رهنمودهایى از آیت الله حاج میرزا جواد تبریزى(ره)
صدای شیعه: یأس از زندگى و ادامه حیات، از وسوسه شیطان است. شیطان همواره در کمین است و مى‌خواهد همان‌گونه که قسم خورده، شما را از طریق مستقیم خارج کند و با القاى وسوسه، شما را مأیوس گرداند. مواظب باشید فریب شیطان را نخورید. با عمل به تکالیف شرعى و دقت در عمل به تکالیف و هم‌چنین توسل به اهل‌بیت علیهم‌السلام، که سفینه نجات هستند، از خدا بخواهید تا شیطان را از شما دور کند. زیاد ذکر بگویید و دعا بخوانید، همیشه استغفار کنید و هرگاه وسوسه شدید، خود را به کارى مشغول کنید. زیاد صلوات بفرستید؛ سعى کنید جایى تنها ننشینید که فکرهاى متشتت، شما را مشغول کند. با تمسک به حبل متین اهل‌بیت علیهم‌السلام و شرکت در مجالس وعظ و خطابه، بر معلومات خود بیفزایید و با افراد فاضل و متدین مشورت کرده و سعى کنید، قسمتى از روز خود را با آنها بگذرانید.
دنیا میزان آخرت
دنیا، دارِ بلا و امتحان است و همه افراد به نحوى، گرفتارى و مشکل دارند، گرفتارى دنیا خلاصى ندارد، ولیکن به برکت و عنایت اهل‌بیت علیهم‌السلام زودگذر است؛ کارى کنید که در آخرت گرفتار نباشید. عمل در دنیا، میزان در آخرت است؛ پس عمل خود را خالصانه و براى رضاى خدا انجام دهید تا درب‌هاى رحمت بر شما باز شود. در همه کارها معصومین علیهم‌السلام را واسطه قرار دهید.
توصیه به بیماران لاعلاج
خداوند به حق صدیقه شهیده، فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها به شما شفاى عاجل عنایت فرماید. خدا هر تقدیرى را که در نظر گرفته باشد، رحمت است و اگر عمرى مجدد داد، در راهش صرف کنید. دنیا، دار بلا و امتحان است، قوى باشید و در این مدت حیات، براى آخرت خود عمل صالح ذخیره کنید و به اهل‌بیت علیهم‌السلام توسل کنید. "زیارت عاشورا"، "حدیث کساء"، "زیارت جامعه" و "زیارت آل یاسین" را فراموش نکنید و به ائمه علیهم‌السلام زیاد متوسل شوید. شما به دیارى سفر خواهید کرد که مورد عنایت اهل‌بیت علیهم‌السلام خواهید بود. شما شیعه مولانا و مقتدانا على بن ابى طالب علیه‌السلام هستید. دلگرم باشید، )براى شما تربت امام حسین علیه‌السلام مى‌فرستم و شب، قبل از خواب آن را با آب مخلوط کرده و میل کنید؛ ان شاءالله به برکت تربت سیدالشهدا علیه‌السلام شفا خواهید یافت( و اگر حقى هم از مردم به گردن شماست، ادا نمایید، یا از آنان حلالیت بطلبید.
حقانیت مذهب تشیع
مذهب ما به واسطه حقانیت اهل‌بیت علیهم‌السلام قابل خدشه نیست و این‌که مى‌بینید بعضى به واسطه عقل ناقص خود، شبهه وارد مى‌کنند، از قلت علم آنها و عدم معرفتشان نسبت به احادیث و منابع ماست و ما تا آنجا که توانسته‌ایم جوابشان را داده‌ایم. در هر حال، وظیفه تمام شیعیان است که در مقابل این گونه شبهات ایستاده و از علماى متبحر سؤال کنند و به عوام بفهمانند که فریب این گونه القائات را نخورند و در دین و معتقدات خود ثابت‌قدم باشند.
راه‌هاى کسب توفیق
براى جلب رضاى الهى و کسب توفیق و عبور از مشکلات، زیاد قرآن بخوانید؛ خصوصاً سوره "ملک" را زیاد تکرار کنید، اهل‌بیت علیهم‌السلام را واسطه قرار دهید؛ انشاء اللَّه مشکل رفع خواهد شد. مأیوس نباشید که رحمت خدا واسع است. شما در حال امتحان هستید، خداى ناکرده کفران نعمت نکنید که خداوند ناظر بر اعمال است و بنده‌هاى خود را به طرق مختلف امتحان مى‌کند. تحمل این مشاکل، در نهایت براى شما موجب علو درجه خواهد شد.
