قطع سر افعی در موصل؛ از کارشکنی آمریکا تا فداکاری حشد شعبی

صدای شیعه: نیروهای عراقی پس از حدود هشت ماه درگیری شدید با تروریست های تکفیری داعش سرانجام موفق به تسلط بر تمامی مناطق اشغال شده توسط آنها در موصل، شدند. عملیات بزرگ آزادسازی شهر موصل واقع در استان نینوا حدود هشت ماه پیش یعنی در روز 16 اکتبر سال 2016 با دستور مستقیم «حیدر العبادی» نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق کلید خورد. نیروهای عراقی از زمان آغاز این عملیات، ضربات مهلکی را بر پیکره داعش وارد آوردند. تصمیم مهم و استراتژیک فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در جریان عملیات موصل، موافقت با حضور نیروهای حشد شعبی در این عملیات بود. نیروهای حشد شعبی در طول این مدت نقش مهم و تعیین کننده ای را در نبرد آزادسازی موصل ایفا کردند؛ درست به همین دلیل است که همواره آماج حملات لفظی سران محور غربی ـ عربی گرفتند.

کارشکنی‌های آنکارا در روزهای اولیه آغاز عملیات

عملیات آزادسازی شهر موصل از همان ابتدا با فراز و نشیب های مختلفی همراه بود. یکی از اولین چالش هایی که مقامات عراقی در مرحله ماقبل و همچنین مراحل ابتدایی عملیات موصل با آن مواجه بودند، کارشکنی ها و سنگ اندازی های دولت آنکارا در مسیر این عملیات بود. دولت ترکیه در آستانه آغاز عملیات آزادسازی موصل در سخنانی مداخله جویانه رسما اعلام کرد که نیروهای این کشور نیز در عملیات آزادسازی شهر موصل مشارکت خواهند کرد. این اظهارات مقامات ترکیه ای با واکنش تند مقامات عراقی و همچنین فرماندهان حشد شعبی مواجه شد. فرماندهان حشد شعبی اعلام کردند که در صورت مشاهده نظامیان ترکیه ای در نبرد موصل، بی درنگ آنها را هدف شلیک گلوله قرار خواهند داد. دولت بغداد نیز ضمن محکومیت شدید اظهارات مقامات آنکارا صراحتا اعلام کرد که عملیات آزادسازی شهر موصل یک عملیات تماما عراقی است و نیروهای خارجی حق مشارکت در آن بدون مجوز دولت مرکزی را ندارند. هرچند دولت ترکیه به دلیل هشدارهای قاطعانه مقامات سیاسی و فرماندهان نظامی عراقی جرأت مشارکت خودسرانه در عملیات آزادسازی شهر موصل را پیدا نکردند، اما به حضور نظامی غیرقانونی خود در خاک عراق پایان ندادند.

پیشروی های گسترده نیروهای عراقی در روزهای ابتدایی

نیروهای عراقی پس از آغاز عملیات آزادسازی شهر موصل به دستور «حیدر العبادی» فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور، پیشروی های بسیاری را در نبرد با تکفیریها محقق کردند. روند تحقق این پیشروی ها به گونه ای بود که مقامات عراقی صراحتا اعلام کردند که عملیات موصل بسیار فراتر از جدول زمانی تعیین شده آن پیش می رود. روند پیشروی ها در ابتدا از محور جنوبی شهر موصل آغاز شد. فرماندهی پلیس فدرال عراق از پاکسازی و آزادی 352 کیلومتر مربع از مناطق  جنوب شهر موصل خبر داد. سرتیپ «رائد شاکر جودت» فرمانده پلیس فدرال عراق اعلام کرد که یگان های این پلیس از زمان آغاز عملیات نظامی در استان نینوا 352 کیلومتر مربع از جنوب موصل را پاکسازی و آزاد کردند. وی همچنین از آزادی کامل این روستا توسط نیروهای تحت امر خود خبر داد. از سوی دیگر نیروهای عراق دو روستای «الصعویه» و «المهندس» در جنوب موصل را آزاد کردند.

متوسل شدن تکفیریها به تسلیحات شیمیایی

تروریست های تکفیری داعش پس از متحمل شدن شکست های سنگین در نبرد با نیروهای عراقی، به استفاده از تسلیحات شیمیایی روی آوردند. فرماندهان نظامی عراق نیز این مسأله را تأیید کردند که تکفیریها در برخی از مناطق موصل از تسلیحات شیمیایی استفاده کرده اند. در واقع، متوسل شدن تکفیریها به تسلیحات شیمیایی ناشی از عجز و ناتوانی آنها در برابر نیروهای عراقی بود. البته اینکه آنها چگونه و از چه طریقی به تسلیحات شیمیایی دست پیدا کرده بودند، خود محل تأمل است. از آنجایی که پیش از استفاده داعشی ها از تسلیحات شیمیایی، آمریکایی ها نسبت به این اقدام از سوی تکفیریها هشدار داده بودند، نمی‌توان ایفای نقش واشنگتن در این مسأله را بعید دانست. 

