(
امتیاز از
)
کالبد شکافي الحوثي ها جنگ نابرابر عليه شيعيان در يمن
اشاره
کشور يمن پس از اتحاد دو بخش شمال و جنوب از سال 1990 تاکنون شاهد بحران هاي پي درپي و بسياري در داخل بوده است. اين بحران ها، حتي در حال حاضر در اين کشور ملموس است که از جمله آن مي توان به جنبش جدايي طلب در جنوب اين کشور اشاره کرد که هنوز هم طرفداران آن خواهان جدايي جنوب يمن از دولت مرکزي هستند.
علاوه بر اين، کشور يمن با مسائلي از قبيل بيکاري، فقر و بدهي هاي کلان خارجي مواجه است و دولت مرکزي يمن به بهانه مبارزه با القاعده، از سال 2002 تاکنون کمک هاي هنگفت نظامي و اقتصادي از عربستان و آمريکا دريافت کرده است.
گرچه طرفداران القاعده در يمن فعال هستند، اما حضور آنها در وقايع و حوادث کشور تأثيرگذار نيست و به بهانه اي براي سرکوب مخالفان سياسي دولت تبديل شده است.
به هر حال پس از اينکه دولت يمن ماه گذشته، توافقنامه «دوحه» را که با شيعيان الحوثي درباره وضعيت استان «صعده» به امضا رسانده بود، ملغي اعلام کرد، بحران اين کشور وارد مرحله تازه اي شد.
گروه الحوثي
الحوثي ها يک گروه شيعه در شمال يمن در استان صعده هستند که به بدرالدين حوثي منسوب مي شوند و به حوثي ها نيز معروف هستند و گروه «شباب مومن» نيز ناميده مي شوند. اين گروه پس از اينکه اولين برخوردها با نيروهاي دولتي يمن در سال 2004 پيش آمد معروف شدند ولي در دهه 80 قرن گذشته رشد و نمو يافتند.
به هر جهت در سال 1986 تشکيلات اتحاد شباب (جوانان) براي آموزش جوانان طايفه زيديه به دست «صلاح احمد فليته» شکل گرفت و از جمله کساني که به آموزش مبادرت کردند، «مجدالدين المويدي» و «بدرالدين الحوثي» بودند.
بر اثر اتحاد شمال و جنوب يمن در ماه مه سال 1990 و تعدد احزاب، اتحاد الشباب از يک تشکيلات آموزشي به يک گروه سياسي از طريق تأسيس «حزب الحق» که نماينده طايفه زيديه بود، تبديل شد.
اين تشکيلات از سال 2002 فعاليت هاي خود را با شعار الله اکبر... مرگ بر آمريکا... مرگ بر اسرائيل... لعنت بر يهود... اسلام پيروز است به عنوان شعارهاي پس از هر نماز رسما آغاز کرد و آنها را نيز تاکنون حفظ کرده است.
به گفته برخي منابع، جلوگيري دولت يمن از اين شعارها در مساجد زيديه يکي از دلايل مهمي بود که باعث پيدايش درگيري ها بين الحوثي ها و دولت در سال 2004 شد.
در جريان درگيري هاي نخستين بين نيروهاي دولتي يمن و گروه الحوثي در سال 2004 «حسين الحوثي» که نماينده پارلمان در انتخابات سال 1993 و 1997 بود، رهبري اين گروه را بر عهده گرفت و طي درگيري ها کشته شد.
دولت يمن اين گروه را به داشتن گرايشات فکري شيعه اثني عشري متهم مي کند، اما الحوثي ها خود را شيعه زيدي و در برخي از مسائل و مناسبت ها مانند جشن غدير و عاشورا خود را با شيعيان اثني عشري همسو مي دانند.
گروه الحوثي معتقد است وضعيت فعلي يمن چيزي جز محدود کردن آزادي فعاليت ديني، سياسي و تلاش براي از بين بردن فرهنگ و معتقدات زيدي ها از سوي دولت نيست.
اين گروه به صورت رسمي خواستار فعاليت حزبي، تاسيس دانشگاه و در نظر گرفتن مذهب زيدي به عنوان يک مذهب رسمي در کنار ساير مذاهب از سوي دولت است. اما در مقابل دولت يمن، اين گروه را به تاسيس يک کشور اسلامي و بازگشت به حکومت قبلي زيديه در يمن متهم مي کند.
توافقنامه دوحه
توافقنامه دوحه در سال گذشته ميلادي تحت نظارت امير قطر براي برقراري صلح بين گروه الحوثي (شيعيان صعده) به امضا رسيد و براساس آن هر دو طرف متعهد شدند عمليات نظامي را عليه ديگري متوقف کنند.