خودسازى و نیل به کمال انسانى
انسان موجودى کمال‌جو است که براى رسیدن به این کمال، همه امکانات در اختیار او قرار گرفته است: و سخر لکم ما فى‌السماوات و ما فى‌آلارض جمیعا منه؛ و آنچه در آسمان‌ها و زمین است، همه را از سوى خودش مسخر شما ساخت. بى‌شک، در اختیارگرفتن همه امکانات بدان جهت است که انسان، مراتب کمال را به صورت صعودى طى کند و بیش از پیش، به موفقیت‌هایى چه در ابعاد مادى و چه معنوى دست یابد. براى رسیدن به اهداف و خواسته‌هاى مورد نظر و چشیدن طعم شیرین موفقیت، شرایط و عواملى لازم است تا در سایه به کار بستن آنها، بهتر بتوان به آن اهداف دست یافت. از جمله این عوامل و مراحل، که جهت کسب مراتب کمال مفید و مؤثر است، بدین شرح است:
1. اولین مرحله، اهمیت به تکالیف شرعى است؛ انسان ابتدا باید به واجبات خود اهمیت خاصى دهد، وظایف خود را به نحو احسن ادا نماید و در انجام آنها سهل‌انگارى نکند و این اولین گام، جهت کسب معنویت و توفیق است.
2. پرهیز از گناه: انسان‌طالب کمال، باید در فعل و کلام خود تقواى الهى را مد نظر بگیرد و به خاطر مکاسب دنیا، خلاف نگوید. گاهى انسان به خود مى‌باوراند که مسئله‌اى نیست، بعداً جبران مى‌کنم و نعوذباللَّه دروغ مى‌گوید، حال آنکه همین کار، او را از کسب توفیق محروم کرده و به عقب مى‌راند. شیطان در کمین انسان است و سعى مى‌کند براى کارهاى خلاف، توجیهى را به فرد، القا کند، تا او را به سوى انجام کار خلاف بکشد. انسان نباید مکاسب و لذات دنیا را مقدم بر اطاعت پروردگار بنماید، بلکه باید فرامین الهى را خالصانه انجام دهد و از گناه بپرهیزد.
3. محبت واقعى به اهل‌بیت علیهم‌السلام داشتن: خداوند متعال مى‌فرماید: وابتغوا الیه‌الوسیله، و مصداق بارز این آیه شریفه اهل‌بیت، علیهم‌السلام هستند و آنها کشتى نجات مى‌باشند و هرکس به حبل متین آنان چنگ بزند، سعادت دنیا و آخرت را کسب خواهد کرد. اگر یک جوان به خصوص طلبه جوان بخواهد توفیق الهى شامل حالش شود، باید به خاندان اهل‌بیت علیهم‌السلام محبت واقعى داشته باشد و در مقابل شبهاتى که بعضى منحرفین به عوام از مؤمنین القا مى‌کنند، بایستد و ارادت و اخلاص خود را ثابت نماید و براى سایرین در محبت ومودت به خاندان اهل‌بیت علیهم‌السلام، الگویى نمونه باشد.
4. دورى از ظلم به دیگران: انسان باید از کارهایى که ظلم بر دیگران محسوب مى‌شود، بپرهیزد، که این عمل در توفیقات و نیل انسان به کمال، نقش اساسى دارد. خداوند، درهاى رحمت را بر انسانى که به دیگران ظلم مى‌کند، مى‌بندد و توفیق را از او مى‌گیرد. ظلم، مراتبى دارد که گاهى با القاى شیطان، به نظر شخصى این طور مى‌آید که این کار، گناهى نیست و اثرى نمى‌گذارد، حال آنکه همان کار اثر وضعى دارد و انسان را به فنا مى‌کشد. اگر شخصى بخواهد کسب توفیق کند، باید ظلم را ترک کند و در یک کلام‌کارى به کسى نداشته باشد و سعى کند خود را بسازد. اگر در حالات بزرگان دین، نظر شود مشاهده مى‌گردد که این خصوصیت، از موارد بارز اخلاقى آنها بوده است.