چند تن از مقامات آمریکایی در گفتگو با رویترز ضمن بیان این مطلب عنوان داشتند: «آمریکا انتظار دارد که داعش برای عقب راندن نیروهای ارتش عراق در عملیات موصل از تسیحات شیمیایی استفاده کند». به گفته این مقامات که رویترز اشاره ای به نام آنها نکرده، در همین رابطه نیروهای آمریکایی حاضر در عراق شروع به جمع آوری پوکه های فشنگ ها و دیگر مهمات استفاده شده از سوی داعش کرده و آزمایشاتی را بر روی آنها انجام می دهند تا مطمئن شوند که آیا داعش از تسلیحات شیمیایی استفاده می کند یا خیر. به گفته این مقامات، داعش از این تسلیحات علیه نیروهای آمریکایی یا ائتلاف استفاده نکرده بلکه از آنها در جنگ با نیروهای عراقی استفاده کرده است.

فرار «البغدادی» به سوریه از ترس حشدشعبی

پس از گذشت مدتی از عملیات بزرگ آزادسازی شهر موصل و آشکار شدن قدرت نیروهای عراقی بر تکفیریها کمیته امنیتی شورای استان نینوا از فرار سرکرده گروه تروریستی داعش از این منطقه خبر داد. «محمد البیاتی» رئیس کمیته امنیتی شورای استان نینوا در سخنانی تاکید کرد: اکثر سرکرده های رده بالای داعش از ترس بسته شدن راه فرارشان توسط حشدالشعبی چند روز پیش به همراه خانواده از این استان به سوریه فرار کرده اند. وی در ادامه سخنان خود در همین راستا تصریح کرد: در میان فرماندهان فراری به سمت سوریه، «ابوبکر البغدادی» سرکرده داعش به همراه فرمانده شورای نظامی و مشورتی این گروه تروریستی نیز حضور داشتند. داعش در حال حاضر قادر به مقاومت در نبردهای کرانه چپ موصل نیست.

عملکرد موفق «حشد شعبی» در محور غربی موصل

حیدر العبادی، نخست وزیر عراق پس از گذشت مدتی از آغاز عملیات آزادسازی شهر موصل، عملیات آزادسازی محور غربی این شهر را به طور کامل به فرماندهان حشد شعبی سپرد. نیروهای حشد شعبی در همان روزهای ابتدایی دستاوردهای بسیاری را در نبرد با داعش محقق کردند. منابع عراقی در روزهای اولیه عملیات حشد شعبی به قطع جاده تلعفر-سنجار از سوی این گروه اشاره کردند. به گفته این منابع نیروهای حشد شعبی موفق به جدا کردن شهر موصل از دیگر شهرهای استان نینوا به طور کامل شده اند. عبدالجبار العبودی عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق اعلام کرد: نیروهای امنیتی و حشد شعبی به پیشروی های خود پس از آزاد سازی فرودگاه تلعفر برای قطع راه امداد رسانی داعشی ها از الرقه ادامه می دهند. وی افزود: در جریان عملیات تاکنون روستاهای زیادی از لوث داعش آزاد شده اند. نیروهای حشدالشعبی با نیروهای پیشمرگه هماهنگ عمل می کنند و این در تعقیب کردن باقیمانده داعشی ها نقش به سزایی داشته است.

توطئه‌های آمریکا و الحاق حشد شعبی به ساختار نیروی نظامی

پس از افزایش فشارهای سران محور غربی ـ عربی و در رأس آنها ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی بر دولت مرکزی بغداد برای کنار گذاشتن نیروهای حشد شعبی از عملیات بزرگ آزادسازی موصل، پارلمان عراق در اقدامی کاملا هوشمندانه با تصویب طرحی، ضمن موافقت با الحاق حشد شعبی به ساختار نظامی رسمی کشور آن را به عنوان یک گروه نظامی قانونی به رسمیت شمارد. پس از این اقدام پارلمان عراق که در واقع سیلی محکمی بر گونه سردمداران سعودی و آمریکایی بود، جنگنده های ایالات متحده آمریکا بارها و بارها مواضع حشد شعبی را هدف حملات نظامی قرار دادند و شماری از نیروهای این گروه را به شهادت رسانده و یا زخمی کردند. آنها هربار پس از ارتکاب این جنایت، مدعی می شدند که این حملات به صورت اشتباهی انجام شده است! در هرصورت، الحاق حشد شعبی به ساختار نظامی رسمی عراق به استخوانی در گلوی آمریکایی و سعودیها تبدیل شد و آنها دریافتند باید تا ابد آن را تحمل کنند.

