آیات قرآن در خصوص اقتصاد مغفول مانده است
صدای شیعه: ایرج توتونچیان در رابطه با ماهیت علم اقتصاد در ایران اظهار کرد: آنچه در خصوص علم اقتصاد از پیش از انقلاب به جامعه علمی کشور به ارث رسیده است، علمی بر پایه نظام سرمایه‌داری و کمونیستی است که پس از انقلاب تا حد ضعیفی صبغه اسلامی به آن افزوده شد. بنابراین علم اقتصاد امروز معجون و مخلوطی از نظام سرمایه‌داری که پایه اصلی سیستم اقتصادی ما را تشکیل می‌دهد، تفکرات افرادی که سنگ اقتصاد کمونیستی را به سینه می‌زنند و تا حدودی علم اقتصاد اسلامی است که بهترین تعبیر در این خصوص را می‌توان تشبیه به آن مَثَلی کرد که وقتی به فردی زرافه را نشان می‌دهند، می‌گویند این چیست، می‌گوید شترگاوپلنگ و در واقع هر صفت ظاهری از این حیوان را به حیوانی دیگر نسبت و تطبیق می‌دهد.
فقدان وجود خط مشی مشخص در پی‌ریزی اقتصاد اسلامی
عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) در ادامه افزود: بنابراین ما خط مشی و جهت خاصی را به خصوص در چند سال اخیر در پیش نگرفته‌ایم و متأسفانه پایه‌های اقتصادی خود را بر اساس همان نظام سرمایه‌داری مستحکم‌تر کرده‌ایم که یکی از این پایه‌ها ربا یا بهره در سیستم بانکی و معاملات است که به صورت روزمره وارد زندگی افراد شده و دست کمی از کشورهای مبتنی بر نظام سرمایه‌داری ندارد که معاملات خود را بر اساس ربا انجام می‌دهند؛ از سوی دیگر شیوع سفته بازی به این معنا که در بورس اوراق بهادار به چشم می‌خورد، پایه دیگر اقتصاد ما را شکل می‌دهد و در کشور ما که مردم احساس معنوی و دینی قوی دارند و می‌توانند به خوبی تشخیص دهند، با دست کاری الفاظ و تغییر نام قصد دارند این معاملات را حلال جلوه دهند.
اساتید دانشگاهی لزومی به حرکت در راستای اقتصاد اسلامی نمی‌بینند
وی با تأکید بر اینکه آنچه امروز در عمق کتاب‌های درسی اقتصادی ما با ظاهر اسلامی به چشم می‌خورد، همان نظام سرمایه‌داری است که تدریس و ترجمه می‌شود، گفت: متأسفانه برخی اساتید دانشگاه‌ها لزومی برای جایگزینی علم اقتصاد اسلامی به جای علم اقتصاد غربی نمی‌بینند و این در صورتی است که بسیاری از جوانان دانشجوی کشور دغدغه اسلامی شدن علم اقتصاد را دارند؛ ما در این سی و پنج سال که از انقلاب می‌گذرد، فرصت طلایی را از دست دادیم، چرا که در اوایل انقلاب زمینه برای پذیرش علم اقتصاد اسلامی به خوبی فراهم شده بود، اما این اتفاق بنا به دلایل سیاسی یا جامعه‌شناسی که قصد ورود به آنها را ندارم، عملی نشد.
توتونچیان با بیان اینکه یک فرد دانشگاهی محیط سالم و اسلامی می‌طلبد که با قرار گرفتن در آن بداند و تصور کند اسلام در حوزه علم اقتصاد چطور عمل می‌کند و چه دستوری دارد، عنوان کرد: امروز زمانه فوق‌العاده سختی شده و شرایط برای باور این علم و ایجاد انگیزه بسیار ضعیف است؛ اگر فردی بخواهد فضای سالمی را برای خود ببیند باید به گوشه‌ای نشسته و خود را در دام سیستم اقتصاد ربوی غربی امروز نیندازد. به نظر می‌رسد سخت‌ترین کار دنیا، فکر کردن آن هم تفکر خلاق‌مدارانه است. بنابراین اگر بخواهیم علم اقتصاد رایج را اسلامی کنیم، نخست باید بدانیم امروز بسیار دیر است، اما برای شروع سی سال نیاز داریم تا افراد به تدریج برای پذیرش این تفکر و حاکم شدنش آماده شوند، پس از آن باید با اراده و عزمی ملی نه به صورت فردی و حمایت دولت در فضایی اسلامی همراه با شاخصه‌ها و معیارهای اقتصاد دینی به این مقوله پرداخت.
کتب موجود در حوزه اقتصاد اسلامی سطح کیفی پایینی دارند
عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) با اشاره به اینکه هنوز شرایط محیطی جهت پذیرش برای تحول در علم اقتصاد فراهم نیست، تأکید کرد: ما در قرآن آیاتی در خصوص اقتصاد داریم که متأسفانه به دلیل جهل از آنها غافل مانده‌ایم؛ به طور مثال در آیات قرآن افرادی که معاملات ربوی می‌کنند با خدا و رسولش دشمن هستند! بنابراین ما منبع داریم اما با هجوم فرهنگ غربی باید گفت در این زمینه اقدامی انجام نداده‌ایم و گمان نمی‌کنم در فرصت کوتاهی بتوان علم اقتصاد را اسلامی کرد و شاید برای تحقق این هدف باید 40 تن از اندیشمندان را روانه جزیره‌ای دور افتاده کرد و کاغذ و قلم و رایانه در اختیار آنها قرار داد تا خارج از محیط ناسالم ربوی بنشینند و تفکر کنند و با تألیف چندین کتاب اقتصادی بتوانند با گذشت 15 سال، علم اقتصادی تدوین کرده و به جامعه ارائه دهند!
توتونچیان در پایان یاد آور شد: متأسفانه کتاب‌ها و منابع درسی موجود بر اساس نظام سرمایه‌داری غرب تدوین، و در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود و ما هیچ اقدامی در این خصوص انجام نداده‌ایم و حتی کتاب‌هایی که از سوی مسلمانان خارجی تدوین شده است، اغلب از سطح علمی نازلی برخوردار هستند.
انتهای پیام