کمترین توجه نظام آموزشی به سواد قرآنی; نهضت قرآن‌آموزی در کشور دایر شود
صدای شیعه: اسلام، دینی است که با امر به خواندن اعلام وجود کرد، آنجا که خداوند متعال با نزول نخستین آیه از سوره علق، بر پیامبر اکرم(ص) فرمود: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ، بخوان به نام پروردگارت که آفرید» و در نخستین گوهرهای آسمانی‌اش پس از توحید، از تعلیم و قلم سخن به میان آورد.
همچنین آخرین هدیه مانای پروردگار برای زمینیان نیز یک کتاب است، از این رو می‌توان گفت اسلام، پرچم‌دار مبارزه با بی‌سوادی است و از بزرگ‌ترین حامیان دانش‌اندوزی؛ آموزه‌های اسلام، سراسر دعوت به تحصیل علم و دانش پژوهی است و پاداش‌های معنوی در نظر گرفته شده برای پویندگان علم، بسیار والاست.
از نگاه قرآن، دانش مایه سروری و یکی از شرایط رهبری و پیشوایی دیگران است. این کلام الهی از مأمور و مکلف‌شدن عده‌ای برای تحصیل علم و دانش سخن می‌گوید و آن را مقدمه‌ای برای هدایت‌یابی دیگران می‌داند، همچنین از منظر این کلام وحی، دانایی زمینه همراهی با حقیقت را فراهم می‌کند و دانایان مخاطبان حقیقی قرآنند که در پرتو دانش، بیدارند و در اندیشه بیدارسازی غافلان و خفتگان در وادی تاریک جهالت.
بر این اساس ایکنای خراسان رضوی با برخی از قاریان بین‌المللی و فعالان قرآنی در استان، در راستای بی‌سوادی قرآنی به گفتوگو نشست که پاسخ آن‌ها را در این گزارش می‌خوانیم:
محمدجواد پناهی‌طوسی، قاری بین‌المللی در گفتوگو با خبرنگار ایکنا گفت: بی‌سوادی قرآنی افرادی را شامل می‌شود که یا نمی‌توانند قرآن را قرائت کنند و یا روخوانی قرآن را آموزش دیده‌اند اما در رابط با مفاهیم و تدبر در قرآن، هیچ آموزشی ندیده و ضعیف عمل می‌کنند.
قرآن جزو دروس اصلی نیست
وی به دلایل بی‌سوادی قرآنی اشاره کرد و ادامه داد: نظام آموزشی کمتر توجهی به قرائت و سواد قرآنی دارد و فراگیری قرآن نیز هیچ‌گاه از دروس اصلی دوره‌های تحصیلی نبوده است، همچنین از طرف دیگر خانواده‌ها نیز با قرآن مأنوس نبوده‌اند که این امور به رشد بی‌سوادی قرآنی در کشور دامن زد.
این قاری بین‌المللی با اشاره به عدم حساسیت بر تدریس و آموزش قرآن در نظام آموزشی و خانواده‌ها، اظهار کرد: برای انس هر چه بیشتر با قرآن، ابتدا باید از نهاد خانواده شروع کرد با این وجود این امر به تنهایی نمی‌تواند بی‌سوادی زدایی کند لذا باید از مقطع ابتدایی تا مقطع عالی در نظام آموزشی نیز پرداختن به قرآن را جدی تلقی کنند.
وی با بیان اینکه برای رشد سواد قرآنی باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد، عنوان کرد: برای کسب سواد قرآنی به ترتیب باید روخوانی، روان خوانی، تجوید صوت و لحن فرا گرفت، این در حالی است که اداراتی نظیر اوقاف و امور خیریه، سازمان تبلیغات اسلامی و فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیت بی‌سوادی زدایی از قرآن را عهده دارند.
ایجاد موج فرهنگی با راه‌اندازی نهضت قرآن‌آموزی
پناهی با اشاره به ضرورت راه‌اندازی نهضت قرآن آموزی، ابراز کرد: نهضت قرآن آموزی که همچون نهضت سواد آموزی در اوایل انقلاب است، میتواند موج فرهنگی ایجاد کند و خیل عظیمی را در برگیرد، که این امر گام مؤثری در کاهش بی‌سوادی قرآنی است.
وی اضافه کرد: همچنین می‌توان یکی از شب‌های قدر و یا نیمه ماه مبارک رمضان، که ماه نزول قرآن است را به نام «روز مبارزه با بی‌سوادی قرآنی» نامگذاری کرد که این امر حکم تلنگری بر مردم، برای فراگیری قرآن است که باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شود.