5. شخص طالب کمال، اگر طلبه است و مى‌خواهد در تحصیل موفق شود، باید ابتدا تمام همّش درس و بحث باشد و در کنار آن از تقواى الهى غافل نباشد. طلبه اول باید خوب درس بخواند تا بتواند مؤثر باشد. سکان هدایت جامعه به دست طلاب است؛ اگر آنها در فراگیرى علوم کوتاهى کنند، علاوه بر آنکه مسئول خواهند بود، نمى‌توانند خدمات دینى مؤثرى داشته باشند. اگر یک طلبه در درس، مجد باشد و تقواى الهى داشته باشد، به طور یقین به درجه‌اى والا خواهد رسید و توفیق خواهد یافت که به دین خدمت کند. خوب درس خواندن و مراعات تقواى الهى، نورى است به سوى سعادت دنیا و آخرت.
6. یکى از مواردى که مى‌تواند در جهت تهذیب و تزکیه نفس، نقش اساسى داشته باشد، همنشین خوب است؛ به خصوص طلاب جوان که مى‌خواهند مُبلّغ دین، احکام الهى و معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام باشند. انسان بر اثر نشست و برخاست با افراد ناشایست، به مرور زمان حالات معنوى خود را از دست خواهد داد و نورانیّتش به تدریج زایل خواهد شد. خداى ناکرده وقتى متوجه مى‌شود که دیگر دیر شده است، از این رو باید از همان ابتداى دوران تحصیل، افرادى که در درس و بحث و تدین معروف هستند را مورد مشورت خود قرار دهد. اگر خودِ شخص، اهلیت تشخیص را ندارد از بزرگان کمک بطلبد و سعى کند با هم‌سن‌وسالان خود بحث و رفت و آمد داشته باشد. انسان به دوستانى نیاز دارد که بتواند علاوه بر آنکه آنها را مورد مشورت قرار مى‌دهد، از آنان استفاده علمى نموده و اوقات فراغت خود را با آنان بگذراند. البته باید دقت کند که خداى ناکرده وقت خود را به پاى چیزهاى بیهوده مصرف نکرده و از کارهایى که قلب انسان را سیاه مى‌کند، بپرهیزد. زیاد خندیدن، حکم نمک زیاد در غذا را دارد. طلبه باید با متانت حرف‌هاى سنجیده بزند و هر آنچه به ذهنش مى‌آید، بیان نکند، بلکه باید قبل از نطق، در مورد تأثیرات آن فکر کند و با آگاهى حرف بزند. اگر در جوانى مراقب کردار و اعمال باشد و تقواى الهى را پیشه کند، سعادت او تضمین است.
7. رمز موفقیت یک انسان، استفاده از فرصت‌هاست. یک جوان، به خصوص یک طلبه اگر بخواهد در آینده موفق شود، باید از تمام لحظاتى که فراروى خویش دارد، استفاده کامل نماید؛ همان‌گونه که ائمه ما علیهم‌السلام فرموده‌اند: فاغتنموا الفرص فانها تمرّ مر السحاب؛ فرصت‌ها را مغتنم شمارید که هم‌چون ابر عبور مى‌کند، الفرصة تمر مر السحاب فانتهزوا فرص الخیر؛ فرصت‌ها هم‌چون عبور ابرها مى‌گذرد؛ بنابراین فرصت‌هاى نیک را غنیمت شمارید؛ اضاغة الفرصة غصه، فان لکل شى‌ء مده واصلا و...؛ از دست دادن فرصت غم انگیز است...".
