چهل حدیث پندآموز از امام حسن مجتبی(ع)

صدای شیعه: در این مطلب به برخی از سخنان گوهربار این امام بزرگوار اشاره می شود باشد تا اندکی از غبار غربت از سیمای نورانی آن حضرت زدوده شود.



* از حضرت امام حسن علیه السلام پرسیده شد که بردباری یعنی چه؟فرمودند: بردباری عبارت از فرو بردن خشم و اختیار خودداشتن است.

* از حضرت پرسیده شده بزرگواری چیست؟ فرمودند: احسان به قبیله و تبار و تحمل خسارت و جرم آنها.

* از امام علیه السلام پرسیده شد که جوانمردی یعنی چه؟ فرمودند:جوانمردی عبارت است از حراست دین، و عزت نفس، و با نرمش برخورد کردن و بررسی عملکرد خویش، و پرداخت حقوق و دوستی کردن با مردم.

* از امام حسن علیه السلام معنای کرامت و بزرگ منشی را پرسیدند؟ فرمودند: بخشش پیش از خواهش و اطعام در هنگام قحطی.

* امام علیه السلام فرمودند: ˈای بندگان خداˈ بدانید که خداوند شما را بیهوده نیافریده است، و به حال خود رها نکرده، مدت عمرتان را نوشته، و روزی شما را بینتان قسمت کرده تا هر خردمندی قدر و ارزش خود را بداند و بفهمد جز آنچه مقدر شده هرگز به او نمی رسد.

* امام مجتبی علیه السلام فرموده است: به تحقیق خداوند روزی شما را بر عهده گرفته است، و شما را برای بندگی فراغت بخشیده و به شکرگزاری تشویق کرده است و نماز را بر شما واجب فرموده و به پرهیزکاری توصیه فرموده است.

* امام مجتبی علیه السلام فرموده است: پرهیزکاری در بازگشت ˈبه سوی خداˈ و سررشته هر حکمت، و شرافت هر کار است، و هر کس از پرهیزکاران به کامیابی رسید به وسیله تقوا بوده است.

* امام مجتبی علیه السلام فرمود: هیچ قومی مشورت نکرد مگر اینکه به ترقی و تکامل راه یافت.

* امام حسن علیه السلام: در تفسیر آیه شریفه ˈوقفوهم انهم مسئولونˈ فرموده اند: به تحقیق ˈروز قیامتˈ هیچ بنده ای قدم از قدم برنمی دارد مگر اینکه نسبت به چهار چیز موردبازجویی و پرسش قرار می گیرد: 1- از جوانی اش که در چه راهی مصرف کرده.

2- و از عمرش که در چه کاری آنرا بکار گرفته. 3- و از ثروتش که چگونه جمع و در چه راهی مصرف کرده. 4- و از دوستی ما اهل بیت و خاندان پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم.

* جدم رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: اگر از بنی امیه در روی زمین احدی نماند جز پیرزن فرتوت و ناتوانی، همان دین خدا را به مسیر نادرستی خواهد کشاند.

* امام حسن علیه السلام فرمود: چنان برای دنیایت تلاش کن که گویا همیشه زنده ای، و چنان برای آخرتت تلاش کن که گویی فردا مرگت فرا می رسد.

* راوی می گوید: امام حسن علیه السلام زمانی که نماز را برپا می داشتند زیباترین لباس را می پوشیدند، به حضرت عرض شد، ای پسر رسول خدا چرا به هنگام نماز اینگونه لباس می پوشی؟حضرت فرمودند: به تحقیق خدا زیبا است و زیبایی را دوست می دارد. پس خود را برای پروردگارم می آرایم، چنانچه می فرماید: ˈبه هنگام نماز و حضور در مساجد لباس زیبای خود را بپوشیدˈ پس دوست دارم که بهترین لباسم را بپوشم.

* امام حسن علیه السلام فرمود: زیرک ترین زیرک ها فرد با تقوا است احمق ترین احمق ها شخص فاجر و فاسق است.

* امام فرمودند: جایگاه های دانش و چراغ های درخشان هدایت باشید زیرا روشنی روز بعضی از بعضی دیگرش بیشتر است.

* امام حسن علیه السلام فرموده است: از میان شیعیان ما علمایی بپا می خیزند که ایستادگی افراد ضعیف از دوستان ما و آنها که ولایت ما را پذیرا شده اند به واسطه آنها است و از تاجی که برسر دارند نور می درخشد.

* امام حسن علیه السلام زمانی که وضویش پایان می پذیرفت رنگ مبارکش تغییر می کرد. در این باره از حضرت پرسیده شده ˈچرا رنگ شما تغییر می کند؟ˈ فرمودند: کسی که می خواهد وارد بارگاه ˈخداوند متعالˈ شود سزاوار است رنگش تغییر کند.

