فقط مبارزه سیاسی و نظامی برای مقابله با جریان‌های افراطی کافی نیست

مرجع تقلید شیعیان افزود: جهان اسلام در دوره اخیر شاهد حمله وحشیانه‌ای سرشار از خشونت بوده که بی‌سابقه است و این سبب برافروختن جنگ‌های خونین می‌شد که شهرهای آباد مسلمانان ویران و آثار اسلامی تخریب شده است و از جمله مساجد و قبور اولیای الهی و هزاران نفر از مسلمانان از خانه و کاشانه خود آواره شدند که در میان آن‌ها کودکان و زنان بسیاری بودند و به ناموس بسیاری از مسلمان‌ها و غیرمسلمان‌ها تجاوزاتی صورت گرفت.

استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: این گروه‌ها به حق تجسم آیه شریفه‌ای هستند که می‌فرماید؛ اگر قدرت بیابند تلاش می‌کنند که در زمین فساد ایجاد کنند.

وی تصریح کرد: اسف‌بار آن است که این مساله بهانه‌ای در دست دشمنان اسلام شده است برای آنکه اسلام را به دین بربریت و خشونت متصف کنند. تصادفی نیست که مخالفان اسلام اصرار دارند نام دولت اسلامی را بر روی داعش بگذارند. این تشکیلات، تشکیلاتی انحرافی بوده نه دولت است و نه اسلامی، بلکه نامی از پیش خود درآوردن است که دشمنان اسلام با هدف حمله به اسلام بر آن گذاشته‌اند.

آیت الله مکارم شیرازی بیان کرد: بعد از این هجمه، از بین بردن آن با وسایل و ابزارهای نظامی و سیاسی ممکن نیست بلکه باید همه تلاش کنیم علمای دینی کنار هم جمع شود و مسائل اعتقادی و اندیشه‌ای که این‌ها مطرح می‌کنند و سبب جذب جوانان می‌شود مورد بررسی قرار گیرد.

استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: ما می‌بینیم که پیامبر در جامعه جاهلی مبعوث شد و دارای مظاهر خشونت و تندروی بود در جامعه‌ای که شاهد قتل‌ها و غارت‌ها بین مردم آن زمان بودیم جامعه‌ای که زن را ننگ و شر می‌دانست و زنده به گور کردن دختران در آن تبدیل به عادت شده بود و فرزندان خود را از بیم فقر می‌کشتند و جنایت‌های دیگری که مرتکب شدند.

وی خاطرنشان کرد: در چنین جامعه‌ای پیامبر اکرم (ص) به عنوان رحمة للعالمین مبعوث شد و جامعه‌ای که در لبه پرتگاه آتش بود را نجات داد. خداوند قرآن را بر قلب پیامبر نازل کرد و امروز این کتاب آسمانی بدون هیچ‌گونه تحریف و تغییری در دست ماست و مانند نور مبینی آنجامعه جاهلی را روشن کرد و آن‌ها را به راه‌های صلح‌آمیز رهنمون ساخت و با ظهور این نعمت همه مسلمان‌ها با یکدیگر برادر شدند.

آیت الله مکارم شیرازی اظهار کرد: اسلام غیرمسلمانانی را مخاطب قرار می‌دهد که هرچند به احکام اسلام ایمان ندارند اما در جنگ با مسلمان‌ها نیز نیستند و می‌فرماید با کسانی که با شما نبرد کرده و شما را از دیار خود خارج نمی‌کنند با عدالت رفتار کنید و قرآن کریم در جای دیگری مسلمانان را از دوستی با کسانی که با ما نبرد کرده و از دیارشان خارج می‌کند نهی می‌کند.

آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه قرآن کریم ارتباط بین مسلمانان و غیرمسلمانان را نیز مشخص کرده است، گفت: سیاه و سفید و مسلمانان از هر زبان و نژادی زیر پرچم اسلام قرار می‌گیرند و همه مسلمان‌ها نسبت به یکدیگر احساس برادری ایمانی می‌کنند.

استاد حوزه علمیه قم از آغاز عصر جاهلیت جدید به دلیل غفلت مسلمانان خبر داد و گفت: غفلت مسلمانان سبب شده است که جماعتی از گمراهان به نام تکفیری‌ها شروع به نابودی نعمت‌ها و فتنه در زمین کنند.

وی تصریح کرد: آن‌ها هر کسی غیر از خود را کافر حربی دانسته و مرتد اعلام می‌کنند و زن و ناموس و عرض او را مباح می‌دانند و دست به جنایاتی زدند که به ذهن کسی خطور نمی‌کند. آن‌ها نام اسلام را بر جاهلیت شوم خود قرار داده است و برای مشوه کردن چهره اسلام هر کاری که توانستند انجام دادند.

