رقابت نابرابر تهرانی‌ها و شهرستانی‌ها در نشر
صدای شیعه: ناشران، نویسندگان و مخاطبان سه حلقه مهم زنجیره صنعت نشر هستند که بهبود یا عدم بهبود هر یک از این حلقه‌ها می‌تواند براحتی بر کار دیگری تأثیر بگذارد. حال تصور کنید هر سه این زنجیرها در شرایط نامساعد بسر ببرند. در صفحه امروز می‌خواهیم نگاهی بیندازیم به وضعیت یکی از این حلقه‌ها. ناشران بیشترین سهم را در پنجه انداختن با مشکلات نشر دارند. البته این مشکلات وقتی به وادی ناشران شهرستانی می‌رسد دو چندان می‌شود. قصه «همه چیز برای پایتخت» در مورد ناشران هم صدق می‌کند و همین مسأله باعث نابرابری‌هایی شده است.
نگاهی به آمار کتاب‌های منتشر شده در هر سال نشان می‌دهد سهم ناشران غیرتهرانی از بازار نشر تنها یک چهارم ناشران پایتخت است. اگر مسایلی مثل بی‌میلی جامعه به مطالعه، حرفه‌ای نشدن نویسندگی و عدم چاپ آثار خلاقانه و موضوعاتی مثل گرانی کاغذ بر روی کار ناشران تاثیر می‌گذارد این مسأله برای ناشران شهرستانی که از امکانات کمتری نسبت با ناشران تهرانی برخوردارند،
دوچندان است. با همه این کاستی‌ها، آیا ناشران شهرستانی می‌توانند با ناشران تهرانی رقابت کنند؟
تعطیلی 12 کتابفروشی در شیراز
«نه، یک ناشر شهرستانی نمی‌تواند با ناشر تهرانی رقابت کند اما باید قبول کرد که بسیاری از مشکلات میان ناشران شهرستانی و تهرانی مشترک است.» این جمله پاسخ مدیر نشر «نوید شیراز» به سؤال فوق بود.
داریوش نویدگویی ادامه می‌دهد: بطور کلی صنعت نشر کشور هم از نظر معنوی و هم از نظر مادی زیر سؤال است. متأسفانه مردم و دستگاه‌های دولتی هیچ توجهی به مسأله نشر ندارند. از طرفی نشر بدون اقتصاد هم نابود می‌شود. وی با بیان اینکه همدلی‌هایی که برای کتاب در تهران وجود دارد در شهرستان وجود ندارد، توضیح می‌دهد: مثلاً در زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران از شهردار گرفته تا وزیر و همه اصناف توجه ویژه‌ای به نمایشگاه کتاب دارند اما این توجه‌ها در شهرستان‌ها دیده نمی‌شود. مدیر نشر نوید شیراز با بیان اینکه طی دو سال گذشته 12کتابفروشی در شیراز تعطیل شد، توضیح می‌دهد: در تهران نهادها و ادارات با خرید کتاب برای کارمندان از نمایشگاه و کتاب حمایت می‌کنند اما تا به حال دیده نشده مدیر یک نهاد فرهنگی در شهرستان به مناسبت خاصی برای کارمندانش کتاب بخرد یا در نمایشگاه‌های استانی شرکت کند، در حالی‌که همین نهادها بودجه‌های هنگفتی صرف برگزاری همایش‌های بی‌نتیجه می‌کنند.
