رخنه دلارهاي سعودي به الازهر
صدای شیعه: سفر ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودي به مصر و توافقات و قراردادهاي اين سفر، به شدت در مرکز توجه مطبوعات و رسانه‌هاي مختلف قرار گرفته است. ملک سلمان که سعي دارد نظر مقامات مصري را به حمايت از سياست‌هاي عربستان جلب کند با حضور در مسجد الازهر موافقت خود را با تأسيس شهر تحقيقاتي الازهر با تأمين مالي رياض اعلام کرد. سلمان همچنين از تشکيل ناتوي عربي با حضور مصر در آينده نزديک خبر داد و دولت مصر در قبال دريافت دلارهاي نفتي از رياض، جزاير «صنافير» و «تيران» را به عربستان داده است که واکنش‌هاي زيادي را در داخل به همراه داشت. همزمان عضو هيئت علماي برجسته الازهر نيز گفت تفکر سلفي در مصر درحال تقويت است.
عربستان که در ماه‌هاي اخير تنش با ايران را به بالاترين سطح رسانده براي مقابله با نفوذ ايران به دنبال يارگيري منطقه‌اي است. ملک سلمان، پادشاه عربستان از روز پنج‌شنبه سفر پنج روزه خود به قاهره را آغاز کرد تا بتواند با کمک‌هاي به اصطلاح اقتصادي خود نظر مقامات قاهره را جلب کند. در اين سفر موافقتنامه‌هاي سياسي و اقتصادي زيادي بين دو طرف به ثمر رسيده است. در اين سفر يکي از توافقاتي که انجام شده و مخالفت‌هاي داخلي را در پي داشته، توافق دو کشور براي ترسيم مرزهاي دريايي و چشم‌پوشي مصر از دو جزيره تحت حاکميت خود يعني تيران و صنافير خبر است. اگر چه مصر و عربستان سعودي هنوز درباره ماهيت توافق حاصل شده هيچ مطلبي را عنوان نکرده‌اند، اما رسانه‌هاي مصري از پرداخت سالانه 2ميليارد و 500 ميليون دلار از جانب رياض به قاهره و سهم 25 درصد از منابع موجود در اين جزاير به مصر سخن گفته‌اند. به دنبال اين توافق محرمانه، جريان‌ها، گروه‌ها و شخصيت‌هاي مصري از عملکرد ضعيف دولت و نظام السيسي و توافق وي با ملک سلمان بر سر واگذاري دو جزيره راهبردي مصر به عربستان آن هم بدون کسب نظر پارلمان مصر در اين باره موجي از اعتراض‌ها و انتقادها را به راه انداخته‌اند. پرداخت دلارهاي نفتي به دولت قاهره، درحالي است که مصر در سال‌هاي اخير با مشکلات اقتصادي زيادي روبه‌رو بوده است و نيازمند حمايت‌هاي اقتصادي رياض است. اين اولين سفر پادشاه عربستان به مصر پس از تکيه زدن بر کرسي قدرت محسوب مي‌شود که بر اهميت اين سفر افزوده است.
همزمان با سفر سلمان، دادگاه کيفري قاهره روز شنبه 15 نفر از طرفداران اخوان‌المسلمين را به جرم آنچه تشکيل يک «شبکه تروريستي» خوانده شد، به حبس ابد محکوم کرد.
رشوه به الازهر
پادشاه عربستان در اين سفر علاوه بر ديدار با مقامات دولتي مصر، با شيخ الازهر نيز ديدار کرده است تا بتواند حمايت اين نهاد مذهبي را به همراه داشته باشد. به گزارش روزنامه سعودي گازتا، ملک سلمان شنبه شب با حضور در مسجد بزرگ الازهر و علاوه بر نماز گزاردن در اين مسجد موافقت خود را با تأسيس شهر تحقيقاتي اسلامي الازهر اعلام کرد. پادشاه عربستان در ديدار با احمد طيب، شيخ الازهر همچنين کار مرمت و توسعه مسجد بزرگ الازهر را با هزينه سعودي اعلام داشت. در اين ديدار شيخ الازهر نيز گفت: «عربستان و خواهر بزرگ‌ترش مصر دو ستون خيمه بزرگ منطقه عربي هستند.» شيخ احمد طيب با بيان اين مطلب گفت: «سران عربستان و مصر در کنار ديگر برادران خود در ديگر کشورهاي عربي، نقش بزرگي در صيانت از امت اسلامي و عربي و حفظ وحدت اسلامي دو امت بزرگ برعهده دارند.»
وي که در گفت‌وگو با روزنامه الشرق الاوسط سخن مي‌گفت، افزود: «سفر پادشاه سعودي به الازهر، حمايت بزرگي از اين مرکز و تلاش‌ها و رسالت معتدل آن است.» اظهارات طيب در تمجيد از سعودي‌ها در حالي است که الازهر به‌طور سنتي در چالش با سعودي‌ها است. احمد الطيب در مصاحبه‌اي که در جولاي 2010 با الاهرام ويکلي انجام داده بود با انتقاد از سياست‌هاي سعودي‌ها، گفته بود در غياب الازهر، سلفي‌ها و بخش‌هاي ديگر خارجي در مصر فعال شده‌اند و در کنار وهابيت سعي دارند خلأ را در مصر پر کنند که به گسترش فقه سعودي در مقابل فقه ميانه رو منجر شده است.
