گفتگو با سید محمود خسروشاهی درباره آیت الله مرتضی خسروشاهی و کتاب معنی حدیث الغدیر

صدای شیعه: سیدمحمود خسروشاهی، نوه مرحوم آیت‌الله سیدمرتضی خسروشاهی، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با بیان این مطلب اظهار کرد: نویسنده کتاب با بررسی حدیث غدیر و کلمات به کار رفته در آن و مطالعه تفسیرهای علمای اهل سنت، به ویژه فخررازی، به شبهات و استدلال‌های آنان پاسخ داده و دلایل منطقی را برای اثبات کلام خود آورده است. حدیث روز خیبر، اولی‌الامر اهل بیت(ع)، آیه تطهیر، حدیث ثقلین، حدیث «علی مع الحق»، سخن خلیفه در جریان بیعت و دعای پیامبر(ص) برای حضرت علی(ع) در روز غدیر، از جمله دلایلی‌اند که این نویسنده برای اولویت پیروی از مذهب امامیه در کتاب «معنی حدیث الغدیر» آورده است.



وی با بیان این‌که این اثر با تحقیقی از استاد سیدهادی خسروشاهی و به همت موسسه بوستان کتاب به زبان عربی منتشر شده‌است، ادامه داد: بخشی از این کتاب به فتوای شیخ محمود شلتوت، رییس دانشگاه الازهر مصر درباره جواز پیروی از مذهب شیعه امامیه اختصاص دارد که در قسمتی از آن،نوشته شده‌است؛ «مذهب جعفری معروف به مذهب شیعه دوازده امامی، مذهبی است که تعبد به آن مانند دیگر مذاهب اهل سنت شرعا جایز است. پس سزاوار است که مسلمانان این مذهب را بشناسند و از تعصب بی‌جا نسبت به مذاهب معین رهایی یابند.»

مقدمه امام موسی صدر بر کتاب «حدیث الغدیر»

مدیر اجرایی مرکز بررسی‌های اسلامی یادآور شد: امام موسی صدر نیز بر این کتاب مقدمه‌ای نسبتا مفصل نوشته و در معرفی کتاب چنین گفته است؛ «گفتیم که بسیـاری از بزرگان دربـاره حدیث غدیـر و سنـد و دلالت آن، کتاب‌هایی تالیف کرده‌اند که کتاب حاضر (معنی حدیث الغدیر) جزء همین تالیفات ارزشمند است، زیرا با دقتی ژرف، دلالت حدیث را بررسی کرده و معنی آن را توضیح داده‌است. مولف مرحوم آن، از علمای بزرگ شیعه در آذربایجان ایران بوده‌است و این کتاب یک‌ مرتبه در کشور عراق و اکنون نیز در مرکز مطالعات اسلامی در قم تحت نظارت فرزند مولف، علامه سیدهادی خسروشاهی با اضافات و اصلاحاتی به چاپ رسیده‌است تا برای همگان سودمند باشد. از خداوند متعال خواستاریم همواره به ایشان توفیق دهد تا در دعوت به حق و ایفای رسالت جهانی اسلام به وظیفه خویش عمل کند. خداوند توفیق‌دهنده و یاری‌رسان است.»

وی درباره پیشینه مرحوم آیت‌الله سیدمرتضی خسروشاهی گفت: خاندان خسروشاهى يکى از خاندان‌هاى علمى آذربايجان است که سابقه‌ای بيش از 400 سال علم و فقاهت در آن خاندان ريشه دوانیده و شخصيت‌هاى برجسته علمى از آن برخاسته‌اند. آيت‌الله سيدمرتضى حسينى خسروشاهى فرزند آيت‌الله سيداحمد، سيادت را با 36 واسطه از امام حسين(ع) به ارث مى‌برد. 