به موجب اين توافقنامه، دولت يمن، الحوثي ها را مورد عفو قرار مي دهد و اسيران دو طرف نيز بايستي آزاد شوند. در مقابل گروه الحوثي سلاح هايي را که از نيروهاي دولتي به غنيمت گرفته است به ارتش يمن بازگرداند.
براساس اين توافقنامه، کنترل استان صعده به عهده دولت مرکزي خواهد بود و گروه الحوثي براي فعاليت خود بايستي يک حزب سياسي تاسيس کند.
اين توافقنامه که پس از پنج دور جنگ خونين بين طرفين و با وساطت دولت قطر به امضا رسيد فقط در مورد تبادل اسيران جنبه اجرايي به خود گرفت و ساير بندهاي آن به اجرا درنيامد.
هر دو طرف درگير در يمن، يکديگر را به نقض آشکار مفاد توافق نامه دوحه متهم مي کنند وگرچه دولت يمن آشکارا پيش از اين توافقنامه را پايان يافته اعلام کرده بود، اما در مقابل محمد عبدالسلام سخنگوي گروه الحوثي اعلام کرد که اين گروه همچنان به توافقنامه دوحه پايبند است.
افکار و عقايدالحوثي ها
شيعيان زيدي ساکن استان صعده و ديگر مناطق يمن، شيعه پنج امامي هستند و معتقد به امامت زيدبن علي زين العابدين بن حسين(ع) بن علي(ع) هستند.
زيدبن علي گرچه خود را امام نمي داند و به خونخواهي مظلومان عاشورا قيام کرد، اما پيروانش وي را به عنوان امام پنجم مي شناسند و به همين دليل زيديه ناميده مي شوند. زيدبن علي که فردي بسيار شجاع و اهل علم و دانش بود، در سال 122 هـ.ق در دوران خلافت هشام بن عبدالملک اموي بر ضد حکومت ظلم و جور امويان در کوفه قيام کرد و با جمع کثيري از يارانش به شهادت رسيد.
عقايد خاص زيدبن علي(ع) از جمله قيام و خروج عليه ظالمان در هر شرايطي، امکان امامت بدون برخورداري از علم غيب و عصمت، سبب شد که علي رغم اينکه خودش مدعي امامت نباشد، اما پيروانش او را امام بدانند و پس از شهادتش در کوفه و عراق، ايران و يمن دست به قيام عليه حکومت هاي وقت بزنند و حکومت هاي زيدي را تشکيل دهند.
«جاروديه»، «سليمانيه» و «صالحيه» از جمله سه فرقه اصلي زيديه است که از آن فرقه هاي ديگري مانند «هادويه» و «قاسميه» در يمن و «ناصريه» در ايران شکل بگيرد.
از مهم ترين و معروفترين حکومت زيدي ها در ايران که با آمدن يحيي بن عبدالله به ديلم و بعد از شهادت وي توسط عباسيان، قيام حسين بن علي معروف به داعي کبير در سال 250 هـ.ق شکل گرفت، مي توان اشاره کرد و در تاريخ ايران به حکومت علويان طبرستان معروف است.
يحيي بن حسين رهبر فرقه هادويه در سال 284 هـ.ق در صعده يمن توانست با ترويج مذهب هادويه، حکومت زيدي را تشکيل دهد. حکومت زيدي ها بر يمن به صورت افت و خيز تا استيلاي عثمانيان وجود داشت تا اينکه سقوط عثماني ها، زمينه را براي حاکميت مجدد آنها فراهم کرد و تا سال 1964 حکومت در دست زيدي ها بود تا اينکه در اين سال اعلام جمهوري شد.
بدرالدين الحوثي که خود يکي از فقهاي زيديه است و 90سال سن دارد پدر حسين الحوثي رهبر سابق الحوثي هاست که در سال 2004 در نبرد با ارتش يمن کشته شد.
الحوثي ها در واقع بازوي مسلح شيعيان مظلوم استان شيعي نشين صعده هستند که در برابر تهاجمات دولت مرکزي دفاع مي کنند.
زيدي ها در بسياري از اعتقادات با شيعيان اثني عشري مشترک هستند و مراسم عاشورا و جشن هاي الغدير را به طور گسترده برگزار مي کنند.
الحوثي ها و در راس آنها، عبدالملک الحوثي بر اين موضوع تأکيد دارند که استان شيعه نشين صعده جزئي از خاک يمن است و آنها به هيچ وجه قصد جدايي از آن کشور را ندارند. عبدالملک الحوثي رهبر فعلي الحوثي ها و برادر حسين الحوثي بارها بر اين موضوع تأکيد کرده است که از سوي هيچ کشوري حتي ايران حمايت نمي شود و خواسته هايي دارد که دولت مرکزي به آن توجه نمي کند.