نوید گویی با اظهار گلایه از سیستم توزیع کتاب یکی از آسیب‌های جدی به حوزه نشر شهرستان را شیوه توزیع کتاب عنوان می‌کند و می‌گوید: کتاب همراه کالاهای غیرفرهنگی مثل سیگار به شهرستان ارسال می‌شود. از طرفی ناشران بزرگ ترجیح می‌دهند کتابشان با تیراژ اندک در تهران توزیع شود. وقتی هم کتاب خوب ناشر تهرانی وارد شهرستان‌ها نشود خود به خود بر کیفیت کار کتابفروش و رغبت کتابخوان شهرستانی تأثیر می‌گذارد و نتیجه همه این‌ها افت فروش کتاب در شهرستان‌هاست. مدیر نشر نوید شیراز جزو ناشرانی بوده که از قطع یارانه کاغذ استقبال کرده است اما انتظار داشته این یارانه برای کتاب و مسایل مرتبط با آن هزینه شود. نویدگویی می‌گوید: چرا نباید یک سیستم توزیع حرفه‌ای برای کتاب وجود داشته باشد و حداقل کتاب‌ها در کانتینرهای مجزایی حمل شوند تا به کتابفروشان شهرستانی برسند؟
نویدگویی معتقد است بسیاری از مشکلات نشر بین نویسندگان تهرانی و شهرستانی مشترک است و گریبان همه را گرفته است. مسایلی مانند نوشته نشدن آثار بکر و خلاقانه بدلیل عدم تأمین معاش نویسندگان، پایین آمدن تیراژ کتاب و رسیدن به تعداد 300 نسخه، کمبود کتابخانه‌ها و مجهز نبودن آن‌ها مسایل و مشکلات مشترک بین همه ناشران است.
مهاجرت به پایتخت
مدیر نشر «عروج اندیشه» که در مشهد فعالیت می‌کند معتقد است ناشر تهرانی با ناشر شهرستانی به لحاظ مادی و امکانات برابری نمی‌کند اما در توانمندی‌ها تفاوتی ندارد.
محمدرضا مقدم می‌گوید: تعامل تعداد زیادی از نویسندگان، مترجمان و تصویرگران شهرستانی با ناشران تهرانی، نشان می‌دهد شهرستان‌ها به لحاظ توانمندی و استعداد ضعف ندارند و آنچه آن‌ها را با مشکل مواجه کرده است امکانات متمرکز شده در پایتخت است. مقدم ادامه می‌دهد: نویسنده‌ها وقتی می‌بینند کتاب‌هایی که در تهران چاپ می‌شود زودتر به فروش می‌رسد، ترجیح می‌دهند با ناشران تهرانی کار کنند. از آن طرف هم ناشر تهرانی به خاطر روابطی که دارد می‌تواند کتاب‌هایش را زودتر به فروش برساند.
البته این ناشر با تاکید بر اینکه بسیاری از مشکلات نشر بین ناشران تهرانی و شهرستانی مشترک است، می‌گوید: با همه این‌ها اگر شرایط برای من مهیا شود حتماً به تهران مهاجرت می‌کنم چون امکانات متمرکز در پایتخت فضا را برای کار نشر آسان‌تر می‌کند.
ناشران شهرستانی و مراکز توزیع در تهران
مهم‌ترین معضلی که ناشران شهرستانی از آن به عنوان مشکل خاص نشر شهرستان‌ها یاد می‌کنند، موضوع توزیع و پخش کتاب است.
در پاسخ به این مشکلات، محمد حسين‌زادگان مدير بخش توزيع انتشارات «ققنوس» می‌گوید: براي سيستم توزيع ما تفاوتي بين ناشرين مقيم در شهرستان‌ها و در تهران وجود ندارد و مسأله مهم کيفيت آثار چاپ شده هم از لحاظ محتوا و هم ظاهر آن است. حسین‌زادگان تأیید می‌کند که زيرساخت‌هاي ارتباطي و حمل‌ونقل در تهران بسيار کارآمدتر از شهرستان‌ها است اما می‌گوید: با همه این مشکلات هیچ دلیلی بر عدم توانايى رقابت ناشرين مقيم شهرستاني با تهراني نيست و ناشران شهرستانی می‌توانند کتاب‌های خود را از طريق توزیع کنندگان تهراني توزيع کنند ضمن اینکه بعضی ناشرين شهرستاني در تهران مرکز توزيع دارند.
منبع: قدس آنلاین
انتهای پیام