( 0. امتیاز از )


صدای شیعه: حجت‌الاسلام رضا برنجکار رئیس دانشکده پردیس قم دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار آئین و اندیشه خبرگزاری فارس، درباره اینکه آیا پوزیتیویسم و علم تجربی می‌تواند همه نیاز‌های بشر را پاسخ بگوید، اظهار داشت: «آگوست کنت» بنیانگذار مکتب پوزیتیویسم معتقد بود، علم به معنای علم تجربی است و علوم دیگری باید حذف شود.

وی افزود: مطابق دیدگاه کنت هر علمی که بتواند خودش را به مرحله پوزیتیویسم یعنی اثبات تجربه برساند، علم است.

برنجکار ادامه داد: حلقه وین ـ شامل جمعی از دانشمندان پوزیتویست ـ به باور افراطی‌تری در زمینه علم رسید مبنی بر اینکه علم غیر تجربی علم معنی‌داری نیست. اما شهید مطهری در کتاب «مقدمه‌ای بر جهان‌بینی» به نقد پوزیتیویسم وئ این باور افراطی پرداخت.

وی گفت: علم تجربی ابزارش تجربه و حس است، تجربه و حس به بررسی امور مادی جهان می‌پردازد در حالی که واقعیت اعم از جسم و ماده است. ادیان جهان بر این اعتقاد هستند که جهان اعم از ماده است و خداوند متعال مادی نیست و با حواس قابل مشاهده، آزمون و بررسی نیست.

رئیس دانشکده پردیس قم دانشگاه تهران ادامه داد: مطابق دیدگاه اسلامی واقعیت اعم از ماده است و حس، تنها بخشی از واقعیت را کشف می‌کند و به تنهایی قادر به کشف نیست. به قول امانوئل کانت، با حس فقط یک پدیدار و فنومن می‌بینم.

استاد فلسفه دانشگاه قرآن و حدیث گفت: این عقل است که استنباط می‌کند که هر امر قابل مشاهده‌ای واقعیت دارد اگر دیوار سبز و سفید را می‌بینیم این عقل است که استنباط می‌کند این دیوار سبز و سفید است.

* استنباط کار عقل است نه حس!

برنجکار گفت: خداوند جهان را به بخش مادی و غیرمادی تقسیم کرده است و ابزار شناخت فراحس به انسان اهدا کرده است که اعم از حس است. خدا به ما ابزار شناخت مانند عقل، کشف و شهود و وحی داده است، بنابراین واقعیت اعم از حس است و خداوند را می‌توان با عقل سنجید.

وی ادامه داد: مطابق آموزه‌های فلسفه اسلامی شما می‌توانید بگویید عالم حادث است و حادث نیاز به محدث دارد. عالم ممکن‌الوجود است و هر ممکن‌الوجودی نیاز به واجب‌الوجود دارد، بنابراین استنباط کار عقل است و حس فقط می‌تواند کمک کند.

رئیس دانشکده پردیس دانشگاه قم دانشگاه تهران ادامه داد: بنابراین در بخش خداشناسی حس به تنهایی نمی‌تواند کمک کند، خدا مجرد است حتی در امور مادی نیز عقل حکم می‌کند.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا بعد از شکست مکتب حلقه وین و ظهور پوزیتیویست‌های منطقی هنوز هم باورمندان پوزیتیویسم در جهان وجود دارند که سعی می‌کنند برای همه مشکلات بشر راه‌حل علمی پیدا کنند، پاسخ داد: کارل پوپر فیلسوف انگلیسی بزرگترین ضربه را به منطق پوزیتیسوم زده است و نشان داد در علم فیزیک و تجربی نیز از عقل بهره می‌برد و بعد از نقد پوپر، پوزیتیویست‌ها قبول کردند که معنی‌داری و تجربی بودن، ملاک نیست و قبول داریم که عقل در علم نقش دارد.

نویسنده کتاب «آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی» گفت: فیلسوفان غربی، معرفت را از جمله محسوسات می‌دانند. این همان دیدگاه کانت و نقطه آغاز معرفت حس است و بعد از ورود حس به دستگاه معرفت، عقل به پردازش می‌پردازد و استنتاج عقلانی حاصل می‌شود، اما ما نقد داریم که چرا شما باید اصالت را به حس بدهید؟

وی ادامه داد: پرسش اینجاست چرا شما مدعی هستید فقط ورودی که از حس وارد می‌شود اصالت دارد. ما معتقد هستیم بشر ورودی‌های معرفتی مختلف مانند عقل، شهود و وحی دارد و نباید ابزار شناخت را منحصر کند.

رئیس دانشکده پردیس قم دانشگاه تهران ادامه داد: نخست باید مبنا مشخص شود، آیا ما مبنای معرفتی که از طریق حس به دستگاه شناختی انسان ورود پیدا می‌کند را قبول داریم؟ آیا باورمندان پوزیتیویسم برای پذیرش آن دستگاه شناختی، استدلال عقلی دارند و آیا مبنا را با عقل اثبات می‌کنند؟ اگر اصل مبنا با عقل است و سخن پوزیتویسم نقض می‌شود. اگر با حس است با کدام حس به این نتیجه رسیدید که اصالت با حس است.

