حاجیان سرمایه مادی و معنوی خود را در بازار نسوزانند
صدای شیعه: همه با هم طواف می‌کنند. با هم سعی می‌کنند. با هم در عرفات و مشعر وقوف می‌کنند. این وحدت خیلی چیز مهمی است. همدلی اسلامی، مظهر واقعی همدلی و همزبانی در حج است؛ نه فقط برای ملت ایران برای همه مسلمانان جهان؛ برای امت اسلامی.» این جملات بخشی از سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار مسؤولان و دست اندرکاران حج در 31 مرداد سال جاری است. ایشان در این دیدار به نکات گوناگونی برای تحقق حج با کارکردهای واقعی آن اشاره داشتند. از این رو، با حجت الاسلام والمسلمین عبدالعلی ابراهیمی، معاون استانهای شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور و روحانی کاروان در بیش از 14 سفر تمتع به بررسی این نکات و چگونگی عملی کردن آنها پرداخته ایم که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد:
فریضه عبادی - سیاسی حج دارای چه کارکردهای فردی و اجتماعی برای شخص حاجی و جامعه است و چرا این کنگره عظیم در اسلام جایگاهی خاص و منحصر به فرد دارد؟
با توجه به اینکه حج یک مناسک و نوعی از اعمال است که بر هر مکلفی واجب می‌شود، از این جهت انجام این مناسک که جنبه عبادی دارد و بر فرد تاثیر معنوی می‌گذارد، در بُعد فردی بر هر مسلمانی که به حدی از استطاعت مالی برسد، واجب می‌شود.
همچنین، این فریضه دارای بُعد سیاسی است و ما معتقدیم این بُعد از مهمترین ابعاد این کنگره عظیم و بین المللی است که در آن همه امت اسلامی از اقشار گوناگون و سراسر عالم حضور دارند و اجتماع می‌کنند، پس فرصتی است مغتنم برای پرداختن به مسایل اسلام و مسلمانان که به عنوان تکلیف و وظیفه می‌تواند ابعاد سیاسی و اجتماعی نیز داشته باشد، بویژه آنکه مهمترین دشمنی دشمنان اسلام از گذشته ایجاد تفرقه میان مسلمانان بوده و هست، پس حج ظرفیتی خاص است برای اینکه وحدت را گسترش دهیم و آن را به نمایش بگذاریم. بنابراین، حج به عنوان فریضه ای که تنها یک بار در سال رخ می‌دهد، فرصتی طلایی است برای مسلمانان تا با استفاده از آن به نفع اسلام استفاده کرده و نقشه دشمنان را برملا کنند و بر تفرقه انگیزی و نقشه دشمن چیره شوند.
کارکردهای اقتصادی حج را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ در چه شرایطی می‌توان این کارکرد را عملی کرد؟
در حج باید متوجه بود این کنگره عظیم و جهانیِ امت اسلام در سرزمینی رخ می‌دهد که حضرت ابراهیم(ع) پس از بنا کردن کعبه در آن، از حیث اقتصادی نیز دعا کرد تا امتهای مسلمان از این نظر و با آمدن به سرزمین وحی و در کنار حج، بُعد اقتصادی خود را نیز تأمین کنند، پس نمی توان از آن صرف نظر کرد. اما مهم است که مسلمانان بدانند امروز خرید و کمک اقتصادی آنها به چه کسانی سود می‌رساند؟! آیا منافع اسلام را تأمین می‌کند یا دشمنان آنها را؛ بنابراین، حاجیان باید نسبت به هزینه های حج و خریدهایی که انجام می‌دهند توجه ویژه داشته باشند.