آیت‌الله مکارم شیرازی بر بررسی منابع اصلی این پدیده تأکید کرد و گفت: براساس آیاتی از قرآن سخنرانی من شکی نیست که خطاب به افراد افراطی ایراد می‌شود.

وی با اشاره به محکومیت خشونت این افراد تندرو توسط بسیاری از اتباع عقاید سلفی گفت: مفتی اعظم پادشاه عربستان دو فتوای مهم در این زمینه صادر کرد که در فتوای اول می‌گوید، اندیشه‌های تروریستی که به فساد در زمین منجر می‌شود ربطی به اسلام ندارد و تصریح کرده است که این‌ها اهل جهنم هستند و در فتوای دوم اعمال تروریستی در احسا را به شدت محکوم کرده و خواستار قصاص مرتکبان این جنایت‌ها شده‌اند که این رفتار قابل تقدیر است و امید می‌رود آغازی برای اجماع علمای مسلمانان بر ضد تکفیری‌ها شود چراکه ما باید از شر افراد تندروی غیرمسلمان نسبت به افرادی که در صلح به سر می‌برند جلوگیری کنیم.

آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به اظهارنظر پاپ در مورد وجوب واکنش مراجع اسلامی نسبت به حملات تکفیری‌ها بر ضد غیرمسلمان‌ها نیز گفت: من در نامه‌ای که به وی نوشتم تأکید کرده‌ام که این اعمال حرام است و شما هم نباید به تحریم حملات علیه غیرمسلمان‌ها اکتفا کنید بلکه باید به طور یکسان از مسلمان‌ها و غیرمسلمان‌ها دفاع کنیم که او هم نامه‌ای فرستاد و ضمن تشکر حملات انجام‌شده علیه بشر را محکوم کرد.

مرجع تقلید شیعیان به سه دسته از دلایل انحراف تکفیری‌ها از حق اشاره کرد و افزود: اولین بحث استبداد رأی است به این معنا که تکفیری‌ها عملا درک کتاب و سنت را به انحصار خود درآوردند و می‌گویند مفهوم شرک و ایمان و توسل و بدعت‌‌ همان چیزی است که ما اعلام می‌کنیم و همه مسلمان‌ها باید مطیع ما باشند و هر کسی که تمرد کند مستحق قتل خواهد بود. آن‌ها مخالفان نظر خود را حتی علمای سلف را کافر می‌پندارند.

وی تصریح کرد: یکی از علل اصلی فعالیت‌های جنایتکارانه تکفیریان همین استبداد رأی است اگر آن‌ها به آیه قرآن کریم در مورد مشورت با علمای بزرگ عمل می‌کردند خود را از این راه پرسنگلاخ نجات می‌دادند و به راه مستقیم برمی‌گشتند.

آیت الله مکارم شیرازی خاطرنشان کرد: دومین دلیل خطای آن‌ها در به کارگیری روش ایمانی به برخی آیات قرآن و کفران برخی آیات دیگر است. ما اعتقاد داریم این منشأ بسیاری از مشکلات کنونی است و جهان اسلام را دچار صدمات زیادی کرده است.

وی عنوان کرد: آن‌ها تنها بخشی از آیات قرآن کریم که موافق نظرات خودشان است را انتخاب کرده و آیات دیگر را که مخالف نظر آنهاست را توجهی نمی‌کنند. به طور مثال آن‌ها استدلال می‌کنند که قرآن از زبان پیامبر می‌گوید، من برای خود نفع و ضرری نمی‌بینم مگر آنچه خداوند می‌داند و اگر از غیب خبری داشتم برای خود خیر کثیر جمع می‌کردم. این در حالی است که آن‌ها به بخش دیگری از آیات قرآن کریم که ناظر به همین آیه است توجهی نمی‌کنند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم تصریح کرد: آن‌ها هرچه با نظرشان در توافق است به آن عمل می‌کنند و مستند گفته‌های خود قرار می‌دهند و این مصیبت بزرگی است برای اینکه ما باید به همه آیات الهی ایمان بیاوریم و به آن‌ها عمل کنیم.

وی سومین دلیل انحراف تکفیری‌ها را خطای بزرگ در تفسیر شرک و ایمان دانست و اظهار کرد: آن‌ها برخی آیات را برای تکفیر همه مسلمانان مورد استناد قرار می‌دهند و می‌گویند هر کسی که یا علی و یا رسول‌الله می‌گوید و شفاعت می‌خواهد مشرک است و لذا خون و عرض و ناموس او مباح است و هیچ تفاوتی بین افراد کنونی و جاهلیت صدر اسلام قرار نمی‌دهند، بلکه افرادی که امروز هستند را بد‌تر از مشرکان زمان جاهلیت می‌دانند و این در حالی است که مفهوم شرک و ایمان در آیات قرآنی واضح است.

