ریا چه بر سر نماز و نمازگزار می آورد; اهل جهنم هم از شدت آتش عذاب ریاکار می نالند

ريا عبارت از تظاهر و خودنمايي و اظهار عمل به انگيزه جلب توجه و ستايش مردم است. امام صادق(ع) مي فرمايد: هر نوع ريايي شرک است، همانا کسي که براي مردم کار کند، ثواب او بر مردم مي باشد و کسي که براي خدا عمل کند، ثواب او بر خدا خواهد بود.

شخص رياکار، مشرک، منافق، مغضوب پروردگار عالم و اهل عذاب است. از رسول خدا(ص) درباره نجات روز قيامت پرسيدند، فرمود نجات در اين است که با خدا نيرنگ ننماييد. به درستي که هر کسي با خدا خدعه و نيرنگ نمايد خدا هم به او خدعه مي کند، يعني جزاي خدعه اش را به او مي رساند و ايمان را از او مي گيرد و اگر بفهمد خود را فريب داده است نه خدا را. پس از ريا بپرهيزيم به درستي که ريا شرک به خداست. روز قيامت، ريا کار به چهار اسم خوانده مي شود؛ کافر يا فاجر يا مکار يا خاسر. عمل تو باطل و اجر تو ضايع است، پاداش خود را از کسي که برايش اين عمل را انجام داده اي، بخواه. همچنین از آن حضرت آمده است که فرمود: آتش جهنم و اهل آن از رياکاران مي نالند، پرسيده شد که چگونه آتش ناله مي کند؟ فرمود: از شدت و گرمي آتش که رياکاران بدان معذبند.

ريا خيلي ظريف و دقيق است و در شکل هاي مختلف ظاهر مي شود، خواه در پنهان و خواه آشکار و گاهي شخص رياکارخودش هم متوجه نيست که ريا در اعمال او رخنه کرده است. ريا در اعمال انسان و عبادات و غيره وارد مي شود و آن اعمال و عبادت را نابود و تباه مي سازد.

ريا در نماز مورد مذمت و سرزنش واقع شده و نمازگزار نماز خود را به وسيله ريا از بين مي برد. خداوند در آیات 4 تا 7 سوره ماعون نمازگزاران رياکار را مورد مذمت قرار داده مي فرمايد: واي بر نمازگزاراني که نماز خود را به دست فراموشي مي سپارند و آنها که ريا مي کنند و ديگران را از ضروريات زندگي منع مي نمايند.

در آيات فوق دو گرو از نمازگزاران را مورد مذمت قرار گرفته است؛ آن کساني که در نمازشان سهو مي کنند، اهميت به نماز نمي دهند، نسبت به آن سهل انگار و بي تفاوت هستند و بر اثرسهل انگاري نماز را ترک مي کنند، يا در وقتش انجام نمي دهند و يا آن را سرسري و ناقص انجام مي دهند. و نمازگزارن رياکار که نماز را براي خدا بر پا نمي دارند و در انجام آن ريا کاري مي کنند. هر دو گروه سزاوار عذاب سخت الهي هستند.

رسول خدا(ص) مي فرمايد: کسي که براي خود نمايي نماز بخواند مشرک است. و در حديثي ديگر از پيامبر(ص) آمده است که فرمود: روز قيامت به کساني که اعمال خود را از روي تظاهر و ريا انجام داده اند گفته مي شود که شما نماز خوانديد و روزه گرفتيد و صدقه داديد وجهادکرديد و قرآن خوانديد، براي اين که کارهاي شما در ميان مردم بازگو شود، مردم همه کارهاي شما را بازگو کردند. سپس فرمود اينها اولين کساني هستند که آتش دوزخ بر آنها شعله ور مي شود.

حضرت علي(ع) مي فرمايد: "ريا آفت عبادت است". در نتيجه نماز گزار بايد اخلاص در عبادت و دوري از ريا را کاملا مراقبت کند، اما گاهي اوقات اين مراقبت از حد عادي بيرون مي رود و به صورت وسوسه در مي آيد و به خصوص آنها که در آغاز راه هستند بيشتر دچار اين گونه و سوسه ها مي شوند. در اينجا وظيفه آن است که به وسوسه ريا توسط شيطان اعتنا نکنيم و همين که از خطور اين گونه تصورات و اوهام ناراحت هستيم دليل بر آن است که ريايي در کار نيست واين شيطان است که مي خواهد ما را از راه باز دارد.
مهر