پاسخ قاطعانه به توطئه علیه جمهوری اسلامی ایران و سردار سلیمانی

سران محور غربی ـ عربی از جمله ایالات متحده آمریکا و رژیم سعودی در طول عملیات آزادسازی شهر موصل در استان نینوا اتهامات ناروایی را به جمهوری اسلامی ایران سردار قاسم سلیمانی نسبت دادند. این در حالی است که حضور سردار سلیمانی در خاک عراق برای انجام امور مستشاری و با مجوز رسمی دولت مرکزی بغداد صورت می گرفت. درهمین ارتباط، سید هاشم الموسوی، سخنگوی جنبش مقاومت اسلامی نجباء عراق در واکنش به توطئه های آمریکا و غرب علیه ایران، به حمایت های تهران از نیروهای عراقی در نبرد با داعش اشاره کرد و گفت: ایران با اعزام مستشاران نظامی و ارسال تسلیحات جنگی به عراق، نقش مهمی در نبرد با تروریسم در این کشور ایفا کرده و می کند. اکنون این سؤال وجود دارد که چرا چنین هجمه رسانه ای خارجی علیه سردار سلیمانی که به عنوان مستشار در عراق حضور دارد، ایجاد شده است؟ چرا کشورهای عربی از هزاران مستشار نظامی دیگر که در عراق حضور دارند، حرف نمی زنند؟ وی در همین ارتباط تصریح کرد: ما خطاب به کسانی که علیه سردار سلیمانی هجمه ایجاد کرده اند، می گوییم: اگر تا این حد از سردار سلیمانی می ترسید، چرا خودتان برای مبارزه با تروریسم در عراق به این کشور مستشار اعزام نمی کنید؟ سردار سلیمانی از در وارد عراق شده است و نه از پنجره. وی امروز تحت حمایت مردم، دولت و مرجعیت عراق است.

تحقق دستاوردهای پی در پی در واپسین روزهای عملیات

نیروهای نظامی عراق با همکاری و هم‌یاری نیروهای حشد شعبی طی هشت ماهی که از آغاز عملیات بزرگ آزادسازی شهر موصل می گذرد، دستاوردهای زیادی را خلق کرده اند. آنها اخیرا  موفق به آزادسازی مسجد الهادین و هلاکت ابوبکر المصری یکی از سرکرده های بارز داعش در باب جدید در الموصل القدیمه شدند. علاوه بر این، نیروهای لشگر  نهم زرهی بخش جنوبی محله الشفاء در غرب موصل را از لوث داعش آزاد کردند و بر قلعه باستانی باشطابیان، یک زندان و مرقد یحیی ابوالقاسم مسلط شدند. نیروهای عراقی در جریان این پیشروی ها همچنین موفق شدند بر کلیسای «شمعون» واقع در بخش قدیمی موصل سیطره یابند. از سوی دیگر رائد شاکر جودت رئیس پلیس عراق گفت: «نیروهای عراقی پس از تسلط بر منطقه باب البیض به پیشروی های خود ادامه می دهند. داعش 60 درصد از توان دفاعی و مواضع حیاتی اش را در منطقه الموصل القدیمه از دست داده است از هفت محله الموصل القدیمه داعش فقط بر سه محله مسلط است که الفاروق و السرجخانه از جمله آنهاست».

و سرانجام ... آزادسازی کامل موصل

سرانجام عملیات بزرگ آزادسازی شهر موصل با تمام فراز و نشیب های مختلف، پس از قریب به هشت ماه پایان خوشی داشت. نیروهای عراقی امروز پنجشنبه موفق شدند تمامی مناطق تحت تصرف داعش در موصل را به کنترل خود درآورند. البته این به معنای پایان درگیریهای نظامی در جنگ شهری در موصل نیست؛ چراکه عناصر داعش همچنان در برخی نقاط موصل حضور دارند.  وزارت دفاع عراق در بیانیه ای اعلام کرد: دیگر هیچ منطقه ای در موصل تحت اشغال داعش نیست. این وزارتخانه افزود: وجود داعش در عراق برای همیشه پایان یافت. در همین حال، تلویزیون عراق نیز از پایان رسمی خلافت خودخوانده داعش در موصل خبر داد. آزادسازی کامل شهر موصل ضربه مهلکی را بر پیکره تکفیریها وارد می آورد؛ چراکه این شهر از لحاظ سیاسی و همچنین موقعیت جغرافیایی دارای اهمیت استراتژیکی است. از این پس تکفیریها دیگر نمی توانند همچون گذشته از فاصله جغرافیایی نزدیک میان موصل و بغداد، پایتخت عراق برای انجام عملیات های تروریستی در این شهر بهره برداری کنند. همچنین از دست دادن موصل، موجب ازهم پاشیدگی کامل روحیه آنها و همه پیاله هایشان حتی در سوریه می شود. بدون شک، اکنون که پایتخت تکفیریها در عراق از چنگ آنها خارج شده، آنها به خوبی می دانند که دیر یا زود پایتخت دیگرشان در سوریه یعنی در الرقه به همین سرنوشت دچار خواهد شد.

منبع: مهر