تونس و الجزایر؛ کابوس مثلث واشنگتن، تل آویو و ریاض

صدای شیعه: کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس چندی پیش در اقدامی غیرمنتظره که با محوریت رژیم سعودی انجام شد، حزب الله لبنان را در لیست گروه های تروریستی این شورا قرار دادند. این اقدام واکنش های متعددی در داخل و خارج لبنان به دنبال داشت. «شیخ نعیم قاسم» معاون دبیرکل حزب الله لبنان در واکنش به اقدام شورای همکاری خلیج فارس تصریح کرد: «این اقدام به دنبال شکست سعودی ها در مقابل حزب الله در عرصه های مختلف صورت گرفت.»

کشورهای دیگری هم از جمله تونس و الجزایر ضمن مخالفت آشکار خود با اقدام جدید شورای همکاری خلیج فارس، خواستار تجدید نظر اعضای این شورا در تصمیم خود شدند.

وزارت خارجه تونس پس از تروریستی خوانده شدن حزب الله لبنان توسط شورای همکاری خلیج فارس با صدور بیانیه ای اعلام کرد: «آنچه که توسط شورای همکاری خلیج فارس بیان شد، موضع تونس نیست و ما حزب الله را یک جنبش سیاسی و نظامی مؤثر در لبنان تلقی می کنیم.»

از سوی دیگر، «رمطان لعمامره» وزیر خارجه الجزایر نیز ضمن محکومیت اقدام شورای همکاری خلیج فارس در تروریستی خواندن حزب الله لبنان، تصریح کرد: «حزب الله لبنان جنبشی است که در چارچوب قوانین داخلی این کشور در حال فعالیت است و ما دخالت در امور داخلی دیگر کشورها را پسندیده نمی بینیم«.

البته موضع قاطعانه تونس و الجزایر در قبال اقدام شورای همکای خلیج فارس در قبال حزب الله لبنان قابل پیش بینی بود، چراکه این دو کشور همواره در اتخاذ مواضع خود تلاش کردند تا به نوعی از صف آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی در اتخاذ سیاست های مختلف منطقه ای و فرا منطقه ای آنها به دور استاده و حتی در مواردی با این سیاست ها مقابله هم بکنند؛ بنابراین حمایت از حزب الله، برای تونس و الجزایر تنها حلقه ای از زنجیره طولانی مخالفت با سیاست های مثلث واشنگتن، تل آویو و ریاض به شمار می رود.

علت اصلی مخالفت تونس و الجزایر با تروریستی خواندن حزب الله لبنان در واقع به نحوه نگرش آنها به سیاست های مثلثی که پیشتر ذکر شد، باز می گردد. مقامات الجزایر همواره بر حمایت خود از مردم فلسطین در برابر جنایت های رژیم صهیونیستی تأکید کرده و با این حمایت، اساسی ترین دغدغه سیاست صهیونیستها یعنی سرکوب فلسطینیان را به چالش کشیده اند. تونس نیز پس از پایان یافتن دوران قدرت «زین العابدین بن علی» دیکتاتور سابق خود به جمع حامیان مردم فلسطین پیوست. از همین روی، حزب الله لبنان نیز به عنوان یک جنبش سیاسی ـ نظامی قدرتمند که تمام قد در برابر رژیم صهیونیستی استاده است، مورد توجه این دو کشور قرار گرفت.

از سوی دیگر، تونس و الجزایر از مدت ها پیش به دلیل طرح مسأله احتمال دخالت خارجی ایالت متحده آمریکا در لیبی، به شدت با این مسأله مخالفت کرده و مراتب اعتراض خود را بارها و بارها به گوش مقامات آمریکایی و هم پیمانان آن رساندند. آنها به خوبی از پروژه آمریکا برای لیبی و سپس کشورهای همسایه آن اطلاع یافته و به مقابله با آن پرداختند.