8ـ ارتباط معنوى: اگر شخصى بخواهد در کار خود موفق باشد، ابتدا باید بر کیفیت تکالیف شرعى خود بیفزاید و آن گاه از دعا و ذکر غافل نشود. سعى کند ادعیه معروف را زمزمه کند و از اذکار، از جمله صلوات و استغفار، باز نماند. بعضى از اعمال مستحبى، مثل نماز شب، نقش اساسى در کمال معنوى دارد، ولى باید همراه نشاط باشد و به تدریج انجام گیرد. انسان اگر از کم و به تدریج شروع کرد، بر عمل استمرار پیدا خواهد کرد، ولیکن عجله در انجام اعمال مستحبى و کثرت آن، ممکن است بعضى را خسته کند و چه بسا انسان دیگر، توفیق انجام نوافل و ادعیه و... را نیابد. هر جوانى اگر اعمال مستحبى را به تدریج انجام دهد، بر آن عادت خواهد کرد و نورانیت خاصى کسب خواهد نمود. بعضى از جوانان و طلاب در انجام مستحبات افراط مى‌کنند. تجربه ثابت کرده که آنها در استمرار کار موفق نمى‌شوند، زود خسته شده و آن را ترک مى‌کنند.
9. از دیگر مواردى که در پیشبرد انسان به سوى فتح قله سعادت و کمال در دنیا و عقبى، از اهمیت به سزایى برخوردار است، مسئله توکل است. اگر عمل، خالصانه و همراه با توکل انجام گیرد، سرانجام، رضایت ایزدمنّان را به دنبال خواهد داشت. انسان مؤمن و متدیّن، ضمن آنکه کار را خالصانه و براى خدا انجام مى‌دهد، مزد و پاداشش را هم باید از خدا بخواهد و پروردگار متعال به او عنایت خواهد کرد. توکل، خود بهترین زمینه است براى انسان در مسیر کسب معنویت و ارتقاى درجه.
10. دورى از غرور و متخلق‌شدن به صفات حمیده‌اى مثل تواضع و فروتنى؛ انسان باید در تمام مراحل زندگى از غرور و کبر دورى کند و از خداوند متعال و اهل‌بیت علیهم‌السلام بخواهد که توفیقش دهند تا هیچ گاه فریب شیطان را نخورد و با تواضع، فروتنى و ساده‌زیستى، مرضىِّ امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف خواهد بود. جوانان، به خصوص طلاب، با خواندن و یادگرفتن چند اصطلاح، نباید مغرور شوند، بلکه از خدا بخواهند که لحظه‌اى آنان را به خود وا مگذارد.
وظایف دختران دانشجو
تحصیل علم براى کسب تخصص و رفع حوائج مردم، بسیار خوب است؛ به خصوص خدماتى که بانوان مى‌توانند به زنان متدین ارائه کنند؛ لذا اگر هدف بانوان این باشد که در آینده به بانوان متدین و مؤمن خدمت کنند، بسیار نیت خوبى است و اجر و ثواب دارد و در ضمن، اگر از بعضى افراد دانشجو به خاطر حجاب ومسایل دیگر حرف‌هایى را مى‌شنوید، تحمل کرده و اعتنایى نکنید. این امتحان الهى است. شما با حفظ حجاب و عفاف کامل براى دیگران الگو باشید و با دیگر بانوان متدین همراه شده و با اساتید متدین خانم مشورت کنید. مسایل شرعى خود را در مرحله اول خوب یاد بگیرید و اگر واقعاً مى‌بینید چنین جوّى که بتواند در دانشگاه، شما را از گناه حفظ کند وجود ندارد، درس را ترک کرده و به خدا پناه ببرید. درس‌خواندن شما نباید موجب شود که آخرت شما از بین برود.
وظایف محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام
1. بر مؤمنین لازم است که در تمام دوران عمر خود، از نوجوانى، جوانى و پیرى، زندگى را بر طبق موازین و احکام دین مبین اسلام تنظیم نمایند، به نحوى که در هر دوره، برنامه مناسب با آن را داشته باشند. انسان بر طبق انتخاب حرفه، باید با هدف خاص همراه با مراعات مسایل شرعى، انجام تکالیف الهى، توکل و توسل به اهل‌بیت علیهم‌السلام با جدیت کار خود را دنبال کند؛ به خصوص آنجا که حرفه انتخاب شده، خدمت به مؤمنین باشد.
2. ساعاتى را براى عبادت و انجام واجبات و فراگیرى معارف الهى و شرعى اختصاص دهید و از اخلاق حسنه و تهذیب نفس غافل نباشید. و زمانى را نیز براى رفع نیاز دنیوى خود قرار داده و آنچه که حلال و ستوده است، انجام دهید.
