(
امتیاز از
)
حسينه اعظم زنجان، بزرگترين دسته عزاداري جهان اسلام
صدای شیعه : شايد باور اين موضوع کمي سخت باشد که هر سال بيش از 200 هزار سينه زن در روز 8 محرم دسته عظيمي را تشکيل مي‌دهند که تا کنون به عنوان بزرگترين دسته عزاداري جهان مشهور شده است. حسينيه اعظم زنجان هرسال شاهد چنين مراسم باشکوهي است. سينه‌زنان از سراسر شهرها و روستاهاي استان زنجان راهي اين حسينه مي‌شوند و با نذوراتي که به همراه مي‌آورند دومين قربانگاه جهان اسلام را پس از منا تشکيل مي‌دهند.
به گزارش CHN دسته عزاداران حسينه اعظم زنجان در تاريخ 15 دي سال 1387، در فهرست ميراث معنوي کشور به ثبت رسيد. اين مراسم عظيم که هر سال با حال و هواي خاصي براي عزاداري امام حسين (ع) در روز 8 محرم برگزار مي‌شود، به عنوان باشکوه‌ترين مراسم عزاداري در کشور نيز شناخته شده و ميزبان شمار عظيمي عزادار است.
«ابراهيم نجفي»، پژوهشگر علوم اجتماعي و مسئول ثبت پرونده حسينه اعظم زنجان در فهرست ميراث معنوي دراين‌باره مي‌گويد: «مراسم دسته عزاداران حسينه اعظم زنجان در روز 8 محرم يکي از بي‌نظير‌ترين و منحصربه فردترين مراسم عزاداري امام حسين (ع) در ايام محرم است که از ويژه‌گي‌هاي خاصي برخوردار است.»
وي در ادامه مي‌گويد: «يکي از ويژه‌گي‌هاي مهم اين مراسم تعداد نفرات آن است. در اين روز عزاداران از سراسر روستاها و شهرهاي اطراف زنجان به حسينه اعظم مي‌آيند و دسته‌اي با بيش از 200 هزار سينه زن را تشکيل مي‌دهند. هر ساله علاوه بر زنجاني‌ها، از استان‌هاي ديگر هم به اين شهر مي‌آيند و علاوه بر شرکت در اين مراسم، نذورات هم مي‌دهند.»
قدمت انجام اين مراسم به دوره قاجار بازمي‌گردد. در گذشته اين مراسم سه روز برگزار مي‌شد. شب 6 محرم، 8 محرم و روز عاشورا از جمله روزهاي برگزاري اين مراسم بوده است. به مرور زمان و به دلايلي که هنوز شناخته نشده دو روز 6 محريم و عاشورا کم‌کم از ياد مي‌رود و 8 محرم همچنان به عنوان روز برگزاري اين مراسم باقي مي‌ماند.
نجفي درباره نحوه حرکت دسته عزاداران مي‌گويد: «در آن زمان عزادارن از تکيه اعظم زنجان که در آن زمان کوچکتر از اين بود راهي امامزاده سيد ابراهيم مي‌شدند و سپس به تکيه برمي‌گشتند. اما امروز مسير تغيير کرده است. هيات عزاداري از حسينه اعظم وارد خيابان فردوسي و سپس به طرف خيابان امام خميني مي‌روند. پس از پيمودن اين خيابان وارد ميدان انقلاب مي‌شوند و از آنجا به طرف امامزاده سيد ابراهيم مي‌روند. پس از عرض تسليت به امامزاده، دسته عزاداران مسير آمده را به طرف حسينه اعظم بازمي‌گردند.»
اين مسير در حالت عادي ظرف مدت نيم ساعت پيموده مي‌شود. اما در روز 8 محرم دسته عزاداران اين مسير را در حدود 8 ساعت مي‌پيمايند. مراسم هر سال بعداز اذان ظهر و عصر آغاز مي‌شود و تا نزديک اذان مغرب و اعشاء طول مي‌کشد.
