امام رضا(ع) با وجود زائران میلیونی غریب است

صدای شیعه: دکتر حسن قدوسی زاده، پژوهشگر سیره رضوی در گفت وگویی با اشاره به ویژگی رأفت و مهربانی ثامن الحجج اظهار کرد: بیش از سایر ائمه اطهار، بحث رافت و مهربانی در مورد امام رضا(ع) زبانزد است. رأفت حضرت را اینگونه توصیف کرده اند که غیرممکن بود کسی نزد امام(ع) برود و دست خالی برگردد. نمونه های مختلفی در این مورد در تاریخ ذکر شده است.

 نویسنده کتاب شمس الشموس ادامه داد: یکی از راویان نقل می کند خدمت حضرت رسیدم در حالیکه از حج بر گشته بودم و دیدم جمعیت بسیارزیادی نزد امام(ع) نشسته اند. پس از آنکه جلسه تمام شد خدمت حضرت رسیدم و عرض کردم: از حج برگشتم و اینجا درمانده شده و پولی ندارم که به دیار خود بازگردم ولی انسان متمولی هستم می توانم پس از برگشت این مبلغ را به نیابت شما صدقه بدهم. امام رضا(ع) پس از استماع سخنان این مرد از اطرافیان حاضر اجازه گرفتند و به منزل رفتند و بعد از مدتی از داخل منزل و در حالیکه درب بسته بود آن شخص نیازمند را صدا زدن. آن شخص پشت درب منزل رفت و حضرت از بالای در مبلغی را به او دادند که حدود دویست دینار بود و فرمودند: این پول برای خودت باشد و نیازی نیست که رسیدی به نیابت از من صدقه دهی.

 قدوسی زاده تصریح کرد: در مورد رافت حضرت رضا(ع) نمونه های فراوانی وجود دارد، در اینجا چند نمونه دیگر را عنوان می کنم. یکی از زوار حضرت از شخصی که خدام بارگاه امام(ع) بود سوال می کند جالب ترین قضیه ای که در طول دوره خدامی شما در بارگاه رضوی رخ داده است چیست؟ آن خادم حرم رضوی گفت: یکی از ناب ترین قضایا آن بود که من یک زمانی در شیفت خدامی قسمت بانوان بودم و مشاهده کردم خانمی با وضعیت و لباس نامناسب می چرخد و سرگردان است، او را صدا کردم و گفتم: در خدمت حضرت آمده ای و چرا وضع و ظاهرت چنین است؟ آن زائر پپاسخ داد: به من ایراد نگیرید، تقصیرکار نیستم و اصلا اهل زیارت نیستم و اینجا هم طی قضیه ای که اتفاق افتاده آمدم. به آن زائر پاسخ دادم به هرحال باید با وضعیت مناسب بیایی و حجاب ات را رعایت کنی که پاسخ داد: من از شهرستان و ص رفا برای سفر و گشت و گذار به مشهد آمدم. اماکن دیدنی مشهد را دیدیم و به هتل آمدیم و وسایل را جمع و برای برگشت آماده شدیم.

 این پژوهشگر رضوی در ادامه گفت: آن زائر می گفت در مسیر برگشت لحظه ای در اتومبیل خوابم برد. اتومبیل ما حوالی نیشابور رسیده بود. در عالم خواب حضرت را دیدم که فرمودند: به شهر ما آمدی آیا به تو خوش گذشت؟ فرمود: باز هم بیا انشاالله که بتو خوش بگذرد، از آنجا بود که به همسرم گفتم سریعا برگرد. او سوال کرد چرا برگردم؟ من نیز برایش توضیح دادم که همه جا را گشتیم ولی زیارت نرفتیم و من شرمسارم. این بود که با این وضعیت برگشتیم و مستقیم به حرم آمدیم و من حتی زیارت نامه بلد نیستم بخوانم.

 قدوسی زاده با اشاره به جریان دفن حاج شیخ حسنعلی نخودکی در حرم رضوی افزود: ایشان را اکثر زوار امام رضا(ع) می شناسند و سر مزار ایشان می روند. او از عرفای به نام بوده است و پیرمردها و پیرزن های قدیم یادشان هست که ایشان چگونه بیماران را شفا می داد. یک حبه نبات یا انجیر خشک به فردی که نزد شیخ آمده بود می دادند که به بیمار بدهد یا آن را به واسطه می دادند و واسطه می خورد و بیمار داخل خانه شفا می گرفت. شیخ حسنعلی نخودکی آن طور که خودش می گفته است زمانی تصمیم می گی رد که در مشهد نماند و به نجف برود و آخر عمر را آنجا بگذارند تا اگر رحلت کرد همانجا دفت شود. می گوید در حجره های واقع در صحن روزی مشغول زیارت بودم که ناگهان مکاشفه ای برای من رخ داد. صحن عتیق را غرق کردند و گفتند حضرت می خواهند مهمانان شان را سان ببینند(سان به معنای رژه رفتن، قدم آهسته برداشتن)، به  این ترتیب درب ها را به جز دور در بستند که از یک طرف زوار وارد می شدند و از سوی دیگر خارج می شدند و حضرت روی تختی ایستاده بودند و زوار همه از مقابل حضرت رد می شدند، برخی با چهره انسان و برخی با چهره ب رزخی و به شکل حیوان، فرقی نداشت و حضرت آنان را از هم جدا نمی کرد و دست شان را روی سر همه آنها می کشیدند تا همه از رافت حضرت اش بهره مند شوند. بعد از این مکاشفه تصمیم گرفتم در مشهد بمانم.

