(
امتیاز از
)
تصويب طرح نظارت بر رفتار نمايندگان، افتخار مجلس هشتم يا سندي مبهم
صدای شیعه: نمايندگان در جلسه علني روز سه شنبه مجلس کليات طرح نظارت مجلس بر رفتار نمايندگان را بررسي و آن را تصويب کردند اما به دليل ايرادهاي متعدد مخالفان به مواد اين طرح؛ رسيدگي به جزئيات اين طرح 11 ماده اي به شور دوم و پس از بررسي کميسيون تخصصي ذيربط موکول شد.
براي کليات اين طرح که نزديک به يازده ماه پيش در مجلس تهيه شد؛ سه موافق و سه مخالف نقطه نظرات و ديدگاه هاي خود را مطرح کردند و سپس کليات آن به راي گذاشته شد.
نمايندگان مجلس با 146 راي موافق کليات اين طرح را تصويب کردند.
پيش از آغاز بررسي کليات اين طرح، ' فرهاد تجري ' عضو کميسيون قضايي و حقوقي مجلس در اخطاري با استناد به اصول 156، 159 و 169 قانون اساسي گفت: کسي منکر اهميت موضوع طرح نظارت مجلس بر امور نمايندگان نيست.
نماينده مردم قصر شيرين در مجلس تاکيد کرد: اين طرح برخي تکاليف و محروميت‌ها براي نمايندگان قايل شده است که صحيح نيست.
وي همچنين گفت: نمي توان 'ترک فعل' را جرم محسوب کرد به جز در مواردي که قانون آن را جرم مي داند از اين رو وزيران و نمايندگان مجلس تابع مقررات عمومي کشور هستند و در برابر قوانين تفاوتي با ساير اقشار ندارند.
علي لاريجاني رييس مجلس اين اخطار را وارد ندانست و خطاب به اين نماينده گفت: اگر سخنان شما درست باشد پس چرا دستگاه‌هاي اجرايي هيات‌هاي رسيدگي به تخلفات تشکيل داده اند؟
** نا اميدي کوچک زاده از طرح نظارت بر نمايندگان
' مهدي کوچک زاده' نماينده مردم تهران در مجلس نخستين مخالف کليات اين طرح بود؛
وي گفت: يکي از آرزوهاي ديرينه من و همفکرانم از مجلس هفتم تاکنون تصويب طرحي براي نظارت بر مجلس و نمايندگان بود.
اين نماينده اصولگراي مجلس هشتم به بيانات سال گذشته رهبر فرزانه انقلاب در ديدار با نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و تاکيد ايشان بر لزوم تعريف شان نظارتي براي مجلس اشاره کرد و گفت: رهبر معظعم انقلاب در اين ديدار فرمودند مجلس نسبت به دستگاه هاي اجرايي کشور شان نظارتي دارد و بايد يک شان نظارتي هم براي خود مجلس و براي آحاد نمايندگان تعريف کند.
وي افزود: رهبر انقلاب اسلامي تاکيد داشتند که يک ساز و کار کنترلي متقن و محکم براي نظارت بر کار نماينده پايه گذاري شود.
کوچک زاده ادامه داد: هنگامي که طرح نظارت مجلس بر نمايندگان را مطالعه کردم، کاملا از آن مايوس شدم زيرا اين طرح به معني نظارت اصلي و مورد انتظار بر مجلس و نمايندگان نيست بلکه براي تسهيل امور در جهت دلخواه طراحي شده است.
نماينده مردم تهران در مجلس تاکيد کرد که اين طرح استحکام لازم را ندارد و نظر نمايندگان را بر آورده نمي کند.
کوچک زاده افزود: نظر رهبر معظم انقلاب اين بود که براي مجلس هم، طرح نظارت طراحي شود پس با اين حساب نظارت بر مجلس در کجاي اين طرح گنجانده شده است؟
وي خاطرنشان کرد: به نظر مي رسد اين طرح به دنبال نظارت بر رفتار نمايندگان است در حالي که مي بايست براي نظارت بر کليت مجلس موادي پيش بيني مي کرد.
