ثبت جهانی عزاداری پرشور ایرانیان در این ایام و مداحی های وزین و غنی چه می شود کرد؟

ثبت جهانی این مورد در یونسکو مسئله مهمی است، بنده از همینجا اعلام می کنم که ما آماده پذیرش کارهای منظم شده و یا تصاویر یا مستنداتی در این خصوص برای ارائه به این سازمان و تلاش برای ثبت جهانی مراسم های سوگواری و مداحی ایران زمین هستیم.

انتهای پیام