آیا شفاعت کردن نوعی ˝پارتی بازی˝ است؟

به طور اجمال باید توجه نمود که شفاعت از اصول مسلم اسلام است و هر کس که آشنایي مختصري با قرآن و احادیث اسلامي و عقاید مسلمانان جهان در تمام اعصار و قرون داشته باشد مي‌داند که نوید شفاعت به افرادي که شایستگي شفاعت را دارند، مطلبي است قطعي و آن چنان نیست که بتوان درباره آن شک و تردید به خود راه داد.

معناي لغوي و اصطلاحي شفاعت
حضرت آیت الله جعفر سبحانی در کتاب خود با عنوان"دوست نماها" در توضیحی درباره شفاعت می‌گوید: شفاعت در لغت، به معناي «ضمیمه کردن چیزي به چیز دیگر و جفت نمودن آن» است و در اصطلاح مذهبي، یعني کمک اولیاي خدا (پیامبران، امامان و مردم صالح و درست کار) به افرادي که در طول زندگي، مرتکب لغزش هایي شده اند. البته کمک به نجات افراد گنهکار، دو صورت دارد: یک شکل آن، به اصطلاح پارتي بازي و ظلم و ستم و تبعیض نارواست و شکل دیگر آن، یک نوع درس تربیت، روزنه امید و وسیله تکامل.

اگر به افرادي بدون هیچ گونه شایستگي بي جهت کمک شود و بر دیگران مقدم شوند، این کار نوعي تبعیض ناروا و تشویق مردم به گناه و تأمین دادن به آنها در برابر جنایات است.

این همان شفاعت غلط و ناروایي است که باید گفت جنایت کاران و گنه کاران را جسور و جري مي‌سازد و امید به چنین شفاعت پنداري، سبب مي‌شود افراد مجرم از انجام دادن هیچ جنایتي کوتاهي نکنند. مسلماً هدف آیات، این نوع شفاعت نیست که عقل و خرد آن را محکوم مي کند.

ولي اگر بعضي از گنه کاران، به دلیل پیوندهاي معنوي که با خدا داشتند و به سبب ارتباط ایماني که با اولیاي پروردگار برقرار ساخته بودند، مورد کمک شفیعان در روز رستاخیز قرار گیرند، در این صورت نوید شفاعت نه تنها موجب تشویق و مستلزم تبعیض ناروا نیست، بلکه عین عدالت و وسیله تربیت و بازگشت افراد گنه کار از نیمه راه است.
 
توضیح این که، همان طور که قرآن مجید بیان مي کند: شفاعت اولیاي خدا منوط به اذن پروردگار جهان است و تا اجازه خدا نباشد هیچ کس نمي تواند شفاعت نماید. ناگفته پیداست که اذن خدا بي جهت و بدون حکمت نخواهد بود و اذن خدا شامل حال کساني مي شود که براي عفو و اغماض شایستگي دارند و اگر در طول زندگي، لغزش و گناهي داشتند، به مرحله پرده دري و طغیان نرسیده و اگر رابطه خود را در بعضي از جهات ضعیف کرده اند، به کلي آن را از بین نبرده اند. این چنین افراد که پیوندهاي گوناگون خود را با حق و حقیقت نگسسته اند، مشمول و شایسته شفاعت مي شوند.

نوید شفاعت با این شرط، خود هشداري است به افرادي که گاهي مرتکب گناه مي‌شوند تا به هوش باشند و هر چه زودتر از ادامه گناه بازگردند و همه پیوندها را نگسلند و پرده ها را ندرند و از شعاع شفاعت دور نگردند، که در غیر این صورت، راه نجاتي براي آنان نخواهد بود.

همین احساس و توجه، در بازگشت افراد گنه کار به راه حق و تجدید نظر در برنامه هاي غلط تأثیر مي گذارد و در حقیقت روزنه امیدي براي پاک ساختن برنامه زندگي از نقاط تاریک محسوب مي شود.

شفاعت درباره افراد لایق و شایسته ، جز روزنه امید براي امکان تجدید حیات دیني و اخلاقي چیز دیگري نیست و مخصوص کساني است که روابط خود را با خدا و اولیاي دین حفظ کرده اند، ولي کسي که داراي اعمال نیک نبوده و از ایمان به خدا بهره نداشته باشد و عمري را در گناه و فساد به سر برده است، هرگز مشمول شفاعت نخواهد شد.