تشریح دلایل تفکیک جنسیتی در طواف; چرا پیامبر در کعبه تفکیک جنسیتی اعمال نکرد؟

در حج سالجاری که جمعیت حجاج به حدود 4 میلیون نفر رسیده، که حضور این جمعیت گسترده در سرزمین وحی مشکلاتی برای حفظ پاکیزگی اماکن و شهرهای مقدس، نظم عبور و مرور و کنترل ترافیک و .... به وجود آمد که برخی از آنها در صحن مسجدالحرام خود را نشان می داد.

افرادی که امسال به حج مشرف شده بودند، ملاحظه کردند که ازدحام جمعیت در مطاف و صحن مسجدالحرام به گونه ای بود که انجام طواف را به عملی بسیار سخت برای زائران تبدیل کرده است و فشار جمعیت به جایی رسید که یک زائر 50 ساله ایرانی در بدو ورود به مسجدالحرام برای اعمال عمره تمتع بر اثر سکته ناشی از فشار درگذشت.

درباره فشار جمعیت در مطاف و تبعات منفی آن، نکات فراوان و پیشنهادهایی وجود دارد که بعثه مقام معظم رهبری به برخی از این مشکلات اشاره کرده است:

1. فشار جمعیت در مطاف، به ویژه در برابر حجرالاسود، علاوه بر ابعاد فردی و اجتماعی، آسیب‌های جانی و ایجاد تنش بین حجاج دارای فرهنگ‌های متفاوت را دربردارد. در وضعیت فعلی، زائر باید به غیر از توجه به صحت طواف و راز و نیاز با پروردگار، در حفظ جان خویش نیز اهتمام ویژه داشته باشد.

2. فشار جمعیت در مطاف، برای اقشار خاص آسیب مضاعف دارد که عمدتا سالخوردگان و زنان هستند و نیز کودکانی که بعضی از حجاج، بنابر ضرورت یا اعتقاد خود آنها را همراه می آورند و اگر چاره ای اندیشیده نشود، این گروه که بیش از نیمی از زائران خانه خدا هستند در رنج و سختی خواهند بود.

3. فشار جمعیت برای بانوان مشکلات دوچندانی ایجاد می کند: الف. رعایت حریم شرعی، با توجه به ازدحام فوق العاده، بسیار سخت و یا غیر ممکن است، و طبیعی است که تمام زائران خانه خدا که با عشق به پروردگار و تحمل سختی ها، پا به سرزمین وحی نهاده اند، علاقمند به حل این مشکل هستند.

ب. گاهی دیده شده است که کاروان‌ها برای حفاظت از بانوان، حلقه ای به دور آنان تشکیل داده و از آنان محافظت می‌کنند که به طور طبیعی مستلزم اعمال فشار برای جلوگیری از ورود دیگران است که فشار جمعیت را افزایش می دهد و به طواف دیگران لطمه می زند.

ج. مشکلی که در سالهای اخیر برای زائران ملیت های مختلف رخ داده، دستگیری افراد به جرم تلصیق (تماس بدنی) از سوی نیروهای سعودی است ! که مجازات حبس و شلاق را در پی داشته است. در حالی که، یقین داریم چنین نیتی از سوی هیچ زائری وجود ندارد و فقط به علت فشار جمعیت، چنین اتهامات و مشکلات قضایی برای زائران خانه خدا به وجود می آورند.

4. با توجه به آنچه بیان شد، پیشنهاد حجت الاسلام و المسلمین سیدعلی قاضی عسکر نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی در مورد تفکیک طواف زنان و مردان، بدین گونه که ساعاتی از روز به هر یک از دو گروه اختصاص یابد، پیشنهادی کارساز بوده و امید است مورد توجه مقامات اداره حرمین شریفین قرار گیرد.

بدیهی است که چنین رویه ای در همه اماکن مذهبی و از جمله در مسجد النبی و حتی در نمازهای جمعه و جماعت مسجدالحرام ساری و جاری است. در حرم‌های مطهر ائمه اطهار (ع) نیز از دیربار چنین رسم نکویی وجود داشته است.

تجربه ارزنده تفکیک در مسجدالنبی را تنها کسانی می توانند درک کنند که وضعیت زیارت زائران این مسجد شریف را پیش از اجرای طرح جداسازی دیده بودند، گرچه در آن سالها فشار جمعیت به حد امروز نبوده است. با اجرای این پیشنهاد مشکلات شرعی موجود در لمس حجر الاسود نیز از بین خواهد رفت.

پاسخ اینکه گفته می شود، چنین چیزی در زمان پیامبر اکرم (ص) و امامان (ع) وجود نداشته، روشن است؛ چرا که تا دو سه دهه پیش طواف زنان و مردان تالی فاسدی نداشته است که تفکیکی لازم باشد.

چرا در زمان پیامبر در طواف تفکیک جنسیتی اعمال نشد

به گزارش مهر، اشاره بدین نکته نیز ضروری است که پیامبر اکرم (ص) همزمان با ابلاغ پیام برائت توسط امیر مومنان(ع)، رسم جاهلی در طواف را ممنوع کرد و این خود نشانگر اهتمام و توجه به معنویت در این مکان مقدس است.

بدیهی است پیشنهاد تفکیک زنان و مردان درباره طواف و نه تمامی مسجدالحرام است. هم اکنون در سعی بین صفا و مروه از آنجهت که توسعه خوبی یافته و با مشکل ازدحام روبرو نیست، نیازی به تفکیک احساس نمی شود و روشن است که هدف ازاین پیشنهاد تسهیل در امور زائران و جلوگیری از تلفات احتمالی دیگر بوده وگرنه حضور یک جای مهمانان خانه خدا از جهت معنوی و اخلاقی مساله‌ای در پی نداشته و نخواهد داشت.

مقایسه این طرح با طرح‌های مشابه تفکیک جنسیتی در کشور وجهی ندارد، زیرا هر کس که فقط یک بار به حج مشرف شده و عملا در محدوده طواف قرار گرفته است، سختی و احتمال خطر جانی به ویژه برای بانوان را حس کرده و بر منطقی بودن این پشنهاد شهادت می دهد.
مهر