(
امتیاز از
)
ماه شعبان و اعمال آن از نگاه آيت‌الله ملکي تبريزي
آيت الله ملکي تبريز عارف واصل در کتاب آلمراقبات آورده است: وعده داده شده بوسيله متولد اين ماه ( امام زمان عج) بعد از پر شدن زمين از ظلم جور، آن را پر از قسط و عدل نمايد. از مقام آن همين بس که ماه رسول خدا صلوات الله عليه بوده و حضرتش صلي الله عليه وآله و سلم فرمودند: "شعبان ماه من است، خداوند کسي را که مرا در ماهم ياري کند، بيامرزد. "
کسي که از اين دعوت بزرگ آگاه شود، بايد بکوشد که از دعوت شدگان اين دعوت گردد. اين جانشين و برادر او اميرالمؤمنين عليه السلام است که مي فرمايد: "از زماني که نداي منادي رسول خدا صلوات الله عليه را که براي روزه اين ماه ندا مي کرد شنيدم، هيچگاه روزه اين ماه را از دست نداده و در تمام عمرم آن را از دست نخواهم داد؛ اگر خدا بخواهد. " اين درباره روزه اين ماه بود؛ و مي توان کمک به آن حضرت صلوات الله عليه را از جهات ديگر مانند نماز، صدقه، مناجات و تمام کارهاي خير با روزه اين ماه مقايسه نمود.
#مناجات شعبانيه
اين مناجات، مناجات معروفي است و اهلش به خاطر آن با ماه شعبان مانوس شده و به همين جهت منتظر و مشتاق اين ماه هستند....
تمام کلام اين که اين مناجات، از اعمال مهم اين ماه است؛ و نه تنها ماه، که سالک نبايد بعضي از فرازهاي آن را در طول سال ترک کند و در قنوتها و ساير حالهاي عالي خود، خيلي با آن مناجات نمايد و وقتي که مي گويد: "و ديدگان قلبهاي ما را با نور نگاه آن به حضرتت روشن بفرما تا آنگاه که چشمهاي دل پرده ها و مانعهاي نوري را پاره کرده و به معدن بزرگي برسد و روح هاي ما به عزت پاکيت وصل شود. " از گفته خود غافل نباشد. و تامل کند، آيا قلب او چشم ديدن نور را دارد؟...
به هر حال اين مناجات بزرگي است و يکي از ارمغان هاي آل محمد صلوات الله عليه مي باشد که بزرگي آن را کسي که قلب سالم و گوش شنوايي داشته باشد ، درک مي کند. و اهل غفلت از درک فوايد و نورهاي آن بي بهره اند...
# ساير اعمال اين ماه
1- از اعمال مهم در اين ماه روزه است؛ به اندازه اي که با حالش مناسب باشد...
درباره روزه هر کدام از روزهاي اين ماه اخبار مفصلي وارد شده است. و من فقط روايتي را که در کتاب (من لا يحضره الفقيه) آمده است، نقل مي کنم. امام صادق عليه السلام فرمود: "کسي که روز اول ماه را روزه بگيرد، حتما وارد بهشت مي شود. و کسي که دو روز را روزه بگيرد خداوند در هر شب و روزي (به چشم رحمت) به او مي نگرد و در بهشت هم به اين نگاه ادامه مي دهد. و کسي که سه روز روزه بگيرد، با خداوند در عرش و بهشت او ديدار مي کند. "...
2- از اعمال مهم در اين ماه صلواتي است که در نيمروز هر روز اين ماه فرستاده مي شود؛ و اول آن چنين است: "اللّهم صل علي محمّد و آل محمّد، شجرة النبوة... "
3- يکي ديگر از اعمال اين ماه، همانگونه که در کتاب اقبال است بجا آوردن نماز و خواندن دعاهاي اين شبهاست. سالک بايد در رابطه با اين اعمال جدي بوده، و به هر کدام از ذکر و فکر و اين اعمال که نشاط دارد، با در نظر گرفتن اولويتها اقدام کند....
4- يکي ديگر از کارهاي مهم در اين ماه عمل به اين روايت است. اميرالمومنين عليه السلام فرمودند: "در هر پنجشنبه شعبان آسمانها زينت شده و آنگاه فرشتگان عرض مي کنند: خداي ما! روزه داران شعبان را ببخش و بيامرز و دعايشان را اجابت فرما. بنابراين کسي که دو رکعت نماز بجا آورد که در هر رکعت سوره فاتحه را يک بار و قل هو الله احد را صد بار بخواند و بعد از سلام دادن صد بار بر پيامبر صلي الله وعليه واله وسلم درود فرستد، خداوند تمام خواسته هاي ديني و دنيايي او را بر آورده مي فرمايد. و کسي که يک روز آن را روزه بگيرد، خداوند بدن او را بر آتش حرام مي کند.
