شهریار پیش از انقلاب نیز پیرو مکتب آرمانی انقلابی بود
صدای شیعه: سیدعلی‌اصغر موسوی، شاعر و نظریه‌پرداز ادبیات دینی با بیان اینکه شهریار در اغلب آثار فارسی خود از آیات قرآنی استفاده کرده است، عنوان کرد: شهریار دارای سه دوره زندگی شاعری بود که یکی متعلق به دوران حکومت رضا شاه، دیگری حکومت محمدرضای پهلوی و دوره نهایی، دوران انقلاب اسلامی را شامل می‌شد. اگر دوره شاعری وی را 60 سال تصور کنیم، در 20 سال اول شاعری وی به عشق مجازی می‌پرداخت و ایدئولوژی وی در ابتدای سلوک قرار داشته است.
موسوی با اشاره به اینکه در دوره میانی شهریار از عشق مجازی گذر می‌کند و در این دوره با مشکلاتی در زندگی روبه‌رو بوده، افزود: در دوره سوم که 20 سال پایانی شاعری شهریار را به خود اختصاص داده با شهریاری روبه رو می‌شویم که پیرو مکتب حافظ و سعدی است و در اشعارش با کمال سبک عراقی روبه رو هستیم.
این شاعر گفت: شهریار شخصیتی بود که آرمان دینی داشت و به حکمت در شعر رسیده بود. «شعر آمیخته است با دل و جان/ شیر و شکر بود به کام جهان/ شعر رجحان انس بر جان است/ مابه الامتیاز انسان است/ شعر هم از جهان جان و دل است/ نه ز دنیای دون آب و گل است/ گیتی آراسته ز حکمت و شعر/ خارج از این دو یاوه باشد و معر».
این نظریه‌پرداز ادبیات دینی افزود: از سوی دیگر اگر دوران شاعری شهریار را به دو قسمت تقسیم کنیم، در دوره اول با افکار سیاسی تجددخواهانه روبه رو می‌شویم و در دوره دوم کم‌کم شاهد دینی شدن آرمانهایش هستیم. در 30 سال دوم شهریار به حقیقتی می‌رسد که در مثنوی‌ها و قطعات متعدد وی بروز کرده است. در مثنوی طولانی «ورود به مدینه طیبه» شاهد بروز مبانی اسلامی و شیعی در تفکر و شعر شهریار هستیم. «سلام ای سرزمین وحی و الهام/ سلام ای شهر شاهنشاه اسلام/ سلام ای پایتخت پادشاهی/ سلام ای پایه عرش الهی/ سلام ای کان الماس فتوت/ سلام ای کاخ سلطان نبوت/ سلام ای سر در کاخ خدایی/ حریم بارگاه کبریایی... چه روحی خفته در آنیت تو/ ملایک محو روحانیت تو/ مشام جان کن اینجا جلد و چالاک/ شمیم خلق پیغمبر کن ادراک». در جایی از این مثنوی طولانی به امام علی(ع) می‌پردازد و می‌گوید: «علی اینجا امیرالمومنین شد/ سپهسالار شاهنشاه دین شد/ سلام ای سنگر قهار احرار/ سلام ای عرصه کشتار کفار/ تو دیدی ذوالفقار منجلی را/ شنیدی صیحه مولا علی را».
وی با اشاره به مثنوی «گل و بلبل» شهریار که به اذان بلال اشاره دارد، گفت: «شهادت می‌دهم اول خدا را/ خدای انبیا و اولیا را/ پس آنگه مهبط روح‌الامین را/ محمد رحمه للعالمین را/ بلال است این اذان‌گوی پیامبر/ پیمبر زنده است الله اکبر».
موسوی ادامه داد: شهریار همچنین در منظومه‌ای ترجمه احادیث حضرت علی(ع) را اقتباس کرده است. همچنین از دیگر اشعار وی که به مبانی اعتقادی شیعه اشاره دارد می‌توان به قطعه جبر و اختیار اشاره کرد. «جبر اگر بود از خدا یک مشرک و کافر نبود/ علم و عقل این دعوی جبریه را رد می‌کند/ اختیار است آنچه انس و جان به جان پذرفته است/ غافل از شیطان تن کو آدمی دد می‌کند/ حق اجابت کرده از ما اختیار خیر و شر/ چون اجازت داده در واقع خدا خود می‌کند». این قطعه نشان‌دهنده اشراف دینی شهریار است. وی همچنین قطعه‌ای درباره مردان خدا و نیز مقام ولایت دارد.
این شاعر به اشعار دفاع مقدسی شهریار نیز اشاره کرد و گفت: در این راستا می‌توان به شعر سلام اشاره کرد. «سلام ای جنگجویان دلاور/ نهنگانی به خاک و خون شناور/ صف جنگ و جهاد صدر اسلام/ صف عمار و یاسر مالک اشتر/ به قرآن وصف او بنیان مرصوص/ صف مولا علی سردار صفدر».
پیروی شهریار از مکتب آرمانی انقلاب اسلامی
این نظریه‌پرداز ادبیات دینی با بیان اینکه شهریار قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز پیرو مکتب آرمانی این انقلاب بود، تاکید کرد: علاوه بر اشعار فارسی، شهریار در شعرهای ترکی نیز به مراثی اهل بیت(ع) پرداخته و از فقر و گرفتاری‌های مردم سخن گفته است. استعاره‌های حیدربابا بی‌نظیر است و می‌توان گفت شهریار از نوابغ ادبیات معاصر و دارای مکتب و اندیشه خاص بوده است.
وی گفت: اندیشه دینی شهریار که در آن به دنبال اصلاح جامعه بوده می‌تواند موضوع چندین کتاب باشد. شهریار با تسلط بر سه زبان فارسی، ترکی و عربی شاعری متعهد بود که محور اشعارش را خدا، دین، امت، کشور، قومیت و غیرت قومی تشکیل می‌دهد. وی در دوران دفاع مقدس چندین بار به میدان جنگ رفت و به خواندن و سرودن اشعار دفاع مقدس پرداخت و کمتر شاعری را سراغ داریم که دارای این اندازه شرافت دینی و ملی باشد.
موسوی با بیان اینکه شهریار به دور از تعصب بود، افزود: در اشعاری که درباره ائمه اطهار(ع) سروده می‌بینیم به مناقب آنها پرداخته و نگاه مدحی صرف ندارد. در مجموع می‌توان از شهریار به عنوان شاعری شهودی و از بزرگان مکتب شعر دینی معاصر یاد کرد.
منبع: ایکنا
انتهای پیام