اختلاف ديدگاه سياسي باحکومت مرکزي در مورد آمريکا و اسرائيل، بي توجهي دولت به وضعيت خاص استان صعده و انجام نشدن اقدامات عمراني از جمله مسائلي است که از سال هاي پس از وحدت يمن تاکنون همواره باعث درگيري الحوثي ها با دولت شده است.
علاوه بر اين، بافت قبيله اي و وضعيت جغرافيايي منطقه به عنوان يک عامل طبيعي باعث شده است که دولت مرکزي يمن نتواند الحوثي ها را به راحتي شکست دهد.
عبدالملک الحوثي رهبر فعلي جنبش الحوثي از لحاظ فکري و فرهنگي به دليل دارا بودن شخصيت قوي، پس از کشته شدن برادرش حسين با وجود برادر بزرگترش يحيي به رهبري اين جنبش برگزيده شد و از سال 2004 تاکنون توانسته است با کمک برخي از همفکران برادرش در شباب المومن، آن را هدايت و رهبري کند.
وي سخنوري بسيار تواناست و از لحاظ سياسي نيز به علم روز مسلح است و با توجه به نفوذ پدرش بدرالدين که از ائمه مذهب جارودي (فرقه اي از زيديه) است که احترام و نفوذ زيادي در يمن دارد، توانسته است بهره فراواني ببرد. به گفته مخالفان الحوثي ها، تحولات فکري آنها باعث شده است که آنها در افکار و عقايد بسياري با شيعه امامي احساس نزديکي کنند و همين موضوع به عنوان نقطه اتهام آنها به عنوان حمايت فکري ايران ناميده مي شود.
بدرالدين الحوثي در کتابي باعنوان «زيديه در يمن» برخلاف عقيده جاري در بين زيديه مبني بر درست بودن خلافت ابوبکر، عثمان و عمر، به مخالفت برخاسته و همين موضوع باعث شد که بسياري از رهبران زيديه به مخالفت با او برخيزند.
پسرش حسين الحوثي نيز با تأثيرپذيري از افکار پدرش بر موارد مشترک با شيعه دوازده امامي تأکيد کرده بود و اين باعث شد که دشمنان او را به عنوان کسي که با پيروان خود به عنوان امام منتظر بيعت کرد مورد دشمني قرار بدهند.
خواسته هاي شيعيان صعده
شيعيان صعده و در رأس آنها الحوثي ها، جنگ فعلي را يک جنگ مذهبي مي دانند که دولت مرکزي يمن بر آنها تحميل کرده است.
به اعتقاد آنها، وقتي دولت علي عبدالله صالح دچار مشکلات و بحران هاي داخلي مي شود، براي اينکه افکار عمومي را از آن بحران منحرف کند به شيوه هاي خشن متوسل مي شود که جنگ در صعده نمونه اي از آن است.
به اعتقاد الحوثي ها، پايين آمدن قيمت نفت، بحران مالي جهاني و تأثير آن بر اقتصاد يمن، باعث افزايش بيکاري، تورم و گراني در کشور شده است و در کنار آن سوءمديريت حکومت مرکزي، خسارت فراواني به استان ها از جمله استان محروم و شيعه نشين صعده وارد کرده است.
اما در مقابل، دولت يمن، حوثي ها را شورشياني مي داند که مي خواهند حکومت زيديه که در سال 1964 ساقط شده است را مجدداً احيا کنند.
درحالي که به اعتقاد سازمان ملل، کشور يمن از جمله کشورهاي فقير در جهان است که با وجود گذشت بيست سال از اتحاد دو بخش آن، هنوز نتوانسته است برنامه مدون اقتصادي از خود داشته باشد.
تحولات داخلي يمن نيز ادعاهاي الحوثي ها را درمورد بي توجهي و ناتواني دولت در مسائل کشور نشان مي دهد. درحالي که در سال 1990 به دنبال امضاي توافقنامه سياسي وحدت دو بخش شمالي و جنوبي و تشکيل يک دولت متحد شکل گرفت، با اين وجود هنوز مردم جنوب نسبت به رفتار دوگانه دولت مرکزي با خود و ناديده گرفتن حقوق شان، اعتراض دارند و از برکنار شدن هزاران مسئول و سرباز جنوبي در پايان سال 1994 که تاکنون به سر کارهاي خود بازنگشته اند، ناخرسند هستند.
