(
امتیاز از
)
آنچه از نان شب برای دانشگاه‌ها واجب تر است
صدای شیعه: اگر توسعه علمی را به این مفهوم در تمامی شوون آن بسط دهیم آنگاه به لزوم توجه به نظام تربیتی و اخلاقی صاحبان علم نیز تاکید خواهیم کرد.بدون تردید صلاحیت دانشگاه به عنوان مظهر بالندگی علمی بر کسی پوشیده نیست؛ با این توصیف علم پویا ، علمی است که بتوان با کمک آن امکان توفیق و تعالی مبانی اخلاقی را نیز در آن لحاظ کرد.اخلاق در چنین دانشگاهی به منزله کسب مدارج علمی با در نظر داشتن حقوق قانونی دیگر صاحبان علم است.اخلاق در چنین دانشگاهی به منزله احترام به جایگاه و منزلت فاخر استادان دانشگاهی است.مفهوم دانشگاه اسلامی نیز با در نظر داشتن همین مقولات بسط می‌یابد.
از این مفهوم سابقه‌ای چون بسته شدن دانشگاه‌ها، تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی و شورای عالی انقلاب فرهنگی، تشکیل جهاد دانشگاهی، تشکیل دفتر همکاری‌های حوزه و دانشگاه و... را می‌توان در یافت .
همچنین این مفهوم با مقولاتی چون وحدت حوزه و دانشگاه، رابطه علم و دین، علوم انسانی اسلامی، جنبش نرم افزاری و بسیاری مفاهیم دیگر گره خورده است با اینحال این موضوع از آن مفاهیمی است که متاسفانه در طی سالهایی که از طرح آن می‌گذرد با طرح انگیزه های سیاسی و گاه حزبی به موضوعی اختلاف انگیز تبدیل شده است.
با اینکه پیشینه طرح این موضوع به پیش از انقلاب باز می‌گردد و نشان در سخنان امام خمینی(ره) در اواخر دهه چهل شمسی دارد - که با پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان مطالبه جدی رهبری، در دستور کار نظام قرار گرفت و منجر به صدور فرمان «انقلاب فرهنگی» در سال 1359 از سوی امام(ره) شد- اما به نظر می‌رسد هنوز متولیان امر، تعریف واحدی از آن به دست نیاورده‌اند چنانکه رهبر معظم انقلاب با تاکید بر بد فهمی عده ای در این خصوص می‌گویند: “البته من هم مىتوانم این را احساس کنم که منظور از اسلامى‌شدن دانشگاه‌ها، همیشه و همه جا و نزد همه درست فهمیده نشده باشد؛ بعضی‌ها آن را خیلى محدود، کوچک و ضعیف فهمیدهاند.» ایشان با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها صددرصد اسلامى نیست می‌گویند «اسلامى فقط به معناى رعایت کردن حجاب و این حرفها نیست؛ همین تحقق علم و تحقیق، اسلامى است. اگر بخواهیم دانشگاه بهطور کامل اسلامى باشد، باید همه جنبهها در آن رعایت شود، که نشده است. البته باید تلاش کنید؛ کار دست شما دانشجویان است.»
ایشان در جایی دیگر با اشاره به این ضرورت می‌فرمایند : «اسلامی کردن دانشگاه‌ها... به اعتقاد من، از نان شب برای دانشگاه‌ها واجب‌تر است!»
همانگونه که اشاره شد برغم این تاکید از سوی رهبر انقلاب و ضرورت توجه به تمامی شوون در ترسیم دانشگاه اسلامی متاسفانه این راه گاه با تدابیر سیاسی برخی از مدیران دانشگاهی به بیراهه نیز رفته است.
دبیر ستاد تدوین سند دانشگاه اسلامی درباره ضرورت اسلامی شدن دانشگاه‌ها می‌گوید: استفاده از ظرفیت و زمینه علمی دانشگاه‌ها برای شناسایی و حل مسایل جامعه اسلامی در عرصه ملی و بین المللی ضرورتی است که نظام اسلامی با آن مواجه است و می‌خواهد با تکیه بر مبانی معرفتی و بنیادهای ارزشی و اسلامی خود ، ظرفیت علمی و فکری دانشگاه به حل مسایل جامعه مسلمان بپردازد.