3. عزیزانم، بدانید که دنیا، دار امتحان است و انتشار فساد و روى‌آوردن بعضى افراد به لذات دنیا، نباید موجب شود که در اراده و ثبات قدم شما خللى وارد گردد؛ لذا در صورت امکان، امر به معروف و نهى از منکر کنید و آنانى را که غافل‌اند، آگاه سازید، آن هم با روشى که پذیرا باشند.
4. بعضى افراد، لذات دنیا را به آخرت ترجیح مى‌دهند و شب و روز خود را فداى اغراض حیوانى مى‌کنند. با دیدن این صورت‌هاى تاریک، درس بگیرید و خود را از گناه دور کنید. بدانید که شیطان در کمین است و همواره از خدا کمک بخواهید و بگویید: الهى لا تکلنى الى نفسى طرفة عین ابداً.
راه نجات و رستگارى
انسان براى آنکه بتواند موفق شود و آن گونه زندگى کند که اهل‌بیت علیهم‌السلام به آن سفارش کرده‌اند، فرامین آنها را سر لوحه کار خود قرار دهند و با استفاده از نصایح آن بزرگواران خشنودى پروردگار متعال و اهل‌بیت علیهم‌السلام را فراهم نماید؛ از جمله این نصایح روایت شریف و گران‌بهاى امام حسن علیه‌السلام است که دراواخر عمرش به جناب جناده مى‌فرماید: و ترجمه این حدیث شریف بدین شرح است:
جناده مى‌گوید: پس از مسمومیت امام حسن علیه‌السلام نزد او رفتم و دیدم در مقابلش طشتى است که در آن خون استفراغ مى‌کند. عرض کردم: مولاى من! چرا خود را درمان نمى‌کنید؟ فرمود: مرگ را با چه معالجه کنم؟ من گفتم: انا للَّه و انا الیه راجعون. )همه از آن خداییم و به سوى او رهسپاریم.( امام علیه‌السلام نگاهى به من نمود و فرمود: قسم به خدا، رسول خدا صلى‌اللّه‌علیه‌وآله با ما عهد نمود که امامت بر عهده 12 نفر از فرزندان على علیه‌السلام و فاطمه سلام‌اللّه‌علیها است و همه ما دوازده امام، یا با شمشیر کشته مى‌شویم یا با زهر، مسموم.
آن گاه گریست. به امام علیه‌السلام گفتم: اى پسر رسول خدا، مرا موعظه کنید. فرمود: مهیاى سفر آخرت شو و توشه آن سفر را پیش از رسیدن اجل به دست آور؛ بدان که تو در طلب دنیایى در حالى که مرگ هم در طلب توست. اندوه روزى را که نیامده بر روى اندوه امروزت بار مکن و بدان که هرچه از مال دنیا، بیش از قوت خودت، به دست‌آورى، خزینه‌دارى دیگران را کرده‌اى. بدان که در حلال دنیا حساب است و در حرام آن عقاب؛ پس دنیا را نزد خود، مردارى فرض کن و از آن نستان، مگر به قدر ضرورت، که اگر حلال باشد، زهد ورزیده‌اى و اگر حرام باشد، گناهى نکرده‌اى، زیرا آن مقدار که گرفته‌اى بر تو حلال است؛ همان طور که گوشت مرده، در حال ضرورت، حلال است و اگر عتابى باشد، عتابش کمتر است.
براى دنیاى خود چنان کار کن که گویا همیشه خواهى بود و براى آخرت خود هم‌چنان کار کن که گویا فردا خواهى مرد. اگر مى‌خواهى بدون قوم و قبیله عزیز باشى و بدون سلطنت، اقتدار داشته باشى، از ذلت معصیت خدا به سوى عزت اطاعت او حرکت کن. و هرگاه به همنشینى با کسى نیازمند شدى، با چنین فردى همنشینى کن. کسى که همنشینى با او مایه سربلندى تو باشد و اگر به او خدمت کردى، هوایت را داشته باشد، چنان که کمکى خواستى به یارى‌ات بشتابد، اگر سخنى گفتى تصدیقت کند، اگر در کارى همت به خرج دادى، با تو همسو و هماهنگ باشد، اگر خطایى کردى، آن را جبران کند، اگر کار نیکى از تو دید، فراموش نکند، اگر از او خواسته‌اى داشته، برآورده سازد، اگر چیزى نخواستى، خود به تو ببخشد و اگر به تو مشکلى طاقت فرسا رسید، ناراحت شود.