مخالفت هاي داخلي ضدجنگ
اکثريت مردم يمن به تبليغات دولت براي جنگ با الحوثي ها بي توجهي نشان مي دهند و اين جنگ را نوعي برادرکشي و موجب بحراني تر شدن اوضاع در کشور مي دانند.
تظاهرات و اعتراضات مردمي، انتقادات مطبوعات و رسانه هاي گروهي با وجود سانسور شديد خبري، باز هم نتوانسته است از شکل گيري و علني شدن اين مخالفت ها جلوگيري کند.
در اين راستا حتي «علي سالم البيض» معاون سابق علي عبدالله صالح رئيس جمهور کنوني يمن با صدور بيانيه شديداللحني، جنگ فعلي را برادرکشي در آن کشور عنوان کرد و از سربازان يمني خواست از جنگيدن بر ضد برادران خود در استان صعده خودداري کنند و به روستاها و شهرهاي محل زندگي خود برگردند.
اين مقام بلندپايه يمني، دولت مرکزي را عامل بحراني شدن اوضاع در کشور و آن را در برآورده کردن خواسته هاي مردم ناتوان دانست و گفت: دولت علي عبدالله صالح به جاي پاسخ منطقي و مناسب با خشونت به مردم جواب مي دهد.
همچنين برخي از نمايندگان مجلس نيز تحت تأثير زد و خوردهاي ارتش و الحوثي ها در استان صعده نيز به اتخاذ مواضع سياسي اقدام کرده اند.
«عبدالعزيز جباري» عضو فراکسيون کنگره مردمي در مجلس نمايندگان يمن در گفت وگو با شبکه خبري العالم، در 24آگوست با تأکيد بر اين موضوع که درگيري کنوني در يمن به نفع هيچ يک از دو طرف نيست از کشته شدن بي هدف هموطنانش ابراز تأسف کرد. وي جنگ فعلي در يمن را يک درگيري سياسي خواند و افزود: تا وقتي که زمينه تنش و تحريک وجود داشته باشد، درگيري ادامه دارد و اين به معني کشته شدن افراد بيشتر از دو طرف است.
شيخ «سلطان السامعي» يک نماينده پارلمان يمن نيز در گفت وگويي با شبکه خبري العالم، دولت اين کشور را به دامن زدن به آتش جنگ و فتنه هاي مذهبي در يمن از طريق تشديد جنگ عليه حوثي ها در منطقه صعده متهم کرد.
وي تصريح کرد: اين جنگ تاکنون، دوازده هزار کشته، 25هزار زخمي و شمار زيادي آواره و بي خانمان بر جاي گذاشته و موجب تخريب و ويراني حدود پنج هزار خانه و بيش از دو هزار مزرعه شده و هزينه اي بالغ بر 5ميليارد دلار را بر خزانه کشور يمن تحميل کرده است.
جنگ هاي شش گانه
حسين بدرالدين الحوثي در نخستين رويارويي شيعيان با ارتش يمن در 19ژوئيه سال 2004 پس از نبردهاي خونين در منطقه «مران» در استان صعده به محاصره درآمد و در هشتم سپتامبر کشته شد. در اين جنگ بيش از 400 نفر کشته و صدها نفر نيز زخمي شدند و ارتش يمن اعلام کرد که جسد رهبر الحوثي ها را در کنار ساير اجساد ديگر مبارزان شيعي در غاري در کوه «سلمان» پيدا کرده است.
در اين نبرد که در کوه «سلمان» در استان صعده روي داد پس از جنگ تن به تن حسين بدرالدين نخستين رهبر ديني و نظامي شيعيان زيدي به اتفاق 30 تن از اعوان و انصارش کشته شد و پس از آن دولت يمن اعلام کرد که جنگ با گروه الحوثي در استان صعب العبور صعده به پايان رسيده است.
اين درحالي بود که در اين نبرد، نيروهاي الحوثي بر ارتفاعات و غارهاي منطقه صعده در «شعب سلمان» در رشته کوه مران در شمال يمن اشراف کامل داشتند، اما بمباران هاي سنگين هواپيماهاي يمن و آتشباري سنگين تر توپخانه آنها را در موقعيت دشواري قرار داده بود و در مقابل پيشنهاد دولت مبني بر تسليم شدن يا پذيرفتن مرگ، آنها دومي را انتخاب کردند و به نبرد تن به تن با نيروهاي ارتش پرداختند.