امروز یکی از تأکیدات رهبر معظم انقلاب در ارتباط با موضوع تحریمها، اقتصاد مقاومتی است، یعنی اقتصاد درونزا که در آن از منابع و امکانات امت اسلام بهره برداری شود، نه آنچه دشمن در بازار عرضه می‌کند، به گونه ای که تولید داخلی کشورهای اسلامی در زاویه ای از بازار قرار بگیرد و مطرح نشود! بهترین مثال در این باره عملکرد همسر شهیدی است که وقتی گفتند تکفیری‌ها برای تحویل جنازه 150هزار دلار درخواست کرده اند، گفت: آنها این پول را می‌خواهند گلوله بخرند و به سینه جوانانی مانند همسر من شلیک کنند و آنها را نیز به شهادت برسانند، پس من از جنازه می‌گذرم!
یکی از تأکیدها و توصیه های رهبر معظم انقلاب درباره حج، توجه به کارکردهای اجتماعی آن و بهره برداری در این عرصه است، چگونه می‌توان این کارکردها را از قوه به فعل در آورد؟
در فصل حج، مردم مسلمان با توجه به اینکه حج را یک فریضه می‌دانند و در ایامی مخصوص به آن مُشرّف می‌شوند، ابعاد اجتماعی آن پیوندهای گوناگونی را در جامعه برقرار می‌کنند آن هم نه فقط برای حجاج، بلکه برای همه جهان اسلام؛ البته ما هنوز آن طور که باید از این فریضه و ظرفیتهایش بهره نگرفته ایم و باید برای آن برنامه ریزی داشته باشیم.
یکی از فرصتهای ارزشمند اجتماعی حج که مد نظر رهبر معظم انقلاب قرار دارد این است که بسیاری از حجاج هزینه هایی را می‌پردازند که شاید به هیچ وجه ضرورت نداشته باشد؛ به عنوان مثال امروز یکی از مشکلات اجتماعی کشور ما ازدواج جوانان و هزینه‌های سنگین آن است که اگر بتوان در این زمینه کمک کرد و کسانی که هزینه های سنگین و اضافه برای حج می‌پردازند را صرف ازدواج آسان جوانان کنند، از نظر اجتماعی مهم بوده و یکی از معضلات اصلی آن را برطرف می‌کند.
نکته دیگر اینکه در ایام حج ابراهیمی فضای جامعه مشحون از حج و ایثار این خانواده الهی است، یعنی خانواده که یک عنصر مهم اجتماعی است با نگاه به زندگانی حضرت ابراهیم(ع) و نوع ایثار و اقدامهای ایشان برای گسترش خداشناسی و توحید، می‌تواند دستخوش تحولات شگرف و مثبت شود.
یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی ایران این بود که امام خمینی(ره) به حجاج آموزش دادند تا در زمان حج، طرح اُخوت و برادری اسلامی را اجرا و مسلمانان را نسبت به توطئه های دشمنان بیدار و هشیار کنند. همچنین، از توطئه های رژیم آل سعود این است که اجازه نمی دهد کشورها و ملل اسلامی با یکدیگر در ایام تمتع ارتباط داشته باشند و از مهمترین تبلیغات آل سعود علیه حجاج ایرانی این است که نباید با زائران کشورهای گوناگون ارتباط برقرار کنند و برای این هدف هم تبلیغات منفی و هم محدودیت اعمال می‌کنند که نهایتا به محدود کردن بُعد اجتماعی حج می‌انجامد.
از این رو، حجاج تا جایی که ممکن است باید در این باره کار کنند و در صفوف نماز جماعت با کسانی که اطرافشان نشسته یا ایستاده اند ارتباط برقرار کرده و اخلاق اسلامی و برادری دینی را سفارش و از طریق ارتباط و معارفه، توطئه های آل سعود را خنثی کنند.