# نيمه شعبان
روز و شب نيمه شعبان زمان بسيار شريفي است که جهات زيادي باعث اين شرافت و بزرگي شده است. از قبيل:
الف- از شبهاي قدر مي باشد و شب تقسيم رزقها و عمرها چنانچه در روايات زيادي وارد شده است. و در بعضي از آنها آمده است: خداوند اين شب را براي امت قرار داده است؛ چنانچه شب قدر را براي رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم قرار داده. و اين اشکال که بنابراين، لازم مي آيد که شب قدر، بيش از يک شب باشد را مي توان به اين بيان پاسخ گفت که تقدير، مراتب و مراحل گوناگوني دارد.
ب- از اوقات زيارتي امام حسين عليه السلام مي باشد که غير از فرشتگان صد هزار پيامبر عليهم السلام آن حضرت عليه السلام را زيارت مي کنند. و اين مطلب نشانه عظمت اين شب است.
ج- از شب هايي است که تاکيد به زنده نگهداشتن آن شده و اعمال و عبادات بسيار ارزشمندي در آن وارد شده که مي توان گفت: در هيچ شبي اعم از شب قدر يا غير آن مانند يا بيشتر از آن نيامده است.
د- شب ميلاد امامي است که گيتي را از عدالت پر کرده، زمين را پاک مي نمايد و در تمام زمينه هاي ديني و دنيايي حاکميت دارد.
# اعمال مهم شب نيمه شعبان
اولين کاري که سالک بايد در اين شب انجام بدهد اين است که از لذت و آسايش دنيا در اين شب چشم پوشي نمايد. و آنگاه براي استفاده بيشتر از آن و تصحيح اعمال خود بايد فرض کند که شب خداحافظي او با اين دنيا و تمام اعمال بوده و فرداي آن روز قيامت است. و نيز قبل از فرا رسيدن شب بايد اعمالي را که در آن مي خواهد انجام بدهد مشخص نمايد و اگر دو عمل در فضيلت يکسان بود سخت تر را انتخاب کند.
2- از اعمال مهم نمازهايي است که وارد شده است...
3- از اعمال مهم عمل به حديثي است که در کتاب اقبال روايت شده: رسول اکرم صلوات الله عليه فرمودند: "شب نيمه شعبان در خواب بودم که جبرئيل آمد و گفت: محمد! چرا در اين شب خوابيده اي؟ گفتم: جبرئيل! مگر چه شبي است؟ گفت شب نيمه شعبان است. محمد! برخيز. آنگاه مرا بلند کرده و به بقيع برد، سپس گفت: سرت را بلند کن، زيرا اين شبي است که درهاي آسمان در آن باز ميشود: درهاي رحمت. در "رضوان "، در "مغفرت " در "فضل " در "توبه " در "نعمت " در "جود " و در "احسان ". و خداوند به عدد موها و پشمهاي گاو و گوسفند مردم را از آتش جهنم آزاد مي کند، زمان مرگ را در آن ثبت کرده و بمدت يک سال روزيها را تقسيم مي کند. و هر چه را که در تمام سال اتفاق مي افتد فرو مي فرستد. محمد! کسي که اين شب را با گفتن "الله اکبر "، "سبحان الله " و "لا اله الا الله " و دعا نماز و قرآن خواندن و انجام اعمال مستحب و استغفار کردن زنده نگهدارد بهشت منزل و استراحتگاه او خواهد بود و گناهان گذشته وآينده اش بخشيده مي شود...
پس اين شب را زنده بدار و شب زنده داري و نزديکي به خدا، با عمل در اين شب را، به امتت دستور بده؛ زيرا شب شريفي است. در حالي نزدت آمدم که تمام فرشته ها در آسمان پاهايشان را جفت کرده اند عده اي تسبيح مي کنند، عده اي در رکوع، عده اي در سجود و گروهي ذکر مي گويند. شبي است که کسي دعا نمي کند مگر اين که مستجاب مي شود، کسي چيزي نمي خواهد مگر اين که به او داده مي شود، کسي در خواست مغفرت و بخشش نمي کند، مگر اين که بخشيده مي شود، کسي توبه نمي کند مگر اين که توبه اش پذيرفته مي شود. کسي که از خير اين شب محروم شود، از خير بزرگي محروم شده است.
رسول خدا در اين شب دعا مي کرد و مي گفت: "اللهم اقسم لنا من خشيتک..... "...
4- بجا آوردن سجده هايي که دعاهاي مخصوصي در آن خوانده مي شود...
