گرد فراموشي برمنزل علامه اميني

در يکي از کوچه‌هاي اين روستا، خانه‌اي قديمي و تقريبا متروکه وجود دارد که زماني خانه پدري صاحب الغدير بود.

سال گذشته بعد از مدت‌ها تلاش و پيگيري بالاخره سازمان ميراث فرهنگي اين خانه را از صاحب شخصي‌اش خريداري کرده و به تملک خود درآورد، با اين حال سقف‌ها و ديوارهاي ريخته اين بنا نشان از بي‌توجهي و سهل‌انگاري مسوولان گذشته و حال آن دارد که در صورت عدم تخصيص اعتبار و همت مسوولان در آينده‌اي نه چندان دور جز تلي از خاک از آن نخواهد ماند.اهميت و اعتبار اين خانه تاريخي از آنجا معلوم مي‌شود که نمايندگان آذربايجان شرقي در 20 فروردين 87 در مجلس در تذکري کتبي به رئيس جمهور خواستار صدور دستور بازسازي و مرمت اين خانه مي‌شوند و يکي از نمايندگان آذربايجان شرقي در مجلس خبرگان بر مرمت و بازسازي سريع اين خانه تاکيد مي ورزد.

قرار بود اين خانه بعد از مرمت و بازسازي به مرکز فرهنگي علامه اميني تبديل شده و آثار و نسخ خطي برجاي مانده از ايشان در اين مرکز در معرض ديد همگان قرارگيرد.

با به نتيجه رسيدن پيگيري‌هاي مسوولان بالاخص امام جمعه سراب در تملک اين مکان تاريخي از سوي اداره ميراث فرهنگي، اميد و آرزوي علاقه‌مندان براي احيا و بازسازي اين بنا افزايش يافت. اما به گفته محمدرضا بيرامي، فرماندار سراب با اين که اين خانه تاريخي سال گذشته به تملک اداره ميراث فرهنگي استان درآمد ولي از آن تاريخ به بعد هيچ نشانه‌اي از اقدام سازمان ميراث فرهنگي در مرمت و بازسازي اين خانه ديده نمي‌شود.

کمبود اعتبارات

حسيني، صاحب قبلي خانه که ميراث فرهنگي اين خانه را از وي خريداري کرده است نيز مي‌گويد: هر چند اين خانه را به بهاي قابل قبولي فروخته ام ولي از اين‌که اين خانه رو به ويراني است ناراحتم.

گفته‌هاي اين مسوول و صاحب سابق خانه نسبت به عدم توجه و رسيدگي به آن در حالي است که در قسمت ديگري از روستا نيز ساختمان نيمه کاره‌اي وجود دارد که از سوي آخوندي، وزير مسکن وقت و نوه دختري علامه اميني کلنگ زني شد تا به کتابخانه علامه اميني تبديل شود ولي بعد از چندين سال اين ساختمان نيز رها شده و متولي ندارد.

رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان شرقي با بيان اين‌که بزودي خانه مرحوم علامه اميني خالق کتاب بزرگ الغدير پس از تعمير و بازسازي به خانه ولايت تبديل مي‌شود به جام‌جم مي‌گويد: هرچند از وجود اين مکان اطلاع کافي در دسترس نبود، با اين حال به محض کسب اطلاع، در کمتر از 2 سال بحث تملک و آغاز مراحل مطالعاتي آن انجام شد و سعي داريم در صورت تخصيص اعتبارات لازم، تا پايان سال مالي 90 اين پروژه را در سطح عالي به اتمام برسانيم.

تراب محمدي مي‌افزايد: براي تملک اين پروژه مهم علمي ـ فرهنگي حدود 70 ميليون تومان اعتبار اختصاص داديم و براي مرمت و بازسازي آن نيز حدود 220 ميليون تومان هزينه پيش‌بيني و برآورد شده است.

وي تصريح مي‌کند: اين خانه بنا به اهميت مالکش پس از اتمام مرمت، به خانه ولايت تبديل مي‌شود و با کاربري‌هاي فرهنگي، اجتماعي و هنري در ارتباط با مسائل ولايت فعاليت خواهد کرد.

در قسمتي از منزل با کاربري موزه نيز اشيا و دست نوشته‌ها و ديگر لوازم شخصي استاد علامه اميني در معرض ديد علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

علامه اميني که بود؟

عبدالحسين اميني، ملقب به علامه اميني يکي از 3 علامه بزرگ جهان اسلام و عالم تشيع در سال 1320 هجري قمري يعني حدود 112 سال پيش در روستاي سردها از توابع سراب واقع در استان آذربايجان شرقي متولد شد و با خلق بزرگ‌ترين اثر خود به نام الغدير تحولي عظيم در روابط 2 مذهب تشيع و تسنن در جهان پديد آورد و در جرگه دوستداران اهل بيت قرار گرفت.

اميني، تحصيلات ابتدايي خود را نزد پدر بزرگوارش مرحوم ميرزا محمد سپري کرد و در 6 سالگي زادگاهش سردها را به قصد تحصيل در مدرسه طالبيه تبريز ترک کرد و از محضر عالماني چون آيت‌الله سيدمحمد ابن‌عبدالکريم موسوي و آيت‌الله سيدمرتضي ابن احمد ابن محمد حسيني خسروشاهي بهره جست.

اين استاد فرزانه باتوجه به نبوغ عجيبي که داشت مراکز علمي آذربايجان را براي تکميل تحصيلات کافي ندانست و در نهايت براي ادامه تحصيل به نجف اشرف رهسپار شد. وي پس از گذراندن مرحله نخست تحصيلات به زادگاهش بازگشت و به تبليغ، تدريس و تاليف پرداخت.

فارغ از تمام تاليفات و نوشته‌هاي استاد، آنچه وي را در سراسر گيتي و بخصوص در عالم تشيع همچون شمعي در تاريکي روشن کرده خلق اثر ارزشمند الغدير است.

موضوع عمده کتاب اثبات واقعه غدير خم به روايت اهل تسنن است و از اين روست که علامه اميني را با اين اثر، به عنوان احيا کننده ولايت مي‌خوانند.

اميني اين کتاب را در 20 جلد به زبان عربي نگاشته و در آن به 110 نفر از صحابه و 84 نفر از تابعين پيامبر که حديث غدير را روايت کرده‌اند اشاره مي‌کند.

آنگاه 360 نفر از راويان حديث غدير از قرن دوم تا چهاردهم را بر مي‌شمارد. در پايان هم اشعار شاعران مختلف را درباره اين موضوع ذکر مي‌کند.

گفته مي‌شود نويسنده براي تدوين اين کتاب به کتابخانه‌هاي کشورهاي مختلف از جمله عراق، هندوستان، پاکستان، مغرب، مصر و کشورهاي ديگر دنيا مسافرت و حدود 10 هزار جلد کتاب را به‌طور کامل مطالعه کرده و به 100هزار کتاب مراجعه مکرر داشته خودش دراين باره گفته است: من براي نوشتن الغدير، 10 هزار کتاب را از باي بسم الله تا تاي تمت خوانده‌ام و به 100 هزار کتاب مراجعه مکرر داشتم.

علامه اميني در تاريخ 28 ربيع الثاني 1390 هجري قمري مصادف با 12 تير 1349 شمسي در تهران وفات يافت و در نجف به خاک سپرده شد.

سعيده دلال عليپور / جام جم تبريز