دولت يمن پس از مرگ حسين بدرالدين الحوثي، تصور کرد که بر شيعيان زيدي ساکن در استان صعده تسلط خواهد يافت و منطقه را از وجود مخالفان دولت پاک کرده است، اما آغاز سلسله نبردهاي بعدي که موسوم به جنگ دوم ارتش يمن با الحوثي ها شد، اين واقعيت را به سراب تبديل کرد.
جنگ دوم
جنگ دوم ارتش يمن و الحوثي ها در سال 2005آغاز شد و در اين نبرد، پدر حسين الحوثي به نام «بدرالدين الحوثي» رهبري جنگ را برعهده گرفت.
اين نبرد در همان روزهاي آغازين، 23کشته را در صفوف الحوثي ها برجاي گذاشت و به گفته ارتش يمن فقط هشت تن از نيروهاي ارتش و امنيتي کشته شدند درحالي که نيروهاي دولتي موفق به دستگيري 51نفر شده بودند.
بدرالدين الحوثي، پس از اينکه فرزندش حسين توسط ارتش يمن کشته شد، سکونت در صنعا را رها کرد و به کوهستان هاي صعب العبور صعده عزيمت کرد.
وي که فقيه و شخص بسيار موجهي ازنظر فقهي و علمي در يمن بود، پيشنهاد دولت براي دريافت حقوق ماهيانه و همراه داشتن 200 محافظ براي تردد در کشور را نپذيرفت و به ميدان نبرد با دولت مرکزي در شمال يمن شتافت.
جنگ سوم
اين جنگ به رهبري عبدالملک الحوثي برادر کوچک حسين در دفاع از پايگاه هاي شيعيان زيدي که از سوي نيروهاي ارتش موردتعرض قرار گرفته بودند، آغاز شد. در اين نبرد، نيروهاي دولتي به بهانه آزادي برخي سربازان ربوده شده به يکي از استحکامات الحوثي ها در ارتفاعات يورش بردند و به ادعاي رسانه هاي دولتي در ابتداي حمله بيش از 80 نفر از آنها کشته شدند.
اين درحالي بود که تلفات ارتش فقط 27نفر اعلام شد و در روزهاي بعدي نيز دولت به هلاکت 7نفر ديگر که يکي از آنها داراي درجه سرگردي بود، اعتراف کرد. اما درنهايت اين جنگ، با عقب راندن ارتش يمن از مواضع و استحکامات کوهستاني پايان يافت و عبدالملک الحوثي برادر حسين بدر الدين همچنان به عنوان رهبر محبوب شيعيان زيدي شناخته شد و جنگ هاي چهارم، پنجم و جنگ کنوني عليه ارتش يمن راهدايت کرد.
عبدالملک الحوثي به عنوان يک رهبر سياسي و نظامي از محبوبيت فراواني در بين زيدي ها و يمني ها برخوردار است.
نقش عربستان در سرکوب شيعيان يمن
شيعيان استان صعده که در مجاورت عربستان قرار دارد، بارها و بارها اين کشور را به دخالت در امور داخلي يمن و همکاري با دولت علي عبدالله صالح براي سرکوب شيعيان متهم کرده اند.
«يحيي الحوثي» مسئول سياسي جنبش حوثي ها در خارج از يمن در گفت وگويي با شبکه خبري العالم- خبرهاي منابع يمني و مخالفان دولت عربستان درباره مشارکت رياض در حمله به شيعيان را تاييد کرد و گفت: جنگ عليه شيعيان که از سال 2004ميلادي آغاز شده است، در واقع از سوي عربستان کنترل و هدايت مي شود.
يحيي الحوثي اضافه کرد: در سال 2004 علي عبدالله صالح رئيس جمهور يمن، با کمک عربستان به برادران ما در کوه «حران» حمله کرد و در اين حملات جنگنده هاي عربستان مشارکت داشتند.
شدت اين حملات به اندازه اي بود که در آن زمان جنبش الحوثي اعلام کرد که اين حملات از حمله آمريکايي ها به شهر «فلوجه» عراق بسيار شديدتر است.
به گفته يحيي الحوثي، جنگنده هاي عربستان در ارتفاع پايين و پس از ورود به حريم هوايي يمن، اقدام به بمباران سنگين مواضع الحوثي ها، اعم از اماکن مسکوني و اردوگاه پناهندگان کرده اند.
شاهدان عيني نيز از ورود مستقيم عربستان به صحنه نبرد با الحوثي ها خبر مي دهند و به گفته آنها، هواپيماهاي عربستان پس از ورود به آسمان يمن، مناطق مرزي مجاور عربستان را موسوم به «ملاحيظ» بمباران و سپس به پايگاه هاي خود بازگشته اند.