 این محقق سیره رضوی تصریح کرد: اتفاقا محل دفن شیخ نخودکی بنابر وصیتی که داشت درست همانجایی قرار گرفته است که تخت امام رضا(ع) در آن مکاشفه قرار گرفته بود. در بازسازی های اخیر ب ارگاه رضوی نیز به آن بخش هیچ تعرضی نشد.

 وی در بخش دیگری از مباحث خود گفت: امام رضا(ع) در زندگی شخصی خود نیز به همه افراد توجه داشتند. آمده است هنگامی که وقت غذا خوردن می شد سفره ای پهن می کردند. غلامانی که نزد حض رت بودند برخی را از آفریقا آورده و سیاه پوست بودند. برخی می گفتند سفره غلامان را جدا بیندازید ولی حضرت پاسخ می داد: میان ما و آنها تفاوتی نیست.

 قدوسی زاده تصریح کرد: مرحوم شیخ حر عاملی که در بارگاه رضوی دفن شده است همواره در زمان حیات عنوان می کرد که زمانی نبود به حرم امام رضا(ع) رفته باشم و حاجت خود را نگرفته باشم، چه بر زبان می آوردم و چه بر زبان نمی آوردم.

 این محقق ادامه داد:به قول آیت الله تبریزی همدانی رضایت امام بر زیارت امام مقدم است، یعنی با اعمال تان اول رضایت امام را کسب کنید و بعد به زیارت حضرت بروید اگر به زیارت حضرت رفتید آن برکت و صفا و آن روحی که آن زیارت دارد قابل مقایسه با اشخاصی که این قضیه را رعایت نمی کنند نیست.

 وی در بخش دیگری از مباحث خود در مورد الگوپذیری از سیره امام رضا(ع) در رفتارهای روزمره و ایجاد فضای صمیمانه و رئوفانه در جامعه اظهار کرد: برای توضیح این مساله استفاده از روایت امام رضا(ع) می کنم که فرمود: «اگر مردم زیبایی های سخنان ما را می شناختند بی شک از ما پیروی می کردند». از این مجال استفاده می کنم متاسفانه یکی از علل اصلی مشکلات جامعه ما از بین رفتن رافت میان مردم است که تقریبا می توان گفت این مولفه به طر قابل ملاحظه ای کاهش یافته و یا حتی در برخی موارد از رفتار افراد رخت بر بسته است و علت را می توان در این مساله دانست که مردم از فرهنگ اهل بیت فاصله گرفته اند.

 قدوسی زاده تصریح کرد: کمی به اطرافمان دقت کنیم می بینیم که در کوی و برزن هر اتفاقی که بیفتد، هر جریانی که در اطراف باشد از بازیگر و خواننده گرفته تا فوتبالیست را مطلع ایم ولی متاسفانه اگر بگوییم چهار حدیث از اهل بیت را به (فارسی) و نه به عربی بگو، بلد نیستیم.

 وی افزود: در جامعه کنونی بسیاری از ارزش های اخلاقی اعم از مدارا کردن ها و مودت از میان رفته است. اگر صف اتوبوس می ایستیم و کسی بدون نوبت سوار می شود، اگر میوه فروش میوه های با کیفیت را جدا می کند و زمان عرضه از میوه های دیگر و کم کیفیت که در قسمت های دیگر چیده است به خریدار عرضه می کند، اگر کسی وارد اتوبوس و مترو می شود و سن وسالی از او گذشته یا خانمی است که باردار است ولی کسی به او جایی نمی دهد که بنشیند، همه و همه از این نشات می گیرد که بسیاری از این مسایل در جامعه فراموش شده است. مثال دیگر نوع حضور ظاهری در جاعه است، گاهی لباس پوشیدن ها خلاف عرف جامعه است، گاهی لباسی که افراد می پوشند مایه تفاخر است، گاهی از نزاکت اجتماعی دور است و بسیاری از این نمونه ها که اصلا زیبنده انسان مومن نیست و این مورد را متاسفانه حتی در حرم رضوی می بینیم که برخی حتی مراعات آن فضای مقدس را نمی کنند.

 وی گفت: یکی از دلایل غربت حضرت رضا(ع) را شاید از همین بابت گفته اند، برخی سوال می کنند چرا می گوییم امام غریب در حالیکه در طول سال میلیون ها زائر به حرم رضوی می روند، سوال آن است که علت غربت امام رضا(ع) این است که مردم معارف حضرت رضا(ع) را در نظر نمی آورند و عملا از آن دور هستند، یعنی نه می دانند که حضرت چه فرموده اند و نه اگر بدانند به آن عمل می کنند. این می شود که می گوییم امام غریب و من تمام این موارد را گفتم که به این مساله برسم که در جامعه ما امروز بیش از هرچیز مساله رفات و مهربانی توام با صدق است، ویژگی که امام رضا(ع) به آن شهره بودند.

منبع: شبستان