(
امتیاز از
)
رابطه تنگاتنگ فقه با حقوق و قضا، زمینه‌ساز تدوین کتاب استفتائات قضایی
صدای شیعه: سیدمحمود خسروشاهی، یکی از گردآورندگان این کتاب، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در این باره اظهار کرد: آن‌چه پیش از همه مناسبات اجتماعی و روابط میان انسان‌ها را شکل می‌دهد، حقوق فردی و اجتماعی، حقوق جزایی و مقررات آن‌هاست که بیش‌تر بخش‌ها و مسائل فقه اسلامی درباره این بخش است. بنابراین، با توجه به رابطه تنگاتنگ فقه و حقوق از یک‌سو و فقه و قضا از سوی دیگر، تصمیم گرفتیم مجموعه مسقلی از پرسش و پاسخ‌های حقوقی، جزایی و قضایی از دیدگاه سید محمدصادق آیت‌الله العظمی روحانی را تهیه و به چاپ برسانیم.
وی درباره محتوای کتاب استفتائات قضایی هم گفت: این مجموعه بیش از 640 استفتاء را شامل می‌شود و از میان هزاران استفتاء انتخاب و در چهار فصل گنجانده شده است. نخستین فصل کتاب در برگیرنده مباحث حقوقی است. در فصل دوم نیز سخن از مباحث جزایی به میان می‌آید. همچنین فصل سوم به پرسش‌های مشترک جزایی و حقوقی اختصاص دارد و در آخرین فصل این اثر مسائل متفرقه و گوناگون بیان شده است.
وی در توضیح محتوای فصل نخست کتاب عنوان کرد: این فصل در سه بخش به بیان مفصل، علمی و دقیق احکام، اموال، اشخاص و ادله اثبات توجه دارد.
مدیراجرایی مرکز بررسی‌های اسلامی قم ادامه داد: بخش اموال به موضوعاتی مانند وقف، تولید در وقف، بیع و احکام معاملات، خیارات و حق فسخ، اجاره، ودیعه، عاریه، قرض و ربا، ارث و وصیت توجه دارد. همچنین در بخش‌های اشخاص و ادله اثبات سخن از نکاح و موانع آن، مهر، نفقه، حق حبس، اهدای نطفه و حضانت، قسم، اقرار و انکار و شهادت به میان می‌آید.
وی بیان کرد: البته این موضوعات در کتاب «استفتائات قضایی» به شکل مفصل تشریح شده و احکام و زیرمجموعه‌های هر یک از آن‌ها در قالب سوال و جواب به مخاطبان گفته شده‌اند.
خسروشاهی اظهار کرد: در مبحث قرض و ربا زیرمجموعه‌هایی مانند قرض برای مصرف معین، شرط قیمت روز پرداختن در قرض، مشروط زیادی در قرض، کاهش ارزش پول در قرض، گرفتن وام از بانک تحت عنوان مضاربه، عدم حرمت ربای حکمی، رهن منزل بدون ارتکاب ربا و قرار دادن اجل در مقابل زیادی در قرض تشریح می‌شوند.
وی در پاسخ به این سوال که «فصل دوم استفتائات قضایی با چه رویکردی تدوین و تنظیم شده است؟» بیان کرد: این فصل از کتاب استفتائات قضایی به مباحث روز جامعه که احکام آن برای خیلی از افراد مبهم است و درباره آن سوالاتی گوناگون دارند می‌پردازد. در فصل دوم موضوعاتی کلی نظیر حدود، سرقت، قصاص، دیات و تعزیرات و زیرمجموعه‌های آن‌ها بررسی می‌شوند.
این کارشناس حوزه دین در تشریح فصل سوم کتاب «استفتائات قضایی؛ مجموعه‌ای پرسش و پاسخ‌های حقوقی و جزایی» چنین عنوان کرد: آیت‌الله العظمی روحانی در این فصل به بیان مباحث مشترک حقوقی و جزایی شامل ضمان، احکام قضاوت و احکام حقوقی و جزایی فرد خنثی توجه دارند. در این بخش از کتاب، پاسخ به پرسش‌هایی در حوزه ضمان در شهادت کذب، عدم ضمان در صورت تلف با زلزله، حمل بار اضافی بدون اذن مالک، سهل‌انگاری در عمل جراحی، دفع حمله دیوانه، ضمانت پستچی، اسباب ضمان، ضمان خسارات وارد شده به وسیله درختان خیابان و تکدی‌گری، خودداری قاضی از احراز امور قضایی، احکام قضاوت در فروع مختلف و احکام فرد خنثی مطرح شده‌اند.
وی درباره آخرین فصل کتاب حاضر گفت: چهارمین فصل کتاب به مسائل متفرقه اختصاص یافته است. مسائلی نظیر خرید با مبلغ کلاه‌برداری شده، تراضی بر تقسیم بدون تعدیل سهام، تبادل زندانیان دو کشور با هم، موارد اجرای قاعده قرعه، استفاده از سکه و کارت‌های بهادار تقلبی، استفاده از چک مخدوش، کسب درآمد از راه تکدی‌گری سالمندان و حکم مالکیت، اجاره و وقف مدارهای ماهواره‌ای و فروش یا اهدای اعضای بدن برای جراحی و پیوند به دیگران، در این بخش تدوین و طراحی شده‌اند.
گردآورنده کتاب «استفتائات قضایی؛ مجموعه‌ای پرسش و پاسخ‌های حقوقی و جزایی» درباره هدف و نحوه دسته‌بندی موضوعات اثر حاضر بیان کرد: در تقسیم مباحث این نوشتار سعی شده تا حد امکان از ترتیب معین و خاص قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی استفاده شود و مباحث قضایی با احکام خاص شرعی خلط نشود.
وی با بیان این‌که مخاطبان این مجموعه قضات، وکلا، طلاب و دانشجویان‌اند یادآور شد: تاکنون از آیت‌الله العظمی سید محمدصادق روحانی هفت جلد استفتائات شرعی و پنج جلد استفتائات اعتقادی و اخلاقی به زبان‌های فارسی و چهار جلد استفتائات شرعی و اعتقادی به زبان عربی منتشر شده‌اند.
کتاب «استفتائات قضایی؛ مجموعه‌ای پرسش و پاسخ‌های حقوقی و جزایی» به کوشش سیدمحمود خسروشاهی با همکاری سیدجواد حسینی‌خواه با شمارگان یک هزار نسخه، در 392 صفحه و به بهای 75 هزار ريال در سال 1392 از سوی انتشارات کلبه شروق راهی بازار کتاب شده است.
منبع: ایبنا
انتهای پیام