کوچک‌زاده پرسيد: بر اساس اين طرح؛ چه معنايي دارد چند نماينده مجلس از درون قوه مقننه بر کل نمايندگان نظارت کنند؟ اين نمايندگان ناظر شأن نظارتي خود را از کجا آورده‌اند؟
وي تاکيد کرد: اگر مجلس در رأس امور است، پس هيچ نهادي و شخصي به جز رهبر معظم انقلاب و يا نهاد و اشخاصي که صلاحيت خود را از ايشان مي گيرد بر مجلس شان نظارتي ندارند.
اين عضو فراکسيون انقلاب اسلامي مجلس به برخي مواد اين طرح درمورد تشکيل هيات نظارت بر نمايندگان اشاره کرد و با انتقاد از ترکيب اين هيات گفت: چه کساني به اين افراد صلاحيت نظارت بر 290 نماينده را داده است؟
کوچک‌زاده اين طرح را داراي اشکال ها و ابهام هاي فراوان دانست و گفت: آنچه در اين طرح درمورد شان نمايندگي مطرح شده است؛ ابهام دارد.
وي افزود: اين طرح در بزنگاه هاي اصلي داراي ابهام است و از آنجا که در همين مجلس شاهد حب و بغض‌هاي شخصي نمايندگان عليه ديگر نمايندگان بود‌‌ه‌ايم و نمي‌توانيم طرحي را با اين همه ابهام تصويب کرد.
** حيدري: اين طرح سند افتخار مجلس هشتم است
' نورالله حيدري دستنايي' نماينده اردل و فارسان در مجلس نخستين موافق کليات اين طرح بود.
وي از طرح نظارت مجلس بر رفتار نمايندگان به عنوان سند ماندگار مجلس هشتم براي دوره هاي آتي مجلس ياد کرد.
اين نماينده اصولگراي مجلس تاکيد کرد که طرح تهيه شده از سوي کميسيون مشترک تامين کننده نظرات رهبر معظم انقلاب در نظارت بر نمايندگان است.
وي با بيان اين که نظارت بر جهت گيري کلي مجلس همواره توسط رهبر معظم انقلاب و مردم انجام مي شود؛ گفت: آنچه که بايد به آن توجه ويژه اي داشت؛ نظارت بر رفتار نمايندگان است.
حيدري تاکيد کرد: هر انسان و هر صاحب منصبي در خطر لغزش و انحراف است و بنابراين ضروري است مورد نظارت باشد.
وي افزود: از آنجا که نمايندگان ناظر برتر هستند هر قدر درجه پاکي آنان بالاتر باشد، نظارت آنها اثر بخش تر خواهد بود.
نماينده مردم اردل و فارسان در مجلس يادآور شد: نظارت بر مجلس بايد ساز و کاري بازدارنده داشته باشد تا مجلس از هر شائبه اي به دور باشد.
وي خاطر نشان کرد که در حال حاضر نظارت بر نمايندگان در قانون اساسي و آيين‌نامه داخلي مجلس ديده شده است اما اين ابزارها براي نظارت بر نمايندگان کافي نيستند.
حيدري، اين طرح را در صورت تصويب نهايي يکي از پرفروغ ترين عملکردهاي مجلس هشتم توصيف کرد و گفت : تصويب اين طرح در آينده صدقه جاريه و سنت حسنه اي براي مجلس هشتم خواهد بود.
وي افزود: تصويب اين طرح بدون شک نگاه بسيار مثبتي را در بين افکار عمومي به مجلس هشتم پديد مي آورد زيرا اين طرح در فرآيندي حکيمانه، عادلانه و متوازن طراحي شده است.
** مطهري: اين طرح سند بردگي مجلس و شبيه آيين نامه انضباطي مدارس است
علي مطهري نماينده تهران نيز در مخالفت با کليات طرح نظارت مجلس بر رفتار نمايندگان؛ آن را به سند بردگي مجلس تشبيه کرد و گفت که اين طرح شبيه آيين نامه انضباطي مدارس است.
وي در توضيح دلايل خود براي مخالفت با کليات اين طرح اظهار داشت: نيازي به ارايه اين طرح نيست زيرا در حال حاضر نظارت بر مجلس از طرف شوراي نگهبان، مجلس و مردم و کميسيون اصل 90 وجود دارد.