تونس و الجزایر به خوبی می دانند که هرگونه دخالت نظامی خارجی در لیبی موجب ایجاد هرج و مرج در منطقه شده و از همه مهمتر منجر به سرازیر شدن موج تروریست های تکفیری به سمت این دو کشور خواهد شد. از همین روی، سیاست های آمریکا و هم پیمان شماره یک آن یعنی رژیم صهیونیستی، الجزایر و تونس را بیش از پیش وادار ساخت تا درست در نقطه مقابل آنها بایستند. مخالفت با تروریستی خواندن حزب الله لبنان در واقع نمونه ای از مخالفت های تونس و الجزایر با مجموعه سیاست های آمریکا و هم پیمانان آن به شمار می رود.

در همین حال، الجزایر به دلیل داشتن یک موقعیت جغرافیایی استراتژیک و همچنین برخورداری از منابع نفتی و گازی عظیم به خوبی می داند که پس از لیبی، هدف اصلی آمریکا و هم پیمانانش قرار دارد. در واقع این کشور، تهدیدات آمریکا و هم پیمانان آن برای حمله نظامی به لیبی به بهانه مبارزه با داعش را نوعی تهدید برای خود تلقی می کند. از همین روی، الجزایر تلاش می کند تا حزب الله را به عنوان یکی از هم پیمانان خود برای روز مبادا حفظ کند.

الجزایر حتی در ائتلاف به اصطلاح اسلامی ضد داعش به رهبری عربستان سعودی جایی نداشت. مقامات رژیم سعودی عدم جای دادن این کشور در لیست اعضای این ائتلاف را مواضع الجزایر در حمایت از دولت دمشق عنوان کرده اند. این مسأله نشان می دهد که کشمکش های میان الجزایر با مثلث واشنگتن، تل آویو و ریاض همانگونه که گفته شد کاملا گسترده بوده و مخالفت با تروریستی خواندن حزب الله تنها گوشه ای از این رویارویی های متقابل است.

در آن سو، روابط تونس با ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی نیز به ویژه پس از روی کار آمدن «قائد باجی السبسی» به عنوان رئیس جمهور این کشور، همواره با کشمکش های مختلفی همراه بوده است. تونس در خصوص مسأله فلسطین از حقوق فلسطینیان دفاع کرده و بر لزوم ادامه مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی تأکید می کند.

در خصوص مسأله لیبی نیز، تونس به شدت با هرگونه دخالت نظامی آمریکا در این کشور مخالفت کرده است. در رابطه با سوریه نیز همانگونه که اخیرا مشاهده شد، وزیر خارجه تونس تصمیم مقامات سابق این کشور مبنی بر قطع روابط با سوریه ـ کشوری که عربستان از تروریست های آن حمایت می کند ـ را اشتباه خوانده و از آغاز این روابط با دمشق در سطح کنسولگری خبر داد. تمامی این موارد نشان می دهد که تونس نیز همچون الجزایر به نوعی در مسائل متعدد و کلان منطقه در مقابل مثلث واشنگتن، تل آویو و ریاض ایستاده و مخالفت با تروریستی خواندن حزب الله لبنان تنها جزئی از سلسله مخالفت های تونس با این مثلث است.

در این میان اما طی روزهای گذشته موضعی توسط وزارت خارجه مصر در قبال اقدام شورای همکاری خلیج فارس در تروریستی خواندن حزب الله لبنان به گوش نرسید. هرچند سیاست خارجی مصر در قبال ارتباط آن با محور مقاومت از جمله ایران، سوریه و حزب الله لبنان طی سال های اخیر همواره به نوعی مسکوت بوده، اما برآیند آنچه که مشاهده شده نشان می دهد که مصر حتی اگر حامی حزب الله هم نباشد به دنبال رویارویی با آن هم نیست. با این حال، مقامات مصری قصد ندارند اگر در این مورد اختلافی هم با عربستان سعودی دارند، این اختلاف را آشکار ساخته و خود را رسما در مقابل سعودی ها قرار دهند.

منبع: مهر