بازخوانی خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه یک میلیونی تهران
۵ مرداد سال ۱۳۵۸ اولین نماز جمعه تهران پس از سال‌ها تعطیلی به امامت آیت‌الله سیدمحمود طالقانی برگزار شد؛ نماز جمعه‌ای که به گزارش رسانه‌های آن زمان، بیش از یک میلیون‌نفر در آن حضور پیدا کردند.
این نماز، به عنوان اولین نماز جمعه پس از انقلاب اسلامی در زمین فوتبال دانشگاه تهران برگزار شد و از آن روز به بعد دانشگاه تهران به محل دائمی برای برگزاری نماز جمعه و همچنین نماز عید فطر تبدیل شد.
محوطه دانشگاه تهران از ساعت ۱۱ صبح مملو از جمعیت شده بود و نماز جمعه با حضور بیش از یک میلیون‌نفر اقامه شد و نمازگزاران در خیابان‌های اطراف دانشگاه تهران نیز به نماز ایستاده بودند.
اما آیت‌الله طالقانی در خطبه‌های اولین نماز جمعه تهران چه گفت؟
او طی سخنانی با اشاره به این که نماز جمعه یک نماز سیاسی است و نماز خداپرستان بیدار است، مطرح کرد: «نماز جمعه صف عبادت، صف حق‌پرستی و صف جنگ، نبرد، فرمانبری و فرماندهی است. نماز جمعه مظهر کاملی است از صف توحیدی ملت اسلام و در عین حال آگاهی، تنبه، هوشیاری، افشا کردن دسیسه‌های دشمن و مطلع کردن همه مسلمانان به وظایف و مسئولیت‌هایی که لااقل در مدت یک هفته در پیش دارند. نماز جمعه صف عبادت، صف حق پرستی، صف روابط قلوب و وجدان‌های بیدار خداپرستان در عین حال صف نظام، صف جنگ، صف فرماندهی و فرمانبرداری است و از این جهت برای امام جمعه شرایط خاصی قائل‌اند که هم بتواند فرماندهی کند، هم بتواند آگاهی بدهد و از حوادثی که در کشورهای اسلامی، جامعه مسلمین، دسیسه‌های زیر پرده مسلمانان را آگاه کند.»
آیت‌الله طالقانی که پس از سال‌ها در تهران به اقامه نماز جمعه ایستاده بود، همچنین گفته بود: «فلسفه تعطیل شدن یا نیمه تعطیل شدن نماز جمعه در میان ما مسلمانان ما شیعیان همین است که صف نماز جمعه یک صف عبادت و سیاست و اجتماع اسلامی است و باید رهبری رهبرهایی که از مردم و از طرف خدا منتخب شده‌اند، تشکیل بشود و نماینده چنین رهبرهایی الهی باشد ولی بعد از این که اسلام و موازین و احکام اسلام به صورت‌های دیگر و انحرافی درآمد، صف جمعه وابسته به صف طاغوت‌ها شد؛ شیعه در اقامه این جماعت و اقامه این اجتماع توقف کرد ولی امروز که طاغوت‌ها و طاغوتیان و طاغوت این کشور سرنگون شده است و رهبری، رهبری الهی است، امامت است، عدل است، قسط است، باید ما و همه برادران ما در شهرها و قصبات و اطراف کشور همان طوری که امام خمینی خواستند، این صف را تشکیل بدهند. یعنی این صفی که اکنون در یک گوشه تهران با نبودن وسایل یا پیش‌گیری نکردن از جا و محل و شرایط تاسیس شده و با همه کشورهای شیعه و کشورهای اسلامی و با همه برادران سنی و شیعه، ما باید ارتباطمان را محکم کنیم و در همه جا کسانی که دارای چنین شرایطی باشند که در فقه ما بیان شده است، اقامه کنند. این صفی است که نه تنها در داخل مرزهای ایران به هم باید پیوسته شود این حلقه‌ای که سست شده بود یا قطع شده بود با دیگر کشورهای اسلامی باید پیوسته بشود».
خطیب جمعه تهران با اشاره به توطئه‌های فراوان در اطراف کشور هم گفته بود: «همین دسیسه‌های احمقانه در اطراف کشور ما چه می‌کنند؟ چه می‌خواهند؟ چرا برادرکشی راه می‌اندازند؟ برای این که این صف را متلاشی کنند. برای این که این وحدت را از میان بردارند و وحدتی که از درون دل‌ها و وجدان‌ها سرچشمه گرفته، وحدتی که با رهبری‌های قاطع اسلامی به حرکت درآمده، دنیا را نگران کرده آمریکا، امپریالیست اروپا، صهیونیسم، همه به وحشت افتاده‌اند. با کارهای احمقانه‌ای که در سرحدات ما به راه می‌اندازند گمان می‌کنند این صف را متلاشی می‌کنند، جز رسوایی برای خود نمی‌گذارند. جنگ ایجاد می‌کنند. مگر ما کم سپاه داریم؟ سپاه ما مخصوص به برادران ارتش ما نیست. زن و مرد، کوچک و بزرگ، سپاه اسلام است و پاسدار اسلام است.»
او تاکید کرده بود: «استعمار بیاید جلو، قشونش را بیاورد جلو، حالا که از پشت پرده می‌آید، آشکار بیاید. یا همه ما باید بمیریم یا استعمار را در تمام دنیا دفع خواهیم کرد.»
او در بخشی از سخنان خود ضمن هشدار به عناصر ضد انقلاب گفته بود: «اگر اخلال‌گران نخواهند خاموش بنشینند، من پیرمرد هم مسلسل به دست گرفته و پشت تانک می‌نشینم، امام خمینی هم پشت تانک خواهد نشست.»
آیت‌الله طالقانی با اینکه از لحاظ جسمی بیمار بود اما خطبه‌هایش را ایستاده و با صلابت قرائت می‌کرد، در ادامه گفت: «یک نکته دیگر هم که باید توجه کنیم که یکی از حیله‌های دشمن این است که یک مخالف را به صورت دشمن قوی در می‌آورد و گاهی هم دشمنی را می‌سازد برای این که پشت درگیری بین این دو گروه بتواند دسیسه‌های خودش را انجام بدهد. این قدری هم که دشمن را بزرگ می‌کنند، آن قدر بزرگ نیست. ما نباید همه حس و شعور و فکر و ذهنمان را متوجه به این بکنیم. ما باید خودمان را در این ماه مبارک که ماه تقوی است، بسازیم.»