گر چه دولت يمن اين موضوع را تاکنون تکذيب کرده است، اما گروه الحوثي با نمايش يک فيلم ويديوئي از تجهيزات جنگي به دست آمده، عربستان را متهم به دخالت مستقيم در مسائل داخلي يمن کردند.
در يکي از اين فيلم ها، چند دستگاه خودرو متعلق به عربستان به همراه کارت شناسايي افراد اسناد و مدارکي که مربوط به دخالت وهابي ها است به معرض نمايش گذاشته شده است.
همچنين دولت يمن براي فرافکني، طي روزهاي اخير، کشورهاي خارجي را متهم به حمايت از گروه الحوثي کرد.
به علاوه اين منابع خبري طي جنگ ششم ارتش يمن با الحوثي ها، از شروع اين درگيري ها به خواست دولت عربستان خبر دادند و اين کشور، امکان استفاده از پايگاه هاي هوايي براي هواپيماهاي جنگي يمن را براي حمله به الحوثي ها مطرح کردند.
اين در حالي است که از چندي پيش، جنبش الحوثي ها، نسبت به ادامه مشارکت فعال عربستان در درگيري هاي استان صعده هشدار و اجازه عربستان به استفاده ارتش يمن از خاکش را مداخله در امور داخلي يمن عنوان کرده بود.
الحوثي ها در اين مورد حتي با به نمايش درآوردن فيلم هاي ويدئويي، برخي از تجهيزات نظامي غنيمتي از ارتش يمن و عربستان را به نمايش گذاشتند که از جمله آنها مي توان به تعدادي از خودروهاي نظامي عربستان اشاره کرد.
حمايت عربستان از رژيم کنوني يمن، به حدي است که رياض متعهد شده است، هزينه جنگ کنوني عليه الحوثي ها را به شرط عدم توقف تامين کند.
به گفته منابع آگاه در منطقه، عربستان به اين تعهد بسنده نکرد و شاهزاده «مقرن عبدالعزيز» رئيس تشکيلات امنيتي خود را براي تحويل نامه ويژه اي به معمر قذافي رهبر ليبي به يمن اعزام کرد که در آن از قذافي خواسته شده است که تعهدات خود را در جريان سفر اخيرش به رياض درباره توقف هرگونه حمايت از گروه الحوثي اجرا کند.
اما به زعم دولت يمن، دخالت کشورهاي خارجي، باعث شده است که اوضاع به صورت بغرنج کنوني درآيد در حالي که اين ادعا انداختن توپ در زمين ديگران است.
دولت علي عبدالله صالح علاوه بر ايران، ليبي را به دخالت در امور داخلي يمن متهم مي کند و معتقد است، معمر قذافي مايل است حساب خود را با رژيم پادشاهي عربستان تسويه کند چرا که رياض از موضع دولت علي عبدالله صالح در برابر حوثي ها سفت و سخت حمايت مي کند، بنابراين پيروزي الحوثي ها مي تواند ارکان دولت عربستان سعودي را که خود به سرکوب شيعيان در داخل مبادرت مي کند را به لرزه درآورد.
دولت يمن از اين هم فراتر رفته و قطر را به دليل وساطت در قضيه الحوثي ها، در سال 2008 مقصر مي داند. به عقيده علي عبدالله صالح دولت قطر سال گذشته وقتي ديد که الحوثي ها در محاصره و موقعيت بسيار بدي قرار گرفتند، اقدام به اين کار براي نجات آنها کرد.
دکتر «احمد يوسف احمد» يک تحليل گر امور يمن در مرکز پژوهش هاي امارات مي گويد: مشکل اصلي که هر تحليل گر در مورد مسائل فعلي يمن با آن روبه روست اين است که همه ادعاها در مورد دخالت خارجي ها و به خصوص ايران، بر حدس و گمان مبتني است و نه بر شواهد و قرائن محکم و دلايلي خاص در اين مورد ارائه نمي شود.
وي مي گويد: شايد در مورد عراق، لبنان اين اعتقاد وجود داشته باشد که ايران داراي طرحي براي حمايت از شيعيان در اين کشورها است، اما در مورد قضيه حوثي ها، اين موضوع صدق نمي کند.
اين نويسنده معتقد است: موضوعاتي از قبيل تاثير حسين بدرالدين الحوثي از سيره امام خميني(ره) و الگوبرداري وي از جمهوري اسلامي براي برپايي يک کشور اسلامي در يمن، يا اين موضوع که عبدالملک الحوثي (رهبر فعلي حوثي ها) اقدام به تدريس تجارب پيروزي انقلاب اسلامي ايران در فصول درسي جوانان زيدي در سال هاي گذشته کرده است، از جمله اتهاماتي است که دشمنان عليه الحوثي ها عنوان مي کنند.
