95 درصد بناهای تاریخی عربستان ویران شد ; تصاویر

صدای شیعه: به گزارش روزنامه انگلیسی ایندیپندنت، در طول 10 سال گذشته مقدس ترین شهر در دین اسلام دچار دگرگونی های گسترده ای شده است.
شهری که روزی بیابانی بود که برای سکنی دادن و سرپناه دادن به زائران هم به سختی جا داشت و امکانات آن به شدت محدود بود اکنون گوشه و کنار آن پر از آسمانخراش ها شده است و هتل های شیک و مجلل و بازار ها و فروشگاههای زنجیره ای آنچنانی در آن خودنمایی می کنند.
برای خاندان آل سعود، شهر مکه تجسمی از تفکر آنها در مورد آینده است .کلان شهری مجلل که از پول های هنگفت نفتی بنا شده و غرور ملی عربستانی ها را به نمایش می گذارد.
با این حال رشد گسترده جمعیت در عربستان – به خصوص در شهرهای مذهبی مکه و مدینه- مایه نگرانی عربستانی ها شده است. به خصوص که این جمعیت گسترده و این طرح های کلان برای ساخت و ساز مدرن در این شهرها، تهدید بزرگی برای میراث تاریخی این شهر هامحسوب می شود. جالب اینکه مقامات روحانی عربستانی هم بر ضد این میراث تاریخی موعظه می کنند و کمر به تخریب مکان های باستانی کشور خود بسته اند.


شهر مکه، جایی که روزی حضرت محمد(ص) مردم را دعوت به برابری می کرد و اعتقاد داشت باید همه مسلمانان با هم برابر باشند، اکنون به شهری تبدیل شده که اختلاف طبقاتی در آن بیداد می کند و مبدل به شهر ثروتمندان شده، منتقدین می گویند که سرمایه داری و کاپیتالیسم به شکلی عریان در این شهر شکل گرفته و به عنصری ذاتی در شهر مکه تبدیل شده است.
البته تعداد کمی از این منقدین حاضر می شوند که نظرات خود را به طور علنی بیان کنند چرا که ترس زیادی در مورد انتقاد از سیاست های رسمی حکومت خودکامه پادشاهی آل سعود در میان مردم پراکنده شده است و کمتر کسی جرات انتقاد از سیاست های حکومت را دارد. کشورهای مسلمان دیگر هم، به استثنای ایران و ترکیه، از ترس اینکه با عربستان تنش های دیپلماتیک پیدا کنند یا برای گرفتن ویزای عربستان برای زائران کشورشان با مشکل مواجه شوند، زبان به کام گرفته اند و در مقابل سیاست های عربسان سکوت اختیار کرده اند.
اما تعداد از باستان شناسان و مورخان برجستۀ عربستان این بحث را آغاز کرده اند که فرصت حفظ بقایای مکان ها و میراث تاریخی عربستان به سرعت در حال سپری شدن است.
دکتر عرفان العلاوی، مدیراجرایی بنیاد تحقیقات میراث اسلامی، می گوید:« هیچ کس جرات ایستادگی در مقابل مقامات را ندارد و جرات اینکه این تخریب گرایی را محکوم کند. تاکنون حدود 400-500 مکان تاریخی تخریب شده اند. امیدوارم برای حفظ بقیه مکان های باستانی خیلی دیر نشده باشد». بنیاد تحقیقات میراث اسلامی، تاکنون تلاش های ناموفق زیادی برای حراست از میراث باستانی عربستان سعودی صورت داده است.

سامی انگاوی، کارشناس معروف و برجستۀ معماری اسلامی، هم نظری مشابه با العلاوی دارد. وی پیش از این در مصاحبه ای با رویترز، اظهار اظهار کرده بود:« سیاست های عربستان کاملا در تضاد با طبیعت مکه و قداست خانه خدا است. چه مکه و چه مدینه از نظر تاریخی تقریبا منقرض شده اند. هیچ چیز تاریخی در این شهرها پیدا نمی شود تنها آسمان خراش ها به چشم می آیند».
400 هزار مترمربع فضای جدید شهری در حال ساخت است تا حدود 1.2 میلیون زائری که هر سال بر تعداد زائران عربستان اضافه می شوند را در خود اسکان دهد. با پیشرفت های ساختمانی صورت گرفته مسجد الحرام مکه به زودی به بزرگترین ساختمان مذهبی جهان تبدیل می شود.
در این میان، بنیاد تحقیقات میراث اسلامی فهرستی از مکان های تاریخی که بخاطر ساخت و سازهای گسترده و بی برنامه در عربستان در معرض تخریب و نابودی قرار دارند، ارائه داده است. این فهرست شامل مواردی مانند مکان هایی مربوط به عهد عثمانی و عباسی در مسجد الحرام، محلی که حضرت محمد(ص) در آنجا متولد شد و مکانی که عموی ایشان حمزه رشد کرد، را در بر می گیرد.
البته جای بحثی در این مورد وجود ندارد که مکه و مدینه با توسعه های زیرساختی نیاز دارند. به هر حال، هر ساله حدود 12 میلیون زائر برای دیدار خانه خدا ره عربستان سفر می کنند و برآورد می شود که این تعداد تا سال 2025 به 17 میلیون افزایش یابد.