يارگيري در مقابل ايران
هرچند مقامات مصري و سعودي اهداف اين سفر را بيشتر اقتصادي عنوان کرده‌اند ولي به‌نظر مي‌رسد سفر ملک سلمان به مصر در اين مقطع زماني داراي ابعاد سياسي نيز مي‌باشد. در حال حاضر، رياض که به طور بي سابقه‌اي در مناقشات و تنش‌هاي منطقه‌اي وارد شده و به يکي از ارکان ايجاد ناامني تبديل شده به دنبال جلب حمايت‌هاي بيشتر منطقه‌اي مي‌باشد. درگير شدن عربستان در جنگ يمن، تلاش براي سرنگوني نظام بشار اسد در سوريه و ورود جدي به تنش‌هاي لبنان و عراق تنها بخشي از سياست‌هاي عربستان در چند سال اخير براي مقابله با نفوذ ايران در منطقه و از بين بردن محور مقاومت است. به همين دليل است که در طول اين سال‌ها، عربستان تلاش کرده حمايت‌هاي مالي و معنوي کشورهاي مختلف را به‌دست آورد و با مرگ ملک عبدالله و روي کار آمدن پادشاه جديد، سياست ايران‌هراسي و تضعيف منطقه‌اي قدرت تهران به مهم‌ترين سياست آل سعود تبديل شده است. حتي ورود به جنگ يمن که هزينه‌هاي گزافي براي سعودي‌ها در پي داشته است براي مقابله با نفوذ ايران در يمن انجام شده است.
سفر سلمان به مصر براي جلب نظر عبدالفتاح السيسي، رئيس جمهور مصر در شرايطي است که السيسي پس از روي کار آمدن موضع خود را نسبت به تحولات سوريه تغيير داده است و اين نگراني رياض را در پي داشت. السيسي همچنين در جنگ يمن و در تنش بين ايران و عربستان سياست متعادلي در پيش گرفته بود و به همين منظور سفر اخير بيش از آنکه اقتصادي باشد با اهداف سياسي انجام شده است تا بار ديگر قاهره را به جرگه متحدان اصلي رياض برگرداند.
تشکيل ناتوي عربي
عربستان که در سال‌هاي اخير تلاش کرده يک نيروي نظامي متحد از کشورهاي عربي تأسيس کند، بار ديگر اعلام کرد که اين اتحاد نظامي به زودي تشکيل خواهد شد. پادشاه عربستان با سخنراني در پارلمان مصر ضمن تأکيد بر لزوم همکاري رياض و قاهره در مقابله با تروريسم، خبر داد که به‌زودي قواي عربي متحد براي مقابله با تروريسم تشکيل خواهد شد. وي ضمن تأکيد بر همکاري و روابط مستحکم ميان مصر و عربستان گفت: «همکاري با مصر روند مبارزه با تروريسم را سرعت مي‌بخشد.» اظهارات سلمان در حالي است که عربستان خود حامي اصلي تکفيري‌ها در منطقه است و با کمک‌هاي مالي تروريست‌ها را در مقابل دولت‌هاي عراق و سوريه تقويت مي‌کند.
تقويت سلفي‌گري در مصر
همزمان با سفر پادشاه عربستان به قاهره، عضو هيئت علماي برجسته الازهر مصر از تقويت جريان‌هاي سلفي در اين کشور خبر داد. شيخ احمد کريمه، استاد شريعت دانشگاه الازهر درگفت و گو با رأي اليوم، با تأکيد بر اينکه جريان سلفي در زمان حال و آينده تقويت خواهد شد، گفت: «تفکر سلفي در دوره حسني مبارک فروغي خيره‌کننده داشت که به ضرر الازهر بود تا جايي که حدود 10 شبکه به سلفي‌ها اختصاص داشت تا تفکر وهابي را درسرتاسر کشور تبليغ کنند. آنچه که در دوره مبارک و سادات روي داد اينک دارد تکرار مي‌شود که به تقويت سلفي‌ها در حال و آينده منجر خواهد شد.» اين درحالي است که سعودي‌ها در سال‌هاي اخير نگراني خود را از تقويت فعاليت‌هاي شيعيان در مصر ابراز داشته‌اند.
سعود الفيصل، وزيرخارجه سابق عربستان در 30 مي2012 در گزارشي به وليعهد سعودي از فعاليت‌هاي عربستان براي مقابله با فعاليت شيعيان در مصر گزارش تهيه کرده و در اين گزارش اعلام کرده بود که عربستان از اجتماعات شيعيان در مصر جلوگيري مي‌کند. همچنين احمد کاتان، سفير عربستان در قاهره نيز با مقامات دولتي مصر ديدارهايي انجام داده بود تا آنها را براي مقابله با فعاليت‌هاي شيعيان متقاعد کند.
منبع : روزنامه جوان
انتهای پیام