نماينده تهران در مجلس با يادآوري آيين نامه داخلي مجلس درخصوص تصويب اعتبارنامه نمايندگان گفت: امکان لغو اعتبارنامه در دوره نمايندگي هم‌اکنون هم وجود دارد و به نظر مي‌رسد منظور رهبر معظم انقلاب از اين که فرمودند نظارتي هم بر خودتان داشته باشيد، اين بود که اين موارد را جدي بگيريد نه اينکه قانون جديدي وضع کنيد.
مطهري اظهار داشت: اين طرح در مغايرت و مخالفت با حريت و آزادگي مجلس است و بيشتر شبيه آيين‌نامه انضباطي يک مدرسه راهنمايي يا دبيرستان است و در اين صورت براي همه نهادهاي نظارتي نظير شوراي نگهبان؛ مجلس خبرگان رهبري و مجمع تشخيص مصلحت نظام نياز به چنين قانوني هست.
وي که سخنان خود را از روي متن قرائت مي کرد، گفت: از آنجا که مجلس ناظر به ذات است ديگر نيازي براي نظارت بر خود ندارد و تمهيداتي که هم اکنون وجود دارد کفايت مي کند.
مطهري گفت: در اين طرح هيات نظارت بر نمايندگان پيش بيني شده است که همه اعضاي آن نمايندگان مجلس هستند و در اين صورت باتوجه به کار حجيم اين هيات، اين افراد از وظايف نمايندگي خود باز خواهند ماند.
وي تصريح کرد: اين طرح موجب اشاعه منکر است زيرا يکي از مجازات‌ها در اين طرح اعلام تخلف يک نماينده در جلسه رسمي غيرعلني و بعد در جلسه علني توسط رييس مجلس و مجازات ديگر محروميت از شرکت در جلسات کميسيون‌هاي تخصصي تا 3 ماه است که اين امر موجب پايمال شدن حقوق مردم آن منطقه مي شود.
نماينده مردم تهران در مجلس ادامه داد: به نظر مي رسد که اين طرح موجب اختلال و دشمني در درون مجلس شود.
مطهري افزود: از آنجا که اين طرح محروم کردن نماينده از شرکت در جلسات مجلس و کميسيون‌هاي تخصصي و لغو اعتبارنامه نماينده را به تصويب مجلس موکول کرده است، اين طرح موجب افزايش خبرچيني به هيات رييسه و تلاش افراد براي حذف رقيب خود و به عبارت ديگر وسيله‌اي براي تسويه‌حساب‌هاي سياسي مي شود.
وي خطاب به طراحان اين طرح گفت: طرح نظارت مجلس بر نمايندگان شامل دخالت قوه مقننه در قوه قضاييه است و اين موضوع با اصل 57 قانون اساسي مبني بر استقلال قوا در تضاد است.
نماينده مردم تهران در مجلس خاطرنشان کرد: با تصويب اين طرح افراد آزاده و بسياري از نخبگان زماني که ببينند کار اساسي نمي‌تواند در مجلس انجام دهند، نامزد نمي شوند.
مطهري تصريح کرد: اين طرح در مسير بي‌خاصيت کردن و تحت کنترل درآوردن مجلس است و هم اکنون مجلس قادر به انجام وظايف خود نيست.
وي يادآور شد: با تصويب اين طرح مجلس ناتوان‌تر مي‌شود و ما نبايد سند بردگي خود را به دست خودمان امضا کنيم.
نماينده مردم تهران تاکيد کرد نماينده بايد آزاد و سبک‌بال باشد تا بتواند راحت حرف خود را مطرح کند در حالي که اين طرح ها مانند زنجيري است که به دست و بال نماينده بسته مي‌شود.
** احمدي بيغش: در تاريخ ماندگار مي شويم
' محمود احمدي بيغش' نماينده مردم شازند در مجلس در موافقت با کليات طرح نظارت بر رفتار نمايندگان؛ آن را در راستاي اجرايي شدن اصول 71؛ 84 و 67 قانون اساسي دانست و تاکيد کرد که اين طرح منافاتي با اختيارات نمايندگان ندارد.