اما دولت يمن اين موضوع را کتمان مي کند که به دليل مواضع ضداسرائيلي و آمريکايي شيعيان الحوثي، آمريکا، اسرائيل و کشورهاي غربي صنعا را در منگنه قرار داده بودند که دست به يک اقدام نظامي عليه اين شورشيان بزند.
الحوثي ها هنوز هم به شعارهاي خود بر ضد آمريکا و اسرائيل وفادار هستند و يکي از اختلافات سياسي خود با دولت را همکاري دولت علي عبدالله صالح با آمريکا که از اسرائيل حمايت مي کنند، اعلام کرده اند.
دولت يمن معتقد است داشتن روابط نزديک با آمريکا به معني همپيماني و دنباله روي از سياست آن کشور نيست، اما در واقع تهاجم گسترده وي با همکاري عربستان به شيعيان استان صعده خلاف اين ادعا را به اثبات رساند. اين نويسنده اتهامات عليه ايران را ساخته و پرداخته دولت يمن و رژيم عربستان مي داند.
موضوعاتي از قبيل دخالت ايران، بارها و بارها از سوي مسئولان و دولتمردان يمني به عنوان دخالت بيگانگان در مسائل يمن عنوان شده است اما دولت عبدالله صالح تاکنون نتوانسته است آن را به اثبات برساند.
نويسنده در مقاله خود نتيجه گيري مي کند، که بايد به جاي اينکه انگشت اتهام به سوي بيگانگان نشانه گيري کنيم، به علل و عوامل پيدايش بحران در يمن بپردازيم.
ذکر اين نکته خالي از لطف نيست که کساني که به وضعيت جغرافيايي و محلي استان صعده آشنايي دارند بر اين موضوع واقفند، که در بازارهاي آن قيمت نارنجک از بهاي نان هم ارزان تر است تا چه رسد که از خارج به آن سلاح وارد کرد.
حزب الله لبنان يکي ديگر از گروه هايي است که دولت يمن آن را متهم به دخالت در امور داخلي يمن مي کند و در اين مورد علي عبدالله صالح رئيس جمهور يمن در گفت و گو با روزنامه «الحيات» چاپ لندن گفت؛ گروه الحوثي ها در يمن، توسط حزب الله آموزش ديده اند و از حمايت آن برخوردار هستند.
وي که دليل قاطعي در اين مورد ندارد مي افزايد: احتمال دارد کمک هاي حزب الله به الحوثي ها، توسط رهبري اين حزب انجام نشده باشد، بلکه از سوي عناصر وابسته به اين حزب صورت گرفته باشد.
علي عبدالله صالح افزود: آنچه را که من مي دانم، گروه الحوثي در يمن، ساختن بمب و ديگر وسايل جنگي را از عناصر و متخصصان با تجربه وابسته به حزب الله آموخته اند و شماري از افراد گروه الحوثي براي آموزش به لبنان سفر کرده اند.
اما اين رئيس جمهور کهنه کار وابسته به غرب، هيچ دليل واضح و قابل قبولي براي ارائه شدن به افکار عمومي نمي دهد و سخنان خود را بر حدس و گمان مبتني مي کند.
همچنين مدارک و اسناد نظامي با آرم دولت عربستان و کارت هاي شناسايي و گواهينامه برخي از نظاميان عربستاني، شاهدي بر دخالت مستقيم رياض در جنگ عليه شيعيان يمن است.
الحوثي ها،ادعاي دولت يمن مبني بر همکاري با تجزيه طلبان را رد کردند و اعلام کردند که شيعيان زيدي و در راس آنها مبارزان استان صعده جزئي از کشور بزرگ يمن هستند.
«يحيي الحوثي» سخنگوي جنبش در عين حال تاکيد کرد: اگر بين ما و برادران جنوبي در اين جنگ همکاري و هماهنگي وجود داشت، در اين صورت ما، شاهد يک شورش گسترده در يمن بوديم، در حالي که موضوع اين طور نيست و برادران ما در جنوب داراي خواسته هاي قانوني هستند، اما علي عبدالله صالح رئيس جمهور از تعاطي با آنها خودداري مي کند و آنها را مجبور به دست بردن به سلاح کرده است و من تاکيد مي کنم که هيچ گونه همکاري و تعامل با يکديگر نداريم.