همچنین میکائیل باقری، رئیس اداره قرآن، عترت و نماز آموزش و پرورش خراسان رضوی نیز در گفتوگو با خبرنگار ما با بیان اینکه در چند سال اخیر سطح سواد قرآنی رشد یافته است، گفت: سطح سواد قرآنی در میان قشر تحصیل‌کرده نظیر دانش آموزان و دانشجویان متوسط بوده اما مطلوب نیست.
وی افزود: کسی که دارای سواد قرآنی است باید بتواند علاوه بر روخوانی و روانخوانی قرآن کریم، آیات این کلام الهی را معنی کرده و در آن تدبر کند، که برای تحقق این امر لازم است، اولیا و مربیان در محافل قرآنی شرکت کرده و عمل به قرآن را سرلوحه خود قرار دهند تا به انس با قرآن دست یابیم.
عدم احساس نیاز به یادگیری قرآن، عامل بی‌سوادی قرآنی
رئیس اداره قرآن، عترت و نماز آموزش و پرورش خراسان رضوی تأکید کرد: یکی از دلایل ضعف در فراگیری قرآن و رسیدن به حد مطلوب، عدم احساس نیاز به این کلام الهی است به گونه ای که والدین در نظام آموزش و پرورش، برای برگزاری دوره‌های تقویتی قرآنی مطالبه‌ای نمی‌کنند و اگر دانش‌آموزی در درس قرآن نمره کمی را کسب کند، توجه ویژه‌ای بدان نمی‌شود.
وی با اشاره به سند منشور توسعه قرآن، عنوان کرد: آموزش قرآن بر عهده سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان تبلیغات اسلامی، فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش است، با این وجود همه این عوامل باید دست به دست یکدیگر دهند و والدین، مربیان و دانش آموزان نیز برای کسب سواد قرآنی، توجه ویژه نشان دهند.
مربیان متخصص قرآنی در آموزش و پرورش محدود است
باقری با بیان اینکه تعداد مربیان متخصص قرآنی در آموزش و پرورش خراسان رضوی بسیار محدود است، ادامه داد: این در حالی است که سال گذشته، 421 متخصص قرآنی برای تدریس قرآن، جذب آموزش و پرورش استان شده‌اند.
وی با بیان اینکه در 10 سال گذشته، به مدت پنج سال نهضت قرآن آموزی راه‌اندازی شد، اظهار کرد: اجرای طرح نهضت قرآن آموزی تأثیر بسزایی در سطح سواد قرآنی جامعه دارد که مغفول باقی مانده و باید دوباره زنده و اجرایی شود.
رئیس اداره قرآن، عترت و نماز آموزش و پرورش خراسان رضوی در پاسخ به نامگذاری «روز مبارزه با بی‌سوادی قرآنی» بیان کرد: این امر باید در مردم احساس نیاز ایجاد شود و سپس روزی را به این نام، خواند زیرا در غیر این صورت حتی اگر سال را به این نام نامگذاری کنیم، باز هم تلنگری ایجاد نخواهد شد.
سید جواد سادات‌فاطمی، قاری و داور بین‌المللی نیز در گفتوگو با ایکنا بی‌سواد قرآنی را فردی دانست که از ایجاد ار تباط با کلام الهی، ناتوان است که این ارتباط در چند سطح میتواند معنا شود و گفت: اولین معنای آن ارتباط با کلمات است و ارتباط مفهمومی نیز دومین سطح از ارتباط و سواد قرآنی است، از این رو تنها روخوانی صحیح به معنای سواد قرآنی تلقی نمی‌شود.
شبکه‌های مجازی و رسانه ملی در راستای افزایش سواد قرآنی فعالیت کنند
وی قرآن را کتاب زندگی دانست و بر ارتباط مداوم و مؤثر با این کلام وحی تأکید کرد و ادامه داد: در حال حاضر جامعه در حد مطلوبی از سواد قرآنی نیست از این رو شبکه‌های اجتماعی، رسانه ملی، نهادهای مردمی و به خصوص دارالقرآن‌ها باید در راستای انس با قرآن و افزایش سواد قرآنی در جامعه تلاش و همت خود را به کار گیرند.
این قاری بین‌المللی ابراز کرد: خانواده باید به عنوان مکمل آموزش و پرورش در راستای انس با قرآن عمل کند و اگر در نهاد خانواده خللی که مانع قرآن‌آموزی است، ایجاد شود، آموزش و پرورش برای ایجاد ارتباط با قرآن نمی‌تواند گام مؤثری بردارد.
سعید مهوشیان، قاری و استاد قرآن کریم کشورمان نیز، با بیان اینکه بی‌سواد قرآنی یعنی کسی که اطلاعاتی راجع به قرآن کریم نداشته باشد، گفت: همچنین به کسی که در روان خوانی و روخوانی این کلام وحی ضعیف عمل کند، بی‌سواد قرآنی اطلاق می‌شود.