اما منتقدین بر این نظرند که تلاش برای توسعه زیرساخت های این شهرها، باعث شده است که مقامات مسئول بدون در نظر گرفتن میراث فرهنگی این شهرها دست به تخریب گستردۀ آثارباستانی بزنند. انستیتوی مطالعاتی که در واشنگتن مستقر است تخمین می زند که حدود 95 درصد آثار و مکان های باستانی مکه که بیش از هزار سال قدمت داشته اند، در دو دهه گذشته بطور کامل تخریب شده اند.
به گزارش شفقنا در ادامه این مقاله آمده است: این تخریب ها با تفکر وهابی که در عربستان شکل گرفته است، قرابت خاصی دارد و این تفکر روند تخریب آثار باستانی را دو چندان کرده است. تفکر وهابی تفسیری بسیار افراطی و بنیادگرایانه از اسلام دارد که از زمان قدرت گیری حکومت آل سعود در عربستان سعودی در خدمت به منافع این خاندان عمل کرده است.
از نگاه وهابیون، مکان های تاریخی و مقبره ها، "شرک" و بت پرستی را رواج می دهند و باید نابود شوند. در دهه بیست که قبیله آل سعود در مکه به قدرت رسید که از اولین چیزهایی که شروع به تخریب آن کرد، مقبره های بسیاری از چهرهای برجسته و مفاخر تاریخ اسلام بوده است. از آن زمان تاکنون، سیاست این حکومت نابودی میراث باستانی عربستان بوده است. از سه مکانی هم که عربستان به سازمان ملل اجازه داده است به عنوان مکان های تاریخی جهانی ثبت کند، هیچ یک به اسلام مرتبط نیستند و آثار باستانی اسلامی محسوب نمی شوند.
اما در مقابل تنها لازم است تنها کمی به بالا و به سوی آسمان نگاه کرد تا آخرین نمونه ها از اشتیاق سیری ناپذیرحکومت سلطنتی عربستان سعودی برای معماری های مدرن و ساختمان های مجلل را مشاهده کرد.



در ارتفاع 600 متری برج ساعت سلطنتی مکه قرار دارد که اوایل امسال افتتاح شد. آسمان خراش های عظیم - که هتل های پنج ستاره ای را که فقط افراد متمول قادر به استفاده از آنها هستد را در خود جا داده اند- هم چهارگوشه شهررا احاطه کرده اند.
برای ساخت «شهر آسمان خراش ها»، مقامات مسئول دینامیت هایی در کوههای اطراف مکه کار گذاشته و بسیاری از مکان های تاریخی در این قسمت های من جمله دژ اجیاد که متعلق به دوره عثمانی است، را نابود کردند. در طرف دیگر مجموعه مسجد الحرام هم خانه همسر اول پیامبر، ]حضرت [خدیجه تخریب شده است. سرنوشت خانه ای که خود پیامبر در آن متولد شد هم هنوز نامشخص است. همچنین مسئولین عربستانی برنامه دارند که قسمت های مربوط به دورۀ عثمانی مسجد الحرام که نام یاران و همراهان پیامبر در آنها آمده است را نابود کنند، چرا که این مسئله چیزی نیست که مورد علاقه وهابیون باشد.

غیرمسلمانان نمی توانند به مکه و مدینه وارد شوند، اما خبرنگاران ایندیپندنت توانستند با تعدادی از شهروندان عربستانی گفت و گو داشته باشند در این مصاحبه ها بسیاری از افراد نارضایتی خود را از دگرگونی های شهرشان ابراز کردند. یک زن جوان توضیح داد که خانۀ پدریش اخیرا با بولدوزر تخریب شده است و او و خانواده اش کماکان منتظر دریافت خسارت و غرامت هستند اما هنوز چیزی دریافت نکرده اند. وی اضافه می کند:«اخطار چندانی به ما ندادند؛ تنها آمدند و به پدرم گفتند که خانه ات باید خراب شود».
شهروند دیگری از مکه هم ابراز می کند:«اگر شاهزاده ای یا یکی دیگر از افراد خانواده سلطنتی بخواهد کاخ خود را گسترده کند، براحتی دست به کار می شود. هیچ کس جرات ندارد در ملا عام در مورد این مسئله صحبت کند. ترس همه جا سایه افکنده است».
دکتر العلاوی امیدوار است که جامعه بین الملل بالاخره به خود بیاید و متوجه شود که در کشوری که مهد اسلام است چه حوادثی در حال به وقوع پیوستن است. او در پایان می گوید:«ما هرگز اجازه نمی دهیم کسی اهرام مصر را نابود کند، پس در چنین شرایط چگونه می شود اجازه داد که آثار باستانی که مربوط به اسلامند و از اهمیت بالاتری برخودارند، نابود شوند».// خبرگزاری شفقنا