نگاه تکبعدی، ادبيات عاشورايی نوجوان را به مرثيهگرايی محدود کرده است
صدای شیعه: محمدرضا سنگری، نويسنده کودک و نوجوان و عاشوراپژوه، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايکنا) با اشاره به آسيبهای موجود در داستانهای عاشورايی کودکان و نوجوانان گفت: اگرچه تعداد داستانهای عاشورايی نوشته شده برای گروه سنی کودک و نوجوان بيشتر از حوزه بزرگسال است، اما آسيبهای متعددی در اين نوع آثار ديده میشود که بايد به آن پرداخت.
وی ادامه داد: نکته قابل توجه اين است که نويسندگانی که میخواهند درباره داستانهای عاشورايی کار کنند و يا برشهايی از رخدادهای کربلا را توصيف کنند، نيازمند اين هستند که تاريخ عاشورا را به درستی بدانند. با تأمل بر آثار نوشته شده به اين نتيجه میرسيم که با وجود تعدد و تنوع منابع در حوزه تاريخ کربلا، تعداد قابل توجهی از آثار داستانی نوشته شده در اين حوزه آراسته به اين ويژگی نيستند.
نويسنده کتاب «سوگ سرخ» با بيان اينکه نويسنده برای خلق اثر ماندگار نيازمند توصيف و پردازش صحنههای واقعه کربلا است، به تعدد موضوعات داستانی در اين حادثه اشاره کرد و ادامه داد: علاوه بر اين، بسياری از نويسندگان اين حوزه از پردازش موضوعات جديد در واقعه عاشورا غفلت کردهاند. بنا بر روايت تاريخ، تعداد ياران امام حسين(ع) در واقعه کربلا به يکصد و 50 نفر میرسند که هر کدام از اين شخصيتها میتوانند موضوع محوری داستانها را تشکيل دهند.
سنگری با اشاره به اينکه نويسنده در داستانهای عاشورايی کودک و نوجوان بايد صحنههای زيبای کربلا را نيز برای مخاطبان به تصوير بکشد، افزود: تکبعدی بودن نويسندگان سبب شده است تا تمامی وجوه موجود در واقعه کربلا پرداخته نشود، ما به دلايل مختلف تنها به جنبه مرثيهگرايی واقعه کربلا توجه میکنيم و از ديگر وجوه اين واقعه غافل هستيم. به عنوان نمونه در واقعه عاشورا رشادتها و وقايع زيبايی اتفاق افتاده است که کمتر برای مخاطبان کودک و نوجوان بيان شده است.
اين استاد دانشگاه با بيان اينکه کماطلاعی نويسندگان از وقايع تاريخی سبب شده است تا بسياری از اين موضوعات پرداخته نشود و با کارهای تکراری متعددی در اين زمينه روبرو باشيم، يادآور شد: اگر نمیتوانيم به صورت مستقيم به شخصيتهای بزرگی چون حضرت زينب(س) و يا حضرت عباس(ع) بپردازيم، میتوانيم با پردازش ديگر ياران امام(ع) ويژگیهای شخصيتی اهل بيت(ع) را به صورت غيرمستقيم به مخاطب کودک ونوجوان آموزش دهيم.
به گفته صاحب اثر «پيوند دو فرهنگ عاشورا و دفاع مقدس»، میتوان با ايجاد جذابيت و نوآوری بر تعداد مخاطبان اين آثار افزود. از جمله کارهايی که میتوان در اين راستا انجام داد، تهيه کتابهای مصور است. در اين حالت متن در درجه دوم قرار میگيرد و تصاوير داستان را برای کودک نقل میکنند. در نتيجه خلاقيت و کنجکاوی مخاطب بيشتر شده و انتقال مفاهيم آسانتر صورت میگيرد.
اين پژوهشگر زبان و ادب فارسی فقدان نگاههای جديد برای انتقال ارزشهای دينی در عاشورا را از ديگر آسيبهای موجود ياد و عنوان کرد: نبايد برای انتقال اين ارزشها به مخاطبان کودک و نوجوان تنها به نثر تکيه کنيم، بلکه بايد علاوه بر نوآوری در محتوا به ابداع و نوآوری در فرم نيز بپردازيم. به عنوان نمونه، منظومههای عاشورايی از جمله فرمهايی هستند که در اين حوزه به فراموشی سپرده شدهاند. تنها شاعری که به اين موضوع پرداخته قيصر امينپور است.
انتهای پیام