عدم فرهنگ‌سازی در مقاطع ابتدایی تا دانشگاه، عامل بی‌سوادی قرآنی
وی با اشاره به بی سوادی در میان قشر تحصیل کرده جامعه، اظهار کرد: جوانان در قرائت، دریافت مفاهیم قرآنی، ترجمه و تفسیر آیات کلام الهی ضعیف هستند اما این ضعف در طول چند سال اخیر رخ نداده بلکه ریشه در عدم فرهنگ‌سازی در مقاطع ابتدایی تا دانشگاه دارد که باید تقویت شود.
این قاری قرآن کریم ابراز کرد: دانش آموزان با سپری کردن دوره های تحصیلی با علوم مختلف آشنا می‌شوتد با این وجود به قرآن، آنچنان که شایسته است پرداخته نمی‌شود.
وی با بیان اینکه ایران به عنوان کشوری اسلامی باید در عرصه قرآن سرآمد باشد، عنوان کرد: روخوانی قرآن بسیار ضعیف است و این در حالی است که اولین گام در آشنایی با قرآن، روخوانی است.
ایجاد علاقه به قرآن با نامگذاری «روز مبارزه با بی‌سوادی قرآنی»
مهوشیان با اشاره به ضرورت نامگذاری یک روز در سال به نام روز مبارزه با بی سوادی قرآنی بیان کرد: نامگذاری یک روز در سال به این نام همانند تلنگری است که مردم را به قرائت حداقل یک صفحه در آن روز وا می‌دارد، قرائتی که بدون اشکال باشد این روز بستری می‌شود برای ایجاد علاقه مردم به فراگیری صحیح قرائت کلام وحی.
حجت‌الاسلام محمدتقی کاظمی‌نسب، معاون قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز در گفتوگو با ایکنا، با بیان اینکه بی‌سوادی قرآنی شامل کسانی می‌شود که رو خوانی و روانخوانی قرآن را فرا نگرفته باشند، اظهار کرد: جوانان امروزی اطلاعات بسیار خوبی در زمینه ورزش، موسیقی و تسلط بر زبان انگلیسی دارند، این در حالی است که در حوزه قرآن بسیار ضعیف عمل می‌کنند که می‌توان گفت آنان دارای سواد آموزشی و فاقد سواد قرآنی هستند.
در کلاس‌های آموزشی به حد مطلوب به قرآن پرداخته نمی‌شود
معاون قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: دانشجویی که وارد دانشگاه می‌شود ابتدا باید مراحل ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را گذرانده باشد که این یعنی تحت تعلیم و آموزش قرار گرفته است، با این وجود در کلاس‌های آموزشی به حد مطلوب به قرآن پرداخته نمی‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از دلایل ضعف جوانان امروز برای داشتن حداقل سواد قرآنی، عدم حضور معلمان تخصصی قرآن در دوره‌های آموزشی است، عنوان کرد: اگر مربیان قرآن حافظ و یا قاری بوده و بر کلام وحی مسلط باشند، نسبت به فراگیری این کلام الهی در جوانان و نوجوانان ایجاد علاقه می‌شود.
حجت‌الاسلام محمدتقی کاظمی‌نسب با اشاره به ضرورت تلاش مدیران و مسئولان برای فرهنگ‌سازی و جریان‌سازی نهضت‌های سوادآموزی، اضافه کرد: این جریان‌سازی و در پی آن فرهنگ‌سازی برای نهضت‌های سوادآموزی قرآنی، عوامل حمایت وزارت‌خانه‌ها را پدید می‌آورد، با این وجود هنوز این عزم ملی شکل نگرفته است.
نیازمند عزم عمومی در بین مسئولان برای تشکیل نهضت قرآن‌آموزی هستیم
وی با بیان اینکه تعلیم و آموزش قرآن در مدارس جدی گرفته نمی‌شود، ادامه داد: باید نهضت سوادآموزی قرآنی در کشور راه‌اندازی شود، با این وجود ابتدا نیاز است یک عزم عمومی در بین مسئولان و متولیان امر ایجاد شود.
معاون قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به سند منشور توسعه قرآنی کشور که توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده است، ابراز کرد: وزارت‌خانه‌های آموزش و پرورش، در قالب آموزش عمومی قرآن، فرهنگ و ارشاد اسلامی در باب تبلیغ و ترویج فعالیت‌های قرآنی و دانشگاه‌ها در حوزه پژوهش و تحقیق‌های قرآنی عهده‌دار افزایش سواد قرآنی در جامعه هستند.
منبع: ایکنا
انتهای پیام