شرايط استجابت دعا

مقدمه
دعا برگرداننده قضا و قدر الهي است حتي اگر آن ، قضاي حتمي باشد.
خدا در قرآن مي فرمايد : ادعوني استجب لکم
بخوانيد مرا ، اجابت مي کنم شما را.
خداوند در اين آيه شريفه بـه صراحت اعلام مى دارد که هر که مرا بخواند و از من چيزى بطلبد دعايش را مى پذيرم و بـه استجابـت مى رسانم و حاجتش را بـرآورده مى کنم . در دين ما و در بسياري از اديان به دعا توصيه شده. کساني را ديدم که حتي با توجه به آموزه هاي ديني و کلام خدا در قرآن باز هم به دعا اعتقادي ندارند.

* شرايط استجابت دعا
مهمترين شرايط استجابت دعا مصلحت بودن آن است .
چه بسا کسى چيزى را از خدا بـخواهد که بـه مصلحتـش نيست و چون خداى عز و جـل ارحم الراحمين است و به بندگانش لطف دارد قطعا مصلحت بـنده اش را مى خواهد و لذا اگر در حالى که مطلب درخواستى بـه مصلحت سوال کننده نباشد , به اجابت برسد قطعا قبيح است و خداى سبـحان از هر قبيحى منزه است يا اينکه ممکن است مطلب درخواستى غير ممکن باشد يا داراى مفسده اى چه در کوتاه مدت و چه در دراز مدت بـراى درخواست کننده باشد که ما بيشتر بر درگاهش عجز و لابـه کنيم و بـه خاک افتـيم و دعا و نيايش نمائيم و اگر در اين دنيا دعاى ما طبق مصالحى که بسيارى از آنها بر ما پوشيده است به استجابـت نرسد قطعا بر سرمايه آخرتمان افزوده مى شود و اجر و پاداش ما را عندالله زيادتر مى کند. يکى ديگر از شرايط استجابـت دعا اين است که انسان بـه پيمانى که با خدا بسته است وفادار باشد.
پيمان بـا خدا اين است که در بـرابـر احـکـام و اوامرش اطاعـت کـنيم و سـر فـرود آوريم و از دستورهاى الهى سرپيچى ننمائيم در آن صورت اگر درخواستى کرديم بى گمان مورد استجابت قرار مى گيرد .
شخصى از امام صادق عليه السـلام پـرسـيد : خـدا مى فرمايد : ادعونى استـجـب لکم و بـا اين حـال ما هرچـه دعا مى کنيم بـه استجابت نمى رسد ؟ حضرت فرمود : روا نشدن دعاهايتان بـراى اين اسـت که شما بـه عهد و پـيمان خـود بـا خـداوند وفا نمى کنيد . خداوند مى فرمايد: بـه پيمان من وفادار بـاشـيد من هم بـه پـيمانم وفـا مى کنم.
به خدا قسم اگر وفا کنيد خدا نيز وفا مى کند .

* شرايط ديگر استجابـت دعا، دانستـن جهت و روش دعا کردن است .
در روايتـى که نويسنده کتـاب نورالثقلين نقل کرده راوى از امام صادق عليه السلام مى پـرسد : چرا دعاى ما بـه استـجـابـت نمى رسـد ؟ حـضرت مى فرمايد : بـايد روش دعا کردن را بـياموزيد .
سوال مى کند : روش چيست ؟ مى فرمايد : در آغاز دعا خدا را ستايش مى کنى و نعمتهايش را بـه ياد مى آورى سپـس شکر و سپاس مى کنى و بر پيامبر و اهل بيتش درود مى فرستى سپس گناهانت را يادآور مى شوى و بـه آنها اعتـراف مى کنى و بـه خدا پناه مى برى. اين روش دعا کردن است .

* شرط ديگر دعا صلوات است
در روايتـى حارث بـن مغيره از امام صادق عليه السلام نقل مى کند که فرمود : هرگاه خواستى دعا کنى , خدا را ستايش و تمجيد و حمد و تسبـيح و تهليل کن و پس از حمد و ثناى پروردگار بر محمد و آلش صلوات و درود بـفرست , سپس دعاى خود را با خدايت مطرح کن .
امام صـادق عـليه السـلام طى روايت ديگرى مى فرمايد : هر که از خدا چيزى را بـخواهد پـس بـايد در آغاز بـر محمد و آل محمد درود فرستد سپس حاجتش را بيان کند و بعد از آن دوباره با صلوات بر پيامبر و اهل بيتش سخنش را به پايان بـرساند همانا خداى عزوجل کريم تر از آن است که دو طرف دعا را که صلوات مى بـاشد بـپذيرد و خود درخواست را که در وسط قرار دارد رها نمايد .

* آخرين شرط استجابت دعا شناخت است که شرط بـسيار دشوارى است .
البته شناخت از شخـصى بـا شخـص ديگر تـفاوت دارد . قطعا شناخـت واقعى نزد پيامبر و خاندان معصومش است و بـس. ولى بـهر حال هر کس بـايد تا اندازه اى خدا شناس بـاشد . در کتاب توحيد صدوق از امام کاظم عليه السلام روايت شده که فرمود : گروهى از امام صادق عليه السلام پـرسيدند : چرا خدا را مى خوانيم و اجابـتـمان نمى کند ؟ فرمود : زيرا کسى را مى خوانيد که او را نمى شناسيد .

ملاصدرا مي گويد:
خداوند بي نهايت است و لامکان و بي زمان
اما به قدر فهم تو کوچک مي شود
و به قدر نياز تو فرود مي آيد
و به قدر آرزوي تو گسترده مي شود
و به قدر ايمان تو کارگشا مي شود
يتيمان را پدر مي شود و مادر
محتاجان برادري را برادر مي شود
عقيمان را طفل مي شود
نااميدان را اميد مي شود
گمگشتگان را راه مي شود
در تاريکي ماندگان را نور مي شود
رزمندگان را شمشير مي شود
پيران را عصا مي شود
محتاجان به عشق را عشق مي شود
خداوند همه چيز مي شود همه کس را...
به شرط اعتقاد
به شرط پاکي دل
به شرط طهارت روح
به شرط پرهيز از معامله با ابليس
بشوييد قلب هايتان را از هر احساس ناروا
و مغزهايتان را از هر انديشه خلاف
و زبان هايتان را از هر گفتار ناپاک
و دست هايتان را از هر آلودگي در بازار
و بپرهيزيد از ناجوانمردي ها، ناراستي ها، نامردمي ها ...
چنين کنيد تا ببينيد چگونه
بر سفره شما با کاسه اي خوراک و تکه اي نان مي نشيند
در دکان شما کفه هاي ترازويتان را ميزان مي کند
و در کوچه هاي خلوت شب با شما آواز مي خواند
مگر از زندگي چه مي خواهيد که در خدايي خدا يافت نمي شود؟؟؟
راسخون