وي با يادآوري بيانات رهبر معظم انقلاب براي نظارت بر رفتار نمايندگان گفت: چه ايرادي وجود دارد که نمايندگان روي رفتارهاي ناهنجار چند نماينده نظارت کنند؟
احمدي بيغش به فرمايشات امام (ره) تاکيد کرد و گفت: امام (ره) نمايندگان مجلس را عصاره فضائل ملت مي دانستند؛ نمايندگان معصوم نيستند و امکان تخلف هم بين آنان وجود دارد پس چه ايرادي وجود دارد که رفتار هاي ناهنجار چند نفر که شان نمايندگي را نظارت نمي کنند؛ نظارت انجام شود.
نماينده مردم شازند در مجلس با بيان اين که ممکن است برخي نمايندگان به مسايل مالي و اقتصادي گرايش يابند؛ افزود: اين طرح براي جلوگيري از اين رفتارها تهيه شده است.
وي در عين حال خاطرنشان کرد که نمايندگان طبق قانون اساسي مجاز هستند نظرات خود را بيان کنند و کسي حق برخورد با آنان را ندارد اما اگر نماينده‌اي مشکل اقتصادي و يا مالي پيدا کرد، آيا نبايد نظارتي بر وي وجود داشته باشد؟
احمدي بيغش، طرح نظارت مجلس بر نمايندگان را سند افتخاري براي مجلس هشتم توصيف کرد که در تاريخ ماندگار مي‌شود.
وي افزود: تاريخ و مردم از نمايندگان مجلس هشتم به نيکي ياد مي‌کنند.
** شهرياري: مجلس نبايد جاي قوه‌قضاييه بنشيند
' محمد مهدي شهرياري' عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي نيز در مخالفت با کليات اين طرح؛ آن را توهين به نمايندگان ملت توصيف کرد و از همکارانش خواست براي دفاع از حقوق ملت به اين طرح راي ندهند.
عضو فراکسيون اقليت مجلس با از بي توجهي اعضاي کميسيون مشترک رسيدگي به طرح نظارت بر نمايندگان بر محتواي اين طرح گلايه کرد و اظهار داشت: اين طرح اصل تفکيک قوا را مخدوش مي کند و مجلس نبايد به حريم قوه قضاييه وارد شود.
شهرياري افزود: از رييس مجلس انتظار مي رفت که به دليل مغايرت فراوان اين طرح با اصول قانون اساسي اجازه طرح آن را در صحن مجلس مطرح نکند و با اين طرح مجلس را از شان خود پايين نياورد.
نماينده مردم بجنورد در مجلس اين طرح را مغاير با شان و جايگاه مجلس دانست و گفت: به نظر مي رسد قرار است دادگاه ويژه اي براي نمايندگان تشکيل شود که اين مساله اصول 76، 84، 86 و 89 قانون اساسي را با چالش جدي مواجه مي کند.
شهرياري ادامه داد: تشکيل هيات نظارت بر نمايندگان که در اين طرح آمده است در حوزه اختيارات کميسيون تحقيق است که در حال حاضر نيز در مجلس مشغول به فعاليت است.
وي افزود: در يکي ديگر از مواد اين طرح بدون آن که جرمي ثابت شود پيش بيني شده است تا نماينده متهم به تخلف؛ از شرکت در جلسه مجلس محروم شود که اين موضوع محيط امني را براي مخالفان نمايندگان اعم از مخالفان جناحي و انتخاباتي فراهم مي کند.
اين عضو فراکسيون اقليت مجلس تاکيد کرد تصويب اين طرح محيطي پر چالش را ايجاد مي کند و به ارکان قدرت اجازه دخالت در امور نمايندگان را مي دهد.
شهرياري با يادآوري برخي حواشي طرح سوال و استيضاح وزيران در مجلس گفت: پيش از اين شاهد بوديم که مراکز قدرت در بحث استيضاح وزيران و سؤال، نمايندگان را محدود کرده‌اند.
وي افزود: به نظر مي رسد که اين طرح در زمان طرح استيضاح و سوال از وزيران مي تواند چالش زا شود.
شهرياري با طرح اين سوال که ' آيا مجلس مي خواهد قدرت نمايندگي را محدود کند'؛ گفت: حتي اگر اين طرح چنين هدفي نداشته باشد اما در عمل اين موضوع را تقويت مي‌کند و سبب مي شود تا محافظه کاري در بين نمايندگان شايع شود.
