شور و محتوای اربعین در مداحی حفظ شود; مداح نو‌آور و هدایت‌کننده باشد
صدای شیعه: حاج غلامرضا سازگار در میان طیف‌های مختلف هیئتی چهره نام‌آشنایی است و کمتر کسی است که از اشعار او بهره نبرده باشد. وی بعد از وفات حاج علی آهی، رئیس جدید خانه مداحان شد. او سالهاست که ضمن مداحی اشعار بسیاری را در مدح و منقبت ائمه معصومین(ع)، سروده است. جوانان بسیاری هستند که از اشعار وی در مداحی‌‌هایشان به سبک‌های جدید استفاده می‌کنند. در همین خصوص و در رابطه با مسائل جدید حوزه مداحی و سبک‌های جدید با وی به گفت‌وگو نشستیم.
مادحین بعنوان یک جامعه بزرگ در کشور وظایف بسیاری ازجمله ترویج رفتار، اخلاق و سخنان معصومین را بر عهده‌دارند؛ اما بعضا برخی اتفاقات غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای در جامعه مادحین رخ میدهد که خارج از جایگاه و منش آنهاست. این مسئله چطور می‌بینید و چه توصیه‌ای برای مداحان در این خصوص دارید؟
این مسئله عمومیت ندارد. در هر صنفی هر قدر هم تلاش کنیم که افراد، خالص و یک دست باشند نمی‌شود، حتی در صنف علما، روحانیت و در صنف مداحان. خدا رحمت کند آیت‌الله برجرودی را که گفتند: اگر طلبه‌ای دزدی کرد نگوید یک طلبه آمده دزدی کرده، بگوید یک دزد آمده طلبه شده و به این لباس خیانت کرده.
اگر به ما سلام می‌کنند فقط به خاطر امام حسین(ع) است
اکثر مداحان با من تماس دارند و همیشه آنها را نصحیت کردم که اگر به ما سلام می‌کنند فقط به خاطر امام حسین(ع) است. به پولدار برای پولی که دارد سلام می‌کند، قدرتمند برای قدرتی که دارد، وزرشکار برای ورزش بدنی و شهرتی که دارد، به نخست وزیر برای وزارتی که دارد.
به ما برای چه چیزی سلام می‌کنند؟ ما قهرمان، پولدار یا ثروتمندیم؟ ما چه هستیم؟ فقط مردم می‌خواهند به امام حسین(ع) سلام بدهند و این را مداحان خیلی تاکید کرده‌اند که چون ما نوکرامام حسین(ع) هستیم به ما سلام می‌کنند و وای به آن مداحی که با تکبر این سلام را جواب بدهد.
الحمد الله مداحانی را دیده‌ام که بسیار مشهور هستند از دور به یک بچه سلام می‌کنند ولی بعضیها غافل هستند نمی‌دانند این بزرگی که دارند از تواضع به نوکران امام حسین(ع) و از تواضعی است که در خانه امام حسین(ع) دارند.
وقتی موسی برای هدایت فرعون حرکت کرد خدا به موسی گفت با زبان خوش و نرم با فرعون صحبت کن لذا در قرآن هم می‌بینید که فرعون تهدید می‌کند به مردمش که موسی آمده شما را از مسیر و از ممکلت‌تان خارج کند؛ اما موسی گفت من آمده‌ام شما را هدایت کنم.
کار ما باید خواندن و هدایت باشد
کار ما باید خواندن و هدایت باشد، یعنی هم خودمان را هدایت کنیم و هم مردم را؛ قیافه، صورت، ریش، لباس، حرکات و سکنات ما، باید طوری باشد که مردم ما را می‌بینند یاد امام حسین(ع) بیفتند و انشاء‌الله به همین صورت باشد و مداحان بیشتر همین طور هستند.
بعضی از مداحان چهار تا خط شعر حفظ می‌کنند فکر می‌کنند بت‌های کعبه را شکسته‌اند و خدا را دیگر نمی‌شناسند.
یک شاعر عرب به نام متنبی بود زمانی برای دید و بازدید به سراغ صاحب ابن عباد رفت، صاحب ابن عباد ایشان را نمی‌شناخت و اورا به منزل راه نداد و به او گفت اینجا جلسه شعر است و شما نمی‌توانید بیاید. متنبی گفت من هم از شعر بی‌بهره نیستم؛ صاحب گفت کسی که می‌خواهد اینجا باشد باید 30 هزار بیت شعر حفظ باشد؛ او گفت این سی هزار بیتی که شما می‌گوید بزمی یا رزمی باشد؟ قبل از اسلام یا بعد از اسلام گفته شده باشد؟ زن گفته باشد یا مردم؟ غزل باشد یا قصیده؟ صاحب گفت شما باید متنبی باشید که با کمال تواضع به دیدن صاحب ابن عباد آمده است. صاحب گفت می‌توانید سی هزار بیت شعر از شاعران قبل از اسلام بخوانی؟ متربی گفت بله، صاحب گفت بخوان و هزار بیت خواند، بعداز آن صاحب گفت باور کردم و این مقدار کافی است اما متنبی قبول نکرد و گفت باید قبولی کنی که من 30 هزار بیت شعر بخوانم چراکه با من عهد کردی، صاحب گفت ما قبول داریم. متربی گفت پس اجازه بدهید صد بیت شعر دیگر بخوانم و صد بیت شعر بداهه سرود که صاحب ابن عباد به عهد خودش وفا نکرد و از من سی هزار بیت شعر می‌خواست ولی متاسفانه خسته شد و برای سی هزار بیت شعر طاقت نیاورد که شعر بخوانم.
