عزاداری مطلوب از نگاه حضرت آیت الله شبیری زنجانی
صدای شیعه:
س1. عزاداری مطلوب برای اهل‌بیت چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
ج: عزاداری برای حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام و سایر بزرگوارنی که در کربلا به شهادت رسیدند در شکل‌گیری اعتقادات مردم تأثیر زیادی دارد لذا باید به‌گونه‌ای عمل شود که مرضی حضرات معصومین علیهم‌السلام باشد. نحوه عزاداری در زمان‌ها و مکان‌های مختلف با در نظر گرفتن عرف تعیین می‌شود. منبر و مجلس حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام مکان آموزش افراد است و قسمت مهمی از اعتقادات مردم از همین مطالب اهل منبر و اشعاری که خوانده می‌شود، شکل می‌گیرد و لذا باید در انتخاب مطالب مستند و اشعار، دقت بیشتری شود و جنبه هدایتگری و اصلاح برای جامعه مدنظر قرار گیرد. تسامح در گفتن مطالب غیر متقن و یا خواندن اشعار صحیح نیست. عمده در برگزاری مجالس اهل‌بیت علیهم‌السلام اصلاح نیت است که باید تلاش کنیم ان شاء الله عملمان همراه با اخلاص باشد.
سینه‌زنی
س2. دليل شرعی سينه زدن در عزاداری ائمه (علیهم‌السلام) چیست؟
ج: از مصادیق جزع در مصیبت اهل‌بیت علیهم‌السلام و تعظیم شعائر دین است که استحباب دارد.
شور زنی
س3. در هیئت‌ها گاهی با ریتم تند سینه می‌زنند و این حالت را شور می‌نامند. آیا این کار جایز است؟
ج: اگر شأن مجلس عزا حفظ شود مانعی ندارد.
برهنه شدن هنگام سینه‌زنی
س4. آيا برهنه شدن مردان در مراسم سینه‌زنی که گاه در معرض ديد زنان انجام می‌گیرد، جايز است؟
ج: درصورتی‌که در معرض ديد نامحرمان نباشد، اشکال ندارد.
هروله کردن
س5. حکم بالا و پایین پریدن در سینه‌زنی یا همان هروله کردن چیست؟
ج: به‌گونه‌ای نباشد که موجب خروج از هیأت عزادار شود.
لطمه زنی و قمه‌زنی
س6. با توجه به روایت « قَدْ شَقَقْنَ الْجُيُوبَ وَ لَطَمْنَ الْخُدُودَ الْفَاطِمِيَّاتُ عَلَى الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ علیه‌السلام وَ عَلَى مِثْلِهِ تُلْطَمُ الْخُدُودُ وَ تُشَقُّ الْجُيُوبُ » آیا قمه‌زنی و لطمه زنی برای عزاداری حضرت سیدالشهداء (علیه‌السلام) عامل قبولی و افزایش فضیلت عزاداری است؟ اگر لطمه زنی باعث خونریزی و زخم آشکار در بدن شود چه حکمی دارد؟ اگر لطمه زدن باعث نجاست هیئت و یا مسجد شود، چطور؟
ج: برگزاری مراسم عزای اهل‌بیت و حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام از افضل قربات الی الله، و تعظیم شعائر الله است. مصادیق عزا نیز به‌خودی‌خود جایز است. البته چنانچه با در نظر گرفتن شرايط زمان، مکان و... عناويني همچون هتک به‌نوعی از عزاداري‌ها صادق باشد، این‌گونه امور جايز نخواهد بود. همچنین اگر قانونی در این زمینه وجود دارد رعایت آن بنا بر احتیاط، لازم است.
درهرصورت توجه شود این امور نباید موجب نجاست مسجد یا انجام نماز با طهارت عذریه شود.
موارد کراهت گریه
س7. گریه کردن در چه مواردی مکروه است؟
ج: هر گریه‌ای مکروه است مگر گریه برای مصیبت حضرت سیدالشهداء و بقیه معصومین علیهم‌السلام و گریه از خشیت خداوند و برای مرگ مؤمن (مخصوصاً نزدیکان انسان) و هنگامی‌که غم درون انسان را فرامی‌گیرد و مانند آن.
اقامه عزا برای غیر امام حسین (علیه‌السلام)
س8. با توجه به حدیث «کُلُّ الْجَزَعِ وَ الْبُکَاءِ مَکْرُوهٌ سِوَى الْجَزَعِ وَ الْبُکَاءِ عَلَى الْحُسَيْنِ علیه‌السلام» آیا برگزاری مجالس و دسته‌های عزاداری، ذکر مصیبت و گریه کردن برای دیگر ائمه(علیهم‌السلام) و حضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله علیها) مطلوب است؟ آیا برگزاری دهه‌های عزاداری که سابقه نداشته مصداق بدعت است؟
ج: هر کاری که با توجه به شرایط مکانی و زمانی موجب تقویت شعائر الهی، تقویت دین و ارزش‌های دینی شود مستحب است و استثنای جزع بر امام حسین(علیه السلام) به نکته تعظیم شعائر بوده است.
ازجمله این شعائر، تقویت یاد و نام اهل‌بیت علیهم‌السلام در دل و جان است و به‌هیچ وجه سوگواری برای اهل بیت علیهم السلام که برای تعظیم مقام شامخ حضرات است، مصداق بدعت نیست.
درهرحال باید ظرفیت‌های مجالس محدود برای عزاداری با ظرفیت کل جامعه برای این امر خلط نشود. در عزاداری عمومی باید ظرفیت‌های عموم مؤمنین و محبین اهل‌بیت علیهم‌السلام لحاظ گردد چراکه اگر برای تمام مناسبت‌ها به‌صورت عمومی و گسترده، مردم را به تعطیلی امور و اشتغال به عزاداری سوق دهیم بسیاری نخواهند توانست حرمت عزاداری‌ها را حفظ کنند و تدریجاً باعث کم‌اهمیت شدن همه عزاداری‌ها حتی سست شدن مسلمات می‌شود.
استفاده از افکت‌های صدا برای عزاداری
س9. حکم استفاده از افکت‌های صدا در هیأت‌های مذهبی که به‌واسطه ایجاد حجم و تکرار و ... باعث به وجود آمدن هیجان در اشخاص می‌شود و در مواردی انسان را از حالت طبیعی خارج می‌کند، چیست؟
ج: اگر طرب‌آور باشد و انسان را از اعتدال خارج کند و موجب سبک عقلی شود یا عرفاً موجب وهن و هتک حضرات معصومین یا مجلس اهل‌بیت علیهم‌السلام شود، استفاده از آن و گوش دادن به آن حرام است و در غیر این صورت نیز سزاوار است مداحی و عزای ائمه اطهار(علیهم‌السلام) شایسته شأن ایشان باشد.
انتهای پیام