5- نزديکي جستن به امام زمان (عج) کسي که حجت عصر، ولي امر، راز دارنده بزرگ، صاحب غيبت الهي و دعوت پيامبر گونه، وارث پيامبران و جانشين جانشينان، آقا، امام و مولاي ما، امام قائم مهدي است، جان ما و تمام جهانيان بفدايش که مي توان با زيارت، مناجات، عرض شوق و شکايت از دوري او، دعا، نماز، دلسوختگي از دوري او، شکر نعمتها، اهدا طاعات، بذل جان، توسل، پيوستن، پناه جستن و در خواست کمک، پيروزي و فيض و شفاعت به آن حضرت (عج) نزديک شد....
6- خواندن دعايي که با اين عبارت شروع مي شود "اللهم بحق ليلتنا و مولودها..... "
7- زيارت امام حسين عليه السلام و حضور در آرامگاه شريف آن حضرت عليه السلام که در روايت خيلي نسبت به آن سفارش شده است. و بايد او را با زيارت مخصوص اين شب زيارت کند.
8- خواندن دعاي کميل: در سجده...
9- زيارت امام حسين عليه السلام در بارگاه شريف يا از مکانهاي دور. زيارت آن حضرت عليه السلام نماز و عمل مخصوصي دارد که در کتاب اقبال آمده است و کسي که او را زيارت کند، مانند کسي است که خدا را در عرش او زيارت کرده باشد.
10- سجده و گفتن ذکرهاي آن که از رسول خدا صلوات الله عليه روايت شده همراه با حضور قلب و با توجه به معاني و دورغ نگفتن در آنچه مي گويد. همچنين خواندن دعاهايي که براي بين رکعت هاي نماز شب در کتاب اقبال روايت شده. و نيز غفلت نکردن از دعاي گرانقدري که در نماز وتر يا بعد از آن خوانده مي شود.
11- محاسبه اعمال اين شب. گمان مي کنم اگر با آگاهي و خوب حساب کند بخصوص اگر از هدايت خدا در اين مورد کمک بگيرد- باندازه اي از عمل خود استغفار مي کند که اگر اين شب را خوابيده بود، اين مقدار استغفار نمي‌کرد...
# آخرين جمعه شعبان
يکي ديگر از اوقات مهم ماه شعبان براي سالک الي الله آخرين جمعه آن است. از کتاب عيون از عبدالسلام بن صالح هروي نقل شده که مي گويد: در آخرين جمعه شعبان به ديدن ابي الحسن علي بن موسي الرضا عليه السلام رفتم حضرت فرمودند: "ابا صلت! بيشتر شعبان گذشت و اين آخرين جمعه آن است؛ کوتاهي گذشته خود را در اين ماه جبران کن و بسيار دعا و استغفار کن و خيلي قرآن بخوان، و از گناهانت توبه کن، تا وقتي ماه رمضان مي آيد مخلص براي خدا باشي و هيچ امانتي به گردنت نباشد مگر اين که آن را رد کني و هيچ کينه اي از مومني در دلت نباشد مگر اين که آن را از بين ببري و از هر گناهي که انجام مي دهي، دست بردار. تقواي خدا را پيشه کن و در نهان و آشکارت به او توکل کن "و کسي که به خدا توکل کند خدا براي او کافي خواهد بود " و در باقيمانده اين ماه اين دعا را زياد تکرار کن: "اللّهم ان لم تکن غفرت لنا في ما مضي من شعبان فاغفرلنا في ما بقي منه، خدايا اگر در اين مدت که از شعبان گذشته، ما را نبخشيده اي، در مدتي که از آن مانده ما را بيامرز، زيرا خداوند متعال به احترام ماه رمضان، در اين ماه افراد زيادي را از آتش رها مي کند. "...
# سه روز آخر شعبان
روزه اين سه روز براي کسي که تمام اين ماه را روزه نگرفته، فضيلتي دارد که سزاوار نيست مراقب آن را ترک کند. صدوق رحمة الله از امام صادق عليه السلام روايت نموده است: "کسي که سه روز آخر شعبان را روزه گرفته و آن را به ماه رمضان وصل کند، خداوند روزه دو ماه پي درپي براي او مي نويسد. "...
... يکي از اعمال مهم ماه رمضان در شب آخر شعبان است و آن دعايي است که در کتاب اقبال براي اين شب و شب اول ماه رمضان، روايت نموده است. و اهل آن تکليف آمادگي براي وارد شدن در ميهماني خداوند متعال را به تفصيل از اين دعا مي فهمند.
منبع: کتاب المراقبات نوشته مرحوم آيت الله حاج ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي(ره)
انتهای پیام