درختی که شاخه آن پایین نمی‌آید میوه ندارد
اینها ادعا نداشتند و با این علم، ، طبع بلند و حافظه و محفوظات که داشتند باز خاکی بودند. درختی که شاخه آن پایین نمی‌آید میوه ندارد و چون خالی است فکر می‌کند برای خود شخص بزرگی است.
بعضی از مداحان شاخه‌هایی هستند که خالی‌اند و چون خالی هستند فکر می‌کنند کسی هستند. خدا رحمت کند آقای فلسفی را که می‌فرمود بعضی از مردم مانند کوزه هستند بعضی از کوزه‌ها خالی است هر چقدر آن را تکان می‌دهید صدا میدهد چون خالی است و بعضی از کوزه‌ها پر است هر چقدر آن را تکان می‌دهید چون لبریز است صدا ندارد ولی بعضی از کوزه‌ها یک مقدار ته آن آب هست تکان می‌دهید بالا و پائین می‌رود سر و صدا ایجاد می‌کند. مرحوم حاج آقا حسن محمدی می‌فرمود نخود تا نپخته است بالا و پائین می‌رود وقتی پخته شد دیگر هر چقدر در این دیگ بجوشد از جایی خودش تکان نمی‌خورد.
نظر شما در مورد سبک‌های جدید مداحی چیست و چرا جوانان امروز به سمت سبک‌های اصیل مداحی کمتر اشتیاق نشان می‌دهند؟
همه سبک‌های جدید مخالف با اهل بیت(ع) نیست، چون بعضی از سبک‌های جدید جانسوز، پرمحتوا هستند و از قدیم بوده. مثلا پنجاه سال قبل می‌گفتند برمشام می‌رسد هر لحظه بوی کربلا، درست است که این شعر کهنه نمی‌شود ولی آیا همیشه ما باید همین سبک را بسازیم. ما با نوآوری مخالف نیستیم و در این 70 سال عمرم یادم است که هر ده سال یک‌بار سبک‌ها و آهنگ‌ها عوض می‌شد.
جوان‌های داریم که آهنگ‌هایی می‌سازند که سنتی نیست ولی سنتی است. یعنی سنتی نیست چون سبک قدیم نیست و سنتی است چون از سبک‌های قدیمی‌ها را با سبک جدی می‌خوانند. هیچ شاعری سبک نمی‌سازد و این مداحان هستند که سبک و شعر می‌سازند.
ما سبک نمی‌سازم بلکه شعر می‌سازم
ما سبک نمی‌سازم بلکه شعر می‌سازم اما سبک را عوض می‌کنیم. گاهی از اوقات سبک‌هایی را می‌آورند که به سبک‌های ترانه است و فکر می‌کنیم سبک‌های ترانه را می‌توانیم با سبک روضه و گریه بخوانیم و فکر می‌کنند این جدید است باید به آنها بگویم که اینها سبک‌های من‌درآوردی است و باید آنها را کنار بگذارند.
مداح باید موسیقی بداند
مداح باید نو‌آور باشد و هر سال سبک نو بیاورد و موسیقی بداند. شناخت موسیقی از واجبات است و باید بدانند چه دستگاهی دارند و چه می‌خواند. نباید دستگاهی بخوانیم که از ان آگاهی نداریم.
دیدم آقایانی که در مداحی شعر یکی از خوانندگان زن را با همان سبک در روضه خوانده که انتقاد شدیدی هم به ایشان شده و یا مثلا روضه حضرت قاسم می‌خواند، بادا بادا مبارک بادا که ما با این مخالف هستیم؛ ولی همین بادا بادا مبارک بادا را یکی از مداحان خوانده اینقدر از مردم گریه گرفته چون با سبک بادا بادا مبارک باد نخوانده و با سبک جانسوزی خوانده. همین شعر را خوانده ولی هنرمند بوده و همان سبک را خوانده و گریه گرفته است.
بعضی از جوانان و مداحان از اشعار شما به سبک‌های جدید نوحه‌خوانی می‌کنند واکنش شما و نظرتان را در این خصوص بیان کنید
بعضی از آنها زنگ می‌زنند که می‌خواهیم آهنگی را روی شعر شما بگذاریم و من به انها می‌گویم که آهنگ را بگذارید تا بشنوم و بعد بخوانید خیلی از آهنگ‌ها خوب است بعضی هم آهنگ‌های خوبی نمی‌گذارند که به انها اجازه نداده‌ام و برخی هم بدون اینکه نظرم را جویا شوند هرکاری خواسته‌اند با شعر کرده‌اند.
در خصوص اربعین، فضیلت و سبک‌های مداحی آن بگوید؟
اکنون که اربعین حسینی است و مردم شور و حال خاصی دارند، باید از این جمعیت میلیونی نهایت بهره را ببریم. شور اربعین در اشعار باید حفظ شود. لذا نمی‌توانیم سبک خاصی را هم برای این ایام تعیین کنیم. مداحان باید بدانند که مداحی‌های اربعین باید همچون مداحی‌های سایر زمان‌ها پر از محتوا باشد، نوحه از قصیده هم مهم‌تر است، چون با دل مردم و اجتماع کار دارد. ما باید در مداحی‌ها از سبک‌هایی استفاده کنیم که مورد پسند اهل بیت(ع) باشد.
منبع: ایکنا
انتهای پیام