* مردی از حضرت موعظه خواست، حضرت فرمودند: آماده سفر آخرت شو و زاد و توشه آن را پیش از رسیدن مرگ فراهم نما.

* امام حسن علیه السلام فرمود: هان ای مردم، به تحقیق کسی که برای خدا پند دهد و سخن خدا را راهنمای خود قرار دهد به راهی پایدار رهنمون شود و خداوند او را به رشد موفق سازد.

* امام حسن علیه السلام فرمود: بین حق و باطل به اندازه چهار انگشت فاصله است، آنچه با چشم ببینی حق است و چه بسا که باطل زیادی را با گوش بشنوی.

* از حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام پرسیده شد زهد چیست؟فرمودند: میل به پرهیزگاری و بی میلی نسبت به دنیا. باز پرسیده شد که حلم چیست؟ فرمودند: خشم را فرو بردن و مالک خود شدن. باز پرسیده شد که سداد چیست؟ فرمودند: بدی را به وسیله خوبی برطرف کردن.

* امام حسن علیه السلام به یکی از فرزندانشان فرمودند: ای پسرم با احدی برادری مکن تا آنکه بدانی کجاها می رود و از کجاها می آید، و چون از حالش خوب آگاه شدی و رفتارش راپسندیدی با او برادری کن. به شرط اینکه رفتارت براساس چشم پوشی از لغزش و همراهی در سختی باشد.

* امام حسن علیه السلام فرمودند: همانا بیناترین چشم ها آن است که درطریق خیر نفوذ کند، و شنواترین گوش ها آن است که پذیرنده تر باشد و سالم ترین دل ها آن است که از شبهه پاک باشد.

* امام حسن علیه السلام فرمودند: خردمند کسی است که وقتی از او پند خواستند خیانت نکند.

* امام حسن علیه السلام فرمودند: هر گاه یکی از شما برادر خود را ملاقات کند، باید که جایگاه نور از پیشانی او را ببوسد.

* امام حسن علیه السلام فرمود: نابودی مردم در سه چیز است: 1- بزرگ نمایی 2- افزون خواهی بسیار 3- حسد و رشک بردن.

بزرگ نمایی که به وسیله آن دین نابود می شود و به واسطه آن شیطان ملعون رانده درگاه خدا شد و حرص که به خاطر آن آدم از بهشت خارج شد، و رشک که سررشته همه بدی است و به واسطه آن قابیل هابیل را کشت.

* امام حسن علیه السلام فرمود: شما را به پرهیزگاری و ترس از خدا و ادامه تفکر و اندیشه سفارش می کنم زیرا تفکر و اندیشه سرچشمه همه خوبی ها است.

* امام حسن علیه السلام فرمود: شستن دست ها پیش از غذا فقر را می زداید و بعد از آن اندوه را برطرف می سازد.

* امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود: چنان با مردم رفتار نما که دوست داری با تو رفتار کنند.

* کسی که عقل ندارد ادب ندارد، و کسی که همت ندارد جوانمردی ندارد و کسی که حیا ندارد دین ندارد.

* امام حسن علیه السلام فرمود: دانشت را به مردم بیاموز، و خود نیز دانش دیگران را فرا گیر.

* امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود: هیچ بی نیازی برتر از عقل نیست و هیچ نیازمندی هم مثل نادانی نیست و هیچ وحشتی بدتر از خودپسندی نیست، و هیچ عیشی لذت بخش تر از اخلاق نیکو نیست.

* امام حسن علیه السلام فرمود: علم را با نوشتن مهار کنید.

* امام حسن علیه السلام فرمود: هر کس قبل از سلام سخن گفت جوابش ندهید.

* دانش را فر اگیرید و اگر توان حفظش را ندارید بنویسید و درخانه هایتان نگهداری نمایید.

* امام حسن علیه السلام فرمود: آغاز کردن به بذل و بخشش پیش از درخواست و تقاضا، از بزرگترین شرافت و بزرگی است.

* امام حسن علیه السلام فرمود: کسی که خدا را بندگی کند، خداوند هم همه چیز را فرمانبردار او گرداند.

* امام حسن علیه السلام فرمود: کسی که در دلش جز خوشنودی خدا خطور نکند، چون دعا کند من ضامنم که دعایش مستجاب شود.

* از حضرت امام مجتبی علیه السلام پرسیده شد نیرومندی چیست؟فرمودند: دفاع از پناهنده، و پایداری در نبرد، و ایستادگی هنگام سختی.

* ازحضرت پرسیده شد فقر چیست؟ فرمودند: آزمندی به هر چیزی.

* از امام مجتبی معنای فقر پرسیده شد، فرمود: خوشنود بودن انسان به مقداری که خدا روزی او کرده هر چند کم باشد.