يکي از مهمترين بخش‌هاي مراسم حسينه اعظم زنجان نذورات آن است. در اين روز نذوراتي چون گوسفند، پول و انواع هداياي نقدي و غير نقدي به حسينه داده مي‌شود. يکي از مهمترين نذورات قرباني کردن گوسفنداني است که هديه داده شده‌اند. در اين روز بيش از يازده هزار گوسفند قرباني مي‌شود و پس از مراسم منا در حج، حسينه اعظم زنجان دومين قربانگاه مسلمانان جهان است.
البته در کنار گوسفند، مرغ و خروس و شتر هم قرباني مي‌شود اما در مقايسه با تعداد گوسفنداني که در اين روز قرباني مي‌شود ناچيز است.
نجفي درباره شيوه تقسيم نذري‌ها مي‌گويد: «گوشت حاصل از اين قرباني‌ها بين مردم زنجان و روستاهاي اطراف تقسيم مي‌شود. در واقع طي يک سنت چند ساله، شهر زنجان به دو قسمت تقسيم مي‌شود و هر سال گوشت حاصل از اين قرباني‌ها در بسته بندي‌هاي بهداشتي نيم کيلويي به يک قسمت داده مي‌شود. به اين ترتيب هر دوسال يک‌بار کل شهر زنجان و روستاهاي اطراف از اين گوشت نذري بهره‌مند مي‌شوند.»
اين مراسم به صورت کاملا سنتي برگزار مي‌شود و مداحي آن با ذکر مصيبت و به صورت حماسي خوانده مي‌شود. خوشبختانه برخي اشعار و نوحه خواني‌هاي رايجي که طي چند‌سال اخير در مراسم عاشورا باب شده در مراسم حسينه اعظم زنجان وارد نشده است.
مداحي به زبان ترکي و فارسي خوانده مي‌شود. البته بيشتر اشعار ترکي بوده و تنها چند مداحي فارسي مي‌شود. اما در شکل اجراي مراسم هنگام نوحه خواني هم هماهنگي خاصي وجود دارد که به مرور زمان مردم شهر آن را به خوبي ياد گرفته‌اند.
در کنار قرباني‌ها نذرهاي نقدي و غير نقدي هم هست. نجفي درباره نوع هزينه کردن اين نذرها مي‌گويد: «نذورات نقدي و غير نقدي جمع‌آوري شده در حسينه گاهي به يک ميليارد تومان هم مي‌رسد. اين بخش از نذوران با نظارت مسئولان حسينه خرج مسائل عمراني از جمله توسعه مسجد و حسينه مي‌شود.»
به گفته نجفي حسينيه اعظم زنجان امروز به شکل يک سازمان کامل درآمده است. اين حسينه پس از مديرعامل، معاونت‌هاي مختلفي دارد. همچين بخش اداري آن از روابط عمومي، حوزه هنري و بخش‌هاي ديگري تشکيل شده است، که هر روز نيز به دليل اهميت اين مراسم مذهبي به آن افزوده مي‌شود.
آنچه امروز از حسينه اعظم زنجان به جاي مانده تاريخي نيست. اما مکان اين حسينه تاريخي است. اين حسينه در حادثه فتنه بابيه تخريب شد و مدت‌ها خرابه‌اي از آن باقي ماند. در سال 1331 ه.ق شخصي به نام ميرزا علي اشرف خان خطيب‌لو با هزينه شخصي دوباره حسينه را مي‌سازد اما مدرسه به صورت خرابه باقي مي‌ماند تا اين‌که به طور کامل از بين مي‌رود.
به دليل برگزاري اين مراسم در زنجان، به اين شهر لقب بزرگترين مجمع عاشقان اهل بيت داده شده است. گفته مي‌شود که اولين نذورات اين حسينه در سال 1333 با 3 راس گوسفند آغاز شد.
فردا 4 دي ماه سال 1388 مصادف با 8 محرم است و مراسم دسته عزاداران حسينه اعظم زنجان برگزار مي‌شود. اين مراسم هر سال همراه با گزارش‌هاي تلويزيوني از شبکه‌هاي مختلف تلويزيوني داخلي و خارجي بوده و به همين علت شهرتي جهاني پيدا کرده است.
منبع : خبرگزاری میراث فرهنگی
انتهای پیام