نویسنده کتاب «آشنایی با علوم اسلامی: کلام، فلسفه، عرفان» گفت: بنابراین ما از اول نباید تسلیم مبنایی تفکر غرب شویم، باید پرسش کنیم دلیل فلاسفه اسلامی مشخص است، اگر از ما بپرسند می‌گوییم ما بر اساس شناخت عقلی پی به این نکته بردیم که هر ممکن‌الوجودی به واجب‌الوجود نیاز دارد و با توجه به اصالت عقل می‌فهمیم که 2 در 2 حاصلش عدد 4 می‌شود. بنابراین انسان دارای ابزار حس فرا شناخت مختلف است که با آن به حقیقت می‌رسد و خود پوزیتیویست‌ها باید جواب دهند که چرا از میان ابزار شناخت انسان تنها یکی از ابزار شناخت انسان که حس است را اصل قرار می‌دهند؟

* 3 دلیل عمده الحاد اندیشمندان غربی

برنجکار در پاسخ به این پرسش که چرا تفکر پوزیتیویسمی در جهان حاکم است و به طور مثال «استفین هاوکینگ» فیزیکدان نامی مشهور به تازگی پایان فلسفه را اعلام کرده است، گفت: هاوکینگ در حال حاضر مشهورترین ملحد جهان است. استدلال‌های هاوکینگ را نگاه کنیم، خنده‌دار است. این استدلال‌ها اینقدر ضعیف است که دلم می‌خواهد بنشینم و بگویم: خدا به شما عقل داده است این چه حرف است می‌زنید.

وی سپس به تبیین این مسئله پرداخت و ادامه داد: یا این دانشمندان مرعوب علم شده‌اند یا قصد و غرض دارند یا ضعیف هستند. خدا علامه جعفری را رحمت کند، می‌گفت: گاهی بزرگان اندیشه سخنانی می‌گویند که آدم تعجب می‌کند و گاهی نیز چنان غرق امری می‌شوند که از فهم سایر مسائل به خصوص حقیقت دین ناتوان می‌شوند.

برنجکار در پایان خاطرنشان کرد: بشر گاهی علم خود را تنظیم می‌کند تا به نتایجی که دوست دارد برسد، اما متاسفانه در ایران علم را یک‌بعدی می‌بینیم فکر می‌کنیم علم فقط علم است و در علم اراده نقش ندارد، در حالی که مطابق آموزه‌‌های قرآنی گناه در معرفت انسان تاثیر دارد.

بنابراین گزارش، استیفن هاوکینگ فیزیکدان برجسته بریتانیایی در کتاب تازه خود مدعی می شود که خدا عالم و کهکشان را نیافریده و «انفجار بزرگ کهکشانی » که بسیاری از سیاره و ستارگان بر اثر آن بوجود آمده اند، نتیجه و پیامد قوانین فیزیک است.

نام این کتاب « طرح عظیم » است و استیفن هاوکینگ آنرا همراه فیزیکدان آمریکایی لئونارد میلودینو نوشته است. در این کتاب استدلال می شود که وجود فرضیه‌های گوناگون و اکتشافات جدید ثابت می‌کند که جهان هستی یک خالق ندارد.

روزنامه تایمز چاپ لندن بخش‌هایی از این کتاب را منتشر کرده که در قسمتی از آن پروفسور هاوکینگ می‌نویسد:« چون قوانین جدید فیزیک مثل جاذبه وجود دارند کهکشان می تواند خود را از هیچ بسازد. روند خلق بدون مقدمه و یکباره دلیل وجود کهکشان و هستی ما است . هیچ ضرورتی ندارد که خداوند را برنامه ریز و مسئول آن آفرینش بدانیم.»

استیفن هاوکینگ که اکنون 68 ساله است از سال 1988 با کتابی تحت عنوان « تاریخ خلاصه ای از زمان» که توضیحی در مورد پیدایش عالم هستی بود به شهرت رسید. در عین حال وی در عرصه فیزیک کوانتوم و کهکشان شناسی مطالعات گسترده ای دارد و از جمله صاحبنظران برجسته این علوم است.

اظهار نظرهای جدید پروفسور‌هاوکینگ در کتاب تازه خود نشان می دهد که وی دیدگاههای قبلی خود در مورد آفرینش و دین را کنار گذاشته است.

او سابقا در کتاب « خلاصه ای از تاریخ زمان » نوشته بود که قوانین فیزیک ثابت می کند که اصلا لزومی ندارد که خدا را در مسئله آفرینش کهکشان دخالت داد. وی معتقد بود:« اگر ما یک فرضیه همه جانبه و کامل را در مورد پیدایش عالم کشف کنیم این مهمترین پیروزی انسان خواهد بود چون ما قادر خواهیم بود که درون ذهن خدا را بشناسیم»

به نوشته روزنامه تایمز چاپ لندن هاوکینگ در کتاب تازه خود می‌گوید که کشفیات سال 1992 که نشان داد سیاره‌های دیگری وجود دارند که به دور ستاره ای غیر از خورشید می‌چرخند، فرضیه اسحاق نیوتن در مورد آفرینش کهکشان توسط خدا را مورد تردید قرار داد.

هاوکینگ در بخشی از کتاب تازه خود می‌نویسد:« کشف منظومه‌های دیگر نظیر منظومه خورشیدی ثابت کرد که منظومه ما که در برگیرنده یک خورشید و سیاره هایی است که پیرامون آن می چرخند یک پدیده منحصر به فرد نیست. این واقعیت نشان داد که وجود حالت فیزیکی ایده آل بین خورشید و کره زمین و پیدایش انسان روی کره زمین یک پدیده از پیش طراحی شده و دقیق برای موجودیت و رفاه انسان نیست.»

استیفن هاوکینگ به خاطر ابتلا به بیماری مرگ تدریجی سلسله اعصاب خود سال هاست که در حالت فلج کامل زندگی می کند. سال گذشته او از مقام برجسته علمی خود یعنی ریاست بخش ریاضیات دانشگاه کمبریج استعفا داد.

وی از سال 1979 در این مقام بوده و یک زمانی این کرسی علمی در اختیار اسحاق نیوتن بود.
 


انتهای پیام

تعداد نظرات : 0 نظر

ارسال نظر

0/700
Change the CAPTCHA code
قوانین ارسال نظر