آیت الله مکارم شیرازی با بیان اینکه در شش آیه از قرآن کریم از کلمه انداد استفاده شده است، گفت: انداد به معنای کسانی هستند که مثل و مساوی خداوندند و برخی لغویان می‌گویند که «ند» چیزی است که در جوهر و ذات خود شبیه دیگری است. یعنی کسی را‌‌ همان ذات و جوهر خداوند قرار ندهید.

وی تصریح کرد: آیا از مسلمانان کسی هست که اولیای الهی را مساوی خداوند قرار دهد. آیا مسلمانان معتقد نیستند که اولیای الهی به اذن او هر کاری را انجام می‌دهند.

مرجع تقلید شیعیان با بیان چند معجزه‌ای که خداوند به حضرت عیسی (ع) نسبت داده است، عنوان کرد: شفای کور مادرزاد، زنده کردن مردگان، آفریدن شبیه پرندگان و نفس روح در آن‌ها و خبر دادن در مورد غیب به اذن خداوند انجام می‌گیرد. آیا این‌ها شرک است و مسیح مشرک بود.

وی گفت: آنچه مورد تأکید است، اینکه کسانی که هم‌عصر عیسی بودند وقتی پیام مسیح را شنیدند خواستار معجزه شدند و مسیح همه معجزات را انجام داد. اگر تکفیری‌ها در عصر مسیح بودند شاید می‌گفتند مسیح چطور این حرف‌ها را می‌زند آن‌ها نمی‌دانند که همه این‌ها به اذن خداوند است ما بر این باوریم که در اذن خداوند مفهوم کامل توحید به خداوند نهفته است.

آیت الله مکارم شیرازی افزود: ما با درد بسیار اعلام می‌کنیم آن‌ها از کتاب و سنت جز اندکی را درک نکردند به دلیل آنکه نزد علمای راستین اسلام درس نیاموختند و قرآن و سنت نبوی را به نحو خطا تفسیر می‌کنند و آن‌ها هرگز نمی‌توانند همه علوم اسلامی را داشته باشند، زیرا دریای وسیعی است و شما می‌دانید.

مرجع تقلید شیعیان تنها بیان مشکلات و درد‌ها را کافی ندانست، بلکه جست‌وجوی راه‌حل‌ها و درمان‌های مناسب برای ریشه‌کنی این اندیشه‌های افراطی را ضروری دانست و گفت: اندیشهٔ این تکفیری‌ها چهره اسلام را مخدوش ساخته، در حالی که جهان امروز تشنه پذیرش اسلام است و همه مومنان و مسلمانان که شهادتین را می‌گویند باید در کنار هم زندگی کنند و دست در دست هم وحدت میان خود را تحقق بخشند و تنها در این صورت است که هیچ بیگانه‌ای نمی‌تواند بر آن‌ها سلطه‌گری کند.

وی خاطرنشان کرد: مایه تعجب است که قرآن در مورد «انطاکیه» می‌گوید ما آن‌ها را با افزودن فرد صالحی پشتیبانی کردیم. اگر اضافه کردن یک نفر سبب پشت‌ گرمی و عزت شود و اگر همه مسلمان‌ها متحد شوند خواهید دید که چه عزتی می‌یابند و لذا نباید فراموش کرد که قرآن ایجاد تفرقه و اختلاف را یکی از شعبه‌های شرک تلقی می‌کند.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به نام‌گذاری امسال از سوی مجامع جهانی به نام سال عاری از خشونت و تندروی گفت: این در حالی است که خون‌هایی ریخته شده و اموال و ناموس مردم مباح شمرده شده و شهر‌ها ویران می‌شود. اما از سوی کشورهای عربی و غربی به راه‌حل نظامی می‌پردازند اگر در آن صادق باشند.

وی تصریح کرد: راه‌حل نظامی گرچه لازم است اما ناکافی است و در کنار آن باید ریشه‌های فکری این گروه‌ها را از بنیان درآوریم و گروهی از جوامع غافل و فریب‌خورده را نجات دهیم.

آیت الله مکارم شیرازی پیشنهاد کرد که دبیرخانه دائمی این کنگره در یکی از شهرهای مهم جهان اسلام با هدف مبارزه فکری و فرهنگی با جریان تکفیر تشکیل شده و اعضای آن نیز علمایی از موسسات فکری و فرهنگی جهان اسلام باشند. که برای ایجاد راه‌حل‌هایی به منظور ریشه‌کن کردن اندیشه‌های افراطی با یکدیگر مشورت کنند.

استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: مطمئن هستم که علمای اسلام نسبت به آنچه رخ می‌دهد سکوت نخواهند کرد و وظیفه دینی خود را در قبال این جنایات انجام خواهند داد.