با توجه به اینکه گاهی دیده می‌شود حجاج بخشی از وقت خود را به بازارگردی و خرید سوغات می‌گذرانند، چگونه می‌توان این هدررفت سرمایه معنوی را متوقف کرد؟
اگر ما بتوانیم زائران را متقاعد کنیم وقتی را که صرف خرید و بازارگردی می‌کنند به عبادت، زیارت، قرائت قرآن و بازدید از اماکن تاریخی که ریشه و مبنای دینی و تاریخ اسلامی ما در آنها قرار دارد، اختصاص دهند، بهترین سرمایه ای که یک زائر می‌تواند به دست آورد؛ اما متاسفانه بعضی حجاج سرمایه های مادی و معنوی خود را در بازارها هرینه کرده و بر اساس خرافات خود را ملزم به تهیه سوغات می‌کنند و این گونه، فرصت طلایی زیارت را به امری باطل و بی فایده اختصاص می‌دهند، از این رو، رهبر معظم انقلاب تأکید داشتند زائران به بُعد اجتماعی و عبادی حج توجه داشته باشند.
چه کارهایی در طول یک سال باید انجام شود تا زائر با بصیرت و آگاه نسبت به چنین مسایلی به حج مُشرّف شود؟
آموزشهای عمومی زائران که پیش از حج و پس از آن و نیز در حین حج انجام می‌شود نکته ای کلیدی است که دست اندرکاران حج باید به آن توجه کنند؛ به عنوان مثال زائر وقتی ببیند روحانی تمام وقت خود را صرف هدایتگری صحیح، عبادت و معنویت می‌کند از او تأثیر می‌پذیرد؛ در این میان تبلیغات و نیز عملکرد دست اندرکاران و کارگزاران حج اعم از مسؤولان و روحانی کاروان مؤثر است و بر فکر، نگرش و رفتار حاجی اثر می‌گذارد. البته باید پیش از این سفر، زائر را برای حج و زیارت آماده کرد تا این فرصت و سرمایه طلایی را در بازارها سوخت نکند و به جمع آوری توشه معنوی بپردازد.
با توجه به تمرکز دشمن بر مسأله اسلام هراسی و شیعه هراسی بویژه از طریق مزدوران خود در جهان اسلام چطور می‌توان با استفاده از فضای صلح آمیز کنگره جهانی حج توطئه های آنها را خنثی کرد؟
طبیعی است نوع رفتار زائران این اثر را می‌گذارد، البته یکی از کارهای دست اندرکاران حج این است که تبلیغات کشور را به زائران دیگر کشورها منتقل کنند که البته این کار فرهیختگان و عناصر کلیدی حج است که چهره صلح آمیز اسلام را برای جهانیان تبیین و عرضه و تبلیغاتی که دشمنان برای شیعه هراسی و اسلام هراسی انجام می‌دهد را بازگو کنند. همچنین، در پرتوی تماس زائران ایرانی با زائران دیگر کشورها باید آنها را نسبت به آنچه می‌گذرد و نیز نقشه های دشمن آگاه کرد، اما توسط فرهیختگان حج نه عامه زائران.
اگر حج با کارکردهای مدنظر تحقق یابد، سبک زندگیِ اجتماعی مسلمانان دچار چه تحولات مثبتی می‌شود؟
بسیاری از زائران اظهار می‌کنند حج؛ آنها را متحول می‌کند که البته باید همین گونه هم باشد یعنی هم زندگی سیاسی، هم زندگی فردی و هم زندگی اجتماعی و به طور کلی سبک زندگی آنها دستخوش تحول می‌شود. همچنین، برخی زائران نسبت به رفتارهای شخصی خود تجدید نظر می‌کنند و تصمیم دارند کارهای اشتباه گذشته را مرتکب نشوند یا وقتی با روحانی کاروان انس می‌گیرند نگاهشان نسبت به روحانیت تغییر می‌کند.
بنابراین، حج بر زائران تأثیر بسیاری دارد که وقتی حاجی به عنوان عنصر اصلی یک خانواده باز می‌گردد، می‌تواند روی سبک زندگی اعضای خانواده خود نیز اثر بگذارد.
منبع: قدس آنلاین
انتهای پیام