سیدمحمود خسروشاهی با بیان این‌که آیت‌الله سیدمرتضی خسروشاهی در 14 شوال المکرم 1299 هجری قمری در نجف اشرف دیده به جهان گشود و سپس به اتفاق خانواده‌اش به تبريز آمد، افزود: وی پس از سپرى کردن دوره کودکى، علوم مقدماتى، فقه و اصول را در محضر پدرش آيت‌الله سيداحمد خسروشاهى فراگرفت و در سال 1310 هجری قمری به نجف اشرف رفت و در محضر ميرزا ابوالقاسم جواهرى و ميرزا رضا (بالا آقا) به تحصيل پرداخت و در  24 سالگى به حد استنباط و اجتهاد احکام اسلامى دست يافت و نخستین اجازه اجتهاد را از سيدمحمدکاظم يزدى طباطبايى دريافت کرد. 

وی در پاسخ به این سوال که «این عالم شیعی اجازه اجتهاد و نقل حدیث خود را از چه کسانی دریافت کرد؟» گفت: وی در سال 1347 هجری قمری از ديگر شخصيت‌ها مانند آيت‌الله ميرزاعلى‌اصغر تبريزى، ميرزا‌ ابوالحسن حسينى انگجى تبريزى، حاج شيخ عبدالکريم حائرى تبريزى و ميرزامحمد نجفى اجازه اجتهاد گرفت. ميرزا محمدحسين نایينى نیز در سال 1348 هجری قمری اجازه اجتهاد و نقل حديث را به وی داد.

نگاهی به فعالیت‌های مولف «معنی حدیث الغدیر»

مدیر اجرایی مرکز بررسی‌های اسلامی درباره فعالیت‌های این عالم شیعی عنوان کرد: آیت‌الله خسروشاهی پس از سال‌ها تحصيل در کشور عراق به تبريز بازگشت و بيش از نيم قرن در مسجد پدرش در بازار تبريز به ارایه خدمات علمى، دينى، تبليغ، اقامه جماعت، امر به معروف و نهى از منکر و پاسخ‌گويى به سوالات شرعى پرداخت. 

وی بیان کرد: آيت‌الله خسروشاهى با وجود کثرت مشاغل در زمان‌هایی که فرصتی می‌یافت، مشغول تاليف مى‌شد که از جمله آثار به یادگار مانده از وی می‌توان به کتاب‌های فوائد الافهام فى قواعد الاحکام، الطهارة، نثارات الکواکب على خيارات المکاسب، اهداء الحقير الى اخيه البارع البصير، هداية الاُمة الى زيارت الائمة(ع)، امطار الدّرّ فى مقدار الکُرّ، ذورة العاده فى نيّة العبادة، مختصر الکلام فى حکم السلام، قمع الشکوک عن لباس المشکوک، متنزّه الاخبار، ادلّه کراهت تشبّه به کُفّار، تسهيل التناول، فى احکام الصّرفة المستحدثه، رسالة فى التّقيه، حاشيه عروة الوثقى، حاشيه بر قوانين، حاشيه بر رسائل شيخ انصارى، حاشيه بر شرايع، حاشيه بر شرح لمعه، حاشيه صيد و ذباحة، مرحوم شيخ محمدحسن مامقان، حاشيه بر مناسک آيت‌الله بروجردى، رسائل مفرده در مسائل متفرقه و مواعظ و منابر اشاره کرد.

نوه مرحوم آیت‌الله خسروشاهی ادامه داد: مرحوم شيخ محمد شريف رازى در آثار الحجة درباره مرحوم آیت‌الله خسروشاهی نوشته است؛ «به درستى که آن مرحوم در همه عمر خود مواظب عمل و صلاح بوده، بلکه حليف تقوى بودند و با کبر سن، بر تدريس اشتغال داشت و تدريس آن مرحوم، به وجهى بود که طلاب فقه و علم بر آن رغبت مى‌کردند و از اين لحاظ، همه منقاد و جميع اهل علم به آن مرحوم خاضع بودند و به فقه و فقاهت آن مرحوم اقرار کرده‌اند.» 

خسروشاهی در پایان گفت: کتاب «معنی حدیث الغدیر» با شمارگان 1500 نسخه و در 180 صفحه به همت نشر بوستان کتاب منتشر شده‌است. البته به زودی نیز ترجمه این کتاب در مرکز بررسی‌های اسلامی قم آغاز می‌شود و تا سال آینده  نخستین‌بار به زبان فارسی روانه بازار کتاب خواهد شد.