روح ا... شاطری اضافه می‌کند: مقام معظم رهبری می‌فرمایند اسلامی کردن دانشگاه به معنای علمی کردن آن است. نگاه ما به اسلام برمبنای ارزش به علم، عقل، معرفت، تحقیق و تفکر است و این گونه نیست که به هر ظنی بدون ابتنای بر مبانی معرفتی اسلام احترام بگذاریم.
وی در خصوص جایگاه استادان سکولاردر این طرح می‌گوید: اگر سکولار بودن استادان به این معنا باشد که آنها در حوزه نظر اعتقاد داشته باشند که عدم حضور دین در عرصه سیاست، حکومت و جامعه می‌تواند ضامن مصالح بیشتری باشد لزوماً مخل فعالیت علمی آنها نیست. اگر این استادان برخوردی سیاسی به نفی ارزش های دینی با استفاده از ظرفیت دانشگاه در نظام اسلامی نداشته باشند می‌توانند به فعالیت علمی و تخصصی خود ادامه دهند و مراتب تخصصی آنها مورد احترام است.
مهمترین وجه دانشگاه اسلامی تلاش برای نیل به جایگاه برتر علمی و کمک به رشد و توسعه جامعه است .دانشگاه بدون علم در جامعه دین مدار و اسلامی نه تنها کارکردی در این فرآیند ندارد که به ترسیم چهره ای غیر واقع از دین نیز منجر خواهد شد.رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به این ضرورت بدیهی می‌فرمایند: «شاید در جاهایی علم گرایی یک فحش و نقطه منفی محسوب می‌شود، اما آنجایی که نقطه منفی محسوب نمی شود، دانشگاه است. دانشگاه بی علم، فایده ای ندارد. یعنی واقعا دانشگاه بی دانش، فقط یک گاه است! باید علم باشد؛ یعنی واقعا در دانشگاه هر چه ممکن است بایستی روی مساله علم تکیه کرد و به علم واقعا بها داد.»
یک عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است: اسلامی شدن دانشگاه‌ها باید با اسلامی کردن متون و ورود نرم افزار علوم اسلامی به دانشگاه‌ها و آشنایی استادان با اسلام آغاز شود. حجت الاسلام دکتر محمود نبویان که شعار انتخاباتی اش نیز اسلامی کردن دانشگاه‌ها بوده است در همین خصوص می‌گوید : ما باید یک باز آموزی دینی برای استادان داشته باشیم چون دانشگاه برای نظام است برای دین است و باید دانشگاه نیروی متعهد به دین و نظام تربیت کند.باید به لحاظ معارف دینی روی دانشجو کار شود و این سطح از معارف که در دانشگاه درس می‌دهیم کافی نیست.
وی می‌گوید : ظواهر و قراین باید در دانشگاه عوض شود ؛ ظواهری که در دانشگاه است اسلامی نیست و باید عوض شود .
اما مجتبی قدیری عضو یکی از تشکل‌های دانشجویی دانشگاه تهران با نقد نگاه کسانی که پیش از هر مقوله دیگری از تجدید نظر در ظواهر دانشگاهی صحبت به میان می‌آورند می‌گوید:یکی از ضربه هایی که دانشگاه‌ها در مسیر اسلامی شدن خود خورده اند تفسیر غلط از مفهوم دانشگاه اسلامی است.امروزه بسیاری از سرفصل‌های دانشگاهی هیچگونه سنخیتی با نیازهای اساسی جامعه ما ندارد، بسیاری از استادان دانشگاه از فرط خستگی تدریس در چند دانشگاه ، توان علم آموزی ندارند.در برخی از دانشگاه‌ها هویت علم و عالمان به راحتی به زیر سوال می‌رود در چنین اوضاع و احوالی هنوز عده ای معتقدند اگر ظاهر را تغییر دهند خود بخود همه مقولات هم تغییر خواهد کرد در صورتی که این طرز فکر یکی از اساسی ترین دلایل انحراف مسیر دانشگاه به سوی هدف مقدس اسلامی شدن است./ قدس آنلاین
انتهای پیام