دیدگاه چند تن از مراجع تقلید درباره حکم آزار و اذیت حیوانات در سیرک ها

در حال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته، سیرک‌های حیوانات ممنوع شده و سیرک‌ها صرفا به نمایش آکروبات انسان ها مشغول هستند چرا که گونه های جانوری مورد استفاده در سیرک ها غالباً از انواع در خطر انقراض و تحت حمایت سازمان های تخصصی ملی و بین المللی بوده  و تعدادشان در طبیعت روز به روز کاسته می شود. مبنای آموزش این حیوانات نادر برای انجام حرکات غیر طبیعی در سیرک، تنبیه و تحریکات دردآور است. حیوانات غالباً برای دریافت غذای مورد نیازشان مجبور به انجام حرکات مخالف با طبیعتشان می شوند تا جایی که گاهاً بر اثر نوع تغذیه و تحریکات شدید عصبی جان می دهند.

مضافاً بیم آن می رود که رفتار نامناسب با حیوانات در نمایش ها، موجب  آموزش های غیر اخلاقی شده و به شیوع این اعمال و صید، نگهداری و آزار حیوانات (مخصوصاً گونه های حمایت شده) منجر شود.

آیا معظم له این امور را مصداق منکر می دانند و مخالفت با آن را نهی از منکر؟

پاسخ آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

اذیت و آزار آنها برای این گونه امور اشکال دارد مگر اینکه هدف مهمی در کار باشد مانند جستجوی انسان هایی که زیر آوار مانده اند یا استفاده های جنگی و نظامی.

پاسخ آیت الله العظمی سبحانی:

آزار حیوانات به قصد تفریح و امثال آن بنا بر احتیاط جایز نیست.

پاسخ آیت الله العظمی نوری همدانی:

شکنجه و آزار رساندن به حیوان جایز نیست.

پاسخ آیت الله العظمی روحانی:

در کتاب فقه الصادق ج(33) ص 490 فصلی را عنوان کرده ایم تبعالروایات مرویه از ائمه اطهار سلام الله علیهم اولین مطلب نفقه حیوان مملوک بر صاحبش واجب است و حیوان اگر رها شود خودش نفقه را پیدا می کند در صورتیکه کافی نباشد بر مالکش واجب است حتی زنبور عسل که بمقتضای روایات باید مقداری از عسل در محل باقی بگذارند برای تغذیه آنها.

در روایات نبوی روایتی است از رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود در آتش جهنم دیدم یک گربه ای را که به صاحبش حمله می کند و او را چنگ می زند گفتند این گربه در خانه او بوده طعام به او نداده گرسنه مانده است و رها هم نمی کرده است آن را تا از جای دیگر خوراک تهیه کند. باز فرموده است پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله برای دابه [جنبنده، ستور] بر صاحبش حقوقی است هروقت از او پیاده شد ابتدا علف به او بدهد و آب به او نشان دهد تا بیاشامد و با تازیانه به صورت آن نزند و حدی فوق طاقت به آن تحمیل [نکند] و روایات خیلی زیاد است که مستفاد از آنها است که به هر عنوان (سیرک) یا غیر آن اذیت آنها و کشتنشان جایز نیست و کوتاهی در خوراک آنها از محرمات مسلم است و چنانچه مایل به بیشتر باشید به فقه الصادق رجوع کنید.