«خانه پدری» چه اصراری دارد خشونت را به فرهنگ شیعی نسبت دهد؟
یک منتقد سینما در نقد «خانه پدری» گفت: یک خانه است که در آن فرش (نشانه از سنت ایرانی) میبافند. در عین حال نشانههایی از تعزیه (فرهنگ شیعی) در این خانه است. چه اصراری دارید دخترکشی و خشونت را به فرهنگ شیعی و خانواده سنتی ایرانی نسبت دهید؟!
شهاب شهرزاد منتقد سینما در گفتوگویی رادیویی به نقد و بررسی فیلم «خانه پدری» پرداخت و اظهار داشت: وقتی اولین بار فیلم را دیدم، با خودم گفتم ۴۰ - ۵۰ سال دیر ساخته شده است. تعجبم بیشتر از کسانی است که این فیلم را علیه تحجر میبینند، چون وقتی به تماشای «خانه پدری» میرویم، یک فیلم چرک، عقبافتاده و متحجر میبینیم.
وی ادامه داد: این فیلم تعریف عینی خود تحجر است، اما تحجر در نگاه، روایت و طرح موضوع! از همان تأخیری که پیش آمده و موضوع تهنشین شده است، نشان میدهد که روایت مقدار زیادی عقدهگشایانه است. این تحجر که در خود ماهیت و ساختار فیلم است، در شعارزدگی و رفتن به سمت ضدفرم و سینما است.
این منتقد درباره «خانه پدری» تصریح کرد: این فیلم، فیلم قابل دفاعی نیست، حتی اگر به لحاظ موضوعی هم نگاه کنیم، یک فردی (با بازی مهران رجبی) که تعزیهخوان بوده است ـ البته نشانههای آن تا حدی در ممیزی کمرنگ شده است ـ دست به قتل دختر خودش میزند، آن هم با همکاری پسر کوچک ۱۰ - ۱۲ ساله خودش! این صحنه با حضور مهران رجبی اصلاً باورپذیر نیست که چرا دختر باید از او بترسد و آنقدر فانتزی و غیرواقعی است که ماندهام آیا قرار بوده این صحنه گروتسک (طنز سیاه) باشد؟
شهرزاد افزود: یک صحنه دیگری در فیلم وجود دارد که مهدی هاشمی را صدا میزنند و از سر سفره بلند میکنند که بیا دخترت درِ اتاق ممنوعه را باز کرده است! او با یک قاشق برنج در دست از پلههای بالکن پایین میآید و بعد به زیرزمین میرود، آنجا کلی درگیر میشود و به صورت دخترش سیلی میزند. سرانجام آنجا را چفت و بست میکند و در نهایت سکانس میبینیم که قاشق برنج هنوز در دست اوست و آن را میخورد! گویا با سینماگری طرف هستیم که نمیدانسته باید با سمت گروتسک برود، یا مستند، یا یک فیلم واقعگرا؟ در نهایت نتیجه این است که فیلم حال مخاطب را بد میکند.
این منتقد در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نه اینکه قتل ناموسی در کشورمان نداشته باشیم، اما مانند این است که بگوییم آقای عیاری دوست دارد درباره تجاوز به کودکان کار فیلم بسازد و حتماً اصرار دارد آن صحنه تجاوز را هم نشان دهد! اگر قرار است قتل را نشان دهد، حتماً دوست دارد برخورد سنگ را با جمجمه فیلم نشان دهد. یا جنازه دختر در قبر را برای مخاطبش در پوستر نشان دهد. یا شمشیر تعزیه را یک پسربچهای در خاک فرو کند و خونی شود و آن را به ما نشان دهد!
شهررزاد گفت: اگر امروز در سینمای جهان بگردیم که ببینیم سینما چه زبانی برای بیان خشونت برگزیده است، متوجه میشویم نیازی نداریم برای اینکه احساسات تماشگر را به بازی بگیریم، اینقدر دست به خشونت بزیم.
وی تصریح کرد: وقتی فیلمی میسازیم و نشانهگذای میکنیم، باید معنای آن را بدانیم. یک خانه پدری است که در آن فرش میبافند و رفو میکنند که یک نشانه از سنت ایرانی است. در عین حال نشانههایی از تعزیه در این خانه است. تعزیه هم نشان فرهنگ شیعی است. باید پرسید چه اصراری دارید که این خشونت را به فرهنگ شیعی و خانواده سنتی ایرانی نسبت دهید؟!
این منتقد در پایان اظهار داشت: اگر قرار باشد فیلمی به خانواده ایرانی لطمه بزند، لطمه «خانه پدری» ۱۰۰ درصد بیش از فیلمی مانند «بدون دخترم هرگز» است. آنجا برای نمایش خشونت در ایران، یک گوسفند را جلوی دختر قربانی میکنند. اما ببینید سینماگر وطنی ما چه صحنهای را به عنوان خشونت ترسیم کرده است!