وي همچنين به بيانات رهبر معظم انقلاب در مورد نظارت بر مجلس استناد کرد و گفت: اين مطلب که ايشان فرمودند بر کارتان نظارت کنيد؛ در کجاي اين طرح آمده است؟
نماينده مردم بجنورد در مجلس گفت: در کجاي اين طرح آمده است که اگر مجلس وظايف خود را در حوزه نظارت بر ديگر قوا درست انجام نداد توبيخ شود در حالي که اگر وزيري عملکرد ضعيفي داشت و نمايندگان از او سؤال نکردند، بايد مورد مؤاخذه قرار بگيرند.
شهرياري تصريح کرد: اين طرح تنها مکاني براي افراد بيکار و مراکز قدرت در نظر گرفته شده است که به کار مجلس بپردازند.
وي گفت: منظور رهبر معظم انقلاب از مساله نظارت بر نمايندگان اين بود که عملکرد نمايندگان در حوزه نظارتي و ديگر وظايف مورد ارزيابي قرار گيرد نه اينکه مجلس و نمايندگان به بازي گرفته شوند.
وي اين طرح را نوعي توهين به نمايندگان دانست و از نمايندگان خواست براي دفاع از آزادي نمايندگان و دفاع از حقوق ملت به آن راي ندهند.
** کوهکن
' محسن کوهکن ' سخنگوي هيات رييسه مجلس نيز به عنوان آخرين موافق کليات اين طرح خطاب به مردم و نمايندگان توضيح داد: نمايندگان مجلس مصونيت قضايي ندارند و همانند مردم و مانند ديگران در مقابل قانون داراي حقوق مساوي هستند.
نماينده مردم لنجان در مجلس تاکيد کرد اگر يک نماينده همانند مردم فعل يا ترک فعلي را انجام دهد که خلاف قانون باشد، بايد در محاکم بررسي شود.
وي افزود: اين از افتخارات نظام است که نمايندگان مجلس همچون يک فرد عادي در دادگاه حضور مي يابند.
کوهکن خاطرنشان کرد: اين طرح راه را براي کساني که گزارشي از نمايندگان دارند باز کرده است تا بدون ترس گزارش خود را ارايه دهند ضمن آنکه مجلس نمي خواهد با بررسي گزارش هاي واصله راي کيفري صادر کند بلکه در صورت وارد بودن تخلفات آن را به محاکم قضايي ارسال مي کند.
وي همچنين به گزارش مرکز پژوهش هاي مجلس از پارلمان هاي ساير کشورها اشاره کرد و گفت:در اکثر مجالس دنيا يک سيستم نظارتي وجود دارد که در صورت تخلف به نماينده تذکر مي دهد و اگر ادعايي تهمت باشد از حقوق نمايندگان دفاع مي کند.
کوهکن خاطر نشان کرد: در حال حاضر نيز گزارش هايي عليه نمايندگان به دستگاه هاي مختلف ارجاع مي شود که نمايندگان از اين گزارش ها بي خبر هستند و زماني از آن مطلع مي شوند که امکان دفاع و پاسخگويي وجود ندارد.
پيش از راي گيري کليات اين طرح ' علي لاريجاني ' رييس مجلس اعلام کرد: بسياري از نمايندگان به هيات رييسه مراجعه و ايرادهايي به مواد اين طرح وارد کردند.
وي افزود: بدليل اينکه فرصت بيان اين پيشنهادها و ايرادها در صحن وجود نداشت نمايندگان خواستار دو شوري شدن بررسي (کليات و جزييات ) اين طرح بودند که اين موضوع در هيات رييسه مجلس نيز مطرح شد و آنان نيز با دو شوري شدن اين طرح موافقت کردند.
سپس کليات اين طرح به راي گذاشته شد و نمايندگان با 146 راي موافق؛ 41 راي مخالف و 17 راي ممتنع از مجموع 212 نماينده حاضر در صحن علني به کليات اين طرح راي مثبت دادند و مقرر شد ايرادهاي مطرح شده از سوي مخالفان با دقت بيشتري در کميسيون مشترک مورد بررسي مجدد قرار گيرد.
ایرنا