الحوثي ها با رد ادعاي دريافت سلاح و کمک هاي نظامي از سوي کشورهاي خارجي اعلام کردند: در حالي که استان صعده در مجاورت مرزهاي عربستان از سوي اين کشور به شدت در محاصره قرار دارد و نيروهاي دولت يمن نيز از شمال آن را محاصره کرده اند، چگونه مي شود به منطقه سلاح وارد کرد و اين ادعاها از سوي علي عبدالله صالح رئيس جمهور، چيزي جز مصرف تبليغات داخلي ندارد.
آنها دولت يمن را متهم کردند که براي سرکوب شيعيان از خلبان هاي بعثي استفاده مي کنند و در اين مورد شخصا نام دو خلبان بعثي را نيز اعلام کرده اند. دولت يمن علاوه بر راه انداختن تبليغات مخرب، قبايل اطراف استان صعده را با در اختيار گذاشتن پول و سلاح براي جنگيدن با الحوثي ها تطميع و به منطقه نبرد گسيل کرده است، که در اين مورد مي توان به قبيله «دهم» به طور مشخص اشاره کرد.
علاوه بر آن گزارش منابع خبري حکايت از بسيج قبايل استان هاي عمران، مارب و الجوف از سوي دولت مرکزي بر ضد الحوثي ها در چند روز گذشته دارد.
سايت «المصدر انلاين» اعلام کرد که تعدادي از شيوخ قبايل يمن، چراغ سبز دولت را براي نبرد عليه الحوثي ها دريافت کرده اند.
يمن و خطرات جنگ
درگيري هاي نظامي بين نيروهاي دولتي و الحوثي ها، در استان صعده، احتمال يک جنگ گسترده و ويرانگر را در يمن به وجود آورده است، اين درحالي است که يمن اکنون با مشکلات و بحران هاي مختلفي روبه رو است که نشان دهنده اختلافات شديد دولت و مخالفان علي عبدالله صالح در شمال و افزايش نفوذجدايي طلبان در جنوب است.
با اين وصف، آغاز درگيري ها در صعده که به يک جنگ گسترده تبديل شده است، مي تواند براي کشور يمن خطرناک باشد و به ايجاد بحراني در منطقه منجر شود. طرفين درگير در اين جنگ بايد با خويشتنداري و جلوگيري از جنگ، فورا عمليات نظامي خود را پايان دهند و براي جلوگيري از آشوب وارد گفت وگوهاي صلح شوند.
آنچه که اکنون در استان صعده در جريان است، افزايش يک جنگ گسترده را نويد مي دهد و غيرقابل قبول و براي استقرار آرامش و امنيت در يمن خطرناک و نشان دهنده اين موضوع است که دوطرف در يافتن راه حل هايي به جز جنگ براي رسيدن به اهداف خود، جدي نيستند و تنها راه حل را دست بردن به سلاح مي دانند. جنگ فعلي در يمن قابل قبول نيست و طرفين بايستي راه حل هايي غير از جنگ را پي گيري کنند چرا که دو طرف قبلا در اين باره توافقنامه اي را به امضا رسانده و به آن متعهد شده اند.
يمني ها اعم از دولت و الحوثي ها بايد اين موضوع را درک کنند که درگيري هاي فعلي در استان صعده به مصلحت کشورشان نيست و دوطرف از آن سودي نخواهند برد، بلکه اثرات آن در آينده بر طرفين مصيبت بار خواهد بود.
دولت يمن بايد به مسئوليت خود در مقابل شهروندان عمل کند و از فرو غلتيدن در يک جنگ گسترده با الحوثي ها جلوگيري کند. خطر افزايش عمليات نظامي در استان صعده فقط مربوط به يمن نخواهد بود، بلکه نشان دهنده اوضاع خطرناک در اين کشور به علت اختلافات دولت با شورشيان در نتيجه تحولات در جنوب است.
به نظر مي رسد بهترين راه حل براي اين بحران توقف فوري جنگ و گفت وگوهاي جدي صلح است که به حل بحران کنوني منجر خواهد شد، تا دشمنان نتوانند از اوضاع پيش آمده بهره ببرند.
يمني ها بايد اين را درک کنند که خويشتنداري، فرصت پيش آمده براي بهره برداري دشمنان را در اين کشور از بين خواهد برد. آنها بايد با تمسک به توافقنامه دوحه جنگ را پايان دهند، چرا که تنها کسي که در اين ميان متضرر خواهد شد شهروند يمني است که ساکن استان صعده، جنوب يا هر جاي آن است.
گفت وگوهاي صلح پس از توقف فوري جنگ، مسلما به يک آتش بس طولاني مدت منجر خواهد شد که به طرفين اين فرصت را خواهد داد که صلح پايدار را به وجود آورند.
منبع:روزنامه کیهان
انتهای پیام