آیت الله خسروشاهی، رویکرد تمدنی به اسلام داشت

آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه کشور در وبینار«مرد میدان تقریب» که به مناسبت بزرگداشت دومین سالگرد رحلت آیت الله سید هادی خسروشاهی هشتم اسفند ماه از سوی معاونت ایران مجمع تقریب برگزار شد، اظهار داشت:سال 1361 که طلبه جوانی بودم، برای مأموریتی در ایتالیا حضور پیدا کردم. شاید حدود یک ماه آنجا بودم. در آن زمان مرحوم خسروشاهی سفیر ایران در واتیکان بود. این آغاز ارتباط، دوستی و ارادت بنده به ایشان شد و بعد هم ادامه پیدا کرد، گرچه این ارتباط مداوم نبود، اما هیچ وقت قطع نگشت.

وی ادامه داد: آیت الله خسروشاهی ویژگی های خوب و جذابی داشت. به یاد دارم که ایشان چندین پروژه ترجمه به زبان انگلیسی و ایتالیایی از آثار حضرت امام را در دستور کار داشت. از جمله تفسیر سوره حمد امام خمینی (ره) یکی از این کتاب‌ها بود که با توجه به عبارت سخت و خاصی که مرحوم امام در این کتاب داشتند، بنده کمک‌هایی به مترجم می‌دادم.

مدیر حوزه‌های علمیه در ادامه به اهتمام آیت الله خسروشاهی به ارتباطات حوزوی و فراتر از حوزه از آغاز جوانی، اشاره  و تأکید کرد: همانطور که باید اصالت و هویت حوزوی خود را مهم بدانیم و صیانت کنیم، نباید از جریانات عمومی و اجتماعی بیرون غافل شویم و این شناخت، بدون رابطه و فعالیت فراحوزوی حاصل نمی‌شود.

وی افزود: در وضع امروز و بعد از انقلاب شاید چندان مشکلی در ایجاد این ارتباطات نباشد اما در عصر انزوا و اختناق، که حوزه دچار فشار محنت‌آمیزی بود، وجود افرادی این چنینی، کم بودند. استاد خسروشاهی چنین ویژگی را داشت و با دانشگاه و شخصیتها و جریانها و.... و بدنه جامعه مرتبط بود.

ویژگی دوم استاد خسروشاهی این بود که شخصیتی بین‌المللی بود. دیدی فراتر از مرزهای ایران داشت و جهان را می‌شناخت و اندیشه بین‌المللی داشت. روابطی هم که با مرحوم سید جمال الدین داشت که در آثار و میراث ایشان هم متجلی است. 

ویژگی سوم شخصیت استاد خسروشاهی، رویکرد تمدنی به اسلام بود. جامعیت و فراگیری اسلامی را باور داشت و برای تحقق آن تلاش می‌کرد. در آثار ایشان هم این نگاه تمدنی دیده می شد.

ویژگی چهارم مرحوم خسروشاهی اهل قلم بودن ایشان است. در دوره استاد خسروشاهی و به خصوص قبل از دهه 50 اینکه محققی بتواند به چند زبان تألیف داشته باشد و قلم بزند، آن هم به فارسی کار جا افتاده‌ای نبود.

ویژگی پنجم اینکه ایشان رویکرد تحلیلی از تاریخ داشت. بسیاری از گفته‌ها و سخنان‌شان به دیدگاه تحلیلی ایشان، اشاره دارد. 

ویژگی ششم  استاد خسروشاهی این بود که اهل تحول و انقلابی بود. گرایش مثبت به نهضت اسلامی امام خمینی داشت و از جمله دلدادگان و همراهان نهضت امام خمینی (ره) و کمک و همیار ایشان بود که در آثارشان هم این گرایش متبلور است. 
 
ویژگی هفتم استاد خسروشاهی این بود که نوگرا و نواندیش، اما ضابطه‌ مند و در چهار چوب بود و  همین رویکرد در آثارشان هم دیده می‌شود که در عین پایبندی به اصول و قواعد، نوگرا و نواندیش بود.

وی همچنین تأکید کرد:طرحهای تحقیقاتی باید در مورد آیت الله خسروشاهی انجام شود و بازشناسی و تحلیل بیشتری نسبت به آثار و شخصیت وی صورت گیرد و تفکر و اندیشه ایشان مورد مطالعه قرار گیرد.

آیت الله اعرافی در پایان گفت: در سالگرد درگذشت آیت الله خسروشاهی بار دیگر فقدان این عالم بزرگ را به خانواده محترم و دوستان و علاقه مندان ایشان تسلیت می گویم.