ساحت عمل جمهوری اسلامی در امر زبان غیر قرآنی است
سید جواد میری در نشست «فرهنگ و زبان در نگاه الهیات اجتماعی» عنوان کرد که قانون اساسی ما در امر زبان قرآنی است اما در ساحت عمل شیوه‌ی آن ناسیونالیسم باستان‌گراست.
سید جواد میری در نشست «فرهنگ و زبان در نگاه الهیات اجتماعی» که صبح دیروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، به بازخوانی اصل ۱۵ و ۱۶ قانون اساسی و نسبت آن با جهان‌بینی قرآنی پرداخت.
میری در ابتدا به آیه ۲۲ سوره روم اشاره کرد و بیان داشت: «در آیه ۲۲ روم چنین می‌خوانیم: «از آیات و نشانه‌های خداوند خلق آسمان‌ها و زمین و اختلاف و تمایز در زبان‌ها و رنگ و نژاد است، همانا در این نشانه‌هایی است برای عالمان.» پس در ادبیات قرآنی تفاوت‌های فرهنگی و زبانی به هیچ وجه مذموم نیست. در سوره حجرات نیز هدف از زبان‌ها و اختلاف آنها با یکدیگر معرفت نسبت به دیگری عنوان شده است.»
میری در ادامه به بیان اصل ۱۵ و ۱۶ قانون اساسی پرداخت: «اصل ۱۵ قانون اساسی چنین است: «زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است، اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.»
اصل ۱۶ نیز چنین عنوان می‌کند: «از آنجا که زبان قرآن و علوم و معارف اسلامی عربی است و ادبیات فارسی کاملاً با آن آمیخته است این زبان باید پس از دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه در همه کلاس‌ها و رشته‌ها تدریس شود.»
میری در ادامه به کسانی که مخالف تدریس زبان‌های دیگر هستند اشاره کرد و بیان داشت: «جالب است کسانی که می‌خواهند جلوی تدریس زبان‌های دیگر را بگیرند استناد به قانون می‌کنند که استفاده از آنها در مطبوعات به معنی تدریس زبان آنها نیست. در حالی که وقتی ما در مورد ادبیات صحبت می‌کنیم ادبیات بدون زبان شکل نمی‌گیرد و آنها به گونه‌ای این قانون را مورد مداقه قرار می‌دهند که ادبیات آنها باشد اما زبان آنها تدریس نشود.»
او در ادامه بیان داشت: «جهان بینی‌ای که باعث شده است در این چهل سال ستیزه‌جویی‌هایی برای عملی شدن تکثر زبانی در جامعه ما شکل بگیرد این بوده است که آن را بر اساس جهان‌بینی قرآنی تعریف نمی‌کنند و امروز هم که با بینش حقوقی به سراغ این دو اصل می‌روند با مبانی‌ای غیر از مبانی قرآنی که نام آن را می‌توان ناسیونالیسم باستان‌گرا گذاشت این کار را انجام می‌دهند.»
وی افزود: «اینجاست که این پرسش پیش می‌آید که جمهوری اسلامی‌ای که قانون اساسی آن مبتنی بر دین و امت و ملت است و ریشه‌های حقوقی و فقهی خود را از قرآن می‌گیرد چطور وقتی به ساحت عمل می‌رسد می‌خواهد دیگری را برساخت کند و آن را مبتنی بر سیاست‌گذاری‌های ناسیونالیسم باستان‌گرا انجام دهد.»
امر زبانی در کشور ما امنیتی شده است
میری در پایان سخنان خود به امنیتی شدن امر زبان در این چهل سال پرداخت و عنوان کرد: «در این چهل سال هرگاه ما در مورد زبان و فرهنگ صحبت کرده‌ایم چنان مسائل، امنیتی، سیاسی و غیر آکادمیک شده‌اند که نمی‌توان هیچ بحثی کرد در حالی که دانشگاه جایی است که بتوان مقولات را مفهوم سازی کرد و بر روی مقولات صحبت کرد و من گمان نمی‌کنم در امر زبانی هنوز به این حد رسیده باشیم.»