حدادعادل; انتشار قرآن بایسنغری سرمشق یک دوره هنری است

صدای شیعه: آیین رونمایی از «قرآن بایسنغری» با حضور غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سید محمدمجتبی حسینی، مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک و غلامحسین امیرخانی، هنرمند و خوشنویس در محل این موزه برگزار شد.
 غلامعلی حدادعادل در این برنامه با اشاره به بخش‌هایی از زیارت اربعین، گفت: فلسفه قیام امام حسین (ع) به روشنی در این زیارت آمده است. در فرازی از این دعا آمده است که سید‌الشهدا (ع) خون رگ گردن خود را در راه تو نثار کرد تا بندگان تو را از جهالت و سرگردانی و گمراهی رهایی بخشند. اربعین تجدید پیمان با سید‌الشهداست برای نهضت او که نهضتی جهانی است.
 رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه سخنانش به سابقه تکریم قرآن از سوی مسلمانان اشاره کرد و افزود: مسلمانان از همان روزی که قرآن را از زبان پیامبر (ص) شنیدند، مضامین و مفاهیم بلند قرآن کریم را در سینه خود حفظ کردند و وقتی هنوز وحی تفصیلی قرآن کریم پایین نیافته بود، می‌دانستند که باید در حفظ قرآن از کمی و کاستی اهتمام بورزند.
 وی با اشاره به جنگی که در سال نخست هجرت پیامبر(ص) رخ‌ داد، افزود: در جریان آن جنگ، 70 تا 90 حافظ قرآن کریم به شهادت رسیدند و این نشان می‌دهد که مسلمانان از همان آغاز  به حفظ قرآن کریم در سینه و دقت در کتابت آن اهتمام داشتند و علاقه‌مندی خود را به این کتاب آسمانی با کتابت، تهذیب، کتابسازی و کتاب آرایی نشان می‌دادند. مسلمانان آن مظروف والا را در بهترین مظروف که همان هنر است، نگاه می‌داشتند.
 رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی یادآور شد: البته ذات قرآن کریم نیز هنری است و خداوند اوج فصاحت و بلاغت را در آن به کار برده است. مسلمانان این هنر را که گوش‌نواز بود، چشم‌نواز کردند و بهترین و ارزشمند‌ترین آثار قرآنی خود را به امام‌زاده‌ها و بقاع متبرکه سپردند. چنین است که اکنون آستان قدس رضوی صاحب بهترین و نفیس‌ترین و بی‌نظیر‌ترین آثار هنری جهان اسلام است. در هیچ جای جهان اسلامی چنین سرمایه‌ای را ملاحظه نمی‌کنید.
 حدادعادل با قدر‌دانی از مرکز آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی برای انتشار این قرآن نفیس، گفت: بسیار ارزشمند است که قرآن‌ بایسنغری در دسترس اهل هنر قرار گرفت. نباید چنین اقداماتی را با ترویج هنر‌های اسلامی دیگری چون نوشتن قرآن کریم بر دانه‌ برنج که در سودمندی آن شک داریم مقایسه کرد. انتشار قرآن بایسنغری، انتشار سرمشق یک دوره هنری است. همان چیزی که غربی‌ها از آن به عنوان «پارادایم» یاد می‌کنند. باید برای حفظ ریشه‌های هنر اسلامی، این نمونه‌ها به اهالی هنر عرضه شوند.
 رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: چشم‌نوازی، قدرت خط، و پیچیدگی خط این قرآن نفیس راز و رمزی با خود دارد. جنبه‌های فنی این اثر نیز قابل تامل است. ابعاد کاغذی که برای این قرآن به کار رفته است، نشان از پیشرفت صنعت کاغذ‌سازی دارد و هنوز هم بعد از این همه سال، اثری از پوسیدگی در این کاغذ دیده نمی‌شود. این نوع کاغذ‌سازی حکایت از عقل و دانش‌ صنعت‌گران دارد.
 وی به نوع تذهیب  این قرآن پرداخت و گفت: متاسفانه این قرآن پاره پاره شد و آنقدر نفیس بود که هر فردی به داشتن برگی از آن افتخار می‌کرد.
 این مقام مسئول برگ‌های پراکنده قرآن بایسنغری را به کبوترانی تشبیه کرد که از یک آشیانه برخاسته‌اند و لانه دیگری را برگزیدند و ادامه داد: اما بیشترین کبوتر‌ها بر گنبد امام رضا(ع) نشسته‌اند. موزه آستان قدس بیشترین صفحات این قرآن را در اختیار دارد. بسیار نیکوست که این قرآن به طرز آراسته‌ای منتشر شده است.
 وی در ادامه سخنانش به دو هجوم پیاپی مغول و تیمور به ایران اشاره کرد و گفت: ایران چون کوره‌ای است که فلزات بد‌فلز را هم در خود به درستی شکل می‌دهد. فرهنگ و تمدن اسلامی کار خود را به درستی انجام داد و بزرگانی چون خواجه‌نصیر‌الدین طوسی مغولان را اهلی کردند و نگارش چنین قرآنی به قلم مغول‌‌ها نشانه عظمت فرهنگ ایران است.
 حدادعادل در پایان سخنانش ابراز امیدواری کرد که فعالیت‌های فرهنگی آستان قدس رضوی توسعه یابد و گوهر‌های فاخر آستان قدس در اختیار هنرمندان قرار گیرد.
 
دلایل دوام فرهنگ ایرانی 
غلامحسین امیرخانی، دیگر سخنران این آیین بود. وی با طرح این پرسش که چرا فرهنگ ایرانی با وجود مشکلاتی که وجود داشت، دوام یافته است؟ گفت: آن‌طور که باید و شاید از نظر فلسفه تاریخ به این مساله پرداخته نشده است.یافتن زوایانی ناشناخته باعث می‌شود ریشه‌های خود را بهتر بشناسیم و از آن تاثیر بگیریم و در ادامه دادن این فرهنک که از چند‌هزار سال پیش چراغ آن روشن شده است، بکوشیم.
 وی در بخش دیگری از سخنانش به سابقه کتاب‌آرایی در ایران اشاره کرد و افزود: این هنر به گفته کارشناسان، هنری یگانه نزد ایرانیان است. ایرانیان یکی از ملت‌هایی بودند که کتاب‌ها را به زیبایی و در تنوع بسیار منتشر می‌کردند تا بیننده مجذوب کتاب شود.
 این هنرمند ادامه داد: نکته دیگری که کمتر به آن پرداخته شده است این است که چه خاصیتی در کشور ایران وجود دارد که از حکومت افرادی چون هولاکو‌خان چنین حامیان فرهنگی تربیت می‌شوند. این چرایی شکافته نشده است. چگونه انسان‌هایی که فقط طالب قدرت و ثروت و حکومت بودند، تبدیل به قوی‌ترین حکومت هنری ایران می‌شوند. ما از این نظر در معرفی فرهنگ خود کوتاهی کرده‌ایم.
 سید محمدمجتبی حسینی، مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک نیز در این برنامه گفت: این اقدام و اقداماتی از این دست، دقیقا آن چیزی است که در نیت بنیان‌گذار انقلاب اسلامی و جانشین ایشان، رهبر معظم انقلاب اسلامی وجود داشت.
وی یادآور شد: در منشور هفت ماده‌ای مقام معظم رهبری، دو بند درباره میراث هنری موجود در آستان قدس، رهنمود‌هایی به دست‌اندرکاران برای انجام کار‌های سترگ از این گنجینه شده بود.

منبع: ابنا