دوست تو باید کسى باشد که از او به تو زیانى نرسد، برایت دشوارى نسازد، حقّت را زیر پا نگذارد و اگر اختلاف مالى پیدا کردید، ایثار کند و تو را مقدم دارد". لذا براى موفقیت ابتدا باید همیشه یاد مرگ باشید که این خود، موجب دورى شما از گناه مى‌شود و کسى را براى همنشینى و کسب و کار انتخاب نمایى که بتواند راهنماى خوبى براى شما باشد و اگر کسى بخواهد در کارهاى خود موفقیت کسب کند باید فرامین و نصایح ائمه علیهم‌السلام را سرلوحه زندگى خود قرار دهند و آنگونه حرکت کند که آنان دوست دارند و این امر خود موجب موفقیت انسان در کارهایش مى‌شود.
5. سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام را از اهل فن بگیرید و از اشخاصى استفاده کنید که گفتار آنها مؤثر و حاوى سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام است. از معنویت غافل نباشید که سعادت شما به آن پیوسته است.
6. سعى کنید کارى را براى آینده خود در نظر بگیرید که خدمت مؤمنین در آن باشد. قدر جوانى خود را بدانید؛ جوانى زودگذر است و کارى کنید که از این دوره زندگى، نهایت استفاده را ببرید. دقت در تکالیف شرعى، در رأس همه امور است. سعى کنید همواره یاد خداوند متعال و قیامت را در دل خود زنده بدارید و از معاشرت با اشخاص و انجام کارهایى که دل را سیاه کرده و مانع از کسب توفیق مى‌شوند، بپرهیزید. از مجالس معصیت، اجتناب کرده و عمر خود، که گران‌بهاترین سرمایه شماست را تباه نکنید.
7. از معاشرت با دوستان مشکوک و ناشناخته پرهیز نمایید که شخص، به دوستانش شناخته مى‌شود. بنابراین، از افرادى که معاشرت با آنان، عمر انسان را هدر مى‌دهد، بپرهیزید؛ لذا باید سعى کنى با کسانى همنشین شوى که در کسب معنویت شما مؤثر باشند و اگر با آنان معاشرت داشتى، از آنها استفاده معنوى کن که در راه سعادت تو نقش بسزایى دارد. مبادا وقت خود را تلف کنى و ساعت‌هایى را به حرف‌هاى بى‌ربط و بى فایده بگذرانى که همه این کارها اثر وضعى دارد.
8. شیطان همواره در کمین است و انسان باید آن قدر تهذیب نفس داشته باشد که اجازه ندهد، شیطان در او رسوخ پیدا کند و او را فریب دهد؛ لذا قبل از این‌که پشیمان شوید، شیطان را از خود برهانید، زیرا خداى ناکرده اگر سریع به فکر خود نباشید، ممکن است نتوانید در آینده از القائات شیطان رها شوید؛ بنابراین، تا جوان هستید، فرصت دارید خود را خلاص کنید. اگر بتوانید هنگامى که شیطان به سراغ شما آمد، وضو ساخته و شروع به نماز خواندن نمایید، بسیار مؤثر خواهد بود، در آن برکاتى است که شما را در جهت خلاصى از این مشکل، کمک خواهد کرد. برایتان دعا مى‌کنم. موفق باشید!
بهترین عمل نزد خداوند
انسان وقتى که از انجام اعمال واجب خود، اطمینان حاصل کرد، به اعمال خیر اقدام کند که ذخیره‌اى براى آخرتش باشد. اعمال خیر نسبت به هرکس متفاوت است؛ به طور مثال، نسبت به افراد متمکن، بهترین عمل، تقویت حوزه‌هاى علمیه است که همان تقویت مذهب بر حق تشیع مى‌باشد. هرکارى که بتواند دین را یارى نماید، انجام دهید که بهترین ذخیره براى آخرت است. هرکس باید نسبت به تمکن و قدرت خود، تلاش کند و توشه‌اى را براى آخرت خود ذخیره نماید. خداوند به همه ما توفیق دهد که عامل به وظیفه باشیم!
منبع:افق حوزه
انتهای پیام